Теле барның иле бар
учебно-методический материал на тему

Хәкимуллина Хәмдия Равилевна

Предварительный просмотр:


Подписи к слайдам:

Слайд 1

Исемнәрнең килеш белән төрләнеше

Слайд 2

6 килеш: Баш килеш кем? н әрсә? Иялек килеш кемнең? н әрсәнең? Юнәлеш килеше кемгә? нәрсәгә? Төшем килеше кемне? н әрсәне? Чыгыш килеше кемнән? н әрсәдән? Урын-вакыт килеше кемдә? нәрсәдә?

Слайд 3

Б.к. – И.к. - ның,-нең Ю.к. -га,-гә,-ка,-кә Т.к. -ны,-не Ч.к. -дан,-дән,-тан,-тән,-нан,-нән У.-в.к. -да,-дә,-та,-тә

Слайд 4

Мин иртә белән гимназия... б арам. Без әни... б ик яратабыз. Бу кабинет... г өлләр күп. Дәреслек... е герменче битен ачыгыз. Кичә урман... б ер кәрҗин гөмбә җыеп кайттык.

Слайд 5

Сүзләрне килеш белән төрләндерегез 1.Мәктәп 2.Алма 3.Урман 4.Кием 1.Кибет 2.Бала 3.Урам 4.Үлән

Слайд 6

Бирем. Килеш белән төрләндергән сүзләрне кулланып җөмләләр төзегез.

Слайд 7

Җөмләләрдән килеш белән төрләнгән исемнәрне табыгыз, кушымчаларын күрсәтегез. 1.Бүген көн кояшлы булачак.

Слайд 8

2.Маратның бик йоклыйсы килә.

Слайд 9

3.Син кайчан бәйрәмгә барасың?

Слайд 10

4.Зур китапны алдыңмы?

Слайд 11

5. Мәктәптән соң кая барасыз?

Слайд 12

6. Ашханәдә тәмле итеп ашаталар.


Предварительный просмотр:


Подписи к слайдам:

Слайд 1

Исемнәрнең тартым белән төрләнеше

Слайд 2

3 зат бар: Берлектә I зат -м,-ым,-ем II зат -ң,-ың,-ең III зат -ы,-е,-сы,-се

Слайд 3

Күплектә I зат -быз,-без,-ыбыз,-ебез II зат -гыз,-гез,-ыгыз,-егез III зат -лары,-ләре,-нары, -нәре

Слайд 4

Берлектә Күплектә I зат(минем ) (безнең) II зат(синең ) (сезнең) III зат(аның) (аларның)

Слайд 5

Берлектә Күплектә I зат китабым китабыбыз II зат китабың китабыгыз III зат китабы китаплары

Слайд 6

Төрләндерү өчен кулланма: Берлектә Күплектә I зат - ым,-ем,-м - ыбыз,-ебез,-быз,-без II зат - ы ң,-ең,-ң -ыгыз,-егез,-гыз,-гез III зат - сы,-се,-ы,-е -лары,-ләре,- нары ,-нәре


Предварительный просмотр:


Подписи к слайдам:

Слайд 1

Тартымлы исемнең килеш белән төрләнеше

Слайд 2

Кушымчалар: Б.к . - И.к. -ның,-нең ( I,II,III ) Ю.к. -а,-ә,-га,-гә( I һәм II ) ; -на,-нә ( III ) Т.К. - ны, -не ( I һәм II );- н ( III ) Ч.к. -нан,-нән,-дан,-дән( I һәм II );-ннан,-ннән ( III ) У.-в.к . -да,-дә( I һәм II );-нда,-ндә ( III )

Слайд 3

әнием Б.к. әнием И.к. ә нием нең Ю.к.әнием ә Т.к.әнием не Ч.к.әнием нән У.-в.к.әнием дә

Слайд 4

әниең Б.к. әниең И.к. әниең нең Ю.к.әниең ә Т.к.әниең не Ч.к.әниең нән У.-в.к.әниең дә

Слайд 5

әнисе Б.к. әнисе И.к. әнисе нең Ю.к.әнисен ә Т.к.әнисе н Ч.к.әнисе ннән У.-в.к.әнисе ндә

Слайд 6

әниебез Б.к. әниебез И.к. әниебез нең Ю.к.әниебез гә Т.к.әниебез не Ч.к.әниебез дән У.-в.к.әниебез дә

Слайд 7

әниегез Б.к. әниегез И.к. әниегез нең Ю.к.әниегез гә Т.к.әниегез не Ч.к.әниегез дән У.-в.к.әниегез дә

Слайд 8

әниләре Б.к. әниләре И.к. әниләре нең Ю.к.әниләре нә Т.к.әниләре н Ч.к.әниләре ннән У.-в.к.әниләре ндә


