Казан Кремле серләре
план-конспект на тему

Казан Кремле серләре

     Уенның кагыйдәләре:

     А) алып баручы сораулар бирә, дөрес җавап бирүче исә, “Акыл иясе ордены” ала;

     Ә) ике “орден” алучы теоретик акыл иясенә әйләнә;

     Б) акыл иясе җавап таба алмаган сорау теоретикларга бирелә, шулай итеп, өч турда тугыз кеше катнаша;

     В)  тугыз акыл иясе арасыннан өч җиңүче финалда катнаша.

     Торетикларга сораулар. Акыл ияләрен сайлау.

1. Танылган сәнгать эшлеклеләреннән кемнәр Казан Кремлендә булган? (Л.Толстой, А.Пушкин, Т.Шевченко, М.Горький.)
2.  “Кремль” атамасы татарча нинди сүздән килеп чыккан? (“Кирмән”) 
3.  Казанга нигез итеп бернче таш кайда салынган? (Кремльдә.) 
4.  Кол Шәриф мәчетен төзү турындагы карар ТР Президенты М.Шәймиев тарафыннан кайчан кабул ителә? (1995 елның 13 ноябрендә)
5. Сөембикә манарасы белән янәшәдә нинди борынгы корылма бар? (Благовещение чиркәве.)
6. Кремльнең Спас манарасы кайда урнашкан? (Беренче Май мәйданында.)
7. Муса Җәлилгә һәйкәл кайчан ачылган? (1966 елда, шагыйрьнең 60 еллык юбилее уңаеннан.)
8. Әлеге күренекле татар шагыйренең (аңа Беренче Май мәйданында һәйкәл куелган) нинди мактаулы исемгә һәм бүләкләргә лаек булуын әйтегез. (Советлар Союзы Герое, Ленин премиясе лауреаты.)
9. Кайсы манара исеменең мәгънәсе “серле”? (Тайницк манарасы – Тайницкая. Русча “тайна” сүзеннән килеп чыккан.)
10. ЮНЕСКО билгесе кайсы манараг куелган? (Тайницк манарасына.)
11. Кремль стеналары кайсы манарадан башланып китә? (Спас манарасыннан.)
12. Казан Кремленең кайсы манарасына йолдыз куелган? (Спас манарасына.)
13. 1992 елда нинди архитектура һәйкәленең манара очына ярымай куела? (Сөембикә манарасына.)
14. 1774 елның 11 июлендә аның күпсанлы армиясе Казанга килеп җитә. Кан коюлардан соң, ул шәһәрне ала, ләкин яхшы итеп ныгытылган Казан Кремленә үтеп керә алмый. Бу армиянең башлыгы кем була? (Е.Пугачев.)
15. “Бу шәһәрнең Россиядә Мәскәүдә кала беренче урында торуы бәхәссез. Казанның зур патшалык башкаласы булуы күренеп тора”,- дигән сүзләрне кем әйткән? (Екатерина II.)
16. Казан шәһәренең иң бөек ноктасы кайда? (Иң биек нокта булып Сөембикә манарасының җиденче ярусы санала.)
17. XVI гасырда Кремль стенасының озынлыгы ничә метрга сузылган була? (1800 м.)
18. Тайницк капкасы элек ничек аталган? (Никольский.)
19. Казан Кремлендә 1996 елның ахырында мәчет төзелеше башлана. Ул кем исемен йөртә? (Кол Шәриф.)
20. Кайсы борынгы манара Казан Кремленең төп билгесенә әйләнгән? (Спас манарасы.)
21. Кремльдәге кайсы монастырь 1742, 1749, 1757, 1797 елларда яна һәм яңадан торгызыла? (Спас-Преображенск монастыре.)
22. Кремль стеналары буйлап сәяхәт иткәндә күпме юл үтелә? (1750 м.)
23. Татар шагыйре М.Җәлилгә монумент кайда куелган? (Кремль капкасы каршында.)

1 тур.

Юллар сайлау.

Ике минут вакытта “Туган ил” темасына кечкенә хикәя төзергә тәкъдим ителә.

Кызыл юл.

1.Казан Кремленең нинди тарихи чорлары бар? (Бөек Идел буе Болгар дәүләтенең чик ныгытмасы; Казан князьлеге, Казан ханлыгы, губерна шәһәре, Татарстан республикасы башкаласы тарихи һәйкәле.)

2. Казанны Рим шәһәре белән чагыштыралар. Мәңгелек шәһәр белән чагыштыруны ничек аңлатырга була? (Татарстан Республикасы гербында канатлы барс сурәтләнгән. Риваятьтә язылганча, ул кечкенә ятим малайны дошманнардан коткарган.)

Сары юл.

1. XVIII гасырда Спас манарасында сәгать барлыкка килә. Аның нинди үзенчәлеге була? (циферблат сәгать  угы тирәсендә әйләнә.)
2. Шәһәрнең төп мәчете