ТТАТАР ТЕЛЕ ҺӘМ ӘДӘБИЯТЫННАН ЭШ ПРОГРАММАЛАРЫ
рабочая программа (9 класс) по теме

«Каралды»

Берләшмә җитәкчесе

__________Рашитова Х.С

Беркетмә № 1

«      »______________  2012 нче   ел.

«Килешенде»

Уку-укыту эшләре буенча директор урынбасары

_____________Мударисова Н.Х.

«      »__________   2012 нче ел.

«Раслыйм»

Директор

_____________Мирсиапова Г.Ә.

Боерык  №  ____  

«          »___________  2012 нче  ел

№

Темалар

Төбәк компоненты

1

Кереш дәрес. Матур әдәбият – сәнгатьнең бер төре. Халык авыз иҗаты.Риваятьләр 1әм легендалар. “Иске Казан каласы корылуы,  “Шәһәр ни өчен Казан дип аталган”, “Елан тавы”,риваятьдәре, “Зөһрә кыз” “Кеше гомере нмчек

МТК, ИР: “Чистай  төбәге фольклоры” сайтын (http://muslumfolklor.narod.ru) өйрәнергә, әти-әниләрдән, әби-бабайлардан әкиятләр сөйләтергә, язып килергә.

2

МТК: Класстан тыш уку. Л.Лерон. Шаян хикәяләр, шигырьләр, әкиятләр. С.Хәким “Колын”, Н.Баян “Сандугачка”.

Әти-әниләрегездән, әби-бабайларыгыздан балачак истәлекләрен сөйләтегез. Кечкенә чакта үзегезнең иң истә калган мизгелне сөйләргә әзерләнегез.

3

Г.Ибраһимов “Алмачуар” хикәясе. 15-20 нче бүлекләр.

МТК: Әти-әниләр, әби-бабайлардан элек Сабантуй бәйрәменең ничек узуы турында сөйләтергә, нинди уеннар уйналганы турында сорарга, җыен турында белешергә. Ул нинди бәйрәм булган? Тагын нинди бәйрәмнәр уздырылган?

4

Һ.Такташ “Караборынның дусты”.

Дүрт аяклы дустың турында сөйләргә әзерләнергә. Дустыңның башкаларныкыннан аермалы ягын күрсәтә белергә.

5

Класстан тыш уку. Һ. Такташ. “Картайдым шул”, “Пи-би-би-бип

Сез бәбкә саклаганыгыз бармы?

6

Г.Тукай “Шүрәле” поэмасы.

Әти-әниләрегездән, әби-бабайларыгыздан балачак истәлекләрен сөйләтегез. Кечкенә чакта үзегезнең иң истә калган мизгелне сөйләргә әзерләнегез.

7

Г.Тукай “Шүрәле” поэмасы.

Халык авыз иҗатында очраган мифик затлар, алар белән бәйле төрле ышанулар турында өйдә әңгәмә корырга. Иң кызыклысын язып алырга, чыганагын ачыкларга һәм сыйныфташларыңа сөйләргә әзерләнергә.

* Татар теле һәм әдәбияты атналыгында  Г.Тукай әсәрләре буенча кулдан ясалган эшләнмәләр күргәзмәсендә катнашырга.

Төре

Әсбап

Сыйныф

Мультимедияле

программа

“Г.Тукай. Тормыш юлы һәм иҗаты”, “Effecto studio” тарафыннан   ТР Мәгариф һәм фән министрлыгы заказы буенча эшләнгән, 2005.

5-11 нче сыйныфлар

Фонодәресләр комплекты

“Нәҗип Җиһанов”, “Алмаз Монасыйпов”, “Салих Сәйдәшев”, НПК “Школьник”, ТР Мәгариф һәм фән министрлыгы заказы буенча эшләнгән.

5-11 нче сыйныфлар

DVD-video (мультфильм)

“Ана бәйрәме”, Казань, Татарстан-синема, 2006.

5-8 нче сыйныфлар

10 CD тан торган комплект

“Күренекле шәхесләр”, “Аксу” студиясе тарафыннан  ТР Мәгариф һәм фән министрлыгы заказы буенча эшләнгән, 2006.

5-11 нче сыйныфлар

Мультимедияле

программа

“Фәнис Яруллин. Тормыш юлы һәм иҗаты”, ТР Мәгариф һәм фән министрлыгы заказы буенча эшләнгән.

5-11 нче сыйныфлар

Мультимедияле

программа (татар, рус һәм инглиз телләрендә)

“Гасырларда калыр батырлык” (М.Җәлилнең тормыш юлы һәм иҗаты), “Мастер” ҖЧҖ тарафыннан ТР Мәгариф һәм фән министрлыгы заказы буенча эшләнгән, 2006.

5-11 нче сыйныфлар

6 CD тан торган комплект

Татар әдәбияты дәресләренә фонохрестоматия, “Аксу” студиясе тарафыннан  ТР Мәгариф һәм фән министрлыгы заказы буенча эшләнгән, 2008.

5-11 нче сыйныфлар

3 DVD и  1 CD тан торган җыентык

“Габдулла Тукай”, “Вамин” Татарстанның мәдәни традицияләрен саклау һәм үстерү фонды, 2009.

