Конспекты уроков и мастер классов
план-конспект урока (7 класс)

Мастер класс

1 слайд.

Я: - Хәерле көн, хөрмәтле коллегалар һәм жюри әгъзалары Мин сезнең барыгызны да бүген яхшы кәефтә күрүемә шатмын.

2 слайд.

Экранда күрсәтелгән картинаны карагыз һәм уйлагыз бүген нәрсә турында сөйләшербез икән?

җаваплар

 "Хәтердә нәрсә дә булса теркәргә"- үзеңне истә калдырырга мәҗбүр итү" дигән сүз. Шулай итеп, без хәтеребездә нәрсәне истә калдырырга җыенабыз соң?

- Без татар сүзләрен истә калдырырга җыенабыз.

3 слайд.

 Әйе бик дөрес,  бүгенге осталык дәресемнең темасы “ТАТАР СҮЗЛӘРЕН ИСТӘ КАЛДЫРУ ТЕХНИКАСЫ”

4 слайд.

 Мин сезне белән укучыларыма ошаган һәм мавыктыргыч булган техникалар белән таныштырырга  телим. Минем карашка беренче кызыклы ысул сүзләрне истә калдыру техникасы – ул Мнемотехника яки гади Ассоциация. Мәктәп укучылары өчен мнемотехника хәтерне, игътибарлылыкны яхшыртырга, сүз запасын, иҗади сәләтләрен үстерергә, образлы һәм абстракт фикерләүне формалаштырырга ярдәм итә.

Сез ничек уйлыйсыз, бу техниканың төп принциплары нинди?

(Җаваплар)

Я: - Чыннан мнемотехниканың төп принциплары - ассоциацияләр һәм образлар формалаштыру.

5 слайд.

 Бу рәсемне игьтибар белән карагыз, сезнең күз алдыгызга нинди ассоциацияләр барлыкка килә?

Бәлки, сез әлеге ассоциация ярдәмендә танылган шагыйрьнең шигырен искә алырсыз?

Муса Джалиль «Сәгать»

Һәрбер эш кебек, мнемотехнология җиңелдән катлаулыга барудан тора. Үз эшемне бер катлы мнемошакмаклардан башлыйм, аннары мнемоюллар кертәм, соңрак – мнемотаблицалар алам.

6 слайд.  

Икенче  техника – бу “Пинг-понг”.“Пинг-понгның” туры мәгънәсе – ул өстәлдә теннис уйнау шарны кабул итү һәм кире кайтару. Ә безнен эштә ул тиз генә җавап кайтару, сорауның эчтәлегеннән тайпылмыйча тулы җавап бирү. Бу алым чит телләр укыту методикасында киң кулланыла.

Мәсәлән:

• Синең исемең ничек?
• Минем исемем Дима.
• Син кем?
• Мин малай.
• Син кызмы?
• Юк, мин кыз түгел, ә малай.

7 слайд.

3 техника. Метод историй. Хикәяләү методы.

Татар сүзләрен тиз истә калдыру өчен шулай хикәяләү методы  да бар. Бары тик кирәкле өйрәнгән лексиканы кулланып берәр хикәя уйлап табарга гына кирәк. Бу хикәя теләсә нинди, хәтта мәгънәсез дә булырга мөмкин, әмма аны барлык нечкәлекләре белән күз алдына китерергә кирәк. Уйлап табылган хикәя сүзләрне җиңел генә истә калдырырга ярдәм итәчәк, бигрәк тә татарча лексиканы оригиналь һәм кайчагында берничә ысул белән бәйләгәндә.

8 слайд.

Техника. QR код. Татар теле һәм әдәбияты дәресләрендә дәреслектә булмаган кагыйдәне, тема буенча өстәмә материалны яки укучыларның белемнәрен тикшерүче биремнәрне QR штрих-кодларда бирергә була. QR штрих-код — кодлаштырылган мәгълүмат. Укытучы дәрескә кирәкле мәгълүматны кодлаштырып укучыларга тарата. Укучылар планшет, смартфоннардагы «Сканер штрих-кодов» кушымтасы ярдәмендә QR штрих-кодны укып кирәкле сүзләрне ятлый алалар.

QR штрих-кодларны ясау

Сезгә плей маркетта сканер QR штрих кодовны дигән приложенияне телефонга йөкләтеп аласыз, сезгә үзегезгә кирәкле мәгълүматны урнаштырырга кирәк. Мәсәлән: «код ясау»га бассагыз, QR штрих-код килеп чыгачак.

8 слайд.

Практик өлеш.

Әйтик, сез әле генә яңа сүзләр белән таныштыгыз  ди, ә хәзер безгә аларны истә калдырырга  кирәк. Әйдәгез төркемнәрдә эшне башлап җибәрик.

1 техника. “Мнемотехника”. Сезнең алдыгызда рәсемнәр,

1. Шушы рәсемнәргә нигезләнеп хикәя язу.

2. Ребуслар.

2 техника.  “Пинг понг”(диалоглар бирелә)

3 техника.  Хикәяләү методы.

4 техника. QR код

9 слайд.

Шулай итеп, татар сүзләрен истә калдыруның дүрт ысулы күрсәтелде. Минемчә, алар мавыктыргыч кына түгел, нәтиҗәле дә. Моннан тыш, бу алымнар укытучыларга татар теле дәресләрен  кызыклы үткәрергә ярдәм итә. Хөрмәтле коллегалар, ярдәмегез һәм яхшы команда эше өчен рәхмәт сезгә!

Дәрес планының схемасы.

Дәреснең темасы: Сыйфатларның чагыштыру дәрәҗәсе.

Дәреснең төре: яңа белемнәр ачу дәресе.

Дәресненң максатлары:

1. Белем бирү максаты - Укучыларның сыйфат темасы буенча алдагы дәресләрдә өйрәнгән белемнәрен: мәгънәсен, сорауларын искә төшерү, сыйфатның чагыштыру дәрәҗәсе турындагы белемнәрен тирәнәйтү, сөйләмдә дөрес куллана белү күнекмәләре булдыру.

2. Фикер сәләтен үстерү максаты - Укучыларның логик фикерләү сәләтен, мөстәкыйльлекләрен, иҗади активлыкларын һәм танып-белүне үстерүгә ярдәм итү.

3. Тәрбияви максат - аралашу һәм коллективта хезмәттәшлек итү күнекмәләрен формалаштыру.

Җиһазлау: үзбәя битләре, дәреслек, биремле карточкалар, мультимедия проекторы

АНКЕТА

Фамилия, исеме: Зямалова Руфия Камилевна

Туган елы:

Район:  Тәтеш районы

Шәһәр: Килдеш авылы

Мәктәп: МБГББУ “Килдеш урта гомуми белем бирү мәктәбе”

Сыйныфы: 10 класс

Өстәмә мәгълүмат (ирекле): Мин 10 нчы сыйныфта укыйм. Шигырьләр язарга бик яратам.

Әсәр исеме: Татарча

Номинация: Яшь шагыйрь

Әсәр күләме (бит): 1 бит

Басылып чыккан әсәрләре, еллары, кайда: басылып чыккан әсәрләрем юк.

Хәбәрләшү өчен телефоннар: 89393989734

Электрон адрес: milyaushatazeeva@mail.ru

Өй адресы: Тәтеш районы Кызыл Тархан авылы, Габдулла Тукай урамы 22 йорт.

Татарча.

Коръән укыйм, гарәп теле белән

“Мәкан” белән сузып, заманча

Тик нигәдер тиен, укуларым,

Үзебезчә чыга татарча.

Урыс телен беләм, кирәк чакта

Әйбәт сөйлим шулай урысча

Тик нигәдер сүзнең, җөмләләрнең

Яңгырашы була татарча.

Татар булып тудым, татар булып үсәм.

Гореф-гадәтләрем авылча.

