Рабочие программы по татарскому языку и литературе
рабочая программа (10 класс) на тему

Лейсан Валиева

2,3,9,10, классы

Программа развития государственных языков в  РТ

Скачать:


Предварительный просмотр:

Программаның практик өлешен үтәү:

Эш төре

К.дик.

Дикт.

Сүзлек.дик

мөст. раб.

Имля.

Инша.

Сыйн.тыш

Уку.

Конт.

күчер

I чирек

II чирек

III чирек

IV чирек

Еллык



Предварительный просмотр:

« Ижёвка гомуми белем бирү мәктәбе”

Менделеев муниципаль районы.

Укытучыларның ММБ утырышында “каралды”

Хөрмәтуллина Л.Н./_________/
     ФИО
Беркетмә №1
 «_13_»____09.__2010ел.

Уку –тәрбия эшләре буенча директор урынбасары белән “килешенде”
_Галкина Е.В./__________/
          ФИО
«_
_»___    2010ел.

“Расланды”

Мәктәп директоры

МифтаховаТ.А./__________/
     ФИО
әмер

«__»__ _2010__ел.



Эш программасы
татар  теле һәм әдәбияты

 9  сыйныф

Татар теле һәм әдәбияты укытучысы Вәлиева Л.Н.

2010 - 2011  уку елы.

          “ Рус телендә сөйләшүче балаларга татар теле укыту программасы”                                               (авторлар Ф.С.Сафиуллина ,К.С.Фәтхуллова) Казан.”Мәгариф” нәшрияты 2003

 һәм”Рус телендә сөйләшүче балаларга татар әдәбиятын укыту буенча сынап карау программалры” (авторлар Р.З.Хәйдәрова, Р.Л. Малафеева) Казан.”Мәгариф” нәшрияты. 2003ел. программаларына нигезләнеп төзелде

 

Мәктәпнең _____________утырышында каралды

Беркетмә №__  “    ” . 2010ел

Ижевка авылы
2010-2011  уку елы.

« Ижёвка гомуми белем бирү мәктәбе”

Менделеев муниципаль районы.

Укытучыларның ММБ утырышында “каралды”

Хөрмәтуллина Л.Н./_________/
     ФИО
Беркетмә №1
 «_13_»____09.__2010ел.

Уку –тәрбия эшләре буенча директор урынбасары белән “килешенде”
_Галкина Е.В./__________/
          ФИО
«_
_»___    2010ел.

“Расланды”

Мәктәп директоры

МифтаховаТ.А./__________/
     ФИО
әмер

«__»__ _2010__ел.



Эш программасы
татар  теле һәм әдәбияты

3сыйныф

Татар теле һәм әдәбияты укытучысы Вәлиева Л.Н.

2010 - 2011  уку елы.

                                                                                                Рус телендә урта гомуми белем

 бирүче мәктәпләрдә

татар теле укыту
программасы нигезендә төзелде.
Төзүче авторлары:

Р.З.Хәйдарова, Н.Г.Галиева, Ә.Г. Әхәтовова
Казан. Мәгариф нәшрияты. 2009 ел.

Мәктәпнең _____________утырышында каралды

Беркетмә №__  “    ” . 2010ел

Ижевка авылы
2010-2011  уку елы.

« Ижёвка гомуми белем бирү мәктәбе”

Менделеев муниципаль районы.

Укытучыларның ММБ утырышында “каралды”

Хөрмәтуллина Л.Н./_________/
     ФИО
Беркетмә №1
 «_13_»____09.__2010ел.

Уку –тәрбия эшләре буенча директор урынбасары белән “килешенде”
_Галкина Е.В./__________/
          ФИО
«_
_»___    2010ел.

“Расланды”

Мәктәп директоры

МифтаховаТ.А./__________/
     ФИО
әмер

«__»__ _2010__ел.



Эш программасы
татар  теле һәм әдәбияты

1сыйныф

Татар теле һәм әдәбияты укытучысы Вәлиева Л.Н.

2010 - 2011  уку елы.

                                                                                                Рус телендә урта гомуми белем

 бирүче мәктәпләрдә

татар теле укыту
программасы нигезендә төзелде.
Төзүче авторлары:

Р.З.Хәйдарова, Н.Г.Галиева, Ә.Г. Әхәтовова
Казан. Мәгариф нәшрияты. 2009 ел.

Мәктәпнең _____________утырышында каралды

Беркетмә №__  “    ” . 2010ел

Ижевка авылы
2010-2011  уку елы.

Татар теленнән календарь – тематик план.

            Татар әдәбиятыннан календарь – тематик план.


Предварительный просмотр:


Предварительный просмотр:

« Ижёвка гомуми белем бирү мәктәбе»

Менделеев муниципаль районы.

Укытучыларның ММБ утырышында “каралды”
ХөрмәтуллинаЛ.Н./_________/
     ФИО
Беркетмә №1
 «_13_»____09.__2010ел.

Уку –тәрбия эшләре буенча директор урынбасары белән “килешенде”
Галкина Е.В./__________/
          ФИО
«
_»___09.   2010ел.

“Расланды”

Мәктәп директоры

МифтаховаТ.А./__________/
     ФИО
әмер

«__»__._2010__ел.



Эш программасы
татар теле һәм әдәбият

  3 сыйныф

Татар теле һәм әдәбияты укытучысы Вәлиева Л.Н.

2010 - 2011  уку елы.

Рус телендә урта гомуми белем

бирүче мәктәпләрдә

татар теле укыту программасы
нигезендә төзелде.
Төзүче авторлары:

Р.З.Хәйдәрова,Н.Г.Галиева, Ә.Г.Әхәтова.

Казан. “Мәгариф” нәшрияты

2009 ел

Мәктәпнең педсовет утырышында каралды

Беркетмә №2  “28” 10. 2009 ел

Аңлатма язуы

Максат.

Татар теле дәресләрендә рус телле укучылар татар сөйләм телен  дөрес итеп аңлый белергә тиешләр. Диалог алып барырга, күргән, ишеткән әйбере турында сөйли белергә тиеш. Татарча текстларны укырга һәм аңларга, шулай ук татарча дөрес итеп яза белергә тиешләр.

3 нче сыйныф укучылары:

-ишетеп татар сөйләм телен аңларга;

- сыйныфташларының чыгышларын тыңларга һәм аңларга ;

- укылган әсәрнең эчтәлеге турында фикер алышырга;

- бирелгән темага диалог төзергә;

- укылганның кыскача эчтәлеген сөйләргә;

-  бирелгән темага хикәя төзергә;

- сүзлек кулланып текстның  эчтәлеген  сөйләргә;

-сәнгатьле итеп әкиятләр һәм шигырьләр укырга;

- куелган сорауларга дәрес җавап бирә белергә;

- татар телендә әйтемнәрне белергә;

-  бирелгән сүзләрдән җөмләләр төзеп яза белергә;

-сүзләр куеп күнегүләр эшләргә;

- зур булмаган текстларны диктант формасында язырга тиешләр.

Эчтәлек.

Белем бәйрәме. 6 дәрес.

Бу дәресләрдә укучылар мәктәп, уку әсбапләре, сыйныф темаларына кагылган сүзләрне өйрәнергә тиешләр. Сүзләрне җөмләләрдә кулланана белергә, үзлектән җөмләләрне тәрҗемә итәргә өйрәтү максат булып тора.

Ашханәдә. 5 дәрес.

Бу дәресләрдә укучылар “Ашханә” темасына кагылган  сүзләрне өйрәнергә тиешләр. Сүзләрне җөмләләрдә кулланана белергә, үзлектән җөмләләрне тәрҗемә итәргә өйрәтү максат булып тора.

Көзге уңыш. 2 дәрес.

Бу дәресләрдә укучылар “Көз” темасына кагылган  сүзләрне өйрәнергә тиешләр. Сүзләрне җөмләләрдә кулланана белергә, үзлектән җөмләләрне тәрҗемә итәргә өйрәтү максат булып тора. Көзнең матурлыгын, байлыгын белдергән кечкенә хикәяләр балаларда табигаткә мәхәббәт уятырга тиешләр.

Без әти-әниләргә булышабыз. 2 дәрес.

Бу дәресләрдә укучылар “Без әти-әниләргә булышабыз” темасына кагылган  сүзләрне өйрәнергә тиешләр. Сүзләрне җөмләләрдә кулланана белергә, үзлектән җөмләләрне тәрҗемә итәргә өйрәтү максат булып тора. Әти-әниләргә ихтибарлы булырга, аларга хөрмәт белән карарга  өйрәтү максат булып тора.

Исем. 9 дәрес.

Бу дәресләрдә исемнең нинди сорауларга җавап бирүен, аның ничек үзгәрүен аңлату максат булып тора. Җөмләдә исемне таба белергә, үзлектән исем куеп җөмләләр төзергә өйрәтүне күздә тотарга кирәк.

Шәһәрдә һәм авылда. 2 дәрес.

Бу дәресләрдә укучылар “Шәһәрдә һәм авылда” темасына кагылган  сүзләрне өйрәнергә тиешләр. Сүзләрне җөмләләрдә кулланана белергә, үзлектән җөмләләрне тәрҗемә итәргә өйрәтү максат булып тора.

Бәйлек сүзләр. 4 дәрес.