5-11 нче сыйныфлар

№

Темалар

Әсәрләрне өйрәнү

Дәрестән тыш уку

Бәйләнешле сөйләм үстерү

Аңлатмалар

Төп программада әсәрләрне өйрәнү, бәйләнешле сөйләм үстерү һәм дәрестән тыш дәресләр өчен каралган

 сәгатьләр саны

Эш программасындагы темалар өйрәнү өчен каралган сәгатьләр саны

1

Кереш дәрес. Матур әдәбият – сәнгатьнең бер төре. Халык авыз иҗаты. Риваятьләр 1әм легендалар. “Иске Казан каласы корылуы,  “Шәһәр ни өчен Казан дип аталган”, “Елан тавы”,риваятьдәре, “Зөһрә кыз” “Кеше гомере нмчек корылган.” Легендалары

4

1

2

“Таңбатыр” әкияте. I бүлек.

1

3

“Таңбатыр” әкияте. II бүлек.

1

4

“Таңбатыр” әкияте.

1

5

“Үги кыз” әкияте

2

1

Әдәбият дәресе атнага 2 сәгать кенә укытылганга күрә, 1 сәгате кыскартылды.

6

Класстан тыш уку. “Гөлчәчәк” әкияте (яки  “Чакматаш”, “Солдат балтасы”).

1

1

7

Хайваннар турында әкиятләр (“Әтәч белән төлке”, “Ай белән Кояш”, “Арыслан, Бүре, Төлке”).

4

1

Әдәбият дәресе атнага 2 сәгать кенә укытылганга, хайваннар турында әкиятләр башлангыч сыйныфларда күп укылу һәм бәйләнешле сөйләм үстерү сәгатенә дә “Әкиятләр” темасы алыну сәбәпле,, 3 сәгате кыскартылды.

8

Көнкүреш әкиятләре (“Алтын алмалар”, “Кол һәм алпавыт”).

2

1

Әдәбият дәресе атнага 2 сәгать кенә укытылганга күрә, 1 сәгате кыскартылды.

9

Бәйләнешле сөйләм үстерү. Әкиятләрне сәнгатьле уку. Әкият сөйләү.

Башка халыклар әкиятләре. .Мәсәл М.Гафури “Сарыкны кем ашаган”

1

1

10

Бәйләнешле сөйләм үстерү.

Әкият язу.

1

1

11

Мәзәкләр (“Ишәк өстендә”, “Шайтан ни төсле?”, “Укытучы белән укучы бала”, “Тартылмый да, сузылмый да”, “Өметсез”, “Төбендә юкмы?”, “Былтырга “А”, “Кичке аштан соң”, “Улы һәм атасы”, “Нужа бабай”, “Үзе кереп бара”, “Көйзәмәгән арпа”, “Аягын күтәрә торган  ат”, “Довольно!”). Хуҗа Настетдин  турындагы мәзәкләр.

4

1

Әдәбият дәресе атнага 2 сәгать кенә укытылганга һәм бәйләнешле сөйләм үстерүгә бу тема буенча 2 сәгать сарыф ителү сәбәпле,  3 сәгате кыскартылды.

12

Бәйләнешле сөйләм үстерү. “Мәзәкләр” темасы буенча проект  эше башкару.

1

1

13

Бәйләнешле сөйләм үстерү.

Чистай төбәге  мәзәкләре. Мифлар “Су иясе”,  “Алып кешеләр”

1

1

14

Дәрестән тыш уку. К.Насыйри. Хикәяләр. (“Иске мәдрәсәдә”, “Патша белән карт”, “Аңгыралык бәласе” һ.б.).

1

-

Әлеге дәрес язучы һәм шагыйрьләр белән очрашу, спектакльләр карау өчен планлаштырылган резерв дәрес өчен алынды.

15

Абдулла Алишның тәрҗемәи хәле.

4

1

16

Бәйләнешле сөйләм үстерү. А.Алиш “Сертотмас үрдәк” әкияте.

1

17

А.Алиш “Нечкәбил” әкияте.

1

18

А.Алиш “Койрыклар” әкияте.

1

19

Габдулла Тукай. “Исемдә калганнар” автобиографик повесте.

3

3

20

Бәйләнешле сөйләм үстерү. М.Казаковның “Үксез бала” рәсеме буенча иҗади эш.

1

1

21

Г.Тукай “Шүрәле” поэмасы.

2

2

22

Г.Тукай “Пар ат” шигыре.

1

1

23

Класстан тыш уку. Г.Тукай шигырьләре (“Таз”, “Сабыйга”).

1

1

24

Фатих Әмирхан “Нәҗип” хикәясе. 1 нче бүлек.

3

1

Әдәбият дәресе атнага 2 сәгать кенә укытылганга күрә, 1 сәгате кыскартылды.

25

Ф.Әмирхан “Нәҗип” хикәясе. 2 нче бүлек.

1

26

Бәйләнешле сөйләм үстерү.

 “Нәҗип” хикәясен өйрәнүне йомгаклау.

1

1

27

Галимҗан Ибраһимовның тормышы һәм иҗаты. “Алмачуар” хикәясе. 1-3 нче  бүлекләр.

4

1

28

Г.Ибраһимов “Алмачуар” хикәясе. 4-8 нче бүлекләр.

1

29

Г.Ибраһимов “Алмачуар” хикәясе. 9-14 нче нче бүлекләр.

1

30

Г.Ибраһимов “Алмачуар” хикәясе. 15-20 нче бүлекләр.

