Рабочая программа "Бурятская литература" 5 класс
рабочая программа (5 класс)

Янданова Туяна Пурбоевна

Буряад хэлээр шадабари (предметные УУД):

         Тус программа соо hурагшад гол түлэб иимэнүүд онол шадабаритай болохо гэжэ хараалдагдана:

- үзэг бэшэгэй талаар зүбѳѳр, алдуугүйгѳѳр ба удхатайгаар (удхыень ойлгожо) уншаха оньhон аргатай, дадалтай болохо;

- уран хурсаар уншаха шадабаритай болохо;

- уран зохёолые сюжетно- композиционно нэгэдэл гэжэ хадуужа абаха;

-уран зохёол дотор авторыень, тэрэнэй зохёол соо зураглагдаhан геройнуудта ба үйлэ хэрэгүүдтэ, ушарнуудта, уншагшадта хандалгые ойлгожо абаха;

- уран зохёол дотор этическэ, социальна- историческа ба нравственна- философско проблематика илгаруулха шадабаритай болохо;

- уран зохёолые ба тэрэнэй хубинуудые хаба соогоо бэеэ даагаад анализ хэхэ шадабаритай болохо;

-уран зохёолдо үндэhэ баримтатай эстетическэ сэгнэлтэ үгэжэ шадаха;

-уран зохёолые соёл болон ёhо заншалтай холбожо, тайлбарилха шадабаритай болохо;

- диалог ба монолог зүбөөр хэрэглэжэ, хэлэжэ шадаха болохо;

- элдэб янзын бэшэмэл ажалнуудые бүтээхэ шадабаритай болохо;

- шэнжэлгын ажалнуудые хэхэ шадабаритай болохо.

Скачать:

ВложениеРазмер
Microsoft Office document icon rabochaya_programma_5kl.doc98 КБ

Предварительный просмотр:

Планируемые результаты освоения учебного предмета.

Үхибүүнэй ѳѳрын хүгжэлтын дүнгүүд (личностные результаты) – ѳѳрын ба хүнүүдэй ажабайдалда түрэл хэлэн ямар үүргэтэйб гэжэ ойлгоно (хэлэнэй аргаар хажуудахи хүнтэеэ харилсанаб, бэшэмэл текстын удха үзэнэб гэжэ ойлгоно), хүнэй аман ба бэшэгэй хэлэлгын онсо ѳѳрэ байhые ойлгоно (аянга, хэлэлгын темп, үгэнүүдэй болон сэглэлтын тэмдэгүүдэй үүргэ).

Бэеэ гуримшуулаад ябаха шадабари (регулятивные УУД):

- багшатаяа хамта хэшээлэйнгээ зорилго табиха;

- хэшээлдээ юу хэhэнээ хойно хойноhоонь тоолохо;

- юу хэхэ гээшэбиб гэжэ уридшалан хэлэхэ;

- ѳѳрынгѳѳ, нүхэдэйнгѳѳ, классайнгаа ажал багшатаяа  сугтаа урид зохёогдоhон критеринүүдээр шалгаха;

- багшын үгэhэн түсэбѳѳр, алгоритмаар хүдэлжэ шадаха.

Оршон тойрониие шудалха шадабари (познавательные УУД):

- номоор хүдэлхэ (номой гаршагай, тусгаар тэмдэгүүдэй үүргэ ойлгохо);

- зураг хаража гү, али текст уншажа, асуудалнуудта харюу олохо;

- багшатаяа болон нүхэдтэеэ хамта дүн гаргаха;

- үгѳѳр хэлэгдэhэн ойлгосо схемэ, таблица, модель болгохо. Тиин hѳѳргэнь модель соо харуулаатай ойлгосо үгѳѳр хэлэхэ;

- текстын удха дамжуулха.

          Харилсаха шадабари (коммуникативные УУД):

- ѳѳрынгѳѳ hанаа бодол аман хэлэлгээр, тиихэдэ багахан текст зохёожо, бэшэгэй хэлэлгээр харуулха;

- хажуудахи хүнүүдээ шагнаха, тэдэнэй хэлэhэниие ойлгохо;

- уран гоёор уншаха, хѳѳрэхэ;

- классайнгаа үхибүүдтэй, багшатаяа яагаад ажалаа эмхидхэхэ, ямар журамуудые сахиха тухайгаа хэлсэхэ;

- хоёр хоёроороо,  бүлэг бүлэгѳѳр хүдэлхэ, тиихэдээ олон ондоо «тушаал» бэе дээрээ абаха: ударидагшын, даабари дүүргэгшын, бэшээшын г.м.