Җөмләдә иярчен сузләр кулланырга  өйрәнү, чы,-че кушымчаларының яңа сүзләр ясавы турында өйрәнү максат булып тора.

Әдәп төбе- матур гадәт. 4 дәрес.

Кем?, кемнең?, кемне? Сорауларына җавап бирә белү төп максат булып тора. Балаларны әдәпле, тәртипле булырга өйрәтергә

Туган якка кыш килде. 4 дәрес.

“Туган якка кыш килде” темасына караган сүзләрне өйрәнү, үзлектән җөмләләрне тәрҗемә итәргә өйрәтү максат булып тора.

Татрстан – минем ватаным. 3 дәрес.

“Татарстан – минем ватаным” темасына караган сүзләрне өйрәнү. Сүзләрне җөмләләрдә кулланана белергә, үзлектән җөмләләрне тәрҗемә итәргә өйрәтү максат булып тора.

Яз килә, яз көлә! 3 дәрес.

Татар телендә котлау текстын язарга өйрәнү, балаларда табигаткә мәхәббәт уяту.

Кечкенә дусларым. 5 дәрес.

Кем? кемне? Кемгә7 Сорауларына җавап бирә белү. Чөнки, шуңа күрә сүзләрен куллана белергә өйрәнү. Хайваннарга ихтирам җелән карарга өйрәтү.

Күңелле җәй, ямьле җәй!. 9 дәрес.

“Күңелле җәй, ямьле җәй!.” темасына караган сүзләрне өйрәнү, үзлектән җөмләләрне тәрҗемә итәргә өйрәтү максат булып тора.

Кабатлау. 2 дәрес.

Ел буена үткән темаларны кабатлау.

Контроль диктант. 4 дәрес.

Балаларның белемен тикшерү.

Хаталар өстендә эш. 4 дәрес.


Тема

Сәг.саны

Белеем күнекмәләр

Дата

Искәрмә

П

Ф

1

1 нче чирек-18 дәрес

Белем  бәйрәме.

Кем?, Кемне? Кемгә? Сорауларын искә төшерү

6

1

Кем?, Кемне? Кемгә?сорауларына җавап бирүне кабатларга.

2

-к,-п хәрефләренә беткән сүзләрдә -ың,-ем,-ың,-ең,-е,ы кушымчалары ялгаганнан соң бу авазларның г,һәм б әйләнүләре

1

3

Үткән заман аффикслары: -ды,-де,-ты,-те

1

ды,-де,-ты,-те аффиксларын кулланып үткән заман фигыйль ясарга өйрәнү

4

Үткән заман аффикслары: -ды,-де,-ты,-те

1

5

Саннарга –ау,-әү аффикслары кушып ясалган санннар

1

ау,-әү аффикслары кушып ясалган санннарны өйрәнү

6

Саннарга –ау,-әү аффикслары кушып ясалган санннар

1

Барлыгы

6

7

Ашханәдә.

Кемне? Нәрсәне? Сораулары.

5

1

“Ашханәдә” темасына кагылган сүзләрне өйрәнү

8

Кая?, кайда?, кайдан? сораулары

1

Кая?, кайда?, кайдан? Сорауларына җавап бирә белү

9

-кан,-кән,-ган,гән кушымчаларын үзең күрмәгән вакыйгаларда куллану

1

-кан,-кән,-ган,гән кушымчаларын куллана белү

10

-кан,-кән,-ган,гән кушымчаларын үзең күрмәгән вакыйгаларда куллану

1

11

Ашханәдә темасын йомгаклау.

1

5

12

Көзге уңыш. Яшелчәләр. Җиләк-Җимешләр.

Көзге уңыш. Яшелчәләр. Җиләк-Җимешләр.

2

1

“Көзге уңыш. Яшелчәләр. Җиләк-Җимешләр” темасына кагылган сүзләрне өйрәнү

13

Көзге уңыш. Яшелчәләр. Җиләк-Җимешләр

1

Барлыгы

2

14

Без әти-әниләргә булышабыз.

Сүзләргә сорау куярга өйрәнү.

2

1

Сүзләргә сорау куярга өйрәнү.

15

Ничә?, ничәнче? Ничәү? сораулары

1

Ничә?, ничәнче? Ничәү? Сорауларына җавап бирә белү

Барлыгы

2

16

Исем. (Им.сущ)

11

1

Исем темасын өйрәнү

17

Диктант

1

Белем тикшерү

18

Хаталар өстендә эш.

1

19(1)

2 нче чирек- 14 дәрес

Исем. (Им.сущ)

1

20(2)

Исем. (Им.сущ)

1

21(3)

Исем. (Им.сущ)

1

22(4)

Парлы сүзләр.(савыт-саба, ата-ана)

1

Парлы сүзләрне өйрәнү

23(5)

Барлык һәм юклык дәрәҗәләре

1

Барлык һәм юклык дәрәҗәләрен аңлату

24(6)

Барлык һәм юклык дәрәҗәләре

1

25(7)

Исем темасын йомгаклау.

1

26(8)

Исем темасын йомгаклау.

1

Барлыгы

11

27(9)

Шәһәрдә һәм авылда. 

2

Затлар.

1

28(10)

Затлар.

1

Барлыгы

2

29(11)

Бәйлек сузлар(предлог)

6

1

Җөмләдә иярчен сузләр кулланырга  өйрәнү

30(12)

-чы,-че кушымчаларының яңа сүзләр ясавы

1

чы,-че кушымчаларының яңа сүзләр ясавы турында өйрәнү

31(13)

Диктант. -

1

Белем тикшерү

32(14)

Хаталар өстендә эш

1

3 нче чирек- 20 дәрес

33(1)

чы,-че кушымчаларының яңа сүзләр ясавы

1

34(2)

Кабатлау.

1

Барлыгы

6

35(3)

Әдәп төбе – матур гадәт.

 Кем?, кемнең?, кемне? сораулары

4

1

Кем?, кемнең?, кемне? Сорауларына җавап бирә белү

36(4)

Кем? Кемнән? Сорауларын чагыштыру.

1

37(5)

Кемне?нәрсәне? сораулары

1

38(6)

Йомгаклау.

1

Барлыгы

4

39(7)

Туган якка кыш килде.

 Кыш белән көзне чагыштыру.

5

1

“Туган якка кыш килде” темасына караган сүзләрне өйрәнү

40(8)

Хәзерге заман  һәм үткән заман.

1

Хәзерге заман  һәм үткән заман белән танышу

41(9)

Хәзерге заман  һәм үткән заман.

1

42(10)

Вакытны искә төшерү

1

43(11)

Кабатлау.

1

Барлыгы

5

44(12)

Татарстан – минем ватаным.

 Җөмләдәге сүзләр тәртибе

3

1

“Татарстан – минем ватаным” темасына караган сүзләрне өйрәнү

45(13)

Татарстан – минем ватаным. Җөмләдәге сүзләр тәртибе

1

46(14)

Татарстан – минем ватаным. Җөмләдәге сүзләр тәртибе

1

Барлыгы

3

47(15)

Яз килә, яз көлә!

Татар телендә котлау текстын язарга өйрәнү

4

1

Татар телендә

котлау текстын язарга өйрәнү

48(16)

Фикерне төгәлләргә өйрәнү

1

49(17)

Фикерне төгәлләргә өйрәнү

1

50(18)

Кабатлау.

1

Барлыгы

4

51(19)

Кечкенә дусларым.

Кем? кемне? Кемгә7 сораулары

5

1

Кем? кемне? Кемгә7 Сорауларына җавап бирә белү

52(20)

Кечкенә дусларым.кем? кемне? Кемгә7 сораулары

1

53(1)

4 нче чирек- 16 дәрес

Чөнки, шуңа күрә сүзләрен куллану

1

Чөнки, шуңа күрә сүзләрен куллана белергә өйрәнү

54(2)

55(3)

Чөнки, шуңа күрә сүзләрен куллану

Чөнки, шуңа күрә сүзләрен куллану

1

1

Барлыгы

5

56(4)

Күңелле җәй, ямле җәй.

Күңелле җәй, ямле җәй. Җөмләләргә сораудар кую

13

1

Җөмләләргә сораулар куярга өйрәнү

57(5)

Җөмләләргә сораудар кую

1

58(6)

Сыйфат.

1

Сыйфат белән таныштыру

59(7)

Сыйфат.

1

60(8)

Сыйфат.

1

61(9)

Кушма сүзләр

1

Кушма сүзләр белән таныштыру

62(10)

Кушма сүзләр

1

63(11)

Кушма сүзләр

1

64(12)

Кабатлау “Күңелле җәй, ямле җәй. Җөмләләргә сораудар кую”

1

Үткәнне кабатлау

65(13)

Кабатлау “Күңелле җәй, ямле җәй. Җөмләләргә сораудар кую”

1

66(14)

Диктант

1

Белемне тикшерү

67(15)

Хаталар өстендә эш

1

68(16)

Кабатлау “Күңелле җәй, ямле җәй. Җөмләләргә сораудар кую”

1

Барлыгы

13

Барлыгы

елга

68

№ урока

тема

Количество часов

ЗУН

Дата

Примечание.

П

Ф

1

1 нче чирек – дәрес

Белем бәйрәме.

