Сценарий внеклассного мероприятия "Родина в сердце моем"
методическая разработка по краеведению (6 класс) по теме

«Вăрнар ен – ман тăван ен»

(Вăрнар районĕ 90 çул тултарнине халалланă уяв сценарийĕ)

1-мĕш сăвă калакан. Вăрнар ен! Эсĕ манăн тăван ен,

                                       Мухтанатăп санпа чĕререн

                                       Кунта сывлăш уçă, çилĕсем кăра,

                                       Сăмах çитес çук-çке сана мухтама.

1-мĕш ертсе пыракан. 2017-мĕш çулхи авăн уйăхĕн 5-мĕшĕнче  Вăрнар районе туса хунăранпа 90 çул çитет.

Ăна Чăваш АССРĕн Ĕç Тăвакан Тĕп комитечĕн йышăнăвĕпе килĕшÿллĕн 1927çулхи авăнăн 5-мĕшĕнче туса хунă. Пĕтĕм Союз Тĕпĕçтăвкомĕ Чăваш АССРрĕнче 17 район тума йышăннă, вăл шутра –  Вăрнар районĕ.

1927 çулхи юпа уйăхĕн 1-мĕшĕнче Вăрнар район делегачĕсен пĕрремĕш съезчĕ пулнă. Район ĕçтăвкомĕн председателĕ пулма  Ананий Харитонович Харитонова суйланă. Районта пĕтĕмпе 46 ял совечĕ йĕркеленĕ.

2-мĕш ертсе пыракан. 5 сентября 2017 года исполнится 90 лет со дня образования Вурнарского района Чувашской Республики.

Вурнарский район образован в соответствии с постановлением Президиума ВЦИК «О районировании Чувашской АССР» от 5 сентября 1927 года. 1 октября 1927 года состоялся первый районный съезд Советов, на котором были сформированы руководящие районные учреждения. В состав Вурнарского района вошли 46 сельсоветов.

2-мĕш сăвă калакан. Вăрнар ен! Эсĕ манăн тăван ен.

                                       Кунран-кунах хула пекех çĕкленен.

                                       Яланах хăват кĕртен пирте,

                                        Пуç уçмастăн инкекре пĕртте.

1-мĕш ертсе пыракан. ЧАССР Тĕпĕçтăвкомĕн Президиумĕ 1938 çулхи утă уйăхĕн 10-мĕшĕнче республикăра çĕнĕрен 3 район йĕркелеме йышăннă, вăл шутра – Нурăс районĕ. Район 1939 çулхи кăрлачăн 21-мĕшĕнче йĕркеленсе çитнĕ.

1939 çулхи нарăсăн 22-мĕшĕнче РСФСР Аслă Канашĕн Президиумĕ Нурăс ялне пĕтерсе Калинино туса хунă.

Çĕнĕрен йĕркеленнĕ Калинино районне Вăрнар, Элĕк, Çĕмĕрле, Трак районĕсенчи хăш-пĕр ялсем кĕнĕ.

2-мĕш ертсе пыракан. 10 июля 1938 года Президиум ЦИК Чувашской АССР принял постановление об организации трех новых районов, в том числе, Норусовского. Указом Президиума Верховного Совета РСФСР от 22 февраля 1939 года село Норусово было переименовано в село Калинино, а вновь образованный район был назван Калининским. Фактически новый район был открыт с 17 марта 1939 года, когда был организован его организационный комитет.

В состав вновь образовавшегося Калининского района вошла часть селений Вурнарского, Аликовского, Траковского и Шумерлинского районов. 

3-мĕш сăвă калакан. Вăрнар ен! Эсĕ манăн тăван ен,

                                       Шанăçпа утатăн, мала тинкерен.

                                       Хăвармастăн эсĕ йывăр вăхăтра

                                       Савăнма та пултаратăн  туспа, тăванпа

1-мĕш ертсе пыракан. ЧАССР Аслă Канашĕн Президиумĕ 1956 çулхи юпа уйăхĕн 27-мĕшĕнче Калинино районне пĕтерме йышăннă, ăна Раççей Аслă Канашĕ 1956 çулхи чÿкĕн 2-мĕшĕнче çирĕплетнĕ. Калинино районне кĕрекен ялсем вара  Вăрнар районĕн территорине куçнă.

