Мастер-класс
методическая разработка по технологии

Тема: Мастер-КЛАСС “Дәресләрдә функциональ грамоталылыкны формалаштыру”

Хәерле көн, хөрмәтле коллегалар!

Безнең төп максатларыбызның берсе – укучыларның алган белемнәрен тормышта кулланырга өйрәтү.

Хәзерге мәктәпнең иң мөһим бурычларының берсе – функциональ яктан грамоталы кешеләрне формалаштыру.

Эшкә керешкәнче, мин сездән бер гади эшне башкаруны сорыйм.

- Уң кулыгызны күтәрегез, шуның белән алга таба эшләргә әзерлегегезне күрсәтегез.

- Рәхмәт.

- Ә хәзер, күтәрелгән кулыгызны гына кулланып, үзегезгә һәм иптәшләрегезгә алкышларга тырышыгыз.

Бу барып чыкмыймы?

- Ә мин сезнең янга килеп, кулым белән кул чабам икән? Булып чыктымы?

- Ә хәзер күршегез белән күрешергә тырышыгыз.

-Димәк, без бергә булганда гына дөрес нәтиҗәгә килә алачакбыз.

Эшебезне мин борынгы заманнардан билгеле булган, әмма безнең көннәрдә дә актуальлеген югалтмаган гыйбрәтле хикәя белән башларга телим.

СЛАЙД

Ул «чәй тантанасы " дип атала.

» Бүген чәй тантанасын өйрәнегез", диде укытучы һәм шәкертләренә чәй тантанасының нечкәлекләрен тасвирлаган төргәк бирде.

Укучылар укуга чумдылар, ә укытучы паркка китте һәм көне буе шунда утырды.

Укучылар төргәктә язылганнарның барысын да тикшереп, өйрәнеп өлгерделәр.

Ниһаять, укытучы кайтты һәм укучылардан нәрсә белгәннәрен сорады.

"Ак торна башын юа" - димәк, чәйнекне кайнар су белән юыгыз, – дигәнне аңлата дип горурлык белән әйтте беренче укучы.

Бодхисаттва сарайга керә, димәк, чәйне чәйнеккә салыгыз, – дип өстәде икенчесе.

“Кайнар су чәйнек җылыта, – димәк, чәйнеккә кайнар су салырга”– диде оченче укучы.

Шулай итеп, укучылар бер-бер артлы укытучыга чәй тантанасының барлык нечкәлекләрен сөйләделәр.

Соңгы укучы гына бернәрсә дә эндәшмәде.

Ул чәйнек алып,  чәй пешерде, һәм укытучыга чәй эчерде.

- Синең җавабың иң яхшысы иде, - дип мактады соңгы укучыны укытучысы. Син мине тәмле чәй белән сыйладың, һәм мөһим кагыйдәне аңладың:

"Укыганнарың турында түгел, ә аңлаганнарың турында сөйлә».

"Укытучы, ләкин бу укучы бернәрсә дә әйтмәде",-дип билгеләп үтте кемдер.

– Гамәли эшләр сүзләргә караганда һәрвакыт көчлерәк куренә, - дип җавап бирде укытучы.

Укытучы эшчәнлегендә без нинди методик алымнарны билгели алабыз?

(белем алу буенча мөстәкыйль эш,» хезмәттәшлек итү", практик эшләрнең әһәмияте.)

«Чәй тантанасы» хикәясе белем һәм аларны гамәлдә куллану турында, хәзерге телдә әйткәндә «мәктәп укучыларының функциональ грамоталылыгы»турында.

Бүгенге мастер-класс барышында мин дәрестә эшләүнең берничә алымын күрсәтергә тырышырмын, алар нәкъ менә функциональ грамоталылыкны формалаштыруга ярдәм итә.

Функциональ грамоталылык нәрсә ул? Сезнең фаразларыгызны стикерларга языгыз һәм тактага урнаштырыгыз. (берничә фараз)

Рәхмәт!

Шулай итеп, без мондый нәтиҗәгә килдек: функциональ грамоталылык кешенең тышкы мохит белән мөнәсәбәтләргә керү һәм мөмкин кадәр тизрәк җайлашу һәм анда эшләү сәләте.