Нинди генә телдә сөйләшсәмдә

Яңгырашы барыбер татарча.

Яңгыраса әйдә яңгырасын,

Кирәк түгел миңа башкача.

Минем телем иң саф татар теле,

Анам теле – шулай татарча.

АНКЕТА

Фамилия, исеме: Романова Василина Михаил кыз

Туган елы:

Район:  Тәтеш районы

Шәһәр: Килдеш авылы

Мәктәп: МБГББУ “Килдеш урта гомуми белем бирү мәктәбе”

Сыйныфы: 9 класс

Өстәмә мәгълүмат (ирекле): Мин 9 нчы сыйныфта укыйм. Бәйләргә,чигәргә һәм шигырьләр язарга яратам.

Әсәр исеме: Гыйнвар ае

Номинация: Яшь шагыйрь

Әсәр күләме (бит): 1 бит

Басылып чыккан әсәрләре, еллары, кайда: басылып чыккан әсәрләрем юк.

Хәбәрләшү өчен телефоннар: 89393989734

Электрон адрес: milyaushatazeeva@mail.ru

Өй адресы: Тәтеш районы Килдеш авылы, Яшьләр урамы 1 нче йорт

Гыйнвар ае.

Бездә елның дүрт фасылы

Һәр фасылның үз яме.

Гыйнвар ае кыш уртасы

Кышның иң матур мәле.

Кайвакытта күз ачкысыз,

Көчле бураннар була.

Усал җилләр йөгерә-йөгерә

Зур таулар өеп куя.

Барысы да табигатьнең,

Кодрәте  хозурлыгы.

Ак бураннар белән генә,

Кышларның матурлыгы.

Бар җиһанда акълык – пакълык,

Искитмәле кышыбыз

Һәр фасылның матурлыгын,

Күрергә тырышыгыз!

Сценарий КВН                                                                                                                                            «Язык отцов – родник надежды»,

посвященный Международному дню родного языка

2016 год

Ведущий 1. В мире насчитывается несметное количество языков. По предварительной оценке их число составляет около 6 тысяч. Каждый язык является инструментом отражения национальной культуры, инструментом развития и сохранения духовного и материального наследия. Язык каждого народа самобытен и имеет самобытные выражения, отражающие менталитет и традиции нации. Язык формирует сознание человека, знание языка помогает расширить кругозор, глубже проникнуть в культуру другой страны. Признание и уважение всех языков позволяет сохранить мир во всем мире. С 1999 года по инициативе Генеральной конференции ЮНЕСКО во всем мире отмечается 21 февраля Международный день родного языка как напоминание о необходимости содействия развитию многонациональности языковой культуры, ее разнообразию и многоязычию.

Ведущий 2. Знать чужие языки полезно и похвально,
Но родной язык беречь нужно изначально,
Чистоту его блюсти с самого рожденья,
На родном мы языке пишем поздравленья,
Объясняемся в любви, думаем, общаемся,
И писать на нем стихи от души стараемся.
Не загрязнять родной язык — наш священный долг,
В День родного языка — всех вас поздравляем! 

Ведущий 1:  Исәнмесез хөрмәтле педагоглар!

                       Бүген була КВН

                       Гаҗәп,күңелле уен.

                       Педагоглар көч сынаша,

                       Менә була тамаша!          

Ведущий 2:    Отбросьте грусть, плохое настроение

                         И улыбнитесь только на мгновение,

                         Улыбки все мы соберем в одну

                         И проведем задорную игру.

Ведущий 1:  Здравствуйте, дорогие друзья!  Начинаем наш праздник. Думаете КВН и педагогика несовместимые вещи? Наши участники докажут вам обратное. Сегодня мы проведем творческую встречу с педагогами нашего детского сада. Итак, приветствуем участников КВН

(под музыку «Позывные КВН» входят участники и садятся на свои места).

Ведущий 2:    Поприветствуем команду « Сипкелле кызлар »                  

Ведущий 1:    Поприветствуем команду « Йолдызлар »  

Ведущий 2:     Как богат родной язык,

                         Он наш друг, и все мы верим

                         Знание родного языка

                         Поможет вам в победе.

                         День родного языка,

                         Отмечает вся земля,

                         В этот день календаря

                         Мы желаем вам друзья:

                         Удачи да везенья!

                         Успехов да веселья!

Ведущий 1:    Разрешите представить вам наше компетентное глубокоуважаемое жюри:

заведующий детского сада – ……                        

Ведущий 2:    В течение  всей игры будет оцениваться активность, оригинальность поддержки болельщиков.  

Ведущий 1:      Приглашаем капитанов команд для жеребьевки последовательности выступления

I конкурс  “ Приветствие”

Прошу обратить внимание жюри - максимум за конкурс 5 баллов.

Слово предоставляется первой команде. 

II конкурс  «Разминка» максимум за данный конкурс – 5 баллов.

Ведущий 2:

Пословицы недаром молвятся,

Без них прожить никак нельзя!

Они великие помощницы

И в жизни верные друзья.

Порой они нас наставляют,

Советы мудрые дают,

Порой чему-то поучают

И от беды нас берегут.

а) Первая часть разминки:  команды по одному говорят пословицы о языке.

б) Вторая часть конкурса: уважаемые команды,  сейчас вы получите набор слов, из которых вам нужно будет составить высказывание о родном языке. (Члены команды должны составить данное высказывание) 

Ведущий 1:    Пока команды готовятся, проведем игру с болельщиками.

  Скажи аналогичную пословицу на татарском языке.

1.Точить лясы. (Ләчтит сатарга)

2. При царе горохе.  (Хан заманында)

3. После дождичка в четверг. (Кызыл кар яугач)

4. Грош цена. (Бәясе сукыр бер тиен)

5. Два сопага пара. (Чиләгенә күрә капкачы)

6. Попытка не пытка. (Ятып калганчы,атып кал)

7. Куча мала. (Чүп өстенә чүмәлә)

8. Бить в баклуши. (Трай тибәргә)

Ведущий 2. А сейчас слово предоставляется членам жюри.

Ведущий 1: Следующее задание: угадай  автора и название произведения. (4)

Первый отрывок:

«Зайчиха разыскала валенки и надела на зайчонка. Он опять снял. И так несколько раз. День бегал, другой, а на третий день захромал и говорит матери: «Мама, мама ноги сильно болят…»                                                                                                                             (Абдулла Алиш «Глупый зайчонок»)

 Второй  отрывок:  

« Кошка с нами ест и пьёт, с нами вместе спать идёт.

И работа есть у кошки – дом от мышек стережёт»

(Габдулла Тукай «Наша семья»)

Третий отрывок: 

« Все – как снег, она одна,

Словно кровь была красна,

Вся поляна к ней теснилась:

Почему ты изменилась?»                                                             (Муса Джалиль «Красная ромашка»)

Четвертый отрывок: 

«Не нужен ужин им и не нужна еда,

Одна лишь мысль у них: куда сбежать, куда?

Напасть пришла к волкам, ох, Господи, прости!

Как от напасти той им ноги унести?!                                            (Габдулла Тукай «Коза и баран»)

Пятый  отрывок: 

Тихие сумерки, солнце садится

Слышно, как плачет какая- то птица.

Ку – ку, ку-ку,ку-ку.                                                                         (Муса Джалиль «Кукушка»)

Шестой   отрывок: 

« Көннәр якты булсын өчен  - Әни кирәк!

  Йокы татлы булсын өчен Әни кирәк!

  Җил яңгырдан саклар өчен Әни кирәк!

  Усаллардан яклар өчен Әни кирәк!”                                              (Роберт Миннуллин “Әни кирәк”)

Ведущий 2:     Татар теле – туган тел,

Безнең газиз булган тел

Әти-әни, әби-бабай

Безне сөя торган тел.