1

Белем бәйрәме турында сөйләргә өйрәнү

2

Ш. Галиев “Онытылган”

1

Дәресләрдә ихтибарлы булырга өйрәтү

3

М. Галләмова “Чын иптәш”

1

Дуслык хисләре тәрбияләү

4

Р. Миңнуллин “Санарга өйрәнәбез”

1

Дәресләрдә ихтибарлы булырга өйрәтү

5

Б. Рәхмәт  “Аш вакыты”

1

Өстәл артында тәрбияле була белергә өйрәтү.

6

Ш. Галиев “Кунаклар”Х. Гарданов “Икмәк”

1

Икмәккә хөрмәт тәрбияләү

7

С. Баруздин “Тәлинкәне кем ваткан”

1

Ялган сөйләү начар булуын аңлату

8

“Базарда” тексты белән танышу. Уку тизлеген тикшерү

1

“Базарда” темасына кагылган сүзләрне өйрәнү

.

9

Р. Миңнуллин “ К” лар тулган бакчага

1

Сорауларг җавап бирә белү

Барлыгы

9

10

2 нче чирек – 7 дәрес

Габдулла Тукай тормышы һәм иҗаты турында

1

Габдулла Тукай тормышы һәм иҗаты белән кызыксыну хисен уяту

   

11

Г. Тукай. “Безнең гаилә”

1

12

“Без эш сөябез” хикәясе

1

13

И. Әхтәм “Ана рәхмәте”

1

Аналарга хөрмәт тәрбияләү

14

И. Туктар. “Авыраяк”

1

Бердәмлек тәрбияләү

15

Х.Халиков “Без ничәү?”

1

Сәнгатьле уку өстендә эшләү

16

Шәһәр тормышы турында  хикәя. Уку тизлеген тикшерү.

1

Барлыгы

7

17

3 нче чирек – 10 дәрес

 “Безнең авыл” тексты белән танышу

1

Авылга хөрмәт тәрбияләү

18

Х. Гарданов “Безнең урам”

1

19

“Трамвайда” хикәясе белән танышу

1

Олыларга хөрмәт тәрбияләү

20

В. Осеева “Бер әби ич”

1

21

Дәрдемәнд “Өч ул”

1

22

Ә. Ерикәй “Беренче кар”

1

Табигать матурлыгын күрә белергә өйрәтү

23

“Дуслар” хикәясе белән танышу

1

Бердәмлек тәрбияләү

24

С. Урайский “Чыршы янында”

1

25

“Татарстан – минем Ватаным!” тексты белән танышу

1

Татарстан республикасына хөрмәт тәрбияләү

26

Б. Рәхмәт. “Әби белән бабушка” Уку тизлеген тикшерү

1

Милләтләргә ихтирам тәрбияләү

Барлыгы

10

27

4 нче чирек – 8 дәрес

М. Мазунов. “Яз килә”

1

Табигать матурлыгын күрә белергә өйрәтү

28

“8 нче Март-әниләр бәйрәме!” тексты белән танышу

1

Аналарга хөрмәт тәрбияләү

29

Г. Лотфи “Эш үткәя, үкенүдә файда юк”

1

Кечкенә дусларыбызга хөрмәт белән карарга кирәклеген төшендерү

30

М. Галләмова “Дуслар”

1

Кечкенә дусларыбызга хөрмәт белән карарга кирәклеген төшендерү

31

М.Җәлил “Маэмай”ү.Саттаров “Уйнысы килә”

1

Кечкенә дусларыбызга хөрмәт белән карарга кирәклеген төшендерү

32

Әкият “Төсләр” Уку тизлеген тикшерү

1

Әкиятләр укырга кызыксындыру

33

Р. Фәйзуллин “Җиләк кайда күп?

1

Табигать матурлыгын күрә белергә өйрәтү

34

“Витаминлы аш” тексты белән танышу

1

Табигать матурлыгын күрә белергә өйрәтү

Барлыгы

8

елга

34




Предварительный просмотр:

Аңлатма язуы

Татар теле(сәгатьләр саны: барлыгы 68 сәгать; атнага 2 сәгать).

Татар теленнән эш программасы «Рус телендә сөйләшүче балаларга татар теле укыту программасы» на нигезләнеп төзелде . Авторлар:Ф.С.Сафиуллина, К.С.Фәтхуллова. 2003 ел.

  • Дэреслек: «Рус телендә  урта гомуми белем бирүче мәктәпләрдә 9 нчы сыйныфы өчен дәреслек (рус телендә сөйләшүче балалар өчен) Авторлары: Р.З.Хәйдәрова,Р.Л.Малафеева, З.М.Шаһгалиева. – Казан: Мәгариф, 2008.
  • Татар әдәбиятыннан эш программасы «Рус телендә сөйләшүче балаларга татар әдәбиятын укыту буенча сынап карау программалары» на нигезләнеп төзелде.

Авторлары: Р.З.Хәйдәрова, Р.Л. Малафеева, Ә.Н.Хуҗиәхмәтов. 2003 ел

  • Дәреслек     «Рус телендә  урта гомуми белем бирүче мәктәпләрдә 9 нчы сыйныфы өчен дәреслек (рус телендә сөйләшүче балалар өчен) Авторлары: Р.З.Хәйдәрова,Р.Л.Малафеева, З.М.Шаһгалиева. – Казан: Мәгариф, 2008.

 

Эш программасы статусы.

Программа нигезенү Россия, Татарстан Мәгариф һәм фән министрлыкларының мәктәпләрдә урта һәм тулы белем алу стандартлары салынды, " Рус телендә сөйләшүче балаларга татар теле укыту программасы» на нигезләнеп төзелде .

Эш программасы структурасы.

Татар теленең эш программасы өч өлештән тора: ацлатма язуыннан, төп бүлекләрне, белем һәм күнекмәләрне үз эченә алган программаның эчтәлегеннән, укучыларның әзерлек дәрәжәсенә таләпләреннән.

Рус телендә сөйләшүче балаларга татар теле укытуның төп максаты һәм бурычлары.

  • укучыларның гомуми белем мәктәбендә үзләштергән белемнәрен һәм сөйләм күнекмәләрен камилләштерү һәм тирәнәйтү;
  • тел күренешләрен танып белергә, чагыштырырга, гомумилэәштерергә күнектерү;
  • татар телен халыкның рухи, әхлакый, мәдәни хәзинәсе буларак аңларга

Белем бирү эчтәлегенең мәҗбүри минимумы

Тыңлап аңлау. Укучыларның җанлы сөйләмне тьңлап аңлау күнекмәләрен камилләштерү; тыңланган мәгълүматка нигезләнеп, күмәк аралашуда катнашу.

Сөйләү. Аралашу барышында коммуникатив максатка ирешү һәм үз фикерләрен эзлекле итеп белдерү; тормыштагы вакыйгалар, күренешлэр турында хәбәр итү һәм фикер йөртү; укылган яки тыңланган текстның эчтәлеген мөмкин кадәр эзлекле һәм аңлаешлы итеп сөйләү.

  • татар әдәбиятыннан алган белемне сөйләм телендә куллана белү;
  • алган белемнәрне җанлы аралашу шартларында кулланырга өйрэтү; -укучыларның орфографик, пунктацион грамоталылык дәрәжәсен камилләштерү.

Уку. Танышу, эзлэнү, өйрәнү, карап чыгу максаты белән уку төрләреннән файдаланып, төрле жанрдагы текстларны аңлап уку һәм интернет аша кирәкле мәгълүматны табып уку күнекмәләренә ия булу; укылган текстның эчтәлеген эзлекле итеп сөйләп бирү;

Язу һәм язма сөйләм. Бәйләнешле текстларны т рус теленнән татарчага язмача тәрҗемә итү; тәкъдим ителгән тема буенча чыгыш ясау өчен тезислар язу; аралашу ситуацияләрендә сөйләм үрнәкләреннән һәм гыйбарәләреннән файдалану.

Укыту планын да 9 нчы сыйныфта татар теленнән атнага 2 сәгать вакыт бирелә. Татар теленнэн тематик планны "Рус телендэ сөйләшүче балаларга татар телен укыту программалары"на (Ф.С.Сафиуллина, К.С.Фэтхуллова. Казан. "Мэгариф" нәшрияты. 2008) нигезләнеп төзедем. Программада 68 сәгать каралган.

9 нчы сыйныфны тэәмамлаган рус телендә сөйләшүче балалар үзлэштерерә тиешле белем-күнекмәләр.

1. Татар теленең һәм әдәбиятының дөньякүләм тоткан урыны турында мәгълумат бирү.

2.  Татар һәм рус телләрендәге аерым грамматик категорияләрнең тәңгәл килү, килмәвен  белү.

3. Татар теленең орфоэпик, орфографик, лексик, грамматик, пунктуацион нормаларын белу һәм, аларга нигезләнеп, телдән яки язма сөйләм күнекмәләрен булды.

  1. Татар җөмләсендә сөйләм яңалыгының хәбәр алдында урнашуын белеп,оештыру осталыгына ия булу.
  2. Татар һәм рус телләре арасындагы тарихи, мәдәни бәйләнешләр турында белү;
  3. Төрле чыганаклардан (фэнни-популяр текстлар, массакулэм мәгълумат чаралары, интернет һ.б.) файдаланып, кирәкле мәгълуматны таба һәм башкаларга телдән яки язмача җиткерә алу;

7. Мәдәниара аралашу ситуациялэрендэ әңгәмә кора алу.

