«Яшь каләмче» электив курсының авторлык программасы.
элективный курс (7 класс) по теме

«Яшь каләмче»

 электив курсының   авторлык программасы

                                                                Төзеде:

                                                                Таһирова Гөлназ Гарифулловна,

                                                                Казан шәһәре Вахитов районы МГББУ

“5 нче лицей”ның татар теле һәм әдәбияты укытучысы        

телефон: 89375213101        

2013 нче ел

Укучыларның курсны үзләштерү дәрәҗәсенә таләпләр

1. Журналистика, вакытлы матбугат, беренче басма газета-журналлар, типографияләр, журналист һөнәренең үзенчәлекләре, татар язучыларының журналистлык иҗаты турында күзаллау булдыру;
2. Аналитик журналистика, журналистикада әдәби жанрлар буенча иң әһәмиятле төшенчәләрне, аларның билгеләмәләрен белү;
3. Сөйләм стильләре белән таныштыру, текст төзергә өйрәтү;
4. Мәгълүматны җыю методларын, фактларның дөреслеген тикшерү алымнарын үзләштерү;
5. Реклама төрләре, рекламада текст төзелешенең үзенчәлекләре белән таныштыру;
6. Хәзерге мәгълүмат чараларындагы материалларны күзәтә, тикшерә белү;
7. Сүз белән сурәт ясау осталыгына өйрәтү;
8. Мәкалә, күзәтү, ачык хат, рецензия, аннотация язарга өйрәтү;
9.  Интервью жанры, интервью алуга әзерлек методлары, интервью алу техникасы турында мәгълүмат бирү;
10. Укучыларга әхлакый кыйммәтләрнең әһәмиятен төшендерү;
11. Язучыларның язу стильләрен аерып, иҗатларына бәя бирә белү, башка язучыларныкы белән чагыштырып уртак һәм аермалы якларын аңлату;
12. Журналистикадагы әдәби жанрлар: очерк, эссе язып карау;
13. Укучыларда милли үзаң булдыру.

                                 Аңлатма язуы

Укучыларның иҗади эшчәнлеген үстерү максаты белән төзелгән “Яшь каләмче” электив курсының авторлык программасы 5 нче лицейда белем алучы 6-7  нче сыйныф укучылары өчен төзелде. Өч ел дәвамында атнага бер сәгать исәбеннән 102 сәгать итеп билгеләнде.

Программаның структурасы

Программа түбәндәге бүлекләрдән тора:

• Аңлатма язуы;
• Программаның эчтәлеге һәм тематик бүленеше;
• Укучыларның курсны үзләштерү дәрәҗәсенә таләпләр;
• Файдаланылган һәм укучыларга тәкъдим ителгән әдәбият.

Мәгълүмат чаралары үскән, мәгълүмат кыры зур әһәмияткә ия булган хәзерге чорда укучыларны һәр нәрсәгә әзерлекле, үзләренең  алган белемнәрен, фикерләрен кыю рәвештә җиткерә алучы иҗади шәхес итеп тәрбияләү көн үзәгендә тора. Шунлыктан, әлеге “Яшь каләмче” электив курсын төзергә алынганда,  укучыларны мөстәкыйль рәвештә фикер йөртергә өйрәтү, сөйләм телләрен үстерү һәм нәтиҗә ясарга өйрәтү максатларын куйдым.

                “Яшь каләмче” электив курсының теоритик материалны үзлштерү, практик эшләр башкару,  иҗади эш формаларын үткәрүне һәм экскурсияләр уздыруны күз алдында тота.

Теоритик материалны тәкъдим иткәндә, укучыларның  яшь  үзенчәлекләрен,  материалны үзләштерү дәрәҗәсен, кызыксынуларын истә тотып, журналистиканың барлыкка килү сәбәпләре, матбугат, беренче басма газета-журналлар, типографияләр, журналист һөнәренең үзенчәлекләре,  мәгълүмати журналистика, мәгълүматны җыю методлары, журналистика жанрлары, сөйләм стильләре, журналистика кануннары, журналистикада хокукый һәм әхлакый нигезләр турында гомуми белем бирү, әһәмиятле күзаллау тудырыла.