2-мĕш ертсе пыракан. После пересмотра сети сельсоветов в 1954 году было проведено укрупнение районов. 27 октября 1956 года Президиум Верховного Совета Чувашской АССР принял постановление об упразднении 4-х районов из 30 существовавших, в.том числе. Калининского. Президиум Верховного Совета РСФСР разрешил их упразднение указом от 2 ноября 1956 года.

Населенные пункты упраздненного Калининского района с 26 ноября 1956 года были перечислены большей частью в состав Вурнарского района.

 4-мĕш сăвă калакан.   – Ырă кун! – калас килет ман хĕвеле,

                                                        Хам çуралнă тăван кĕтесе.

                                                        Юрататăп эп сана чунтан-вартан!

                                                        Пуç таятăп  сана эс пуртан!

1-мĕш ертсе пыракан. Чăваш АССРрĕн Аслă Канашĕн Президиумĕ 1962 çулхи раштав  уйăхĕнче Чăваш АССРĕнчи административлă территорисен улшăнăвĕсем çинчен  йышăнăну кăларать. Çак йышăнупа килĕшÿллĕн  Вăрнар районĕн территорийĕ çĕнĕлле йĕркеленет. Вăрнар районĕ ялхуçалаăх районĕ шутланнă. Элĕкпе Йĕпреç районĕнчи ялсем кĕнĕ. Вăрнар поселокĕ вара Йĕпреç промышленность территорине кĕнĕ. Анчах та ăна 1963 çулта Вăрнар районнех тавăрнă. Поселок районти  ялхуçалăх советне пăханма пуçланă.

2-мĕш ертсе пыракан. 20 декабря 1962 года Президиум Верховного Совета Чувашской АССР принял постановление «Об изменениях в административно-территориальном делении Чувашской АССР». В итоге реорганизации Вурнарский район был отнесен к сельским районам, состоящим из Вурнарского (без пос. Вурнары) и присоединением к нему половины сельских советов Ибресинского и большей части сельсоветов Аликовского районов. Пос. Вурнары был отнесен к Ибресинскому промышленному району. 15 июня 1963 года пос. Вурнары был выведен из-под ведения промышленного райсовета и возвращен в подчинение Вурнарского сельского райсовета

5-мĕш сăвă калакан. Вăрнарăм! Вăрнарăм!

                                      Канаша та кайкаларăм,

                                      Шупашкарта пулкаларăм,

                                       Санран хаклине тупаймарăм

1-мĕш ертсе пыракан. Çавăн пек вара 1965 çулта республикăра районсене ялхуçалăх тата промышленность районĕсем çине уйăрма пăрахăçланă,  пĕр евĕрлĕ 18 район туса хунă, çав шутра – Вăрнар районĕ.

2-мĕш ертсе пыракан. 21 ноября 1964 года в связи с неэффективностью Президиум Верховного Совета РСФСР принял указ о восстановлении в краях и областях единых советских органов. Новая единая районная сеть Чувашской АССР была утверждена Президиумом Верховного Совета РСФСР 12 января 1965 года.

В результате упразднения промышленных и сельских районов в республике было образовано 18 единых районов, втом числе Вурнарский. В дальнейшем наш район существовал без изменений

6-мĕш сăвă калакан.   Чĕрепе туятăп, пурнăç эсĕ ман!

                                        Çамрăксемшĕн эсĕ – тăнăçлăх ялан.

                                        Сан çинчен çырсассăн кăмăл тулать ман,

                                         Пурăн, Вăрнар енĕм, чечеклен ялан!

7-мĕш сăвă калакан. Ай Вăрнарăм, ман Вăрнар.

                                       Çăл куçсем сан пит патвар.

                                       Анлă Атăл юпписем –

                                       Вăрнартан пуçланнисем

8-мĕш сăвă калакан. Виç Çавал юхать санра,

                                       Çут хĕвел çиçет сăнра

                                       Янăрать чĕре юрри,

                                       Йĕрленет чăваш тĕрри.

9-мĕш сăвă калакан. Халăху –  ĕçчен, хастар,

                                       Санпа туслă Шупашкар.

                                       Ай, Вăрнарăм, ман Вăрнар

                                       Ĕмĕр тулăх пурăнар.

Пурте.      Вăрнар ен хăй çыннисем валли

           Малашлăх, шанчăк, чун уççи!