Ажык класс шагы "Аваларга могеер бис"
классный час (7 класс) на тему

Донгак Шенне Родиславовна

Ажык класс шагы

Скачать:

ВложениеРазмер
Файл azhyk_klass_shagy_avalarga_mogeer_bis.docx27.61 КБ

Предварительный просмотр:

Тыва Республиканын муниципалдыг бюджеттиг ниити билигнин албан чери Сут-Хол кожууннун «Ак-Даштын ниити билиглер ортумак школазы»

Класс шагы - концерт

                                          (7-ги класс)

Тургузукчу: Донгак Ш.Р.,

7-ги класстын башкызы

Ак-Даш – 2014ч.

Класс шагы - концерт "Аваларга могеер бис"

    Сорулгазы: Авалар хунун  таварыштыр аваларга байыр чедирери; уругларга ава - делегейде эн-не эргим, эн-не чоок кижи деп чуулду билиндирери; аваларнын улегерин уругларга коргузери; хой-ниити ажылдарынга чугле уругларнын эвес, а ада-иенин киржилгезин бедидери.
    Дерилгези: проектор, слайдылар, музыкалыг дискилер, чуруктар, аваларга холдан кылган белектер, фотоальбом.
     Созуглелдер: 1. К родителям относись так, как ты желал бы, чтобы твои собственные дети относились к тебе. (Исократ)Нет ничего святее и бескорыстнее любви матери; всякая привязанность, всякая любовь, всякая страсть или слаба, или своекорыстна по сравнению с нею. (В.Белинский)... Во всю мою жизнь, сколько я себя помню, я жил, учился, работал, мечтал всегда с думой о счастье матери!.. Всегда она была на первом плане: при всяком успехе, при всяком счастливом обороте дел, я думал только о том, как это обрадует маменьку.    (Н.Добролюбов)Женщина - великое слово. В ней чистота девушки, в ней самоотверженность подруги, в ней подвиг матери.   (Н. Некрасов)

                                              Класс шагынын чорудуу:
1. Ава дугайында сос. Созуглелдер-биле ажыл.
2. Авалар аразынга оюн-моорей.
3. Концерт, байыр чедириишкиннери.
4. Белектер сону.


I.   А)  Ава дугайында беседа. Шулук ?Ава чурээ?

Ава кижи дириг чораан назынында 
Ажы-толум менди-кадык чорзуннар дээр 
Шаптараазын, кадыг-бергээ таварышса, 
Чангыс бодум чуктезимзе ажырбас дээр.
Идик-хептин чаазын-даа, чаражын-даа
Ие кижи уругларым кетсиннер дээр,
Аъштын-чемнин чаагай таптыг амданныын-даа
Ава кижи ажы-толге арттырып каар.
Кылыр ишке, ооредилгээ, чуртталгага
Кызы, оглу эрес-кежээ, соруккур бооп,
Чонунун-даа, иенин-даа арын нуурун
Човатпайын, оорушкуну шаннап чорзун.
Алдынга-даа, монгунге-даа солуп болбас
Арыг-шынны салгалынга айтып чоруур,
Ачы-буян, олчей бургээн ава чурээн
Алдаржыдып, уран ырга монгежидээл.    (Екатерина Саая) 

Ава кижинин кандыг аажы-чанынын дугайында бо шулукте бижип турарыл?  Силернин бодалынар: чуге ава кижи бугу-ле экини чугле уругларынга берип чоруурул? Ол дээш акша-толевир ап турар бе?  Уруглары, оолдары кандыг шаннал бээрил?  Чуге шулукту ?Ава чурээ? деп адааныл?5.  Бо шулукке хамаарышкан схемадан кылыылынар:
Ава:     1. Ажы-толу кадык чоруурун кузеп чоруур; 2. Кадыг- бергени чугле бодум эрттейн дээр;3.Каас-чараш идик-хепти уругларым кетсиннер дээр;4.Аъш-чемнин чаагай, амданныын уругларга арттырып каар; Туннел: Ава кижи делегейде бугу-ле эки чуулдерни чугле ажы-толунге бериксээр, уруглары-ла эки чорзун деп бодал-биле чурттап чоруур.Уруглары:  1. Кылыр ишке, ооредилгээ, чуртталгага еоруккур боор;  2.Эрес-кежээ боор;  3.Чонунун, иезинин арын-нуурун човатпас (ыяттырбас);  4.Оорушкуну шаннап чоруур;  5. Аваларны алдаржыдып, уран-ырга монгежидер.
Ава чурээ:   1. Алдын-монгунге орнаттынмас, ортек чок;  2. Арыг-шынны салгалынга айтып чоруур;  3. Ачы-буянныг;  4. Олчей бургээн.Б) Созуглелдер-биле ажыл. Алдарлыг кижилернин ие дугайында состерин номчааш, тыва дылче очулдурар. Утказын канчаар билгенин чугаалаар. 
В) Чурук-биле ажыл.
II. Оюн-моорей.Авалар 2 командага чарлып алгаш, командазынын адын чараштыр адап алыр. Моорей 4 кезектен тургустунган, эн-не хой очкону ойнап алган команда тиилекчи болур.  Таныштырылга  ?Ырлап турда амыр-ла мен?. Кыс аттар кирген ырыларга моорей. Командалар оочур езугаар кыс аттар кирген ырыдан узунду ырлаар. Бир дугаарында ыры тыппайн барган команда аштырган боор.  ?Турза - дурген, тутса - моге ?. Янзы-буру даалгаларны кылбышаан дурген чыскаалыр. Узунундан чолдаанче, семизинден арганынче, улуг карактыындан бичиизинче, узун чаштыындан чолдаанче, улуг размерлиг идиктен бичиизинче, делбигир кулактан бичиизинче...  ?Шулукту тып?. Школага ооренген шулуктернин чугле соолгу рифмалары бердинген. Шулукту тургускаш, авторун, адын тывар.  Концерт ?Аваларга могеер бис?.  Белектер сону.  Башкынын белээ: Фотоальбом 

Туннел. Аалчыларга сос.


По теме: методические разработки, презентации и конспекты

Ажык кичээл "Синонимнер" 5 класс

Ажык кичээл "Синонимнер" 5 класс...

9-ку класска тыва чогаалга номчулга кичээли "Ава кижээ могеер мен"

"Ава кижээ могеер мен" деп номчулга кичээлинде Ие кижи солуттунмас ыдыктыг сагыызын дээрзин чурук, сос, аялга-биле илередип турарын билиндирер....

Ажык класс шагы.

Ажык класс шагы....

"Ок-биле адаар ажык уннер" 5 класс

Кичээлдин хевири: чаа теманын тайылбыры.Кичээлдин сорулгалары: 1) Ок-биле адаар ажык уннерлиг состерни, оларнын шын бижиирин уругларга тайылбырлап, билиндирери;2) Ок-биле адаар ажык уннерлиг...

Ажык класс шагы: «Мээн ог-булем – мээн чоргааралым!»

Ажык класс шагы: «Мээн ог-булем – мээн чоргааралым!»...