Предварительный просмотр:


Подписи к слайдам:

Слайд 1

Фигыль төркемчәләре

Слайд 2

7 төркемчә бар: 1.Боерык фигыль 2.Хикәя фигыль 3.Шарт фигыль 4.Сыйфат фигыль 5.Хәл фигыль 6.Исем фигыль 7.Инфинитив

Слайд 3

Фигыльләр 2 төркемгә бүленә: Затланышлы фигыльләр: 1.Боерык ф. 2.Хикәя ф. 3.Шарт ф. Затланышсыз фигыльләр : 1.Сыйфат ф. 2.Хәл ф. 3.Исем ф. 4.Инфинитив

Слайд 4

1.Боерык ф . (повелительное наклонение): бар.

Слайд 5

2.Хикәя ф . (изъявительное наклонение): бар а ; бар ды , бар ган ; бар ыр , бар ачак.

Слайд 6

3.Шарт ф . (условное наклонение): бар са.

Слайд 7

4. Сыйфат ф . (причастие): бар учы (кеше), бар а торган (кеше); бар ган (кеше); бар ыр (юл), бар асы (юл),бар ачак (юл),

Слайд 8

5. Хәл ф. (деепричастие): бар а -бар а , бар ып , бар гач , бар ганчы .

Слайд 9

6. Исем ф .( имя действия): бар у.

Слайд 10

7. Инфинитив : бар ырга.

Слайд 11

Бирем. Фигыль төркемчәләрен билгеләгез: 1. Мин иртә белән гимназиягә барам. 2. Ә ни миңа яңа күлмәк алды. 3. Урамда кичә кар яуган. 4. Тиздән көннәр суытачак. 5. Әти кич белән эштән кайтыр.


Предварительный просмотр:


Подписи к слайдам:

Слайд 1

Фигыль юнәлешләре

Слайд 2

5 юнәлеш бар: 1. Төп юнәлеш – кушымча юк (ки)

Слайд 3

2.Кайтым юнәлеше: -ын, -ен, -н (киен)

Слайд 4

3.Төшем юнәлеше: -ыл,-ел,-л (киел)

Слайд 5

4.Уртаклык юнәлеше: -ыш,-еш,-ш (киеш)

Слайд 6

5.Йөкләтү юнәлеше: - дыр,-дер,-тыр,-тер,-кыр,-кер, -гыз,-гез, -кыз,-кез (кидер, кигез)

Слайд 7

1.Төп: - 2.Кайтым: -ын,-ен,-н 3.Төшем: -ыл,-ел,-л 4.Уртаклык: -ыш,-еш,-ш 5.Йөкләтү: -дыр,-дер,-тыр,-тер, -кыр,-кер, -гыз,-гез, -кыз,-кез



Предварительный просмотр:

Сүзләрдәге хаталарны төзәтегез. 1в.

1.Җәмгиять

2.Тәбигать

3.Һокук

4.Сыйныв

5.Сәгат

6.Тариһ

7.Хәбар

8.Фатыр

9.Хакыйкәть

Сүзләрдәге хаталарны төзәтегез. 2 в.

1.Сәләм

2.Фигыл

3.Мәкәль

4.Гайлә

5.Тәглимат

6.Җәмәгәть

7.Әдәбиять

8.Монәсәбәт

9.Һаклык

Сүзләрдәге хаталарны төзәтегез. 1в.

 1.Җәмгиять

2.Тәбигать

3.Һокук

4.Сыйныв

5.Сәгат

6.Тариһ

7.Хәбар

8.Фатыр

 9.Хакыйкәть

Сүзләрдәге хаталарны төзәтегез. 2 в.

1.Сәләм

2.Фигыл

3.Мәкәль

4.Гайлә

5.Тәглимат

6.Җәмәгәть

7.Әдәбиять

8.Монәсәбәт

 9.Һаклык

Сүзләрдәге хаталарны төзәтегез. 1в.

1.Җәмгиять

2.Тәбигать

3.Һокук

4.Сыйныв

5.Сәгат

6.Тариһ

7.Хәбар

8.Фатыр

9.Хакыйкәть

Сүзләрдәге хаталарны төзәтегез. 2 в.

1.Сәләм

2.Фигыл

3.Мәкәль

4.Гайлә

5.Тәглимат

6.Җәмәгәть

7.Әдәбиять

8.Монәсәбәт

 9.Һаклык

Сүзләрдәге хаталарны төзәтегез.1 в.

1.Җәмгиять

2.Тәбигать

3.Һокук

4.Сыйныв

5.Сәгат

6.Тариһ

7.Хәбар

8.Фатыр

 9.Хакыйкәть

Сүзләрдәге хаталарны төзәтегез. 2 в.