Төрле исем йөртсəк тə без,
Төрле җирдə яшəсəк тə,
Тик бер генə туган телебез,
Тик бер генə туган илебез.

Музыкальная пауза – встречаем Улимову Гульназ Равилевна

V конкурс   «Конкурс   капитанов» Конкурс оценивается  в 4 балла.

Конкурс капитанов состоит из двух частей:

1. Капитаны задают друг другу  заранее  подготовленные вопросы по очереди.(2 вопроса)
2. Просмотрев мультипликационный сюжет без звука, капитан с помощью команды озвучивает его. Просмотр сюжета 1-2 минуты, подготовка к озвучиванию 2-3 минуты. (В конкурсе участвуют только русскоязычные участники команды)

6. Отгадай кроссворд

Ведущий 2:    Следующее задание – Отгадай кроссворд

Нам приятен звук родного языка,
Он, как музыка, приходит к нам в сердца!
Мы сегодня поздравляем земляков,
Тех, кто наш язык любить готов

Родной язык – подарок мамин,
Ключи от мирозданья и родник!
Он ум взрастил и дарит вдохновенье!
Он в цепь одну связует поколенья

7 Конкурс  «Домашнее задание»  

Максимум за этот конкурс 5 баллов.

Команды должны представить творческую интерпретацию сказки на татарский лад, с юмором и музыкальным сопровождением. Просим команды пройти за кулисы для подготовки к инсценировке.

Пока команды готовятся к инсценировке проводится  

Игра со зрителями «Шарады»

Ведущий 1:     Игра с болельщиками «Нинди тел?»

Какой наш язык, на котором говорили наши бабушки и дедушки, мамы и папы, говорим мы с вами: матур, туган, йомшак, бай, незатле – нежный, красивый, могучий, журчащий…

Ведущий 2:    Команда « Сипкелле кызлар » инсценирует  русскую народную сказку  «Колобок»

                  Команда « Йолдызлар » инсценирует  русскую народную сказку  «Три сестры»

Ведущий 1:    Просим членов жюри оценить выступления команд.

Ведущий 2:  Благодарим команды за выступление и просим наше компетентное жюри выставить баллы за конкурс.  (презентация)

Ведущий 1. Вот и подошла наша творческая встреча к завершению. В этой дружеской, теплой атмосфере соревновались две команды «Йолдызлар» и «Сипкелле кызлар». Хотелось бы предоставить заключительное слово жюри. (Подведение итогов.)

Ведущий 2:    Умеешь говорить — ты человек,
                         Еще важнее думать научиться.
                         Язык отцов всегда родной навек,
                         Сегодня ему надо поклониться.        

                         Родной язык — народа достоянье,
                         Он с детства каждому из нас знаком,
                         Стихи и проза, сказки и преданья,
                         Все мило нам на языке родном!
                        Учите, берегите речь родную,
                         Стихи слагайте, украшая жизнь!
                         Потомкам передайте речь живую,
                         Чтоб память о народе сохранить!

В заключение звучит песня «Туган тел»

Ачык дәрес

Тема:

Исемнәрне гомумиләштереп кабатлау

2015 нче ел.

Тема: Исемне гомумиләштереп кабатлау.

Максат: 1) исемнәрне гомумиләштереп кабатлау,өйрәнгән белемнәрен ныгыту, системалаштыру; 2) чиста һәм дөрес язу, сөйләм күнекмәләрен үстерү, төрле килештәге исемнәрне сөйләмдә дөрес куллану. 3) туган җиргә, туган телгә ихтирам, ярату хисе тудыру.Татар теленең сүз байлыгына соклану уяту. Ана теленә мәхәббәт тәрбияләү.

Җиһазлау, материал: сәяхәт картасы, райондагы күренешләр белән слайдлар, индивидуаль карточкалар, тестлар.

Дәрес тибы: йомгаклау дәресе.

Дәрес формасы: сәяхәт-дәрес.

Дәрес барышы.

I.Оештыру өлеше.

Исәнмесез балалар!

Әйбәт үтсен көнегез,

Фән серен күп белегез.

Җиңел булсын укулар,

Матур булсын язулар,

Дәфтәр саен биш булсын,

Үзенә тартып торсын.

-Бер-беребезгә карап елмаю бүләк итик һәм дәресебезне башлап җибәрик.

Әйдәгез әле, матур итеп, бүгенге көнне ,числоны языйк.

Истә тотабыз:

Язганда дөрес утырам,

Тигез тора иңсәләр.

Баш иелми, баш бармаклар

Күз читенә тисәләр.

Ручканы мин дөрес тотам,

Дәфтәрне авыш итеп.

Яза башлыйм хәрефләрне

Чиста һәм матур итеп.

Матур язу күнегүе (карточкада): бирелгән сүзләр арасыннан предметны белдерүчеләрен генә сайлап языгыз.

Кызыл, нарат, үсә, урындык, ява, рәсем, ,шакмаклы,лампочка, тәртипле,абый,таш.

-Ни өчен бу сүзләрне сайлап яздыгыз? (кем? нәрсә? соравына җавап бирә, предметны белдерә)

II.Белемнәрен актуальләштерү.

Бу хәрефләр арасында тылсымлы лары бар ,уйлап карагыз әле кайсыларын сайлап язсагыз сүз килеп чыгар икән.....һәм бу сүз безнең бүгенге темабыз булыр....

ВГИЖЗСЛЕДМР

-Нинди сүз килеп чыкты? (исем)

-Рәхмәт. Без бүген дәрестә исем турында белгәннәрне кабатларбыз. Тактада эленгән чәчәкнең таҗлары серле. Аның артында сораулар. (Һәр бала чиратлап үзләре теләгән таҗны алып сорауларга җавап бирә баралар.)

Сораулар:

1. Исем дип нинди сүзләргә әйтелә?
2. Исемгә нинди сораулар куела?

3.. Нинди исемнәр була?

4. Ялгызлык исемгә нәрсә атамалары керә?

5. Исем нәрсә белән төрләнә?

6. Исем нәрсәне белдерә?

7. Татар телендә ничә килеш бар?

-Рәхмәт балалар. Ә хәзер матур язу күнегүендәге сүзләрнең беренче хәрефләрен генә кушып укып карагыз әле. Нинди сүз килеп чыкты?(Тәтеш)слайд

III-Әйе, укучылар. Районыбыз көннән – көн үсә, матурлана, берсеннән-берсематур биналар калкып чыга. Без бүгенге дәресебездә районыбыз буйлап бераз сәяхәт итеп алырбыз, бер үк вакытта исем турында белгәннәребезне дә кабатларбыз..

-Сәяхәтебезне башлыйбыз.Юлыбыз җиңел булсынга җырлап барыйк.”Тәтешем” җыры.

1 тук. Беренче тукталышыбыз- элемтә бүлеге. Районыбыз бәйрәме турында элемтә бүлеге аша хәбәр җибәрербез.(Слайдта элемтә бүлеге күрсәтелә)

а ) Карточкада язылган сораулар урынына тиешле исемнәр куеп, җөмләләрне тулыландырып язарга:

Без Нурлат районында яшибез. (нәрсә?)көннән көн матура я,зурая бара. Анда күпчелек (кемнәр?)яши.Районда (нәрсәләр?)чиста, матур. Бәйрәмгә күп (кемнәр?) килер.

б ) Сез бу хәбәрне кемнәргә һәм кайларга җибәрерсез? Һәр төркемгә икешәр мисал языгыз.

Кеше исемнәре:

Шәһәр исемнәре:

Авыл исемнәре:

Газета-журнал исемнәре:

Ә хазер без сезнең белән нәтиҗә ясарбыз башта игътибар белән карыйбыз..

Кем? соравының кешене белдергән сүзләргә генә куелуын аңлату.