          Буряад хэлээр шадабари (предметные УУД):

         Тус программа соо hурагшад гол түлэб иимэнүүд онол шадабаритай болохо гэжэ хараалдагдана:

- үзэг бэшэгэй талаар зүбѳѳр, алдуугүйгѳѳр ба удхатайгаар (удхыень ойлгожо) уншаха оньhон аргатай, дадалтай болохо;

- уран хурсаар уншаха шадабаритай болохо;

- уран зохёолые сюжетно- композиционно нэгэдэл гэжэ хадуужа абаха;

-уран зохёол дотор авторыень, тэрэнэй зохёол соо зураглагдаhан геройнуудта ба үйлэ хэрэгүүдтэ, ушарнуудта, уншагшадта хандалгые ойлгожо абаха;

- уран зохёол дотор этическэ, социальна- историческа ба нравственна- философско проблематика илгаруулха шадабаритай болохо;

- уран зохёолые ба тэрэнэй хубинуудые хаба соогоо бэеэ даагаад анализ хэхэ шадабаритай болохо;

-уран зохёолдо үндэhэ баримтатай эстетическэ сэгнэлтэ үгэжэ шадаха;

-уран зохёолые соёл болон ёhо заншалтай холбожо, тайлбарилха шадабаритай болохо;

- диалог ба монолог зүбөөр хэрэглэжэ, хэлэжэ шадаха болохо;

- элдэб янзын бэшэмэл ажалнуудые бүтээхэ шадабаритай болохо;

- шэнжэлгын ажалнуудые хэхэ шадабаритай болохо.

        Һурагшад гол түлэб иимэ юумэнүүдые мэдэхэ ёhотой:

- уншажа байhан зохёолойнгоо автор тухай, номой нэрын удха тайлбарилга;

-уран зохеолшоной намтарhаа тон шухала мэдээнүүдые;

-уран зохёолой текстнүүдые;

- шудалан үзэжэ байhан зохёолой герой болоод гол үйлэдэгшэ нюурнууд тухай, зохёол соохи шухала үйлэнүүдые мэдэхэhээ гадна, тэдэнэй хоорондохи харилсаа холбоонуудые, типическэ удха шанар;

- уран зохёол бэшэхэ гол шухала арганууд, зураглалай янзанууд, зохёолой темэ, идей, гол удха, уран зохёолой геройнууд, сюжет г.м. литературна теориhоо  ойлгосонуудые;

- байгуулгын (композициин) шухала онсо янзануудые, хэлэнэй зураглан тодорхойлхо арга  хэрэгсэлнүүдые;

- программын эрилтын ёhоор сээжэлдэhэн шүлэгүүдые, эпическэ зохёолой хэhэгүүдые;

- литературна зан абари (характер), литературна тип, романтизм, реализм гэhэн ойлгосонуудай шухала шэнжэнүүдые г. м.    

           Һурагшад иимэ юумэнүүдые хэжэ  шадаха ёhотой:        

- уран зохёолшын зохёол соогоо бэшэhэн уран зураглалые хөөрэжэ;

- уран зохёолшын зураглаhан зурагые ухаан бодолдоо, сэдьхэлдээ бии болгожо;

- үзэжэ байhан зохёолой гол шухала дые (эпизодуудые), үйлэдэгшэ нюурай хэлэhэн үгэ, хэрэг г.м. бусад олон юрын үйлэнүүдhээ илгажа;

- зохёол соохи үйлэнүүдэй болоhон шалтагааниие, сагые, тэрэнэй хойшолонгые элирүүлжэ;

- үзэжэ байhан зохёолой хэлэнэй уран аргануудые, байгаалиин зураглалнуудые текст сооhоо илгажа;

- зохёолой идейнэ болоод уран hайханай талые харуулалгада сюжедэй зүйлнүүдэй (үйлын хүгжэлтын эхин, үйлын уялдалга, үйлын хүгжэлтын эгээл дээдэ шата) үүргэ болон гол проблематика элирүүлжэ;