1

31

Бәйләнешле сөйләм үстерү. Л.Фәттахның “Сабантуй” картинасы буенча иҗади эш.

1

1

32

Һади Такташ. “Ак чәчәкләр”, “Урман”, «Мокамай» шигырьләре.

2

1

Әдәбият дәресе атнага 2 сәгать кенә укытылганга күрә, 1 сәгате кыскартылды.

33

Һ.Такташ “Караборынның дусты”.

3

2

Әдәбият дәресе атнага 2 сәгать кенә укытылганга күрә, 1 сәгате кыскартылды.

34

Бәйләнешле сөйләм үстерү. Сочинение “Дүрт аяклы дустым”

1

1

35

Класстан тыш уку. Һ. Такташ. “Картайдым шул”, “Пи-би-би-бип”.

1

1

36

Әмирхан Еникинең тәрҗемәи хәле. “Курай” хикәясе.

2

1

37

Ә.Еникинең “Курай” хикәсендә курай һәм курайчы образы.

1

38

Ә.Еники “Бала”. “Әйтелмәгән васыять”,  «Матурлык», «Туган туфрак»

3

2

Әдәбият дәресе атнага 2 сәгать кенә укытылганга күрә, 1 сәгате кыскартылды.

39

Гадел Кутуй “Сагыну” нәсере.

2

1

Әдәбият дәресе атнага 2 сәгать кенә укытылганга күрә, 1 сәгате кыскартылды.

40

Бәйләнешле сөйләм үстерү. “Сагыну” нәсереннән өзекне яттан уку.

1

1

41

Г.Кутуй “Рөстәм маҗаралары”.

4

2

Әдәбият дәресе атнага 2 сәгать кенә укытылганга күрә, 2 сәгате кыскартылды, өйдә мөстәкыйль уку өчен күбрәк бирелде.

42

Муса Җәлил  “Җырларым”. ,“Тик булса иде ирек”, “Сандугач һәм чишмә балладасы.”

3

1

43

М.Җәлил “Ана  бәйрәме”, “Кызыл ромашка”.

1

44

“Җырларым” шигырен яттан уку.

1

45

Фатих Кәрим “Үлем уены”.

2

1

Әдәбият дәресе атнага 2 сәгать кенә укытылганга күрә, 1 сәгате кыскартылды.

46

Ф.Кәрим “Кыр казы”, “Сибәли дә сибәли”. “Кыр казы” шигырен яттан уку.

2

1

Әдәбият дәресе атнага 2 сәгать кенә укытылганга күрә, 1 сәгате кыскартылды.

47

Класстан тыш уку. Л.Лерон. Шаян хикәяләр, шигырьләр, әкиятләр. С.Хәким “Колын”, Н.Баян “Сандугачка”.

1

1

МТК өстәлде

48

Мостай Кәрим “Озын-озын балачак”. “Кеше тудыру” бүлеге.

5

1

Әдәбият дәресе атнага 2 сәгать кенә укытылганга күрә, 2 сәгате кыскартылды, өйдә мөстәкыйль уку өчен күбрәк бирелде.

49

М.Кәрим “Озын-озын балачак”. “Искәндәр Әсгате” бүлеге.

1

50

М.Кәрим “Озын-озын балачак”. “Искәндәр Әсгате” бүлегенең дәвамы.

1

51

Бәйләнешле сөйләм үстерү. М.Кәрим “Озын-озын балачак”. Иҗади эш.

1

1

52

Шәүкәт Галиев. “Шәвәли маҗаралары”.

3

1

Әдәбият дәресе атнага 2 сәгать кенә укытылганга күрә, 1 сәгате кыскартылды.

53

Ш.Галиев Табышмаклар.

“Тамаша” шигырен яттан сөйләү.

1

54

Класстан тыш уку. Н.Дәүлинең “Язмышка юл”.

Мөҗәһит Әхмәтҗанов шигырьләре.

ИР: http://mojahit.narod.ru/index.html 

1

1

МТК өстәлде.

55

Г. Сабитов “Ярсулы яз” хикәясе.

3

2

Әдәбият дәресе атнага 2 сәгать кенә укытылганга күрә, 1 сәгате кыскартылды.

56

Бәйләнешле сөйләм үстерү. Г.Сабитов “Ярсулы яз” хикәясе буенча иҗади эш.

1

1

57

Нәкый Исәнбәт “Хуҗа Насретдин”.

5

3

Әдәбият дәресе атнага 2 сәгать кенә укытылганга күрә, 2 сәгате кыскартылды.

58

Атилла Расих. “Хәвефле сынау” повесте.

4

2

Әдәбият дәресе атнага 2 сәгать кенә укытылганга күрә, 2 сәгате кыскартылды.

59

Йомгаклау.

-

1

Кыскартылган дәресләр хисабыннан алынды.

60

А.Гыйләҗев “Җомга көн кич белән”

Р.Фәйзуллин “Җаныңның ваклыгын сылтама заманга”, “Вакыт”, “Якты моң.” Кыска шигырьләр.

-

2

1 дәресе К.Насыйриның хикәяләрен өйрәнү өчен каралган КТУ дәресеннән, 1 сәгать кыскартылган дәресләр хисабыннан алынды..

61

Дәрестән тыш уку.

4

-

Әлеге дәресләрдә өйрәнелергә тиешле әсәрләр программада  язылмаган, шуңа күрә алар сәгать санын кыскарту өчен файдаланылды.

