5 класска кичээл. Антонимнер.
план-конспект урока (5 класс) по теме

Класс. Эртем. Кичээлдин хевири.

5 класс. Тыва  дыл. Чаа тема тайылбыры.

Тема:

Антонимнер

Сорулгазы:

 Ɵөредилгелиг сорулгазы:  Мен шыдаптар мен», «Меңээ херек», «Мен ону билип алыксап тур мен» деп бодалдарга, түңнелдерге уругларны эккээри-биле оларны кичээлче хаара тудуп, бүгү-ле таарымчалыг байдалдарны тургузар, боданыр аргазын идепкейжидер. Антонимнер – удурланышкак уткалыг состер деп чуулду тодарадып, бадыткаар.  

Кижизидиглиг сорулгазы:   Кижи бүрүзүн идепкейлиг ажылче хаара тудуп тургаш, кичээлге сонуургалын чедип алыр;  өске кижиниң үзел-бодалын дыңнап,  үнелеп билир, улегер домактар дузазы-биле  кижизиг мөзү-бүдүштүг кижини  кижизидер.

Сайзырадыр сорулгазы: айтырыгларга шын харыылап, түңнел үндүрүп билиринге идиг бээр; аас, бижимел чугааны, чоруун сайзырадыр. 

Кичээлдин

дерилгези:

  кичээлдиң презентациязы, ноутбук, мульмедиялыг проектор, карточкалар.

Даяныр билии

Антонимнер дугайында

Немелде  материал

Орус дыл

Эртем иштиниӊ

харылзаазы

терминнер

Өске эртемнер-

биле харылзаа

 орус литература

Таваржып

 болур  бергелер

Дыл  терминнеринин уткалары

Ажыглаар арга-методтар

Индукция, анализ, синтез, деңнелге, башкының сөзү, беседа, хайгаарал, өөреникчилерниң бот-тывынгыр ажылдары (развивающие каноны, пометка на полях, кластеры), көргүзүп тайылбырлаарының методу, дилеп тыварының.

Кичээлдин   планы:

I.   Организастыг кезээ 

 II.   Онаалга хыналдазы 

 III. Чаа тема тайылбыры 

    1.Башкынын созу.

    2.Чуруктар–биле ажыл

   IV.    Быжыглаашкын              

            1.Мергежилге 58

            2. Даалгалыг диктант.

            3. карточкалар-биле ажыл.

            4. Таблицаны долдурар.

    V.   Түңнел кезээ

         а) Башкынын чугаазы

         б)демдектер салыр 

    VI.  Онаалга бээри   

7. Рефлексия

Кичээлдиң тургузуу

Кичээлдиң чорудуу:

I.   Организастыг кезээ 

- Эки хүннүң мендизи-биле уруглар, оолдар! Бөгун кичээливис эптиг-демниг солун эртер боорунга силерге идегеп болур мен бе, уруглар? (ийе болза ийе дээш 3 катап часкаар)

 Мен силерге бузуреп тур мен. Ол бузурелди шынзыдыптар бис деп бодап тур силер бе? (ийе болза ийе дээш 3 катап часкаар

II.  Онаалга хыналдазы

1. Мергежилге 54
2. Синонимнерни тыпканын хынаар.

III.Чаа тема тайылбыры:

Ам кичээлде ооренир темавысче кирээлинер. Кыдырааштарына ажыткаш, теманы бижиңер.  Антонимнер.

1. Мен силерге состер адап бээр мен: эртен – кежээ, узун-чолдак,  аар-чиик, ооруур – мунгараар. Ол состер кандыг утканы илередип чоруур-дур? Шын-дыр, удурланышкак утканы. Удурланышкак утканы илередип чоруур состерни дыл эртеминде антонимнер дээр.   Антонимнернин холбажыр, хамааржыр состери колдуунда чангыс чугаа кезээ болур: чемгерер- аштадыр (кижинин кылдыныын илереткен кылыг состери).
2. Чуруктар-биле ажыл. (презентацияда чуруктарны коргузер, оларнын ылгалын чугааладыр).

IV.Быжыглаашкын

1. Мергежилге 58.

Даарта богун, арын-ат, биче – улуг, кар – ак, эки – бак.

2. Даалгалыг диктант.

Кывар, кежээ, чавыс,чайын, хой, ажыттынар, багайтыр, чевен, эрги, тенек, чааш, хирлиг, чиг, бургег, дыыжы, дон, чоон, хундус, аай, баштайгы, устуку.

3. Карточкалар-биле ажыл.
4. Таблицаны долдурар.

5. Антонимнер антонимниг одуругну тургузар: аш-тодуг,тарадыр-чыыр, бай-ядыы, ажыг-чигирзиг, бачым-хостуг.

V.Кичээлдиң түңнели

а)Айтырыглар:

- Кичээлдиң эгезинде кандыг сорулга салып алган ийик бис?

- Антонимнер деп чуу-дур, билип алдынар бе?

б)Демдектер салыры

VI.Бажынга онаалга

 Бердинген состерге антонимнер тып бижээш, олар-биле домактар чогаадыр: чымчак, каржы, келир, далажыр, бедик.

Мергежилге 65,66

VII. Рефлексия

«Рефлексиялыг экран-биле кичээлди доозар».