1. А) (1 слайд)

• Бу кем?
• Район башлыгыбыз Шарапов Наил Шакирович.
• Татарстанның Президенты Минниханов Рөстәм Нургалеевич.
• Татар халкының бөек язучысы Габдулла Тукай.

Әйдәгез әле бергәләп нәтиҗә ясыйбыз...Шулай итеп кешеләрнең исем, фамилияләре ничек языла?

• Зур хәрефтән,ә тыгын нинди сүзләрне без баш хәрефтән язабыз??
• Нәрсә? Соравының предметны белдергән сүзләргә куелуын аңлату.

Калын хәрефләр белән бирелгән сүзләргә сораулар куеп әйтергә.

Дуслар Агачлар

Урманнар Төлке

Куян Балалар

Кошлар Балыклар

Бу сүзләр арасыннан нәрсә? соравына җавап биргәннәрен генә әйтегез әле миңа.

Нәтиҗә ясау: Исемнәр кем? нәрсә? соравына җавап бирә.Нәрсә? соравын предметка гына куябыз, ә кешене белдергән сүзләргә Кем? Дип сорау куябыз. Ялгызлык исемнәр баш хәрефтән языла.

Сәяхәтебезне дәвам итәбез(җыр “Нурлатым”)

2 тук. Ә хәзер банкка кереп чыгыйк. (слайдта банк күрсәтелә) Биредә саннар,цифрлар белән эш итәләр. Без ни өчен керербез икән?

(Исемнәр берлек һәм күплек санда килә)

а) Берлек сандагы исемнәрне зәңгәр, күплек сандагы исемнәрне яшел төскә буярга.

имәннәр

аю

әбиләр

кош

чәчәкләр

китап

урманнар

кеше

балалар

б)Тиешле урыннарга кушымчалар өстә:

Нурлатта ун мәктәп(ләр) бар.Мәктәп(ләр) зур һәм якты. Әти миңа өч китап(лар) бүләк итте. Китапханәдә китап(лар) күп. Безнең сыйныфта биш

малай(лар) укый. Малай(лар) бүген ярышка бардылар.

Нәтиҗә ясау : Берлек сандагы исемнәр бер предметны, күплек сандагы

исемнәр күп предметны белдерә.

Сан белән килгәндә, исемгә күплек кушымчасы ялганмый.

Киттек алга таба (җыр)

3 тук. Ә хәзер район үзәгендәге иң күңелле урын-уенчыклар кибетенә кереп чыгыйк әле.

(слайдта уенчыклар кибете кәрсәтелә)

а ) Укучыларга уенчык лар таратыла. Һәр укучы үзенә туры килгән уенчык исемен килеш белән төрләндерә.

Һәр укучы үз уенчыгына 1 җөмлә төзи.

Нәтиҗә ясау: җөмләдә сүзләрне бәйләү өчен исемнәрне килешләр белән төрләндерә белергә кирәк, ә килеш белән төрләндерә белү өчен килешләрне һәм сорауларын яттан белергә кирәк.

Искә төшерү.Укучылар җавабы тыңлана.

Ял минуты (хәрәкәтләр белән):

Бассейнга барабыз,

Колач салып йөзәбез.

Йөзәбез, йөзәбез,

Арысак та түзәбез.

Арт белән дә йөзәбез,

Ал белән дә чумабыз.

Сәламәт булабыз, дип,

Шатлана, куанабыз.

4тук. Ә хәзер яраткан мәктәбебезгә кайтабыз.(слайдта үзебезнең мәктәп рәсеме)

б) Укучыларга карточкалар таратыла. Җөмләләрне дәфтәрләргә күчереп, мәктәп сүзен килешләрен билгеләргә.

Мәктәп- гыйлем учагы. Мәктәпкә иртәрәк барыгыз, вакыты җиткәндә үзегез белеп әзерләнегез.

Мәктәпне бетергәннән соң да китаптан аерылмагыз. Мәктәптән кайткач, китапны билгеле бер урынга куегыз. Мәктәптә укуның максаты-тәрбияле кеше булу.

Ә хәзер бу тукталышта сезгә тест эшләү дә бирелә

1. Исем нәрсәне белдерә? Слайд

1) предметның эшен

2)предметның билгесен

3)предметны

Җавап: 3)

2. Исем нинди сорауга җавап бирә?

1) Кем? Нәрсә?

2) Нинди? Кайсы?

3) Ничек?

Җавап: 1)

3. Исем ул –

1) сүзнең өлеше

2)Җөмлә кисәге

3) сүз төркеме

Җавап: 3)

4. Кайсы сүз уртаклык исем?

1) Идел

2)сандугач

3) Алсу

Җавап: 2)

5.Исемнәр нәрсәләр белән төрләнә?

1)заман белән

2) зат-сан белән

3) килеш, сан белән

Җавап: 3)

(Укучылар түгәрәкләр белән җавап бирә)

IV Йомгаклау.

Укучылар, без бүгенге дәрестә исем темасын кабатладык

Исем нәрсәне белдерә?

- Аның сораулары?

- Нинди исемнәр була?

- Исем нәрсә белән төрләнә?

Юлыбыз тәмам. Район буйлап сәяхәт итү бергә-бергә бик күңелле булды.

Сәяхәтебезне җыр белән тәмамлыйбыз.(Тәтешем)

V. Укучыларны бәяләү

VI.Өй эше:

Төрле килешләрдәге исемнәрне кулланып, 6җөмлә язарга.

Сценарий

Туган ягым –гөлләр иле

Туган ягым –гөлләр иле.

1 а.б.Таң әтәче кычкыра... тирә-юньне алтын нурларга төреп кояш чыга... ара-тирә көтүгә чыгучы мал-туар мөгерәгәне ишетелә... кошлар сайрый ... юл читендәге бәбкә үләннәрендә чык ялтырый... челтер-челтер чишмә ага... кызлар чишмәдән йөгерә-йөгерә су ташый... аландагы аллы-гөлле чәчәкләрдән нечкә билле бал кортлары бал җыя... көмеш айлы манарадан азан тавышы ишетелә... әнә, аргы очта чалгы кайрыйлар...( әтәч кычкыра, кошлар сайрый,көтүче көтүкуып бара, әби бәбкә куа, кызлар су алырга төшә, азан, чалгы кайрау,чабу тавышы)

2 а. б. Җырларда җырлана, төшләргә кереп саташтыра, сагындыра торган туган як нәкъ шушындый була инде ул.

Кызлар

Уйна, дустым, гармуныңны уйна,

Сокландыр син туган халкыңны.

Сокландырып туган халкыңны

Йөрәгенә сал син ялкынны.

Уйна, дустым, гармуныңны уйна

Чәчеп җибәр халкым моңнарын.

Дәртләндер син туган халкыбызның

Батыр кызларын һәм улларын.

Уйна, дустым, гармуныңны уйна

Бөтен кеше сине яратсын.

Сине – безнең моңлы халкыбызның

Игелекле моңлы баласын.

Баянчылар уйный

2 алып баручы.

Туган җир, туган йорт, туган авыл, Ватан! Болар — җанга иң якын сүзләр. Аларның чын мәгънәсен дә үсә төшкәч кенә аңлыйсың.

1 алып баручы .

Туган ил минем өчен бишектән, әти-әни йорты бусагасыннан, авыл янындагы тугайлардан, урамда үсеп утыручы каеннан, язын ак чәчәккә төренә торган хуш исле шомырттан, басуларда җыр сузучы тургайлардан башланды. Туган йорт, авыл, район, республика... Еллар үткән саен Ватан төшенчәсе әнә шулай киңәя бара.

2 алып баручы .