    тиешле (3500 - 4000 сүз) кулэмдэ татар сүзләрен яттан белеп, аларны телдән һәм        язма сөйләмдә дерес куллана белү

  1. Гади һәм кушма  җөмләләрнең дөрес кулана белү,төрләрен белү

Рус телендэ сөйләшүче балаларга татар әдәбияты укытуның төп максаты һәм бурычлары.

  • матур әдәбият текстларын кабул итү, төп әдәби-тарихи мәгълүматларны һәм әдәби-теоретик төшенчәләрне белү, әдәби-тарихи процесс турында гомуми караш булдыру;
  • гомумхалык карашлары, гражданлык тойгысы, патриотизм хисләре, татар әдәбиятына һәм татар халкының мәдәни кыйммәтләренә ихтирам тәрбияләү;
  • әдәби зәвыкны, телдән һәм язма сөйләмне үстерү;
  • татар классик әдәбияты, балалар әдәбиятының, хәзерге татар әдәбиятының күренекле вэәилләрен атый белү, аларныә әсәрләреннән өзекләрнең эчтәлеген аңлау һәм фикер алыша белү;

-татар халкыньың әдәбияты, тарихы, мәдәнияты буенча мәгълүматлы булу;

  • бүгенге татар сәнгатенең күренекле вәкилләре турында хәбәрдар булу.

Төп эшчәнлек төрләре

  • тарихи – иҗтимагый, мәдәни вакыйгаларның әдәбиятка йогынтысы. Реалистик әдәбият үсеше.
  • тема-мотивларның, жанрның төрлелеге;
  • төрле жанрдагы әдәби әсәрләрне аңлап һәм иҗади уку.
  • сәнгатьле уку; кабатлап сөйләүнең төрләре
  • шигъри текстларны яисә чәчмә әсәрләрдән өзекләрне яттан өйрәнү.;
  • укыган әдәби текстның төрен һәм жанрын билгеләү; автор позициясен, геройларның теге яки бу гамәленә нигез булган мотивларны һәм конфликтның асылын ачыклау;
  • бәхәсләрдә катнашу, оппонентларның фикерен исәпкә алып, уү карашларын раслау һәм дәлилләү;
  • рус һәм татар телендәге әсәрләрне чагыштырып бәяләү

-рус телендәге әдәби текстларны татарчага һәм киресенчә тәрҗемә итү

  • Укыту планында 9 нчы сыйныфта татар эдэбиятыннан атнага 2 сәгать вакыт бирелә. Татар әдәбиятыннан тематик планы «Рус телендә сөйләшүче балаларга татар әдәбиятын укыту буенча сынап карау программалары» на нигезләнеп төзелде.

Авторлары: Р.З.Хәйдәрова, Р.Л. Малафеева, Ә.Н.Хуҗиәхмәтов. 2003 ел

  • Дәреслек     «Рус телендә  урта гомуми белем бирүче мәктәпләрдә 9 нчы сыйныфы өчен дәреслек (рус телендә сөйләшүче балалар өчен) Авторлары: Р.З.Хәйдәрова,Р.Л.Малафеева, З.М.Шаһгалиева. – Казан: Мәгариф, 2008. нигезлэнеп тезедем. Программада 68 сәгать каралган.

9 нчы сыйныфны тәмамлаган рус телендә сөйләшүче балалар үзләштерергә тиешле белем –күнекмәләр.

Укучы туплаган белем һәм өйрәнгән күнекмәләр:

татар әдәбиятының дөньякүләм тоткан урыны, татар әдәбияты классиклары, аларның әсәрләре турында мәгълүмат;

  • сүз сәнгатенең образлы табигате турында;
  • өйрәгән әдәби әсәрләрнең эчтәлеге;
  • классик әдипләрнең тормыш һәм иҗат юлларының төп факторы;
  • әдәби әсәрнең эчтәлеген сөйләп аңлату
  • әсәрнең төрен һәм жанрын билгеләү
  • автор позициясен ачыклау;
  • әдәби бәйләнеш таләпләрен саклаган хәлдэ өйрәнелгән әсәрләрне (яки өзекләрне) сәнгатьле итеп уку;
  • әдәби әсәргә  дәлилли рәвештә үз мөнәсәбәтен белдерү.
  • Рус һәм татар телендәге әсәрләрнең уртак һәм милли үзенчәлекләрен билгеләү, әхлакый кыйммәтләрне чагыштырып бәяләү;
  • татар һәм рус телендәге әсәрләргә телдән һәм язмача фикерен белдерү, аларга бәя бирү;
  • татарәдәби теленең нормаларына нигезләнеп, кирәкле темага телдән яки язмача бәйләнешле текст төзү.
  • диалогта яисә бәхәстә катнашып, үз фикерен исбатлый белү.

      - татар һәм рус телендәге әсәрләргә телдән һәм язмача фикерен белдерү

          -татар әдәби теленеңнормаларына нигезләнеп, кирәкле темага телдән һәм язмача бәйләнешле текст төзү

      -  диалогта яисә бәхәстә  катнашып, үз фикерен исбатлый белү.

       

Программаныц эчтэлеге буенча тематик бүленеш.

Тема

Сәг. саны

әдәбият

Тема 1.

Без Татарстанда яшибез

11

Тема 2.

Белем һәм китап

10

Тема 3.

Һөнәр сайлау

8

Тема 4.

Ата – анага хөрмәт мәңгелек

9

Тема 5.

Тирәбездә яхшы кешеләр

6

Тема 6.

Кеше һәм мохит

9

Тема 7

Беренче хисләр

15

Барлыгы:

68

Укыту - методик комплекты

  1. Рус телендэ сейлэшуче балаларга татар телен укыту программасы" (Ф.С.Сафиуллина, К.С.Фэтхуллова. Казан. "Мәгариф" нәшрияты. 2003)

2 «Рус телендә  урта гомуми белем бирүче мәктәпләрдә 9 нчы сыйныфы өчен дәреслек (рус телендә сөйләшүче балалар өчен) Авторлары: Р.З.Хәйдәрова,Р.Л.Малафеева, З.М.Шаһгалиева. – Казан: Мәгариф, 2008



Бүлек.Теманың исеме

Сәг.саны

 Көтелгән нәтиҗә

Дата

Искәрмә

П

Ф

Без Ттарстанда яшибез

11сәг

1.

2

Без Ттарстан Республикасында яшибез.

2

Татарстан республикасы турында сөйли белү.

Тормышыбызда китапларның роле тур. сөйли белү.

3.

4.

. Казан – тарихи башкала

2

Казан – тарихи башкала тур.

5.

6.

Татар музыка сәнгате

2

Татар музыка сәнгате сөйли белү

7.

8

Александр  Ключарёв

2

Александр  Ключарёв тур.сөйли белү

9.

10.

София Гобәйдуллина

2

София Гобәйдуллина тур. сөйли белү

11

Татар театры.

1

Белем һәм китап

 10сәг

12.

13

Разил Вәлиев «Саумы, китап!»

2

Китапны саклап тоту буенча киңәшләр бирә белү.

.14.

15

К. Насыйридан  «Әбүгалисинә» (Мәгарәдә)

2

Әсәрнең эчтәлеген сөйли белү

16

17

18

М.Мәһдиев «Колаямбу плантациясендә эшләү.

3

Әсәрнең эчтәлеген сөйли белү

19.

20.

21.

Ләбибә Ихсанова «Бер маҗара»

3

Әсәрнең эчтәлеген сөйли белү

Һөнәр сайлау.

8сәг

22.

23.

24.

Г. Әпсәләмов «Ак чәчәкләр» әсәреннән өзек

3

Әсәрнең эчтәлеген сөйли белү

25.

26

Г.Ахунов «Хәзинә» әсәреннән өзек

2

Әсәрнең эчтәлеген сөйли белү

27

И. Юзеев «Таныш моңнар»

1

Шиг-нең эчтәлеген сөйли белү

28

Резеда Вәлиева «Гөлләр һәм һөнәр»

1

Шиг-нең эчтәлеген сөйли белү

29

БСҮ дәресе. «Минем яраткан һәнәрем» темасына инша язу

1

Инша яза

белү

Ата-анага хөрмәт мәңгелек

9сәг.

30

Татар халык әкияте «Алтын алмалар»

1

Әкиятнең эчтәлеген сөйли белү

31

Татар халык әкияте «Зирәк карт»

1

Әкиятнең эчтәлеген сөйли белү

32.

С.Хәким «Әнкәй» шигыре

1

Шиг-нең эчтәлеген сөйли белү

33.34..

Афзал Шамовтан «Госпитальдә»

2

Әсәрнең эчтәлеген сөйли белү .Тормыш,аның мәгънәсе турында сөйләшү.

35.

36.

Н.Әхмәдиевтан «Ана»

2

Әсәрнең эчтәлеген сөйли белү

37. 38.

БСҮ дәресе. Имля язу.

2

Имля яза белү

Тирәбездә яхшы кешеләр

6 сәг

39.

40.

Габдулла Шәрәфидән «Күңелләрдә гөл үсә»

2

Эчке  һәм тышкы матурлык турында сөйләшү

41

Ш.Галиев « Урам ул нинди?»

1

Урман

42

Роберт Миңнуллин «Ә ни өчен?»

1

43.