62

Бәйләнешле сөйләм үстерү.

5

-

Әдәбият дәресе атнага 2 сәгать кенә укытылганга күрә кыскартылды.

Барысы

76+16 (БСҮ)+10(ДТУ)=102

54

5

11

70

№

Дәреснең темасы

Сәгать саны

Срок

Үтәлеш

Җиһазлау

Дәрес тибы

Укучылар эшчәнлеге яки укыту эшчәнлеге төрләре

Эчтәлек элементлары.

Контроль төре

Якынча өй эше, индивидуаль биремнәр

1 нче чирек (9 атна – 18 сәгать)

1

Кереш дәрес. Матур әдәбият – сәнгатьнең бер төре. Халык авыз иҗаты.Риваятьләр 1әм легендалар. “Иске Казан каласы корылуы,  “Шәһәр ни өчен Казан дип аталган”, “Елан тавы”,риваятьдәре, “Зөһрә кыз” “Кеше гомере нмчек корылган.” Легендалары

1

4.09

МК: 4-6 нчы битләр.

Халык педагогикасын куллану // “Мәгариф” – 1997, №6.

Кереш дәрес.

Дәреслек-хрестоматия белән танышу. Әдәбият дәфтәре башлау. Дәрестән тыш уку өчен әсәрләр исемлеген яздыру.. Лекция-әңгәмә. Билгеләмәне һәм жанрларны дәфтәргә язып кую. 30-31 нче б.мәкаләне уку.

Матур әдәбиятны сәнгатьнең бер төре буларак кабул итә белү. Фольклор һәм аның жанрлары турында мәгълүматка ия булу.  

КТ: Сорауларга җавап алу.

ӘТ: Халык авыз иҗаты турында төшенчә.

МТК, ИР: “Чистай  төбәге фольклоры” сайтын (http://muslumfolklor.narod.ru) өйрәнергә, әти-әниләрдән, әби-бабайлардан әкиятләр сөйләтергә, язып килергә.

2

“Таңбатыр” әкияте. I бүлек.

1

6.09

МК: 6-7 нче битләр.

Әкият тексты, аудиоязма, иллюстрацияләр.

Әдәби текст белән танышу дәресе.

Фонохрестоматиядән өзекләр тыңлау. Әкиятне интонация төсмерләренә әһәмият биреп укыту, текстка якын итеп сөйләтү. Уку дәвамында сораулар ярдәмендә эчтәлекне ачыклап бару. Иллюстрация белән эшләү.

Беренче бүлектән сурәтләү чараларын таба белү.

КТ: Әкияттә катнашучыларның исемлеген язу.

I бүлекне укып бетерергә. 18 нче бит: 2 нче сорауга җавап бирергә.

3

“Таңбатыр” әкияте. II бүлек.

1

11.09

Әкият тексты, аудиоязма, иллюстрацияләр.

Әдәби текст белән танышу дәресе. Әкиятне укыту, текстка якын итеп сөйләтү.

Сәнгатьле уку күнекмәләренә ия булу.

2 нче бүлекне укып бетерергә, 31 нче биттәге сорауларга җавап бирергә, иллюстрация ясарга.

4

“Таңбатыр” әкияте.

1

12.09

МК: 7 нче бит. Әкият тексты, аудиоязма, иллюстрацияләр.

Анализлау дәресе. Әкият героеның сыйфатларын, тылсым элементларын билгеләү.

Әкияттәге тылсым элементларын күрсәтә белү. Әкиятнең төзелеш үзенчәлекләрен күрсәтә алу.

ӘТ: Әкиятләр. Алардагы фантастик, тылсымлы сюжетлар.  Әкият төрләре. Гипербола, литота.

“Үги кыз” әкиятен сәнгатьле укырга әзерләнергә.

5

“Үги кыз” әкияте

1

18.09

МК: 7-8 нче бит. Иллюстрацияләр.

Әдәби текст белән танышу дәресе.

Рольләргә бүлеп, сәнгатьле итеп уку.

Герой холкындагы гаделлек, тугрылык турында аңлата алу.

ӘТ: Эндәш сүзләр, кабатлаулар, диалог турында төшенчә.

КТ: Әкият эчтәлеген ача торган мәкальләр туплап язу.

“Гөлчәчәк” әкиятен укырга, иллюстрация ясарга,

6

Класстан тыш уку. “Гөлчәчәк” әкияте (яки  “Чакматаш”, “Солдат балтасы”).

1

20.09

МК: 8 нче бит. “Гөлчәчәк” симфоник әкияте (композитор Илһам Байтирәк), диафильмга нигезләнеп эшләнгән презентация.

Класстан тыш уку дәресе.

Симфониядән өзек тыңлау, әңгәмә. Сәнгатьле уку.

Әкият белән мөстәкыйль танышу. Әкиятләрнең эстетик кыйммәтен бәяләү күнекмәсенә ия булу.

Шигъри сөйләм, эндәш сүзләрнең образ тудырудагы әһәмиятен аңлау.

КТ: 43 нче бит: 1-3 нче сорауларга җавап бирү.

43 нче бит: 5 нче бирем. Әкият китаплары алып килергә.

7

Хайваннар турында әкиятләр әкиятләр (“Әтәч белән төлке”, “Ай белән Кояш”, “Арыслан, Бүре, Төлке”).

1

25.09

Аудиоязмалар, ноутбук, әкият китапларыннан күргәзмә.