Бала дөньяга килә, беренче тапкыр туган нигезендә үзенең тавышын яңгырата. Бу вакытта әле ул бернәрсә аңламаса да, әни назын тоеп, ата-баба нигезендә яши башлый. Кызарып чыккан кояшка карап күзләрен ача, өй түрендәге кошлар сайравына елаудан туктый; яңгыр яуганда, йөзенә сәерсенү билгеләре чыгара.Анасы да баласының көләч, шат йөзен күреп, бишек җырын көйли....

Бишек җыры

1 алып баручы .

Кешенең гомере башланып киткән кебек үк, инешнең дә башлангычы бар. Бу — чишмәләр. Чишмә, тау астыннан көмеш күзе белән җирне тишеп, бик зур кыенлыклар белән саркып чыга, бөдрә дулкыннар ясап, әкрен генә ага. Аның көмеш сыман тамчылары кояш нурлары астында энҗе бөртекләре кебек җемелдиләр.

2 алып баручы .

Чишмәләр... Кемнең генә күңеленә илһам салмый да, кемгә генә канат куеп, хыялларын үстерми икән соң алар?

Татар кызлары биюе

1 алып баручы.Мин дә кечкенәдән үк әни назын тоеп, аның сүзләренә колак салып үстем.Әнкәемнең: “Туган-үскән җиреңә мәрхәмәтле бул, аны булдыра алганча ярат. Ата-баба нигезен онытма!” дигән сүзләре хәтеремә бик тирән уелып калганнар.Ничек соң инде шундый гүзәл табигатьле, газиз туган ягыңны яратмаска мөмкин!

2 алып баручы.Кешеләр, әйдәгез әле, табигатькә карата бераз мәрхәмәтлерәк булыйк !Аны саклау өчен көчебезне кызганмыйк. Табигать һәм бөтен галәм киңлеген саклап калу- безнең бурыч.

1 алып баручы

Сагыш-сагынудан туган хисләр

Уятсалар кереп төшеңә.

Дәрман алып, бер рухланыр өчен

Туган ягы кирәк кешегә.

2 алып баручы

Кайгы -хәсрәт төшсә иңнәреңә,

Эшләрең гел китсә кирегә.

Авыр чакта кайтып сыенырга

Туган ягы кирәк кешегә.

1 алып баручы

Бәхет елмаеп, шатлык килсә,

Ашлык өйсәң бөек көшелгә,

Шатлыкларны уртаклашыр өчен

Туган ягы кирәк кешегә.

2 алып баручы

Туган якта сулар һава гел саф,

Җилләре дә йомшак сирпелә.

Кендек каны тамган, тәпи баскан

Туган ягы кирәк кешегә.

Г. Кутуй “ Сагыну ” – Латыпов И.З.

Регина - җыр

1 алып баручы .

Әйе, туган җиребезнең табигате соклангыч, халкы уңган. Татарның саф теле, милли гореф – гадәте, йолалары яши монда. шушы асыл җәүhәрләрне сакласак, безнең буыннар өчен генә түгел, киләчәк буыннар өчен дә бай, милли мирас калыр иде

2 алып баручы .

Шушы якта безнең эзләр калсын

Мирас булып килер яшьләргә.

Шушы яктан, шушы туфрактан без.

Шул туфракта язсын яшәргә!

“ Җырлыйм туган якта ”- җыр

Сценарий

Тукай яши, Тукай яшәячәк !

Тукай яши, Тукай яшәячәк !

( Бәйрәм сценариясе)

Җиһазлау: Уртада Габдулла Тукай портреты, әдипләрнең Тукай турында әйткән сүзләреннән плакатлар, шагыйрьгә багышланып чыгарылган газета, «Тукай — татар халкының бөек шагыйре» дигән темага китап күргәзмәсе» ,Г. Тукай әсәрләренә укучылар ясаган иллюстрацияләр урнаштырыла.

Плакатлар:

«Тукай — ул мавыктыргыч серле, тылсымлы әкият.

Тукай — ул үзәк өзгеч моңлы бер җыр.

Тукай — ул күңелнең иң нечкә кылларын тирбәндерә алырлык аһәңле шагыйрь.

Тукай — ул үз халкының бөек улы да!»

«Гомер буе юлдаш булып,

Ир-хатынга иптәш булып, чордаш булып,

Җиребездән атлап, Тукай барасың син,

Йөрәкләргә тугры юллар ярасың син...»С.Гәрәева.

«Җир йөзендә муза — изге исем.

Бер-берсенә якын җисеме.

Бөеклеге белән туганнар бит

Байрон,« Пушкин, Тукай, Нәсими» М.Сиражи.

Магнитофон тасмасыннан «Туган тел» җырының көе яңгырый.

1. нче алып баручы: Исәнмесез, хөрәмтле тамашачылар!
2. нче алып баручы: Хәерле көн, кадерле дуслар!

1 нче алып баручы:

Салкын кышлар үтеп,

Яз килгәндә,

Җылы яктан кошлар кайтканда,

Туган көнең синең бөек Тукай,

Тугры халкың итә тантана.

2 нче алып баручы:

Илдә кояш, җирдә кояш,

Тукай көне канат җәйгән.

Бәйрәм бүген!

Тукай көне —

Безнең бәйрәм!

Г.Тукайның «Бәйрәм бүген» шигыре яттан сөйләнә.

1. нче алып баручы: Без бүген татар халкының бөек шагыйре Г.Тукайның туган көнен билгеләргә җыелдык.Туган теле —татар теле булган һәрбер кеше өчен бу көн — зур бәйрәм. Бәйрәмебезне Г.Исхакый сүзләре белән атадык: «Тукй яши. Тукай яшәячәк.Татар милләте яшәгәнгә кадәрТукай яшәячәк».
2. нче алып баручы Тукай биографиясе — дөнья тарихындагы иң драматик биографиянең берсе: аның гомере егерме җиде яшендә өзелә. Дүрт ай ярымлык чагында әтисез кала. Шуннан кулдан-кулга, авылдан-авылга күчеп йөрүләр, ятимлек, фәкыйрьлек, кимсетүләр, салкын мосафирханәләр һәм бу аның ахыргы көннәренәчә дәвам итә...Ләкин никадәр газаплар кичерсә дә, Тукай бу фаҗигале, кыска гомер юлын горур атлап уза, шагыйрь буларак үзенең гражданлык бурычын үз халкына, аның киләчәк бәхете хакына армый-талмый хезмәт итүдә күрә.

1 нче укучы:

Һәр тарафтан Тукай җырын тоям, Күңелемдә балкый, маяк булып, Тукай моңы, Тукай сүзләре. . Кем уйлады икән, ятим бала Якты йолдыз булып калкыр дип,

Мәңге, мәңге халык йөрәгендә,

Халык күңелендә калыр дип.

1. нче алып баручы: Әйе« шагыйрь мәңге халык йөрәгендә, халык күңелендә балкый. Аның шигырьләре буыннан-буынга яратып укыла, әсәрләре бала чактан ук күңелгә кереп урнаша һәм гомер буе онытылмый, җанны җылыта, күңелне яктырта, туган телгә мәхәббәт тәрбияли.
2. нче алып баручы: Г.Тукай ун мең юлдан артык шигырь һәм күпсанлы проза әсәрләре язып калдырды. Шулар арасында лирик шигырьләр ,сатирик әсәрләр, политик һәм социаль мәсьәләләрне яктырткан мәкаләләр, балалар өчен язылган шигырьләр һәм әкиятләр бар. . •'

1 нче алып баручы Балалар өчен язган әсәрләрендә —
хезмәтне сөю һәм эшчәнлеккә өндәү, онытылмаслык изге һәм
данлыклы исем бары тырышып, намуслы эшләү аркылы гына була
дигән фикерләр үзәк урынны алып торалар.

Берничә укучы: Г.Тукайның «Эшкә өндәү», «Эш» шигырьләрен яттан сөйлиләр, яки «Эш беткәч уйнага ярый» шигырен сәхнәләштерергә мөмкин.