1.Сәләм

2.Фигыл

3.Мәкәль

4.Гайлә

5.Тәглимат

6.Җәмәгәть

7.Әдәбиять

8.Монәсәбәт

 9.Һаклык



Предварительный просмотр:

6 нчы сыйныф. Алмашлыклар

Бирем. Алмашлыклар таблицасын тутырыгыз.

Төркем-чәләре

зат

күр-сәтү

сорау

юклык

билге-сезлек

билге-ләү

тартым

1

2

3

4

5

6

Алмашлыклар: синеке, әллә нәрсә, бу, һичкемнеке,  һәммә, кем, һичкем, теге, әллә кайда, кайчандыр, ничектер, һичнәрсә, мин, нәрсә, син, шул, һәр, кайда, беркемнеке, һичкайда, ул, шунда, ничәдер, анда, кемнеке , кайчан,  һичкайчан, без, һәрбер, ничек, шуныкы, һичничек, бөтен , сез, үз, алар, һичничә, ничә, менә, әллә кем, барча, минеке.



Предварительный просмотр:

Зат алмашлыкларын кабатлау. 6 нчы сыйныф.

  1. Алмашлык төркемчәләрен яз ( Напиши разряды местоимений).(7)
  2. Зат алмашлыкларын яз. (Напиши личные местоимения)(6)
  3. Зат алмашлыкларын килеш белән төрләндер. (Просклоняй личные местоимения) (6*6=36)
  4. Зат алмашлыклары белән 6 җөмлә яз. (Напиши 6 предложений с личными местоимениями)
  5. Җөмләләрдән зат алмашлыкларын тап һәм яз. (Найди в  предложениях личные местоимения и напиши их) (6)

Безгә бүген кунаклар килә. Сиңа китапны кайчан алып килергә? Сезнең  кибеттә нәрсә бар? Аларда матур песи балалары яши. Минем зур этем бик акыллы. Аңа яңа күлмәк алдылар.



Предварительный просмотр:

Исем сүз төркемен гомумиләштереп кабатлау өчен тест. 6 нчы сыйныф.

  1. Исем сүз төркеме нәрсәне белдерә?
  1. Эш һәм хәрәкәтне.
  2. Предмет һәм затны.
  3. Предметның билгеләрен.
  1. Исем сүз төркеме нинди сорауларга җавап бирә?
  1. Нинди?, кайсы?
  2. Нишли?, нишләде?
  3. Кем?, нәрсә?
  1. Исем нинди җөмлә кисәкләре булып килә ала?
  1. Ия, тәмамлык.
  2. Аергыч, хәл.
  3. Хәбәр, аергыч.
  1. Ялгызлык исемнәренә керүче сүзләрне күрсәтегез?
  1. Парта, ручка, карандаш.
  2. Илназ, Азалия, Алия.
  3. Ил, дәүләт, милләт.
  1. Китап, дәфтәр, көндәлек сүзләре уртаклык исемнәренә керәме?
  1. Әйе.
  2. Юк.
  3. Китап сүзе генә керә.
  1. Күплек кушымчаларын күрсәтегез.
  1. -лар,-ләр, -нар, -нәр.
  2. -ым, -ем, -м.
  3. -ны, -не.
  1. Берлек сандагы исемне күрсәтегез.
  1. Бакчалардагы.
  2. Тәрәзәнең.
  3. Белемегездән.
  1. Татар телендә ничә килеш бар?
  1. 5.
  2. 6.
  3. 7.
  1. Күлмәгем сүзе кайсы килештә?
  1. Баш.
  2. Иялек.
  3. Бу сүзнең килеше юк.
  1. Татар телендә ничә зат бар?
  1. 3.
  2. 4.
  3. 5.
  1.  Китапларында сүзе кайсы затта килгән?
  1. I зат күплекә.
  2. II зат берлектә.
  3. III зат күплектә.
  1.  Тукай артистларны  якын күрә һәм сәхнәне бик ярата иде җөмләседәге  ияне күрсәтегез.
  1. Тукай.
  2. Артистларны, сәхнәне.
  3. Ярата иде.

Ачкыч

  1. 2
  2. 3
  3. 1
  4. 2
  5. 1
  6. 1
  7. 2
  8. 2
  9. 1
  10. 1
  11. 3
  12. 1



Предварительный просмотр:

Исемнең килеш белән төрләнеше буенча тест.