44.

Шәриф Еникиевтән «Солтангәрәйнең язмышы»

2

Әсәрнең эчтәлеген сөйли белү, образларга характеристика бирә белү.

Кеше һәм мохит

9сәг

45

Минем дустым темасы буенча сөйләшү үткәрү.

1

Инша яза белү

46

БСҮ дәресе «Минем дустым» темасына инша язу.

1

Чын дуслык турында сөйләшү.

47-48

Р.Мөхәммәдиевнең «Беренче умырзая» әсәреннән өзек

2

Әсәрнең эчтәлеген сөйли белү

49-50

Мәҗит Гафури «Кыр казы»

2

Әсәрнең эчтәлеген сөйли белү

51.

Табигатьне саклау.

1

Табигатьне саклау турында сөйли белү

52

Рәшит Бәшәр «Авыру урман»

1

Урман экологиясе турында сөйли белү

53

Диалогик сөйләм өстендә эш.

1

Диалог төзи белү

Беренче хисләр

15

54 – 55

56-57

И.Газинең биографиясе белән танышу.

4

58.

59.

60.

И.Газинең «Ак сирень»

3

Әсәрнең эчтәлеген сөйли белү

61.

62.

63.

Ф.Яруллин «Ике кояшым бар, Илсөя».

3

Әсәрнең эчтәлеген сөйли белү

64.

Минем героем темасына сөләшү.

1

Монологик сөйләм төзи белү

65.

Минем яраткан героем темасына хикәя төзү. Монологик сөйләм өстендә эш.

1

Монологик сөйләм төзи белү

66-67

Ел дәвамында өйрәнелгән лексиканы кабатлау.

2

Кабатлау

68

Гомумиләштереп кабатлау. Йомгаклау дәресе.

1

Кабатлау

Барлыгы:

68 сәг.

Имля саны – 2

Инша саны -2

Бүлек.Теманың исеме

Сәг.саны

 Көтелгән нәтиҗә

Дата

Искәрмә

П

Ф

1.

8 нче сыныфта үткәннәрне кабатлау

1

2-3

Исем фигыль.

2

Исем фигыль кушымчаларын белү

4.-5.

Теләк  фигыль.

2

6 – 7.

Алмашлык

2

Алмашлык төрләрен белү, сөйләмдә кулана алу.

8.

Алмашлык темасын кабатлау.

1

Алмашлык төрләрен белү, сөйләмдә кулана алу

9.

Административ контроль диктант язуга әзерләнү.

1

Административ контроль диктант язуга әзерләнү

10.

Административ контроль диктант язу.

Административ контроль диктант язу.

11

Хаталар өстендә эш үткәрү.

1

12

Сан. Сан төркемчәләре

1

Сан төркемчәләрен белү, аларны сөйләмдә кулана алу

13.

Җөмлә кисәкләре.

1

Җөмләне баш һәм иярчен кисәкләрен белү. Җөмләне җөмлә кисәкләре ягыннан тикшерә белү.

14 -15

Кушма җөмлә. Кушма җөмлә төрләре.

2

Кушма җөмләне гади җөмләдән аера белү. Кушма җөмлә төрләрен белү

16.

Кушма җөмлә темасын кабатлау. Диктантка әзерләнү.

1

Диктантка әзерләнү.

17

Аңлатмалы диктант язу.

1

Аңлатмалы диктант язу.

18.

Хаталар өстендә эш.

1

19

Хикәя фигыль.

1

Хикәя фигыльнең заман формаларын белү

20-21

Сыйфат фигыль. Сыйфат фигыль заман формалары.

2

Сыйфат фигыль заман формаларын белү.

22.

Теркәгечләр.

1

Тезүче һәм ияртуче теркәгечләрне аера белү, алар белән җөмләләр төзи белү.

23-24

Тезмә кушма җөмлә

2

Тезмә кушма җөмләне таба белү.

25-26

Иярченле кушма җөмләләр.

2

Иярченле кушма җөмләләрне  тезмә кушма җөмләләрдән аера белү.

27.

Иярченле кушма җөмләләрне кабатлау. Контр. диктантка әзерләнү

1

Контр. диктантка әзерләнү

28.

Контроль диктант язу

1

Контроль диктант язу

29

Хаталар өстендә эш.

1

30.

Шарт фигыль.

1

Шарт фигыль кушымчаларын истә калдыру.

31-32

Иярчен җөмлә төрләре

2

33-34

Иярчен вакыт җөмләле кушма җөмләләр.

2

Иярчен вакыт җөмләле кушма җөмләләрне таба һәм аера белү.

35.

БСҮ дәресе. «Минем яраткан әкиятем» темасына хикәя язу.

1

Хикәя төзи белү.

36.

Аваз ияртемнәре.

1

Аваз ияртемнәре белән җөмләләр төзи белү.

37.

Ымлыклар

1

Ымлыклар белән җөмләләр төзи белү.

38.

Аваз ияртемнәрен һәм ымлыкларны кабатлау

1

Аваз ияртемнәрен һәм ымлыкларны таба белү, сөйләмдә дөрес кулана белү..

39.

Аваз ияртемнәре һәм ымлыклар темасы буенча грамматик биремле сүзлек диктанты  язу.

1

Сүәлек диктанты язу.

40.

Хаталар өстендә эш.

1

41-42.

Иярчен урын җөмләле кушма җөмләләр.

2

Иярчен урын җөмләле кушма җөмләләрне  таба һәм аера белү.

43 -44

Иячен максат җөмләле кушма җөмләләр.

2

Иячен максат җөмләле кушма җөмләләрне таба һәм аера белү.

45-46

Иярчен сәбәп җөмләле кушма җөмләләр.

2

Иярчен сәбәп җөмләле кушма җөмләләрне

таба һәм аера белү.

47-48

Иярчен урын, максат, сәбәп җөмләләрне кабатлау.

2

49

Мөстәкыйль эш.

1

Мөстәкыйль эш.

50

Мөстәкыйль эшкә анализ ясау.

1

51-52

Фигыль юнәлешләре

2

53-54

Иярчен шарт җөмләле кушма җөмләләр

2

Иярчен шарт җөмләле кушма җөмләләрне

таба һәм аера белү

55-56

Өйрәнелгән иярчен җөмлә төрләрен кабатлау.

2

57

Иярчен җөмлә төрләре темасы буенча тест.

1

58

Тестка анализ ясау.

1

59-60

Иярчен кире җөмләле кушма җөмләләр.

2

Иярчен кире җөмләле кушма җөмләләрне

таба һәм аера белү

61.

Иярчен кире җөмләле кушма җөмләләрне кабатлау.

1

62.

Иярченле кушма җөмләләрне кабатлау. Контр. диктантка әзерләнү.

1

Иярченле кушма җөмләләрен әдәби әсәрләрдән таба белү.

63.

Контроль диктант язу

1

Контроль диктант язу

64

Хаталар өстендә  эш.

1

65.

Кабатлау. Рус теленнән татар теленә тәрҗемә итү.

1

Тәрҗемә итә белү.

66.

«Беренче хисләр – саф хисләр» темасы буенча монолог төзү.

1

Монолог төзи белү.

67.

Гомумиләштереп кабатлау.

1

68.

Йомгаклау.

1

Барлыгы

68 сәг.

Контроль диктант

3

Диктант

1

Тест.

1

Мөстәкыйль эш

1

БСҮ дәресе

1

Сүзлек диктанты

1



Предварительный просмотр:

  Аңлатма язуы.

Эш программасы статусы.

Татарстан Республикасыныц мәгарифне үстерү турындагы Законын, Татарстан Республикасы дәүләт телләре һәм Татарстан Республикасында башка телләр турында Татарстан Республикасы Законын тормышка ашыру максатыннан, Татарстан Республикасы мәктәпләрендә рус телендэ сөйлэшүче балаларга татар теле дәуләт теле буларак өйрәтелә.

Элеге эш программасы урта гомуми белем биру мәктәбенең 8 нче сыйныфының рус балалары ечен, атнага 3 сэгать татар теле, 2 сэгать татар әдәбияты исәбеннэн төзелде.

Программа Татарстан Республикасы Мәгариф һәм Фән министрлыгы тарафыннан рөхсәт ителгән Р.3.Хэйдарова, Р.Л.Малафеева редакциялегендә басылган "Рус телендә сөйлэшуче балаларга татар теле һәм татар әдәбиятын укыту" программасына һәм 8 нче сыйныфның рус төркеме ечен чыгарылган дәреслеккә нигезләнеп төзелде (авторлары: Р. 3. Хэйдарова, Р. Л. Малафеева).

Эш программасы структурасы.

Татар теленең эш программасы өч өлештән тора: ацлатма язуыннан, төп бүлекләрне белеем һәм күнекмәләрне үз эченә алган программаның эчтәлегеннән, укучыларның әзерлек дәрәжәсенә таләпләреннән.

Эш программасыныц эчтэлеге.