2 нче алып баручы: Г.Тукай иҗатындагы актив темаларның
берсе — табигать лирикасы. Шигырьләре аша балаларда
хайваннар, кошлар һәм үсемлекләргә карата дуслык, ярату
мөнәсәбәтләре тәрбияли, табигатьнең балаларга бик үк ярдәм
итә торган шигырьләр яза.

Укучылар тарафыннан «Кошчык», «Чыршы», «Яңгыр» шигырьләре яттан сөйләнә.

1 нче алып баручы:

Телсез идек, Тукай безне телле итте,

Җырсыз идек, Тукай безне җырлы итте.

Күгебездә балкып торган йолдыз булып,

Кара төндә өстебезгә энҗе сипте.

2 нче укучы: Синең шигырьләрең — тел ачкычы,

Һәрбер сүзең — безгә власть.

Мин горурмын, Тукай, телем ачтым

«Туган телне», «Пар ат»ны сөйләп.

1. укучы «Пар ат»шигырен яттан сөйли.

2 нче алып баручы: Татар халкы синең белән Горурлана, Тукай!

Безнең йөрәкләрдә син мәңгегә!

3 нче укучы: Юк, үлмәдең гакыллы ир, мәшһр Тукай,

Тавышсыз яши кабатланып һәр буында

Халкың кебек бөек, матур җырларыңдай

Синең гений яңгырап барыр гасырларга!

2 нче алып баручы: «Әт-тә» «Ән-нә!» -дип беренча тапкыр әйткәнен берәү дә хәтерләми. Әммә шунысы хак: телебез, шушы мөкатдәс сүзләр белән ачылган. Халкыбызның сөекле шагыйре Тукай белән дә шулай. Аның исемен кайчан, кайсы яшьтә телгә алганын берәү дә әйтеп бирә алмас. Бу сүз дә «әт-тәм» «ән-нәм» белән бергә әйтелгән. Тукай безнең җанда, безнең рухта. Кечкенә чактан ук нәни Апуш булып, үсә төшкәч, олыгайгач бөек Тукай булып гомеребезнең ахырынача озата бара.

1 нче алып баручы:Тукайны һәркем үзенчә ача. Гомумән, ул яшәгән саен яңа яклары белән ачыла бара. Бүгенге көндә Тукай безнең белән.

«Сөй гомерне., сөй халыкны, сөй халыкның дөньясын»

— дип язган иде ул үз халкын кайнар сөю белән. Заманнар үзгәрсә дә, бу юллар һәр чорда, һәр дәвердә заманча яңгырар. Сөйик без халыкны, сөйик без халыкның дөньясын нәкъ Тукайча! Тукай яши. Тукай яшәяәчәк. Татар милләте яшәгәнгә кадәр Тукай яшәячәк.

ВЫБИРАЕМ МУЛЬТФИЛЬМ

МУЛЬТИК САЙЛЫЙБЫЗ

На официальном сайте

МИНИСТЕРСТВА ОБРАЗОВАНИЯ И НАУКИ 

http://mon.tatarstan.ru/

в разделе «Дошкольное образование»

 ВЫ МОЖЕТЕ ПОСМОТРЕТЬ МУЛЬТФИЛЬМЫ

Агачлар да авырый

Деревья тоже болеют

Авылда каникуллар

Каникулы в Простоквашино

Ак бабай

Белый дед

ПРИЯТНЫХ

Как Львенок и Черепаха песню пели

Арыслан баласы һэм ташбака ничек җыр җырлаган

Алтын бөртекләр

Золотые зернышки

Бөек ябылыш

Великое закрытие

               ПРОСМОТРОВ!

ПАМЯТКА ДЛЯ РОДИТЕЛЕЙ

УВАЖАЕМЫЕ РОДИТЕЛИ!

Каждое воскресенье в 9.30 по каналу ТНВ транслируется познавательно-развлекательная программа для детей дошкольного возраста "Экият илендэ" - "В стране сказки"

Информацию о программе можно найти на сайте mon.tatarstan.ru (Дошкольное образование)

ПОЕМ И УЧИМ ТАТАРСКИЙ ЯЗЫК

«Поем и учим татарский язык» - музыкальный проект с обучающим эффектом (в качестве наглядного пособия для дошкольников и школьников). Программа предоставляет возможность юным телезрителям вместе с родителями изучать татарский язык, напевая песни. Каждая песня имеет свой сюжет, поется на татарском языке с кратким переводом на русский язык. Темы песен связаны с повседневной жизнью людей и имеют воспитательный характер. Важнейшими элементами телевизионного проекта являются съемки в исторических и уникальных местах города, природы, в школе, в семье,  в деревне, спортивных центрах и т.д.- что делает музыкальный фильм ярче, а смысл текстов доступнее.

Время выхода в эфир на канале ТНВ: 

Понедельник - 16:05  

Четверг - 15:45

Суббота - 9:45

Воскресенье - 9:15

Муниципальное бюджетное общеобразовательное учреждение

“Кильдюшевская средняя общеобразовательная школа”

Тетюшского муниципального района Республики Татарстан

Выступление на педагогическом совете

по теме:

Формирование ключевых компетентностей

обучающихся через внеурочную деятельность

                                                                     Выступила:

учитель родного языка и литературы

            Тазеева М.М.

24 марта, 2019 год

 Школа после уроков — это мир творчества, проявления и раскрытия каждым ребёнком своих интересов, своих увлечений, своего «я». Ведь главное, что здесь ребёнок делал выбор, свободно проявлял свою волю, раскрываясь как личность. Важно заинтересовать ребёнка занятиями после уроков, чтобы школа стала для него вторым домом. В рамках введения ФГОС второго поколения чтобы подготовить школьника, владеющего технологической культурой, готового к преобразовательной деятельности, к творческому подходу решения любой задачи позволяет возможность внедрения в школьную программу - внеурочную деятельности.

В 2019-2020 учебном году году мною была  составлена рабочая программа внеурочной деятельности «УМЕЛЫЕ РУЧКИ» общекультурной направленности. Поэтому тема моего выступления является формирование ключевых компетенций через реализацию внеурочной деятельности «Умелые ручки». К основным ключевым компетенциям относятся: ценностно – смысловая, общекультурная, учебно – познавательная, информационная, коммуникативная, социально – трудовая, личностная компетенции и достоинством внеурочной деятельности является то, что на разных этапах обучения в рамках освоение программы «Умелые руки» формируется ряд ключевых компетенций, которые направлены устойчивое развитие воспитательных результатов.

Целью моей работы является развитие творческих и коммуникативных способностей ребенка.

Задачи:

-обучить технологическим приемам выполнения поделок различной степени сложности.

-развивать изобразительные способности, художественный вкус, творческое воображение; ознакомить с основами проектировочной деятельности;

-сформировать умения и навыки в практической творческой деятельности;

-научить работать с природным материалом, картоном, соленым тестом;

-выработать навык работы с книгой, развить индивидуальную творческо-поисковую деятельность, умение оценивать свою работу, корректировать деятельность с целью исправления недочетов;

-организовать творческого общения в процессе обучения, воспитать умение работать в коллективе.

Основными направлениями деятельности программы является учебная, воспитывающая и развивающая деятельность.

В процессе обучения используются следующие формы занятий:

комбинированное учебное занятие,

вводное занятие,экскурсия,выставка.

Технологии реализации программы «Умелые ручки» заключается в:

Использовании современных техник декоративно – прикладного творчества (Бисероплетение, вязание на спицах, вышивка, вязание крючком, работа с соленым тестом и т.д.)