  1. Татар телендә ничә килеш бар:
  1. 5
  2. 6
  3. 7
  1. Баш килешнең кушымчасы:
  1. юк
  2. -ны,-не
  3. -лар, -ләр
  1. Гимназиядә сүзенең килешен билгелә:
  1. Иялек
  2. Төшем
  3. Урын-вакыт
  1. Чыгыш килешенең кушымчасын дөрес билгелә:
  1. -дан,-дән,-тан,-тән,-нан,-нән
  2. -тан,-тән
  3. -дан,-дән,-нан,-нән
  1. “Табигатьне сакларга кирәк” җөмләсендә табигатьне сүзенең килешен билгелә:
  1. Баш
  2. Иялек
  3. Төшем
  1. “Урман... җиләк җыярга барам” җөмләсендә  күп нокталар урнына нинди килеш кушымчасын куярга кирәк:
  1. Юнәлеш
  2. Урын-вакыт
  3. Чыгыш
  1. “Китап – белем чишмәсе” җөмләсендә сүзләр нинди килештә киләләр:
  1. Китап сүзе баш килештә
  2. Барлык сүзләр дә баш килештә
  3. Чишмәсе сүз баш килештә
  1. Килеш кушымчалары нинди кушымчалар:
  1. Сүз ясагыч
  2. Модальлек
  3. Бәйләгеч

Ачкыч

  1. 2
  2. 1
  3. 3
  4. 1
  5. 3
  6. 1
  7. 2
  8. 2



Предварительный просмотр:

Сан темасын кабатлау. Беренче вариант.

  1. Санның төркемчәсен, соравын һәм мисалын дөрес итеп урнаштырыгыз.

1. бүлем саны           ничә                   беренче

2. җыю саны             ничәнче             бер

3. микъдар саны       ничәшәр            берәнләп

4. чама саны             ничәләп              берәр

5. тәртип саны          ничә                   берәү

 2. Сан һәм саналмышны дөрес итеп кушыгыз:

11 нче                укучы

2015  нче           рәт

өчәр                   сыйныф

 XXI                   гимназия

алтынчы            ел

егерме                гасыр

  1. Килеп чыккан сүзтезмәләр белән  6 җөмлә төзегез.

Сан темасын кабатлау. Икенче вариант.

1.Санның төркемчәсен, соравын һәм мисалын дөрес итеп урнаштырыгыз.

1. тәртип саны           ничә                    икәү

2. җыю саны              ничәшәр             икеләп

3. микъдар саны        ничәнче              икешәр

4. бүлем саны             ничәләп              ике

5. чама саны               ничәү                  икенче

2. Сан һәм саналмышны дөрес итеп кушыгыз:

101 нче                укучы

2014  нче             парта              

икешәр                класс

XXI                     мәктәп

алтынчы              ел

егерме  бер         гасыр

3.Килеп чыккан сүзтезмәләр белән  6 җөмлә төзегез.



Предварительный просмотр:

Сыйфатларның антонимнарын табыгыз, парлап языгыз.

1.ак

ямьсез

2.зур

чиста

3.белемле

тозлы

4.матур

кыска

5.тар

йомшак

6.тәртипсез

моңсу

7.пычрак

кышкы

8.җылы

кара

9.тәмле

карт

10.баллы

киң

11.юмарт

тупас

12.озын

көзге

13.күңелле

тәмсез

14.калын

надан

15.каты

тәртипле

16.җәйге

ялкау

17.язгы

юка

18.яшь

саран

19.ягымлы

салкын

20.эшчән

кечкенә


По теме: методические разработки, презентации и конспекты

Туган җирем - татар җире, туган телем- Тукай теле.

Туган телгә, туган җиргә багышланган кичә....

Туган җирем - татар җире, туган телем- Тукай теле.

Туган җиргә , туган телгә мәхәббәт тәрбияләү....

ЭШЕ БАРНЫҢ АШЫ БАР

1)татар халык ашлары белән таныштыру;2) яңа сүзләрне сөйләмгә кертү, укучыларның  бәйләнешле сөйләмнәрен үстерү;3) татар милли ризыкларына кызыксыну уяту, толерант шәхес тәрбияләү....

“Туган телем-татар теле” (татар теле һәм әдәбиятыннан сыйныфтан тыш чара)

Укытучы һөнәренә хөрмәт, туган телгә, иҗатка мәхәббәт; туган авылыбыз, мәктәбебез, аның сәләтле укучылары белән горурлану, кызыксыну хисләре, әхлак сыйфатлары тәрбияләү....

Теле барның – иле бар

Теле барның – иле бар...

Интеграциялы дәрес "Үҙләштерелгән һүҙҙәр" ( рус теле, башҡорт теле, инглиз теле).

Республика кимәлендә уҙғарылған фәнни-практик конференцияла рус теле, инглиз теле уҡытыусылары менән берлектә "Үҙләштерелгән һүҙҙәр" тигән темаға асыҡ дәрес күрһәттек. Был дәрестә уҡыусылар ...