Әдәби текст белән танышу һәм анализлау  дәресе. Хайваннар турында әкиятләрне сәнгатьле итеп сөйләү, анализлау. Әңгәмә.

Әкиятләрдә кешегә хас сыйфатларның һәм фикер йөртүнең хайваннарга, табигать җисемнәренә үзенчәлекле төстә күчерелүен белү.

Көнкүреш әкиятләренә ясалган иллюстацияләр тупларга.

8

Көнкүреш әкиятләре.

1

27.09

Әкият китапларыннан күргәзмә.

Әдәби текст белән танышу һәм анализлау  дәресе. Көнкүреш әкиятләрен сөйләү. Башка төр әкиятләрдән аермасын табу. Әңгәмә.

Тапкырлыкка корылган әкиятләрдә тормышчанлык, акыл көченең өстенлеген күрсәтә белү. Тормышның мәгънәсе һәм кызыклыгы байлыкта гына түгеллеген раслау. Көнкүреш әкиятләренең тәрбияви көчен аңлау.

Яраткан әкиятеңнең эчтәлеген сөйләргә яки сәнгатьле укырга өйрәнергә  һәм рәсемен ясарга.

9

Бәйләнешле сөйләм үстерү. Әкиятләрне сәнгатьле уку. Әкият сөйләү.Башка халыклар әкиятләре.Мәсәл М.Гафури “Сарыкны кем ашаган”

1

2.10

“Алтын балта” әкияте аудиоязмасы, ноутбук, микрофон.

Х.К.Андерсен әкиятләре. “Ялкын” журналы тупланмалары. Иллюстрацияләр

Бәйләнешле сөйләм үстерү дәресе. “Әкиятчеләр конкурсы” үткәрү. Укучылар сөйләменең аудиоязмасы белән эшләү. Уку тизлеген тикшерү. Башка халыклар әкиятләре, М.Гафуриның  “Сарыкны кем ашаган” мәсәле белән таныштыру.

Тылсымлы, хайваннар турындагы һәм тормыш-көнкүреш әкиятләре арасындагы аерманы белү.

Язачак әкиятеңә сюжет уйлап килергә, төп геройга исем бирергә.

10

Бәйләнешле сөйләм үстерү.

Әкият язу.

1

4.10

Балалар әкиятләре тупланган папка.

Бәйләнешле сөйләм үстерү дәресе. Төп һәм ярдәмче гаройлар, әкият сюжетын үстерү юллары, сурәтләү чаралары турында әңгәмә. Авыр үзләштерүче укучыларга хайваннар турындагы әкиятнең дәвамын уйлатып яздыру.

Әдәби телнең нормаларына нигезләнеп, кирәкле темага телдән һәм язмача бәйләнешле текст төзү күнекмәсенә ия булу.

Акка күчереп язарга.

11

Мәзәкләр (“Ишәк өстендә”, “Шайтан ни төсле?”, “Укытучы белән укучы бала”, “Тартылмый да, сузылмый да”, “Өметсез”, “Төбендә юкмы?”, “Былтырга “А”, “Кичке аштан соң”, “Улы һәм атасы”, “Нужа бабай”, “Үзе кереп бара”, “Көйзәмәгән арпа”, “Аягын күтәрә торган  ат”, “Довольно!”). Хуҗа Настетдин  турындагы мәзәкләр.

1

9.10

МК: 8-10 нчы бит. “Мәзәкләр” кулъязма альбомы, презентация.

“Мәгариф” журналы: 1991 - №2, 1998 - №8.

Видеофайл: http://video.yandex.ru/users/gzalilova/view/19 , презентация: http://narod.ru/disk/4306785000/mezekler.7z.html 

Әдәби текст белән танышу дәресе.

Мәзәкләр турында төшенчә бирү, татар халык мәзәкләрен сәнгатьле уку, сөйләтү.

Мәзәкләрдәге тапкырлык, юмор, кимчелекләрне тәнкыйтьләү, тирән мәгънә, хикмәтлелек турында күзаллау булу.

Проект эшенә материаллар тупларга.

12

Бәйләнешле сөйләм үстерү. “Мәзәкләр” темасы буенча проект  эше башкару.

1

11.10

Укучыларның проект эшләре.

Бәйләнешле сөйләм үстерү дәресе. Иҗат эше: төркемнәрдә эшләү, индивидуаль ярдәм. Проект эшен яклау: чыгыш ясау.

Өстәмә материаллар белән эшләү күнекмәләре булу. Тупланган материалны системага сала белү. Бәйләнешле сөйләм үстерү. “Мәзәкләр” темасы буенча проект  эше башкару.Монологик һәм диалогик сөйләм күнекмәләренә ия булу, үз фикереңне дәлилләп сөйли алу.

Әти-әниләрдән мәзәкләр сөйләтергә, иң кызыклысын язып алырга, чыганакны ачыкларга, сыйныфташларга сөйләргә әзерләнергә.

13

Бәйләнешле сөйләм үстерү.

Чистай төбәге  мәзәкләре.Мифлар “Су иясе”,  “Алып кешеләр”

1

16.10

Ноутбук, проектор, экран. “Мөслим төбәге фольклоры” сайты (http://muslumfolklor.narod.ru).

Бәйләнешле сөйләм үстерү дәресе.

МТК: “Мөслим төбәге фольклоры” сайтындагы мәзәкләрне уку, эчтәлеге буенча фикер алышу. “Мәзәкчеләр конкурсы”.