Ожидаемые результаты программы:

Реализация программы позволяет создать условия для развития личности ребенка, обеспечить его эмоциональное благополучие, приобщить к общечеловеческим ценностям, создать условия для творческой самореализации, обучить толерантному поведению, уважению и терпимости. Приобретая теоретические знания и практические навыки работы с разными материалами, учащиеся создают не только полезные, но и красивые изделия, познают радость от создания, сопричастности в преобразовании обычного, казалось бы, материала, в художественное произведение. В процессе работы у детей развивается чувство цвета, ритма, тренируются пальцы рук, глазомер, воспитывается наблюдательность, усидчивость, культура труда и эстетическое восприятие мира, формируется понятие о красоте вещей, созданных своими руками, знание природных качеств материала и его применение, любовь и бережное отношение к природе вещей.

Применяется традиционная техника: аппликация, мозаики из круп и т.д

Техника «Бисероплетение» знакомство с историей и разновидностями бисера, материалами   и инструментами; приёмами работы по бисероплетению: плетение в одну и две нити; знакомство со схемами, видами застёжек и способами закрепления концов изделия.

практика: изготовление простейших схем и работа по ним, изготовление изделий из бисера: ромашка, колокольчик, фиалок.

Техника «Вязание на спицах».

теория:  знакомство детей с  историей вязания, разновидностями пряжи, спиц и приёмами работы: набор петель, лицевые, изнаночные петли.

практика: изготовление образцов и вязаных изделий: шарф.

Техника «вышивка» теория: знакомство с историей вышивания, материалами и инструментами, видами и приёмами работы: перевод рисунка на ткань, закрепление нити на ткани;

практика: изготовление образцов, декоративное оформление изделий.

Техника «Вязание крючком» теория: знакомство с особенностями вязания крючком, его особенностями, приёмами работы: воздушные петли, соединительный столбик, вязание полотна в форме круга.

практика: изготовление образцов, изготовление изделий, связанных крючком.

Техника «Работа с соленым тестом» теория: знакомство с историей поделок из соленого теста, различными способами приготовления теста, сушкой и окраской. практика: изготовление поделок по выбору (лепка животных, сувениров)

Материальная – техническая обеспеченность это одна из основных проблем преподавания внеурочной деятельности. Современные подходы в преподавании предполагают наличие, у учителя современных инструментов и материалов. Чтобы охватить весь спектр новейших техник в декоративно- прикладном творчестве необходим достаточный перечень инструментов, приспособлений и материалов.

ЗАКЛЮЧЕНИЕ

Внеурочная деятельность способствует разностороннему раскрытию индивидуальных способностей ребенка, обогащает его личный опыт, способствует развитию у обучающихся интереса к различным видам деятельности, желанию активно участвовать в продуктивной, одобряемой обществом деятельности, ребенок приобретает необходимые ключевые компетенции. Сколько радости получают дети от сделанной своими руками разных поделок! Не меньшее удовольствие доставляет изготовление подарков, сувениров для родителей, друзей. Умелые руки и фантазия творят чудеса! У детей должно быть много интересной творческой деятельности, заставляющей почувствовать себя человеком интересным, привлекательным для других. Я строю процесс обучения творчеству так, чтобы каждый ученик мог выявить и развить свой комплекс способностей, учиться познавать самого себя, развивать на определенном уровне мышление, фантазию, воображение. Дети которые приходят на мои занятия чувствуют себя очень уверенно.

Муниципальное бюджетное общеобразовательное учреждение

«Кильдюшевская средняя общеобразовательная школа»

Тетюшский муниципальный район

Республики Татарстан

     «Рассмотрено»                                                                      «Согласовано»                                                                               «Утверждено»                              

Руководитель ШМО                       Заместитель директор школы по УР        директор МБОУ «Кильдюшевская СОШ»

___________  Горбунова Л.П.                           МБОУ «Кильдюшевская СОШ»        _______________ Митрюшкина Ю.Г.

Протокол №____ от                             ___________ Мешкова Л.А.

«____» ___________ 2017 г.                                          «_____» __________ 2017 г.        Приказ №____ от «_____» _____________ 2017 г

Программа

внеурочной деятельности (ФГОС)

учащихся 5 класса

 «Волшебное слово»

                                        Программу составила: Тазеева Миляуша Мунировна

                 учитель родного языка и литературы

              первой квалификационной категории

                  МБОУ «Кильдюшевская СОШ»

                    Расмотрено на заседании

                                                                                                                                  педагогического совета школы

                                                                                                                                Протокол № ____ от «___» _________ 2017 г.

2017-2018 учебный год

Настоящая программа курса внеурочной деятельности для учащихся 5 класса «Волшебное слово» разработана согласно

• Закону Российской Федерации от 10 июля 1992 года № 3266-1 «Об образовании» (с последующими изменениями),
•  Приказу Министерства образования и науки Российской Федерации от 6 октября 2009 года №373 «Об утверждении и введении в действие федерального государственного образовательного стандарта начального общего образования»,
• Приказу Министерства образования и науки Российской Федерации от 26 ноября 2010 года №1241 «О внесении изменений в федеральный государственный образовательный стандарт начального общего образования, утвержденный приказом Министерства  образования и науки Российской Федерации от 6 октября 2009 года №373»,
• Требований к результатам  освоения основной образовательной программы начального общего образования ФГОС (личностным, межпредметным, предметным программы формирования универсальных учебных действий);
• Образовательной программы школы на 2017 – 2018 учебный год
• Учебный план МБОУ «Кильдюшевская СОШ» на 2017 – 2018 учебный год

Пояснительная записка

Учебно-воспитательный процесс складывается из классных занятий и разнообразных занятий вне класса во внеурочное время. Классная и внеклассная работа дополняют одна другую, и лишь в их взаимодействии возможно осуществление тех сложных задач, которые в настоящее время стоят перед школой.  Школьный курс татарского языка ставит своей целью - дать основные сведения по грамматике, фонетике, орфографии и пунктуации, имеющие познавательное и практическое значение. Однако общей характеристики структуры языка (его грамматического строя, основного словарного фонда), истории развития литературного языка школьная программа не дает. Естественно эти и другие вопросы затронуты   во внеклассной работе. Кружок  по татарскому  языку  «В мире татарского языка» позволяет привлечь внимание детей, прежде всего к миру слов,  повседневно употребляемых, дав им почувствовать, что мир слов не менее интересен, увлекателен, сложен, разнообразен, чем мир растений и животных.   Занятия  кружка расширяют  и углубляют   программный материал, развивает самостоятельность, творческую инициативу ученика, тренирует его ум, пробуждает интерес к предмету, формирует навыки общественного поведения и полезной деятельности.  

 Цель программы  кружка - раскрытие закономерностей развития языка, тесной связи его истории с историей развития народа — его создателя, практическое знакомство с богатейшими возможностями языка для выражения самых тонких оттенков чувств и мыслей.  

Задачи курса:  

Обучающие:

развитие интереса к татарскому языку как к учебному предмету;  приобретение знаний, умений, навыков по грамматике татарского языка;  пробуждение потребности у учащихся к самостоятельной работе над познанием родного языка;  развитие мотивации к изучению татарского языка;  развитие творчества и обогащение словарного запаса;  совершенствование общего языкового развития учащихся;  углубление и расширение знаний и представлений о литературном языке.

Воспитывающие:  

воспитание культуры обращения с книгой;  формирование и развитие у учащихся разносторонних интересов, культуры мышления; активизировать чувство гордости национального самосознания;  воспитывать уважительное отношение к родному языку и языку другой культуре.  

Развивающие:  

развивать смекалку и сообразительность;  приобщение школьников к самостоятельной исследовательской работе;  развивать умение пользоваться разнообразными словарями;  учить организации личной и коллективной деятельности в работе с книгой.  

Учебно-тематический план.

Содержание программы

Раздел 1. Назад в прошлое.

- Вступительная лекция учителя о происхождении, значении татарского языка.

- Великие люди о татарском языке.

- Отражение особенности языка в метких пословицах.

- Разгадывание загадок.

