ъ һәм ь хәрефләренең дөрес язылышы (презентация)
презентация к уроку (5 класс)

Слайд 1

Тема: ь һәм ъ хәрефләренең дөрес язылышы . Сүзләрне кушып , сызыкча аша һәм аерым язу . 9 нчы сыйныф Татар теле

Слайд 2

Тест биремнәрен үтәгез Орфография нәрсәне өйрәнә? а ) әдәби телдә дөрес язу нормалары һәм кагыйдәләре; б ) әдәби телдә дөрес сөйләү нормалары һәм кагыйдәләре; в ) авазларның язуда белдерелүен. 2. Татар телендә ничә сузык аваз хәрефе бар? а ) 8 б ) 9 в ) 10 3. Һ хәрефе языла торган рәтне билгелә. а) .алык , .өкем, .икәя; б ) а.әң , да.и, .әйкәл; в ) мә.әббәт , и.тирам, .алат. 4. Хәрефләргә караганда авазлар саны кубрәк булган сүзне билгелә. а ) яшьлек б ) көньяк в ) бияләй

Слайд 3

Нокталар урынына тиешле хәрефләрне куеп күчереп языгыз. Төн утырып шагыйр. шигыр. язды, Ак к.газ.гә тамды яш.ләре. Тышта давыл иде; бертуктаусыз Күк күкрәде, яшен яш.нәде. (М.Җәлил)

Слайд 6

Күп нокталар урынына ь, ъ хәрефләрен куеп , сүзләрне күчереп языгыз һәм аларның язылышын аңлатыгыз . Яш…лек , ал…бом, ал… япкыч , гар… ләнү , канәгат …, В… етнам , кор… ән , дик…кат…, гам… сез , портфел …, кул … язма , суд…я , бер … яклы , пул…с, мәг...лүм , мәс...әлә, гам..., юн...ле , пак..., шәфкат..., тугыз ...еллык , мең...яфрак, шөгыл..., дәр...я, мыш...як , өч...яклы, канәгат ..., п .. еса , ниһаят..., иг...тибар , юп...-юеш

Слайд 7

Кушма сүзләр ике сүзнең кушылып бер мәгънә белдерә башлаулары нәтиҗәсендә барлыкка килә. Кушма сүзләр кушылып язылалар. Мәсәлән: ак+кош= аккош, өч+почмак= өчпочмак, бу+көн = бүген, кул+ язма = кулъязма, алма+ агач = алмагач, ак + Идел = Агыйдел

Слайд 8

Парлы сүзл әр антоним, синоним, аваздаш сүзләрне парлап, сүзләрне кабатлап ясала. Парлы сүзләр һәрвакыт сызыкча аша язылалар. Мәсәлән: әти-әни, уен-көлке, бала-чага, биек-биек, көн-төн, аз-маз, юк-бар,рәт-рәт, барлы-юклы, зәп-зәңгәр

Слайд 9

Тезмә сүзләр ике яки берничә сүздән тезелеп ясалалар. Бербөтен буларак, бер төшенчәне генә белдерәләр, бер генә сорауга җавап бирәләр. Тезмә сүзләр аерым язылалар . Мәсәлән: кура җиләге – малина, бака яфрагы – подорожник, дәвам итә- продолжает, бал корты – пчела, җир җиләге – земляника.

Слайд 10

1.Дәреслек белән эш. 28 нче күнегү (33 нче бит) 2.Биремнәрне үтәргә 1) б ирелгән сүзләрдән туры килгәннәрен сайлап алып, кушма сүзләр ясарга: Озын борынлы, боз вата торган, билгә бәйли торган бау, эз табучы, кояш чыгу ягы, таш күмер , кара төстәге җимеш . 2 ) түбәндәге ысул белән ясалган парлы сүзләргә мисаллар язарга: Синоним парлы сүзләр: Антоним парлы сүзләр: Аваздаш парлы сүзләр: Кабатлаулы парлы сүзләр: 3 ) т үбәндәге тезмә сүзләр белән җөмлә төзергә : мүк җиләге , күз карасы , бал корты, Кара диңгез , миләш чыпчыгы , хәбәр бирү , кәлтә елан .

Слайд 11

Өй эше ъ һәм ь хәрефләре кергән һәм кушма , парлы, тезмә сүзләрдән файдаланып , “Туган ягым табигате” темасына 8-10 җөмләдән торган инша язарга.