Мәзәк жанры үзенчәлекләрен туган як фольклоры мисалларында күрә алу, аның һаман да үсеп, даими яңарыш кичереп торучы жанр булуын аңлау, халык авыз иҗаты әсәрләрен туплау һәм  өйрәнүгә ихтыяҗ булу.

Абдулла Алиш турында белгәннәрне искә төшерергә. Китап күргәзмәсе өчен китапларын алып килергә.

* Сайт өчен материал туплауны дәвам итәргә.

14

Абдулла Алишның тәрҗемәи хәле.

1

18.10

Презентация, китап күргәзмәсе. “Мәгариф” журналы: 1998-№6. Видеофайл: http://video.yandex.ru/users/gzalilova/view/22 , презентация: http://narod.ru/disk/2639329000/alish.ppt.html 

Язучының тәрҗемәи хәле белән танышу дәресе.

Язучының биографиясе турында тулырак мәгълүмат бирү, башлангыч сыйныфларда үткәннәрне искә төшерү.

Язучының тормыш юлы турында тулы күзаллау булу.

А.Алишның биографиясен кыскача итеп дәфтәргә язып куярга.

“Сертотмас үрдәк” әкиятен рольләргә бүлеп укырга өйрәнергә.

15

Бәйләнешле сөйләм үстерү. А.Алиш “Сертотмас үрдәк” әкияте.

1

23.10

Курчаклар.

Бәйләнешле сөйләм үстерү дәресе.

Әсәрне курчаклар ярдәмендә сәхнәләштерү. “Иң яхшы актер” конкурсы үткәрү.

А.Алиш әкиятләре турында гомуми фикерләр булу, аның халык авыз иҗатына якынайткан якларын күрсәтә белү. А.Алиш әкиятләрендәге образлар системасы, төп мотивлар, детальләр байлыгы, җанлы һәм җансыз табигатькә мәхәббәт тәрбияләү чаралары турында мәгълүматлы булу.

* “Сертотмас үрдәк” әкияте буенча сценарий язарга. (Мультфильм, спектакль, я кинофильм өчен). * Бал кортлары тормышы турында кызыклы материаллар тупларга.

16

А.Алиш “Нечкәбил” әкияте.

1

25.10

Иллюстрацияле китаплары. Ноутбук, микрофон.

Әдәби текст белән танышу дәресе.

Сәнгатьле уку. Укучылар сөйләменең аудиоязмасы белән эшләү.

70 нче бит, 5 нче сорауга җавап бирергә. Иллюстрация ясарга.

17

А.Алиш “Койрыклар” әкияте.

1

30.10

Видеофайл: http://video.yandex.ru/users/gzalilova/view/1 , иллюстрацияләр.

Әдәби текст белән танышу дәресе.

Видеоөзекне карау, калган өлешләрен сәнгатьле уку. Әкият эчтәлегенә салынган мәгънәне ачыклау.

Әкияттәге образлар системасы, төп мотивлар, детальләр байлыгы, җанлы һәм җансыз табигатькә мәхәббәт тәрбияләү чаралары турында мәгълүматлы булу.

КТ: А.Алиш әкиятләре буенча тест эшләү.

Г.Тукай турында белгәннәрне искә төшерергә: биографиясен 10 җөмлә белән язарга.

18

Габдулла Тукай. “Исемдә калганнар” автобиографик повесте.

1

1.11

Веб-фотоальбом: Г.Тукай әдәби-мемориаль музее (Кырлай) http://picasaweb.google.com/111028234892298794316/2010?authkey=Gv1sRgCODHyMre3POkfg&feat=directlink 

“Г.Тукай. Тормышы һәм иҗаты” интерактив китабы. МК: 11-13 нче бит.

Шагыйрьнең тәрҗемәи хәле һәм әдәби текст  белән танышу дәресе.

Йөгерек уку күнекмәләре булдыру (уку тизлеген тикшерү). Балачак хатирәләренең онытылмаслык булуы турында әңгәмә. Интерактив китап белән эш. 1 нче бүлек буенча эшләү.

Г.Тукайның биографиясендәге төп моментлар турында мәгълүматлы булу.

ӘТ: Биография һәм автобиография турында төшенчә.

1 нче бүлекне укып бетерегә, 82 нче биттәге 4 нче сорауга җавап бирергә.

2 нче чирек (7 атна – 14 сәгать)

19

Г.Тукай  “Исемдә калганнар”.2-3 нче бүлекләр

1

13.11

Әдәби текст.

Әдәби текст белән танышу дәресе.

2-3 нче бүлекләрне сәнгатьле уку, укылган өлешләрнең сюжетын кыскача бәян итү.

Укылган өлешне кыскача сөйләү, сәнгатьле уку күнекмәләренә ия булу. Авыр язмышның оптимистик рухта сурәтләнүенә игътибар итү.

4 нче бүлекне укырга (89-91 нче битләр), 1-2 нче сорауларга җавап бирергә.

20

Г.Тукай “Исемдә калганнар”әсәрен өйрәнүне йомгаклау

1

15.11

МК: 13-16 нчы бит. “Г.Тукай. Тормышы һәм иҗаты” интерактив китабы: фотогалерея. Әдәби текст.

Әдәби текст белән танышу дәресе.

5 нче бүлекне сәнгатьле уку, укылган өлешнең сюжетын кыскача бәян итү.