- Тренировочные упражнения в составлении родословной. Составляется родословная каждого ученика.  

Раздел 2.    В чем красота татарской речи?

Раздел состоит из трех тем, раскрывающих сведения о татарском языке, о его функции. Применение в речи  пословиц, их значение. Одна тема посвящена правилам правильной и красивой  речи. Головоломка «Заколдованные слова»  

Раздел 3.  В мире неведомых  звуков и  букв. В этот раздел вошли три темы, в которых даются сведения о звуках и буквах татарского языка. После дети участвуют в дидактических играх  «Произнеси показанный звук», «Кто быстрее  сосчитает?», «Какое слово я загадала?». Так же дети играют в логическое лото, измени слово, «Что изменилось?»

Раздел 4.   Путешествие в «слово». Этот раздел раскрывает пути рождения слов, способы словообразования в татарском языке.   Дети решают шарады и ребусы. Итогом является приобретение знаний по теме «Морфемика».

Раздел 5.  Таинство лексики. В этот раздел вошлидевять  тем,  в которых даются сведения о лексическом значении слов, многозначных словах,  возникновении омонимов, синонимов,  антонимах,  росте татарского языка, диалектизмах, архаизмах, неологизмах, фразеологии. Проводятся различные  игры, такие как «Сколько значений можешь найти?», «Сходство и противоположность». Игры «Слова – братья», «Эстафета».

Раздел  6.   «Не удивительно ли?». Раздел полностью посвящен именам собственным и нарицательным. Даются эвристические сведения об именах людей, о фамилиях, их значении. Обращается внимание на пути образования фамилий, древних имен, литературных имени псевдонимов. На практике дети ищут свои имена по специальной книге, узнают их значение. Играют в дидактические игры «Скажи свое имя, и я скажу его значение», «Образуй имя девочки или мальчика», «Мой псевдоним».  

Раздел 7.  «Устное народное  творчество татарского народа». В этом разделе дети войдут в мир сказок,  песен, пословиц, загадок.  Узнают их богатый мир, значение. Попробуют их составить сами. Будут соревноваться в меткости и остроумии слов, разгадывать загадки. Познакомятся и поиграют в татарские народные игры. Сделают рисунки к сказкам.  

Годовой календарный учебный план

Организационно – педагогические условия реализации программы

Расширяя и углубляя сведения, полученные на уроках, педагог заинтересовывает учащихся не только сообщением  новых деталей, но и тем, что уже известные положения предстают перед ними в новом аспекте, создаются новые ассоциации, устанавливаются интересные аналогии.  Часы занятий кружка — это часы увлекательного и напряженного умственного труда, обогащающие учащихся интересными и разнообразными знаниями по языку.

Занятия, объединенные общим заголовком «В  мире татарского языка», включают:

1. Работа над  лексикой (многозначность, синонимы, омонимы, антонимы);

2. Работа  над  орфоэпией (правильное произношение слов  и  место  ударения  в  слове);

3. Обучение  правильному  словоупотреблению

4. Пополнение  словаря  наиболее  употребительными  словами  и  обобщение  знаний  о составе  слова;

5. Изучение  смысловых взаимоотношений  слов  в  предложении.

6. Работа  над этимологией  некоторых слов.  

7. Работа с пословицами  и  поговорками;

8. Изучение  фразеологических оборотов.

На занятиях кружка широко используется наблюдение над живой речью и над литературным материалом как программного, так и дополнительного характера, а также ведется практическая работа с различного вида словарями.

Основная  форма  игры на языковом материале, вопросы занимательной грамматики, а также краткие увлекательные рассказы учителя о жизни языка, сообщения самих учеников о наблюдениях над языковыми явлениями,  викторины, беседы, конференции.

Курс позволяет наиболее успешно применять индивидуальный подход к каждому школьнику с учѐтом его способностей, более полно удовлетворять познавательные и жизненные интересы учащихся. В отличие от классных занятий, на внеклассных учащиеся мало пишут и много говорят. Интерес учащихся поддерживается внесением творческого элемента в занятия: самостоятельное составление кроссвордов, шарад, ребусов. В каждом занятии прослеживаются три части:  игровая;  теоретическая;  практическая.      

Основные методы и технологии

Применяемые технологии: технология разноуровневого обучения;  развивающее обучение;  технология обучения в сотрудничестве;  коммуникативная технология. Выбор технологий и методик обусловлен необходимостью дифференциации и индивидуализации обучения в целях развития универсальных учебных действий и личностных качеств школьника.  

Описание места курса в учебном плане

Программа рассчитана на 1 год. Занятия проводятся 1 раз в неделю по 45 минут. Курс изучения программы рассчитан на учащихся 5 класса.  

Планируемые результаты

Личностные результаты:

• осознавать роль языка и речи в жизни людей;
• эмоционально «проживать» текст, выражать свои эмоции;
• понимать эмоции других людей, сочувствовать, сопереживать;
• высказывать  своё отношение к слову

Метапредметне результаты 

Регулятивные УУД: определять и формулировать цель деятельности  с помощью учителя;  учиться высказывать своё предположение (версию) на основе работы с материалом; учиться работать по предложенному учителем плану

Познавательные УУД: находить ответы на вопросы в тексте, иллюстрациях; делать выводы в результате совместной работы класса и учителя;

Коммуникативные УУД: оформлять свои мысли в устной и письменной форме (на уровне предложения или небольшого текста); слушать и понимать речь других; учиться работать в паре, группе; выполнять различные роли (лидера, исполнителя).

Оценочные и методические материалы

Формы контроля

• практические занятия с элементами игр и игровых элементов, пословиц и поговорок, считалок, рифмовок, ребусов, кроссвордов, головоломок, сказок.
• анализ и просмотр текстов;
• самостоятельная работа (индивидуальная и групповая) по работе с разнообразными словарями

Критерии отслеживания усвоения программы

• Умение детей сравнивать, классифицировать, обобщать, систематизировать предметы окружающей действительности.
• Умение детей запоминать, воспроизводить усвоенный материал, доказывать, рассуждать.
• Умение детей работать в парах, микрогруппах; проявление доброжелательного отношения к сверстнику, умение его выслушать, помочь при необходимости

Условия реализации программы.

    Для успешной реализации программы необходимо выполнение ряда условий: конкретное планирование деятельности, кадровое обеспечение программы, методическое обеспечение программы, материально-техническое обеспечение.

   Кадровое обеспечение: в реализации программы участвует учитель родного языка и литературы

   Методическое обеспечение:

• «Знай и татарский ты язык» (Учебное пособие) Харисова Ч.М.
• «Учимся говорить по татарски». Харисова Ч.М.
• «Мой первый татарский словарь» (Иллюстрированный татарско- русский тематический словарь) ХарисоваЧ.М.
• «Занимательный татарский язык»

Материально-техническое обеспечение: компьютер, проектор

Воспитательная работа.

Учащиеся принмают участие в проведении предметных недель, посвященных русскому языку и русской литературе,  родному языку и литературе, воспитатльных мероприятяих, посвященных  дню семьи, 8 марта, дню защитника отечества, новогоднему празднику.

Литература

1.  Гараева Г.Х. «Играя, учимся», Казань «Яналиф»2007 г.  

2. Ф.С.Сафиуллина, Г.Б. Ибрагимов, «Занимателная грамматика»  Казань «Магариф»  1998 г.  

3. Р.Р,Шамсутдинова, Н.Х. Шарипов,  «Татарский язык за 20 уроков » Учебное пособие для изучающих  татарский язык.  Казань «Магариф»  1994 г.  

4. «Знай и татарский ты язык» (Учебное пособие) Харисова Ч.М.

5. «Учимся говорить по татарски». Харисова Ч.М.

6. «Мой первый татарский словарь» (Иллюстрированный татарско- русский тематический словарь) ХарисоваЧ.М.