Рус телендэ сойлэшуче балаларга татар теле укытуныц төп максаты һәм бурычлары

  • башка милләт вәкилләренең күңелен яулардай, аларда гомумкешелек әхлакый сыйфатларын тәрбияли алырдай әсәрләр аша укучыларның татар телен өйрәнүгә кызыксынуларын көчәйту;
  • татар халкының тарихына, мәдәниятенә ихтирам хисе тәрбияләү;
  • татар әдәбияты әсәрләрен өйрәнү аша, укучыларның татар телендә телдән һәм язмача аралашу мөмкинлекләрен киңәйтү, ягъни татар телен дәуләт теле буларак өйрәнүнең сыйфатын яхшырту;
  • татар теленең орфоэпик, орфографик, лексик, грамматик нигезләрен системалы үзләштерү;
  • укучыларныц иҗади һәм мөстәкыйль фикерли алу мөмкинлекләрен үстерү уз фикерләрен дәлилләргә күнектерү;
  • укучыларда тел сиземләу кунекмәләре булдыру;
  • укучыларда татар телен өйрәнү мотивацияеен арттыру;
  • укучыларның гомуми белем мәктәбендә үзлэштергән белемнәрен һәм сөйләм күнекмәләрен камилләштерү һәм  тирәнәйту;
  • тел күренешләрен танып белергә, чагыштырырга, гомумиләштерергә

өйрәтү

  • татар телен халыкның рухи, әхлакый, мәдәни хэзинэсе буларак аңларга ирешү;
  • дәресләрдә алган белемнәрне сөйләм телендә куллана белү.

Белем бирү эчтәлегенең мәңбүри минимумы

Тьңлап аңлау. Эчтәлеге һәм күләме ягыннан укучыларның яшь үзенчәлекләренә туры килгән бәйләнешле сөйләмне тьңлап аңлау һәм, үз фикерләреңне белдереп, төп мәгълумат турында хәбәр итү; җанлы аралашу барышында сөйләмнең эчтәлегенә төшенү һәм фикер алуда катнашу.

Телдән сөйләм. Коммуникатив максатларны аңлап, аралашу ситуацияләренә бәйле диалог яки монолог төзү; тәкъдим ителгән тема буенча эзлекле һәм аңлаешлы монологик сөйләм (тасвирлау, хикәяләү, фикер йөртү) булдыру; татар сөйләм этикеты гыйбарәләреннән файдаланып, әңгәмә кору.

Язу һәм язма сөйләм. Бәйләнешле текстларны рус теленнән татарчага язмача тәржемә итү. Аралашу темаларына бәйле язма сөйләм булдыру. Диктант, изложение, инша язу. Рәсми кәгазьлэр (белдеру, хат, тәржемәи хәл, гариза) язу.

Уку. Танышу, эзләнү, өйрәнү, карап чыгу максаты белән уку төрләреннән файдаланып, төрле жанрдагы текстларны аңлап уку һәм интернет аша кирәкле мәгълүматны табып уку кунекмәләренә ия булу; укылган текстның эчтэлеген эзлекле итеп сөйләп бирү;

 

10 нчы сыйныфны тәмамлаган рус телендә сөйләшүче балалар узлэштерергэ тиешле белем – күнекмәләре

        Татар теле        

  • татар теленең һәм әдәбиятының дөньякүләм тоткан урыны турында мәгълумат бирү;
  • татар Ьэм рус ттелләрендәге аерым грамматик категорияләрнең тәңгәл килү, килмәвен  белү
  • татар теленең орфоэпик, орфографик, лексик, грамматик, пунктуацион нормаларын белу һәм, аларга нигезләнеп, телдән яки язма сөйләм күнекмәләрен булдыру;
  • аралашу ситуацияләренә бәйле лексик берәмлекләрне, аларның синонимнарын һәм антонимнарын төгәл һәм урынлы куллана белу;
  • татар теленең фразеологик берәмлекләрен таный һәм ссөйләмдә  куллана белү;
  • гади һәм кушма жөмләләрнең төрен белү;
  • татар җөмләсендә сөйләм яңалыгының хәбәр алдында урнашуын белеп,оештыру осталыгына ия булу.
  • татар һәм рус телләре арасындагы тарихи, мәдәни бәйләнешләр турында белү;
  • төрле чыганаклардан (фэнни-популяр текстлар, массакулэм мәгълумат чаралары, интернет һ.б.) файдаланып, кирәкле мәгълуматны таба һәм башкаларга телдән яки язмача җиткерә алу;
  • мәдәниара аралашу ситуациялэрендэ әңгәмә кора алу.
  • тиешле (3500 - 4000 сүз) кулэмдэ татар сүзләрен яттан белеп, аларны телдән һәм язма сөйләмдә дерес куллана белү.

Татар әдәбияты        

  • татар әдәбиятының дөньякүләм тоткан урыны, татар әдәбияты классиклары, аларның әсәрләре турында мәгълүмат;
  • сүз сәнгатенең образлы табигате турында;
  • өйрәгән әдәби әсәрләрнең эчтәлеге;
  • классик әдипләрнең тормыш һәм иҗат юлларының төп факторы;
  • төп әдәби – теоретик төшенчәләр

;

  • әдәби әсәрнең эчтәлеген сөйләп аңлату
  • әсәрнең төрен һәм жанрын билгеләү
  • автор позициясен ачыклау;
  • әдәби бәйләнеш таләпләрен саклаган хәлдэ өйрәнелгән әсәрләрне (яки өзекләрне) сәнгатьле итеп уку;
  • әдәби әсәргә  дәлилли рәвештә үз мөнәсәбәтен белдерү.
  • Рус һәм татар телендәге әсәрләрнең уртак һәм милли үзенчәлекләрен билгеләү, әхлакый кыйммәтләрне чагыштырып бәяләү;
  • татар һәм рус телендәге әсәрләргә телдән һәм язмача фикерен белдерү, аларга бәя бирү;
  • татарәдәби теленең нормаларына нигезләнеп, кирәкле темага телдән яки язмача бәйләнешле текст төзү.
  • диалогта яисә бәхәстә катнашып, үз фикерен исбатлый белү.

Рус телендэ сойлэшуче балаларга татар эдэбияты укытуньщ топ максаты нэм бурычлары.

  • матур эдэбият текстларын кабул иту, теп эдэби-тарихи мэълуматларны йэм эдэби-теоретик тешенчэлэрне белу; эдэби-тарихи процесс турында гомуми караш булдыру;
  • гомумхалык карашлары, гражданлык тойгысы, патриотизм хислэре, татар эдэбиятына йэм татар халкыньщ мэдэни кыйммэтлэренэ ихтирам тэрбиялэу;
  • эдэби зэвыкны, телдэн йэм язма сейлэмне устеру;
  • татар классик эдэбияты, балалар эдэбиятыныц, хэзерге татар эдэбияты- ныц куренекле вэкиллэрен атый белу, аларныц эсэрлэреннэн езеклэрнец эчтэлеген ацлау йэм фикер алыша белу;

-татар халкыньщ эдэбияты, тарихы, мэдэнияты буенча мэгълуматлы булу;

  • бугенге татар еэнгатенец куренекле вэкиллэре турында хэбэрдар булу.

Теп эшчэнлек терлэре

  • та р и \ и - и жти м а гы й мэдэни вакыйгаларньщ эдэбиятка йогынтысы. Реа- листик эдэбият уееше. Тема-мотивларныц, жанрньщ терлелеге;
  • терле жанрдагы эдэби эсэрлэрне ацлап йэм ижади уку;
  • сэнгатьле уку; кабатлап сейлэунец терлэре;
  • шигъри текстларны яисэ чэчмэ эсэрлэрдэн езеклэрне яттан ейрэну;
  • укыган эдэби текстныц терен йэм жанрын билгелэу; автор позициясен, геройларныц теге яки бу гамэленэ нигез булган мотивларны йэм конфликтный асылын ачыклау;
  • бэхэслэрдэ катнашу, оппонентларныц фикерен исэпкэ алып, уз карашла- рын раслау йэм дэлиллэу;
  • рус йэм татар телендэге эсэрлэрне чагыштьфып бэялэу;

-рус телендэге эдэби текстларны татарчага йэм киресенчэ тэржемэ иту.

Укыту планында 9 нчы сыйныфта татар эдэбиятыннан атнага 2 сэгать вакыт бирелэ. Татар эдэбиятыннан тематик планны "Рус телендэ сейлэшуче балаларга татар эдэбияты укыту программалары"на (Ф.С.Сафиуллина, К.С.Фэтхуллова. Казан. "Мэгариф" нэшрияты. 2008) нигезлэнеп тезедем. Про- граммада 68 сэгать каралган.

9 нчы сыйныфны тэмамлаган рус телендэ сейлэшуче балалар узлэш- терергэ тиешле белем -кунекмэлэр.

Укучы туплаган белем нэм ейрэнгэн кунекмэлэр:

  1. татар эдэбиятыныц деньякулэм тоткан урыны, татар эдэбияты класси- клары, аларныц эсэрлэре турында мэгълумат;
  2. суз сэнгатенец образлы табигате турында;
  1. ейрэнгэн эдэби эсэрлэрнец эчтэлеге;
  2. классик эдиплэрнец тормыш йэм ижат юлларыныц теп факторы;
  1. эдэби эсэрнец эчтэлеген сейлэп ацлату;
  2. эсэрнец терен йэм жанрын билгелэу;
  3. автор позициясен ачыклау;
  4. эдэби бэйлэнеш талэплэрен саклаган хэлдэ ейрэнелгэн эсэрлэрне (яки езеклэрне) сэнгатьле итеп уку;
  5. эдэби эсэргэ дэлилле рэвештэ уз менэсэбэтен белдеру;
  1. рус йэм татар телендэге эсэрлэрнец уртак йэм милли узенчэлеклэрен билгелэу, эхлакый кыйммэтлэрне чагыштырып бэялэу;
  2. татар йэм рус телендэге эсэрлэргэ телдэн йэм язмача фикерен белдеру, аларга бэя биру;
  3. татар эдэби теленец нормаларына нигезлэнеп, кирэкле темага телдэн йэм язмача бэйлэнешле текст тезу;
  4. диалогта яисэ бэхэстэ катнашып, уз фикерен исбатлый белу.