99-100 нче битләрдәге мәгълүматны укырга. Тукайның язмышы һәм, гомумән, ятимлек темасына өйдә әти-әниләр белән әңгәмә корырга.

21

Бәйләнешле сөйләм үстерү. М.Казаковның “Үксез бала” рәсеме буенча иҗади эш.

1

20.11

Кырлайдагы музейдан фотолар: http://picasaweb.google.com/lh/photo/PPZH9wHjP7kp4cm2F3iJNqnW56DEZW0mG-xmN11gSYY?feat=directlink. “Г.Тукай. Тормышы һәм иҗаты” интерактив китабындагы фон музыкасы. МК: 16-17 нче бит.

Бәйләнешле сөйләм үстерү дәресе.  Габдулланың күз карашын характерлап сөйләтү. Тәэсирләр белән уртаклашып язу.

Сөйләм һәм язма телен, хәтер һәм фикерләү сәләтен үстерү, рухи дөньяңны баету өстендә эшли белү.

Язма эшне акка күчереп бетерергә. “Шүрәле” исемле татар халык әкиятен укырга, сөйләргә өйрәнергә.

22

Г.Тукай “Шүрәле” поэмасы.

1

22.11

“Г.Тукай. Тормышы һәм иҗаты” интерактив китабы. МК: 17-23 нче бит.

Әдәби текст белән танышу дәресе.

Мифлар турында сөйләшү. Поэманың 1 нче бүлеген сәнгатьле укырга өйрәнү

Сәнгатьле уку, сөйли алу. Поэманың әкиятләр җирлегендә иҗат ителүен белү.

Шүрәленең рәсемен ясарга, I бүлекне ятларга.

23

Г.Тукай “Шүрәле” поэмасын ныгыту

.

1

27.11

“Сөйкемле Шүрәле” – презентация. “Г.Тукай. Тормышы һәм иҗаты” интерактив китабы. МК: 17-23 нче бит.

Анализ дәресе. Поэманың 1 нче бүлеген яттан сөйләтү. Башка бүлекләрне укып бетерү. Әсәргә өлешчә анализ ясау.

Ф.Яруллиннның “Шүрәле” балетыннан өзекләр карау, Н.Җиһановны “Кырлай” симфоник поэмасыннан өзекләр тыңлау. “Сөйкемле шүрәле” бәйгесе турында мәгълүмат бирү.

Авыл егетенең тапкырлыгын күрсәтүче вакыйгалар, сурәтләү чараларын табу. Табигать күренешләренең тасвирланыш үзенчәлекләрен күрү. Поэманы гүзәл иткән элемент-чараларны таба белү.

Әсәрнең Ф.Яруллиннны – “Шүрәле” балетын, Н.Җиһановны “Кырлай” симфоник поэмасын иҗат итәргә илһамландыруын белү.

ӘТ: Чагыштыру, эпитет.

Халык авыз иҗатында очраган мифик затлар, алар белән бәйле төрле ышанулар турында өйдә әңгәмә корырга. Иң кызыклысын язып алырга, чыганагын ачыкларга һәм сыйныфташларыңа сөйләргә әзерләнергә.

* Татар теле һәм әдәбияты атналыгында  Г.Тукай әсәрләре буенча кулдан ясалган эшләнмәләр күргәзмәсендә катнашырга.

24

Г.Тукай “Пар ат” шигыре.

1

29.11

Иллюстрацияләр

Видеофайл: А.Арслановның “Пар ат” шигырен укуы яки И.Әхмәтҗанов укуы. МК: 23-25  нче бит.

Анализ дәресе. Дәреслектәге рәсем турында фикер алышу (шагыйрьнең хыялы).

Видеофайллар буенча эш. Сәнгатьле укырга өйрәнү.

Лирик геройның татар мәдәнияте үзәгенә омтылуын, Казанга зур өметләр баглавын күрә алу. Шигырьдә тасвирланган хис-кичерешләр, уй-фикерләрне үз хис-тойгыларың, уй-хыялларың аша үткәрә белү.

ӘТ: Шигъри сөйләм турында төшенчә.

“Пар ат” шигырен ятларга.

25

Класстан тыш уку. Г.Тукай шигырьләре (“Таз”, “Сабыйга”).

1

4.12

“Г.Тукай. Тормышы һәм иҗаты” интерактив китабы. Китап күргәзмәсе.

Класстан тыш уку дәресе.

“Пар ат” шигырен яттан сөйләтү. “Таз” шигырен сәхнәләштерү.

Г.Тукайның балалар өчен язылган шигырьләрен сәнгатьле итеп уку, яттан сөйләтү: сәнгатьле уку конкурсы үткәрү.

Г.Тукайның балалар өчен язылган шигырьләрен белү. Шигырьне сәнгатьле уку күнекмәләрен камилләштерү.

КТ: интерактив китаптагы I тестны эшләү.

Д.Аппакова “Тапкыр егет”,  Г.Кариев ис.  Казан татар дәүләт яшь тамашачы театры спектаклен карарга.

* Театр атналыгында Г.Тукай әсәрләре буенча сәхнәләштерелгән күренеш әзерләргә.

26

Фатих Әмирхан “Нәҗип” хикәясе. 1 нче бүлек.

1

6.12

“Фән һәм мәктәп” журналы: 1999 - №2, 94 бит. МК: 26-29 нчы бит.