-үзэгдэжэ байhан зохёолнуудай байгуулгын (композициин) зүйлнүүдые илгажа;

- зохёолой удха задалан харуулхадаа, геройн үүргэ ба геройдо үгэhэн авторай сэгнэлтэ эли тодо болгожо;

-зохёолой геройнуудай өөр өөрын ба бултандань хабаатай шэнжэнүүдые тодорхойлон, характеристикэ үгэжэ, тэдэндэ авторай ямараар хандажа байhые элирүүлхэ зорилготойгоор геройнуудые зэргэсүүлжэ;

-уран зохёолнуудай текст лирическэ, эпическэ, драматическа жанрай байhаарнь тэдэнииень хараадаа абажа, тодоор, уранаар уншажа;

-уран зохёолой геройнуудта характеристикэ үгэхэ сложно түсэб табижа;

-үзэжэ байhан зохеолой геройнууд тухай, тэдэндэ авторай ямараар хандажа байhые хараадаа абан, hурагша бүхэнэй, бүхы hурагшадай зэргэсүүлhэн аман гү, али бэшэмэл өөрын бодомжолготой найруулга (сочинени- рассуждени) зохёожо;

- монологическа хэлэлгэ hайнаар хэрэглэжэ, өөрынгөө hанамжа ойлгосотойгоор хэлэжэ, тэрэнээ ойлгуулжа, баримталжа, хамгаалжа;

- түсэб табижа, тэрэ тоодо тезиснэ түсэб, мүн литературна - критическэ статьянуудаар конспект бэшэжэ;

- нэгэ гү, али хэдэн материалнууд дээрэ үндэhэлэн, литературна темээр элидхэл, соносхол (сообщени) гү, али реферат бэлдэжэ;

- үзэhэн зохёолоор гү, али хэдэн зохёолнуудаар проблемнэ шэнжэтэй аман ба бэшэмэл бодомжолготой сочинени (сочинени- рассуждени), тэрэ тоодо зэргэсүүлhэн характеристикэ зохёожо, мүн литературна ба публицистическэ темэнүүдээр бодомжолготой сочинени зохёожо;

-литературын асуудаонуудаар бэшэhэн хүдэлмэринүүдээр тезисүүдые ба конспектнүүдые табижа;

-бэеэ даагаад уншаhан номоор, хараhан кинофильмүүдээр, теледамжуулгануудаар, зүжэгүүдээр, уран зурагуудаар, шагнаhан хүгжэмөөр рецензи гү, али hанамжа бэшэжэ;

- уншаhан номой справочна аппарат, мүн литературна терминүүдтэй словарь, шэнэ толинуудые хэрэглэжэ г.м.

           Мүнөө үедэ шабинарай  бэе махабад бэхижүүлхэ, элүүр энхые сахиха тухай асуудал гол асуудал болоод байна. Тиимэһээ энэ һуралсалай программаар үзэгдэхэ материал  үхибүүдэй ухаан бодол болон наһандань таарамжатайгаар зохёогдонхой.

          Багша творческо хандажа, hурагшадайнгаа наhа, бэлэдхэл, мэдэсэ, шадабари хараадаа абан ажаллаха ёhотой. Сээжэлдэхэ зохёолнууд класс бүхэндэ багшын үзэмжөөр үгтэхэ  гэжэ хараалагдана.

          Тус ажалай программа тематическа, социально- историческа, хронологическа, историко- литературна, теоретико – литературна принципүүдые баримталжа байгуулагдаа.

Буряад литератураар hурагшадай мэдэсэ, шадабари, дүршэл сэгнэхэ эрилтэ

        Программын эрилтын ёhоор hурагшадай ямар мэдэсэ, шадабари, дүршэлтэй болоhые, буряад литрератураар хэр зэргэ бэлэдхэлтэй байhаниие зүбөөр элирүүлхэ, шалгаха гол зорилго болоно. Дээрэ хэлэгдэhэн шэглэлнүүд соо табигдаhан заабари хараадаа абажа, hурагшадай мэдэсэ сэгнэхэдээ, тэдэнэй журам, үзэл бодол, мэдэрэлынь хэр зэргэ зүбөөр бүрилдэн, эстетическэ талаараа ямараар хүмүүжүүлэгдэжэ байнаб, уншаhан уран зохёолоо зүбөөр ойлгожо, сэгнэжэ шадаха шадабаринь хэр зэргэ бүрилдэжэ байнаб гэhэн зүйлнүүдтэ анхаралаа хандуулха хэрэгтэй.