Программаныц эчтэлеге буенча тематик бүленеш.

Тема

Сәг. саны

әдәбият

Тема 1.

Белем һәм тормыш.

10

Тема 2.

Иң зур байлык – күңел матурлыгы

8

Тема 3.

Зарарлы гадәтләрдән сакланыгыз

5

Тема 4.

Дустың булмаса – эзлә , тпасаң - югалтма .

9

Тема 5.

Саф хисләр - беренче хислэр.

12

Тема 6.

Беркем дэ, бернәрсә дэ онытылмый.

24

Барлыгы:

68


Бүлек.Теманың исеме

Сәг.саны

 Көтелгән нәтиҗә

Дата

Искәрмә

П

Ф

1 чирек

9 сәг.

1.

9 нчы сыйныфта үткәннәрне кабатлау.

Саңгырау тартыкка тәмамланган исемнәрнең тартым белән төрләнеше.

1

Исемнәрнең тартым белән төрләнешен сөйләмдә дөрес куллану һәм дөрес яза белү

2.

Туры сөйләм.

1

Туры сөйләмдә тыныш билгеләрен куя белү

3.

Хикәя фигыль.

1

Хикәя фигыльнең зат-сан белән төрләнеше.

4.

Ия белән хәбәр арасында сызык кую

1

Ия белән хәбәр арасында сызык кую

5.

Исемнәрнең ясалышы

1

Исемнәрнең ясалу ысуллары

6.

Сан төркемчәләре

1

Сан төркемчәләре

7.

Сан төркемчәләрен кабатлау. Контр. диктантка әзерләнү

1

8.

Сан төркемчәләре темасына контр.диктант язу.

1

9.

Хаталар өстендә эш .

1

2 чирек

7 сәг.

10.

Сыйфат. Сыйфат фиг-нең заман формалары

1

Сыйфат фиг-нең заман формалары

11.

Җөмлә кисәкләре, җыйнак,җәенке җөмләләр

1

Җыйнак,җәенке җөмләләр

12

Исем фигыль.

1

13.

Билгесез үткән заман хикәя фигыль.

1

Билгесез үткән заман хикәя фигыльнең зат-сан белән төрләнеше.

14

Инфинитив.

1

Инфинитив кушымчалары

15.

Исем фигыль һәм инфинитив темасы буенча мөстәк. эш.

1

16.

Мөст. эшкә анализ ясау. Исем фиг-нең килеш белән төрләнеше.

1

. Исем фиг-нең килеш белән төрләнеше.

3 чирек

10сәг

17.

Теләк белдерү формалары

1

Теләк фигыль.

18.

Тезмә фигыльләр.

1

19.

Бәйлек һәм бәйлек сүзләр.

1

Бәйлекне бәйлек сүзләрдән аера белү.

20.

Инфинитив + тиеш,мөмкин, кирәк, ярый.

1

21.

Бәйлек һәм бәйлек сүзләр.

1

Бәйлекне бәйлек сүзләрдән аера белү.

22.

Тезмә фигыль,кушма җөмләләр.

1

Кушма җөмләләр төзи белү.

23.

Тәмамланган үткән заман хикәя фигыль

1

24.

Хәл фигыль формалары

1

Хәл фиг. Формаларын сөйләмдә кулана белү.

25.

Хәл фигыль формаларын кабатлау.. диктантка әзерләнү

1

Хәл фигыль формаларын белү

26.

Хәл фигыль формалары темасы буенча аңлатмалы. диктант язу.

1

4 чирек

9 сәг.

27.

Хаталар өстендә эш үткәрү. Җөмлә төрләре.

1

28.

Тезмә кушма җөмлә төрләре

1

Тезмә кушма җөмләләрне таба һәм аера белү.

29.

Иярченле кушма җөмлә төрләре.

1

30.

Иярченле кушма җөмләләрнең аналитик һәм синтетик төрләре.

1

Иярченле кушма җөмләләрнең аналитик һәм синтетик төрләрен аера белү.

31

Шарт фигыль, иярчен шарт җөмлә.

1

32

Кушма җөмлә төрләре.Иярчен сәбәп җөмлә.

1

Кушма җөмлә төрләрен аера белү, кушма җөмләләр төзи белү.

33.

Кушма җөмлә төрләрен кабатлау. Контр. диктантка әзерләнү

1

әдәби әсәрләрдән кушма җөмләләрне таба белү.

34.

Кушма  җөмлә төрләре темасы буенча контр.диктант язу

1

Кушма җөмлә төрләрен белү

35.

Хаталар өстендә эш үткәрү

1

Барлыгы

35 сәг.

Диктантлар саны – 1

Мөст. эшләр саны – 1

Контр. диктантлар саны- 2

Тематик –календарь план

Бүлек.Теманың исеме

Сәг.саны

 Көтелгән нәтиҗә

Дата

Искәрмә

п

ф

1 чирек

18 сәг.

1.-2.

Белем һәм тормыш

М.Хөсәен «Китап» шигыре.

10сәг

2

3.-4.

Р.Фәхреддин «Кита «уку» әсәре

2

Тормышыбызда китапларның роле тур. сөйли белү.

5-6

Каюм Насыйри « Тәрбия китабы»

2

Каюм Насыйри тур. сөйли белү

7.

Китапка сакчыл караш

1

Китапны саклап тоту буенча киңәшләр бирә белү.

8.

«Казан дәүләт университеты»

1

Казан дәүләт университеты турында сөйли белү

9

Иң зур байлык  -күңел матурлыгы

Чит илләрдәге татарлар

10сәг

1

Чит илләрдә яшәүче атаклы татар кешеләрн турында сөйли белү

10-11

«Татарлар кайда яшиләр?» тексты

2

12-13-14

Ф. Әмирхан «Хәят» әсәре

2

Әсәрнең эчтәлеген сөйли белү

15-16-17

Г.Камал «Беренче театр»

2

Әсәрнең эчтәлеген сөйли белү

18.

«Киенә белү – үзе бер һөнәр»

1

2 чирек

14 сәг

19.

Н. Дереклеева «Тормыш мәгънәсе» (легенда)

1

Тормыш,аның мәгънәсе турында сөйләшү.

20

Зарарлы гадәтләрдән сакланыгыз

«Сәламәтлек – зур байлык» тексты .

5 сәг

1

Зарарлы гадәтләрдән саклану турында сөйләшү.

21.

Тәмәке тартуның зарары.

1

Тәмәке тартуның зарары турында сөйләшү.

22 -23

Аракы кешене нишләтә?

2

Наркотикларның зыяны турында сөйләшү

24.

«Ак үлемнән саклан» тексты.

1

25.

Дустың булмаса – эзлә, тапсаң – югалтма

Дус була белү серләре.

9сәг

1

Чын дуслык турында сөйләшү.

26.

«Өч дус» әкияте.

1

27-28

«Тугрылыклы дуслык» мәсәле

2

Ялган һәм исәп – хисапка корылган дуслык турында сөйләшү.

29 - 30

Фатих Хөснинең  «Кабак» әсәренең

1 өлеше

2

Әсәрнең эчтәлеген сөйли белү

31

Фатих Хөснинең  «Кабак» әсәренең

2 өлеше

1

Әсәрнең эчтәлеген сөйли белү

32.

Һ.Такташның «Мокамай» шигыре

1

Шигыр. 1 өлешен яттан сөйләү.

3 чирек

20 сәг

33.

И.Юзеев «Мин телим дусларга»

1

Бәйрәм теләкләре тели белү.

34-35-36

Саф хисләр – беренче хисләр.

Габделхай Сабитов «Ясулы яз»

12 сәг

3

Образларга характеристика бирә белү

37.

А.Гыймадиев. «Зөлфия+мин» әсәре 1 өлеш.

1

Әсәрнең эчтәлеген сөйли белү

38.

А.Гыймадиев. «Зөлфия+мин» әсәре 2өлеш.

1

Әсәрнең эчтәлеген сөйли белү

39-40

А.Гыймадиев. «Зөлфия+мин» әсәре 2өлеш.

2

Әсәрнең эчтәлеген сөйли белү

41-42.

В. Казыйханов «Йөрәк киңәш итә»

2

Яшьләр арасындагы әхлаксызлык күренешләре,егетләр һәм кызлар арасындагы дуслык проблемалары турында сөйләү

43-44-45

Ә. Еники «Кем җырлады?»

3

Әсәрнең эчтәлеген сөйли белү

46-47-48

Беркем дә,бернәрсә дә онытылмый.

Ш. Маннур «Әсирлектә туган дуслык»

24 сәг

3

Әсәрнең эчтәлеген сөйли белү

49-50

БСҮ дәресе. Имля язу.