Теоритик материалны гамәлгә ашыруда да нәтиҗәле эшләр башкарыла. Бу нисбәттә, лицеебызда «Лицей сулышы» дигән газет чыга. Әлеге газетаны чыгару алдыннан укучыларга газетага исем уйлау эше тәкъдим ителде. Шулай ук,  даими  рәвештә  укучылар тарафыннан текстны форматлаштыру,  коррекция эше, текстны редакцияләү,  рубрикаларны урнаштыру, газетаның санына бәйле рәвештә, төрле темаларны чагылдыручы материал туплау эшләре башкарыла.

 Курс барышында укучыларга мөстәкыйль эшләр,сораулар,әдәби геройлар урынына укучыларның үзләрен куеп карарга тәкъдим ителә, кайберләре сочинение характерында була.  Аларның хыял-фантазияләренә зур урын бирелә.

  Без, 5 нче лицей укучылары “Сабантуй” газетасына да күзәтү ясап барабыз.Үзебез өчен күп кенә кирәкле мәгълүматлар да алабыз.Әдәби түгәрәктә әкиятләр, шигырләр, иҗади сочиненияләр язабыз.”Сабантуй” газетасы  битләрендә укучыларның иҗат җимешләре урын ала.  Язмалар төрле темада була.

  Укыту - тәрбия эшенең нәтиҗәлелеген күтәрүдә түгәрәктә эшләнгән эшләрнең әһәмияте чиксез зур. Билгеле, мәктәптә үткәрелгән очрашулар, бәйрәмнәр, түгәрәкләр, экскурсияләр, укучыларга рухи шатлык кына биреп калмый, аларның белемнәрен дә арттыра,сәнгатькә, фәнгә кызыксыну да уята.

           Хәзерге заман яшүсмерләренә шәхси мөнәсәбәтләр белән бәйле коммуникатив аралашу чаралары һәм шулай ук яңа информация алу өчен телевизион  тапшырулар, интернет мөмкинлекләрен куллана белү бик мөһим. Бу максатка ирешүгә электив курслар ярдәм итә ала. Бу курс хәзерге катлаулы тормышта яраклашырга, укучыларның профориентацион омтылышларын тулырак тормышка ашырырга ярдәм итә.

     Курсны проект төзү формасында йомгакларга мөмкин. Проект эше укучының иҗади сәләтен ачарга мөмкинчелек бирә. Проект эшен күмәк һәм индивидуаль рәвештә дә башкарырга була.

    Төрле биремнәр тәкъдим ителә ала: информацион стенд ясау, газета чыгару, реклама, интервью төзү.

Курсның бурычлары:

-коммуникатив күнекмәләр булдыру;

-журналист эшчәнлегенә кызыксыну уяту, матбугатка карата таләпчәнлек, тәнкыйди караш тәрбияләү;

-журналистика законнары турында гомуми мәгълүмәт бирү.

Максат: гуманитар фәннәргә кызыксыну уяту (татар теле, рус теле, тарих), информацион  компьютер технологияләрен  кулланып эшләү.

Кулланылган әдәбият:

1. Аврамов Д.С. Профессиональная этика журналиста. – М., 1999.
2. Андреев О.А., Хромов Л.Н. Техника тренировки памяти. – Екатеринбург, 1992.
3. Варусин Л. Тайны газетной строки. Л., 1971.
4. Ворошилов В.В. Журналистика.Учебник.-Санкт-Петербург,2001.
5. Дорохова А. Как себя вести. – М., 1966.
6. Йөз еллык матбугатыбыз.Үткәне,бүгенгесе,киләчәге.-Казан,2005.
7. Ким М.Н.Новостная журналистика.Базовый курс.Учебник.-Санкт-Петербург,2005.
8. Мучник Б. С. Человек и текст. – М., 1985.
9. Право и этика в работе журналиста. – Екатеринбург, 1996.
10. Хатипов Ф.М.Әдәбият теориясе.”Раннур” нәшрияты.-Казан,2002.
11. Щуркова Н.Е. Классное руководство: игровые методики. – М., 2001.