       Һурагшадай шата бүхэндэ (хэшээлэй алишье үедэ) үнгэргэгдэдэг hурагшадай уншалгын үедэ, уншажа байhан зохёолой удхые зүбѳѳр ойлгохо, хѳѳрэжэ шадаха дүршэлынь хүгжѳѳхэ. Зохёол соо харуулагдаhан үйлэ хэрэг, үйлэдэгшэ нюурнууд, хэлэhэн үгэ, хэhэн хэрэг, зохёолой идейнэ удха болон уран hайханайнь зүйлнүүдые элирүүлгэдэ уран зохёолой ямар удхатай, үүргэтэй байhыень hурагшадай ойлгожо, ѳѳрынхеэрээ сэгнэжэ шадаха дүршэл шадабарииень арьбадхаха, үргэдхэхэ.

       Уран зохёол шудалан үзэлгэдэ, илангаяа тэрэнэй шүүмжэлэл хэлгэдэ литературын теории шудалха айхабтар ехэ удха шанартай. Литературын теориин удхые гүнзэгыгѳѳр ойлгуулха гэжэ оролдохо, гадна hурагшадай мэдэсые практическа ажалда, шудалан үзэжэ байhан уран зохёолоор (зохёолго) бэшэлгэдэ, хѳѳрэлгэдэ зүбѳѳр. Шадамараар хэрэглүүлхэ болоно. Энэ талаар литература болон искусство тухай хэлэhэн үгэ, статья hурагшадай литературна бэлэдхэлдэ тон ехэ удха шанартай.

     Һурагшадые тусхай литературна бэлэдхэлтэй болгохын тула литературын теориие hайнаар шудалуулха, гүнзэгы мэдэсэтэй болгохо шухала. Эндэ багша hурагшада мэдэсэдэ, тэрэнэй шанартань ьусгаар эрилтэ табиха уялгатай.

        Һурагшад зохёолго, асуудалда харюу, реферат, тестнүүдээр хүдэлмэри болон бэшэшье бэшэмэл хүдэлмэри ямараар бэшээб, тэрээн дээрэhээнь үндэhэлжэ, тэдэнэй литератураар бэлэдхэлэй, мэдэсын, аман ба бэшэмэл хэлэлгын дүршэл шадабариин хэр зэргэ хүгжэhыень сэгнэхэ болоно. Программын эрилтын ёhоор hурагшадай литератураар бэлэдхэл, илангаяа hурагшадай аман ба бэшэмэл хэлэлгын бэлэдхэл, дүршэл. Шадабари тусхай гуримтайгаар бүрилдүүлэгдэхэ ёhотой.

Программын бүридэл

Раздел

Сэдэбүүд

Час

Буряад арадай болон бэшэ арадуудай онтохонууд

Буряад литература – уран  үгын искусство

1

Уран зохеолой нюусанууд

2

Фольклорой жанрнууд

Фольклор тухай ойлгосо

1

Хэшээл –практикум. Буряад арадай нааданууд

1

Сэсэ буляалдаан

1

Жороо үгэнүүд

1

Таабаринууд

2

Хэшээл-практикум

1

Оньһон ба хошоо үгэнүүд

2

Буддын шажанай зохёолнууд

Зургаан нүхэд

1

Шалгалтын ажал «өөрыгөө шалга»

1

«Һүүл хүбүүн» онтохон

2

Сэсэн хулгана» онтохон

2

Уран бүтээлэй хэшээл

1

А. Тороев

1

А.А.Тороевай зохеолнууд тухай

1

Сороковиков-Магай Буряад онтохон

2

Литературна онтохонууд

В.Халхуев «Жаабдай»

1

«Жаабдай» онтохон

1

Шалгалтын ажал «өөрыгөө шалга»

1

Эпическэ зохеолнууд

Л.Толстой «Хайратай морин»

1

Шалгалтын ажал «өөрыгөө шалга»

1

А.Лыгденов «Унаган»

2

Шалгалтын ажал

1

Ц.Номтоев «Хилээмэн»

3

Б.Н.Ябжанов «Нулимса» (классhаа гадуур)

1

Ц-Б.Бадмаев «Будамшуугай орон нютагаар Сережын аяншалга»

6

Шалгалтын ажал

1

Шүлэглэмэл зохеолнууд

15

Зүжэглэмэл зохеолнууд

13

Хамта

70

Программын байгуулга ба удха

Хараалагдаһан сэдэб

Сэдэбэй тайлбари

Буряад литература – уран  үгын искусство

Литературна зохёол соохи уран hайханай дүрэ. «Зохёолой гол нюур», «абари зан» тухай ойлгосо.