2

51-52-

Г.Ахунов. « Шагыйрьнең каһарманлыгы»

2

«Җәлил эзләре буйлап» темасына сөйләшү.

4 чирек

18 сәг

53-54.

Г.Әпсәләмов.  «Газинур»

2

Газинур Гафиятуллинның батырлыгы турында сөйли белү.

55-56

Г.Әпсәләмов.  «Газинур»

2

Газинур Гафиятуллинның батырлыгы турында сөйли белү.

57-58.

БСҮ дәресе Имля язу.

2

59.

Үлемсезлеккә бер адым.

1

Газинур Гафиятуллинның батырлыгы турында сөйли белү.

60-61.

Г. Әпсәләмов «Батырлык»

2

62.

М.Мәһдиев «Бәхилләшү»

1

63-64.

М.Мәһдиев «Бәхилләшү»

2

65.

«Солдат хезмәтен уз»

1

«Солдат хезмәтен уз» дустыңа киңәшләр бирә белү.

66

Монологик сөйләм өстендә эш.

1

Бөек Ватан сугышында һәлак булган әдипләр турында сөйли белү

.67.

Диалогик сөйләм өстендә эш.

1

Бөек Ватан сугышында һәлак булган әдипләр турында сөйли белү

68-69

Ел дәвамында үткән лексиканы кабатлау.

2

70

Гомумиләштереп кабатлау. Йомгаклау дәресе.

1

Барлыгы:

70 сәг.

БСҮ дәресләр саны  - 4



Предварительный просмотр:

                                                                                                                                                              «Утверждаю»

                                                                                                                                                              Директор школы

____________

                                                                                                                                                            Т. А.Мифтахова

Программа развития государственных языков РТ

в Ижевской средней общеобразовательной школе

Менделеевского муниципального района

за 2010-1014 годы

Программа развития государственных языков РТ

в Ижевской средней общеобразовательной школе

Менделеевского муниципального района

Цели:

Совершенствование реализации двуязычия, сознание условий для сохранения и развития государственных  языков Республики Татарстан; содействие толерантности  во взаимоотношениях различных этнических групп и национальностей; привития навыков общении позитивного поведения в духе национальных традиций.

Задачи:

  1. Создание условий для активизации языкового познания учащихся, развития и углубления навыков речи учащихся на двух государственных языков.
  2. Воспитание у учащихся к родному языку и уважения к другим языкам.
  3. Развитие этнического самосознания у учащихся школы и их родителей, познание смысла этнических корней и их историко-культурное осмысление.
  4. Воспитание  учащихся на национальных традициях, прививая этнические сознание во взаимосвязи с общечеловеческими ценностями.
  5. Расширение материально-технической базы и учебно-методического комплекса для изучения языков Республики Татарстан .
  6. Внедрение и использование учебно-воспитательного процесса национально-регионального компонента.

Введение.

Настоящая программа направлена на создание конкретных оптимальных условий для сохранения, изучения и развития государственных языков РТ в стенах Ижевской средней общеобразовательной школы.

Проектирование учебно-воспитательного процесса, базирующего на использовании потенциала ценностей национальных культур, подразумевает некую целостность, которая призвана углубить знания учащихся в области  этнокультуры, расширить зоны эрудиции учащихся, способствовать социальной адаптации к образу жизни республики, воспитание культуры толерантности в межнациональных отношениях. Чтобы проектируемый учебно –воспитательный процесс формировал желаемые интеллектуальные, нравственные, эстетические качества учащихся, необходимо согласование действий всех участников педагогического процесса - учителей предметников, воспитателей, администрации.

Принципы, на которых будет строиться образовательный процесс в школе6

- принцип гуманизма (отсутствие  авторитаризма одной культуры над другой, учёт физических, духовных, интеллектуальных потребностей учащихся любой национальности);

- принцип толерантности (терпимость к чужим мнениям, верованиям, отсутствие ненависти и враждебности между людьми разных национальностей);

- -принцип демократизма (признание прав и обязанностей обучающихся создание комфортных условий для развития).

 В этническом составе учащихся преобладают представители русской национальности    которая составляет   %,, всех учащихся,     % учащихся татарской национальности,    % другие национальности.

   Невостребованность татарского языка в современной социально-экономической жизни не даёт возможность в полной мере осуществить владение родным языком. Главной задачей  данной программы будет разрешение  этой проблемы.

   В основе данной программы лежит изучение национальной истории, культуры, традиции, этикета, и, конечно, языка.

  1. Организационная работа.

Содержание работы

Сроки выполнения

Ответственные

1.

Обеспечение перевода на татарский язык необходимой документации.

Постоянно

Администрация

2.

Создать систему мониторинга национального образования.

До 2014 года

Администрация

3.

Обеспечить 100% охват учащихся по изучению татарского языка и татарской литературы

Ежегодно

Администрация

   

 2. Материально-техническое и учебно-методическое обеспечение.

Содержание работы

Сроки выполнения

Ответственные

1.

Добиться 100% обеспечения учебниками татарского языка и литературы.

До 2014 года

Библиотекарь

2.

Увеличить количество русско-татарских, татарско-русских, толковых и других словарей.

До 2014 года

Библиотекарь

3.

Увеличить количество подписных изданий на татарском языке для учащихся и взрослых.

До 2014 года

Библиотекарь

Учебные кабинеты  татарского языка обеспечить  словарями, дидактическими пособиями, схемами и таблицами по грамматике.

До 2014 года

Библиотекарь

4.

Кабинеты оснастить  техническими средствами обучения.

До 2014 года

Администрация

5.

Кабинеты оснастить компьютерами с целью внедрения информационных технологий.

До 2014 года

Администрация

6.

На базе одного кабинета создать методический кабинет национального образования

До 2014 года

Администрация

7.

Обновить мебель в кабинетах татарского языка.

До 2014 года

Администрация

8.

Оформить символику Татарстана в рекреации  школы

До 2014 года

Администрация

9.

Оформить на двух языках вывески всех кабинетов

До 2014 года

Зам.директора по АХЧ

3. Работа  с пед кадрами

Содержание работы

Сроки выполнения

Ответственные

1.

Своевременно обеспечивать курсовой переподготовки учителей татарского языка и литературы.

Постоянно.

Галкина Е.В.

2.

Обеспечивать рост качественного состава учителей татарского языка и литературы аттестацию педагогических кадров.

Постоянно.

Галкина Е.В.

3.

Организовать смотр творческих лабораторий учителей

Ежегодно

Администрация

4.

Освоить компьютерные технологии в обучении татарского языка и литературы всеми учителями

До 2012 года

Учителя татарского языка

5.

Проводить РМО учителей татарского языка и литературы

По плану

Учителя татарского языка

4. Работа с учащимися и родителями.

Содержание работы

Сроки выполнения

Ответственные

1.

Проведение школьной олимпиады по татарскому языку и литературе

Ежегодно

Октябрь-ноябрь

Учителя татарского языка

2.

Участие в районном конкурсе «Нәфис сүз остасы»

Апрель

Учителя татарского языка

3.

Проведение недели татарского языка и литературы

Апрель

Учителя татарского языка

4.

Проведение юбилейных мероприятий, посвящённых творчеству известных личностей

По плану

Учителя татарского языка

5.

Проведение всех мероприятий на двух государственных языках

Постоянно

Администрация

Ожидаемый результат:

Выпускник, владеющий двумя государственными языками, любящий родной язык и уважающий другие языки, ориентированный на толерантное отношение ко всем этническим группам, знающий смысл своих этнических корней и проникнутый национальными и общечеловеческими ценностями.


По теме: методические разработки, презентации и конспекты

Рабочая программа по татарскому языку и литературе. 6 класс

Рабочая программа по татарскому языку и литературе за 6 класс. Количество часов в неделю: татарский язык - 3 часа, татарская литература - 1 час. Учебник:  "Татарский язык" (Н.В.Максимов, М.З.Хам...

Рабочая программа по татарскому языку и литературы для 9 класса, автор учебника Р.З. Хайдарова

Аңлатма язуыЭш программасы түбәндәге документларны исәпкә алып төзелә:1.Программа:“Рус телендә сөйләшүче балаларга татар теле укыту программасы” 1-11 нче сыйныфлар,Татарстан Республикасы Мәгариф Минис...

РАБОЧАЯ ПРОГРАММА ПО ТАТАРСКОМУ ЯЗЫКУ И ЛИТЕРАТУРЕ 6 КЛАСС

РАБОЧАЯ ПРОГРАММА ПО ТАТАРСКОМУ ЯЗЫКУ И ЛИТЕРАТУРЕ 6 КЛАСС...

Рабочая программа по татарскому языку и литературе

Рабочая программа по татарскому языку и литературе для 7, 9 классов по учебнику Нигъматуллиной Р.Р....

Рабочая программа по татарскому языку и литературе для 11 класса

Рабочая программа по татарскому языку и литературе для 11 класса...

Рабочая программа по татарскому языку и литературе. 8 класс.

Рабочая программа по татарскому языку и литературе. 8 класс....

Рабочая программа по татарскому языку и литературе в 11 классе.

Татар теленнән дәүләт  программасы 70 сәгатькә исәпләнгән (атнага 2 сәгать исәбеннән каралган). Гамәлдәге базис план буенча, 11 сыйныфта 34 атна уку сәбәпле, эш программасы 1 сәгать исәбеннән 34с...