Ә функциональ грамоталылык нигезләрен без кечкенәдән үк бала күңеленә салырга тиешбез!

Билгеле бер Классикның мондый сүзләре бар: "бөтен тормышыбыз – уен!». Без бала өчен уен - тормыш дип әйтә алабыз.

Балалар уен эшчәнлегенә җиңел җәлеп ителәләр, бары тик «ә хәзер уйныйбыз»дип кенә әйтергә кирәк.

Уен аша, сыйныфташлар белән аралашу аша бала яңа белемнәр ала. Яңа төшенчәләрне «өйрәнә» генә түгел, ә бу белемнәрне көндәлек тормышта кайда һәм ничек кулланырга кирәклеген дә күзаллый.

УЕН

Уен техникасын куллану-һәр укытучының дөрес эшчәнлеге белән дә бәйле. "Уен  укучыда күренешләрнең яшерен сәбәпләрен анализлау, чагыштыру, тикшерү омтылышын тудыра. Бу танып белү активлыгы күренешен үстерә.

Уенны үткән материалны ныгытканда да, яңасын өйрәнгәндә дә кулланырга мөмкин. Төрле ребуслар, кроссвордлар, табышмаклар, викториналар куллану балаларның бу темага һәм гомумән предметка кызыксынуын арттыра.

1. Мәсәлән, 5 нче сыйныфта "яшелчә ризыклары әзерләү" темасын өйрәнгәндә, балаларга "викторина ""Блеф ""тупик" уены  тәкъдим итәм

"Блеф" -берәрсен ялгыш юлга этәрү өчен уйлап чыгарылган, ялган дигәнне аңлата. Менә мин сезне адаштырырга һәм ашамлыклар тарихына кагылышлы сораулар бирергә тырышырмын.

Уен "Ышанасызмы, сез" дигән сүзләр белән башлана алдыгызда "әйе" һәм "юк"дигән ике карточка . Сез тиешле карточканы сайлап сорауга җавап бирергә тиеш.

- Сез элек Щи ны әче кәбестә белән генә түгел, ә тозлы лимоннар белән дә пешергәннәр дигәнгә ышанасызмы? (Юк. Аларны рассолникка өстәгәннәр)

-Сез Европа хатын-кызларының чәчләрен үсеп килүче бәрәңге чәчәкләре белән бизәгәннәренә ышанасызмы? (әйе. Алар бәрәңгене ничек кулланырга икәнен белмәгәннәр)

- Сез Россиядә башта бәрәңгегә тоз түгел, ә шикәр сибелгәненә ышанасызмы? (әйе. Бу яшелчә сәер саналган һәм аны сирәк очрый торган тәмле ризык буларак биргәннәр)

-Сез үз тормышларын һәм сәламәтлекләрен саклап, Александр Македонский сугышчылары, ерак илләрне яулап алырга барганда, муенына сарымсак сакланган амулетлар кигәннәренә ышанасызмы? (әйе)

2. "Моделирование" темасын өйрәнгәндә, дәресне һәр бала мода йортында конструктор – модельер була торган итеп төзергә була. Аның бурычы-булган белемнәрне кулланып, модель уйлап табу һәм өлгенең нигезенә үзгәрешләр кертү. Дәрес ахырында, эшне тикшереп һәм бәяләп, кем иң яхшы эшләгән дигән нәтиҗә ясала. Иң яхшы конструктор-модельер ачыклана.

ФГ ны без гаиләдән башларга тиешбез. Быел Россиядә Гаилә елы дип иглан ителде. Гаилә традицияләрен искә алып яна ел өстәлен бизәргә салфетка эшләп алыйк  әле.

Йомгаклау

Балада хезмәт күнекмәләре тәрбияләү – авыр эш. Башта күрсәтергә, аннары булышырга, контрольдә тотарга кирәк. Моның өчен үз өстеңдә күп эшләргә ,ихтыяр көчеңне эшкә җигәргә, сабыр булырга кирәк. Башта җиңел булмаса да, бала үсеп, хезмәттән тәм таба башлагач күңелле булачак.