Уран зохеолой нюусанууд

Уран зохеолой нюусануудые мэдэхэ. Элирүүлжэ шадаха арга.

Фольклор тухай ойлгосо. Фольклорой жанрнууд.

Фольклор тухай мэдэхэ. Фольклорой жанрнуудые мэдэхэ еhо. Оньhон үгэ, дуунууд, таабаринууд, хошоо үгэнүүд тухай мэдэсэ.

Хэшээл –практикум. Буряад арадай нааданууд

Буряад арадай наадануудые мэдэхэ, наадажа шадаха.

Буддын шажанай зохёолнууд

Зургаан нүхэд

Шалгалтын ажал «өөрыгөө шалга»

«Һүүл хүбүүн» онтохон

Сэсэн хулгана» онтохон

Уран бүтээлэй хэшээл

А. Тороев

А.А.Тороевай зохеолнууд тухай

Сороковиков-Магай Буряад онтохон

Буддын шажанай зохеолнуудые мэдэхэ еhо гурим. Онтохонуудай гол удха, сюжет, композиции тухай онсо мэдээн.

Литературна онтохонууд : В.Халхуев «Жаабдай»

«Жаабдай» онтохон

Шалгалтын ажал «өөрыгөө шалга»

Литературна онтохонуудые мэдэхэ тухай. Арадай онтохонуудтай зэргэсүүлгэ. Зохеолго бэшэхэ шадал.

Эпическэ зохеолнууд

Л.Толстой «Хайратай морин»

Шалгалтын ажал «өөрыгөө шалга»

А.Лыгденов «Унаган»

Шалгалтын ажал

Ц.Номтоев «Хилээмэн»

Б.Н.Ябжанов «Нулимса» (классhаа гадуур)

Ц-Б.Бадмаев «Будамшуугай орон нютагаар Сережын аяншалга»

Шалгалтын ажал

Эпическэ зохеол тухай онсо мэдээн. Классhаа гадуур уншалга. Б.Н. Ябжановай «Нулимса» гэhэн рассказ шүүмжэлэл хэхэ. Ц.Номтоевай «Хилээмэн» гэhэн рассказ дээрэ үхибүүдэй өөhэдын hанамжануудые бэшүүлжэ hургалга. Ц-Б.Бадмаев «Будамшуугай орон нютагаар Сережын аяншалга» гэhэн рассказ эли тодоор шүүмжэлэл хэхэ.

Шүлэглэмэл зохеолнууд

Уран зохеолшодой уран hайхан шүлэгүүдые сээжэр хэлэжэ hургалга. Шүлэгэй рифмэ, ритмэ, сюжет, композицитэй танилсуулха.уран hайхан хэлэн дээрэ хэлэжэ hургаха.


По теме: методические разработки, презентации и конспекты

Пояснительная записка. Уроки музыки 1-4 классы и рабочая программа 1 класс

Пояснительная записка к адаптированной корреционной программе по музыке в начальной школе. Рабочая коррекционая программа по музыке 1 класс по программе Критской, Сергеевой....

Технология рабочая программа 5 класс Базовый уровень (ФГОС 5 класс) на 2013-2014 учебный год

Рабочая программа по направлению «Индустриальные технологии» составлена для учащихся 5 класса на основе следующих документов:...

Рабочая программа 11 класс класс

Пояснительная записка ,тематическое планирование  11 класс...

рабочая программа 5 класс ФГОС Домогацкий, факультатив 6 класс по географии

Дано планирование по биологии и географии, а также программы по факультативам 6 класс....

Рабочие программы 5 класс, 6 класс, 8 класс

Пррезентация - это массовая альтернатива индивидуальному разговору, поэтому в моей работе я часто ей пользуюсь, как средством достижения положительного результутата от учебного ппроцесса....