Язучының тәрҗемәи хәле һәм әдәби текст белән танышу дәресе.

Язучы турында белешмә бирү. 1 нче бүлекне сәнгатьле уку. Эчтәлек буенча әңгәмә.

Язучы тормышындагы төп биографик моментларны белү. 1 нче бүлекнең сюжетын бәян итә алу.

1нче бе сөйләргә(114-118).

 Нче битләр.

27

Ф.Әмирхан “Нәҗип” хикәясе. 2 нче бүлек.

1

11.12

Әдәби текст. МК: 28-29 нчы бит

Әсәрне сәнгатьле уку. Эчтәлек буенча әңгәмә.

Хикәянең сюжетын белү. Нәҗип кичерешләренең самимилеген, хис-тойгыларындагы борылышларны мисаллар ярдәмендә аңлата белү.

129 нчы битттәге 5 нче сорауга җавап бирергә.

28

Бәйләнешле сөйләм үстерү.

 “Нәҗип” хикәясен өйрәнүне йомгаклау.

1

13.12

Бәйләнешле сөйләм үстерү һәм нәтиҗәләр чыгару дәресе.

Кечкенә күләмле сочинение язу. Башламы: “Ахмак кеше генә үкенми. Мин көн дә үкенәм. Бервакыт шулай...” яки темасы: “Минем яраткан эшем”.

Уйлап язарга өйрәнү.

ӘТ: Хикәя турында төшенчә.

Г.Ибраһимов турында сөйләргә өйрәнергә (дәреслек матриалы буенча).

* Индивидуаль биремнәр: Г.Ибраһимовны портретларын тупларга.

Китап күргәзмәсе әзерләргә, бу китаплар турында  сыйныфташларыңа сөйләргә әзерләнергә. Әсрләренә иллюстрацияләр тупларга. Интернет материаллары буенча чыгыш әзерләргә (“Интернетта Г.Ибраһимов турында ниләр бар?”).

29

Галимҗан Ибраһимовның тормышы һәм иҗаты. “Алмачуар” хикәясе. 1-3 нче  бүлекләр.

1

18.12

Портрет. Китап күргәзмәсе. МК: 30-42 нче бит. Презентация PowerPoint.

Язучының тәрҗемәи хәле һәм әдәби текст белән танышу дәресе.

Әңгәмә. Язучы биографиясендәге төп моментларны язу. “Алмачуар” хикәясенең 1-3 нче бүлекләрен уку, эчтәлеген бәян итү.

Язучының кыскача иҗат биографиясен белү.

Укылган өлешнең эчтәлеген кыскартып сөйләргә өйрәнергә. 136 нчы биттәге сорауларга җавап бирергә.

30

Г.Ибраһимов “Алмачуар” хикәясе. 4-8 нче бүлекләр.

1

20.12

Әдәби текст, иллюстрацияләр. МК: 30-42 нче бит.

Әдәби текст белән танышу дәресе.

4-8 нче бүлекләрне өйрәнү.

Хикәянең сюжетын җентекләп сөйләү күнекмәләре булу.

Укылган өлешнең эчтәлеген кыскартып сөйләргә өйрәнергә.

* Проект эше: ат җигү җайланмаларының рәсемле сүзлекчәсе.

31

Г.Ибраһимов “Алмачуар” хикәясе. 9-14 нче нче бүлекләр.

1

25.12

Әдәби текст, иллюстрацияләр. МК: 30-42 нче бит.

Әдәби текст белән танышу дәресе.

9-14 нче бүлекләрне уку, эчтәлеге буенча әңгәмә.

Хикәянең сюжетын җентекләп сөйләү күнекмәләре булу.

15-16 нчы бүлекләрне укырга (143-148 нче битләр), 3 нче зат исеменнән сөйләргә өйрәнергә.

* Алмачуарның рәсемен ясарга.

32

Г.Ибраһимов “Алмачуар” хикәясе. 15-20 нче бүлекләр.

1

27.12

“Мәгариф” журналы: 1995 - №10. МК: 30-42 нче бит.

Әдәби текст белән танышу һәм анализлау дәресе.

15-16 нчы бүлекләрнең сюжетын 3 нче зат исеменнән сөйләтү. 19-20 нче бүлекләр буенча эш.

Сүз-сурәт тукымасына анализ ясау.

Авыл малаеның табигатькә якынлыгын, атка мәхәббәтен, аңа бәйле хыялларын, хыялының җимерелүен әсәрдәге вакыйгалар һәм сурәтләү чараларына мисаллар ярдәмендә аңлата белү.

ӘТ: Пейзаж турында төшенчә.

КТ: Мөстәкыйль эш.

МТК: Әти-әниләр, әби-бабайлардан элек Сабантуй бәйрәменең ничек узуы турында сөйләтергә, нинди уеннар уйналганы турында сорарга, җыен турында белешергә. Ул нинди бәйрәм булган? Тагын нинди бәйрәмнәр уздырылган?

3 нче чирек (10 атна – 20 сәгать)

33

Бәйләнешле сөйләм үстерү. Л.Фәттахның “Сабантуй” картинасы буенча иҗади эш.

1

15.01

Картина репродукциясе.

“Сабантуй” мультимедияле дискы, “Мастер” ҖЧҖ.

Бәйләнешле сөйләм үстерү дәресе.

Мультимедияле диск һәм картина буенча эш.

Сөйләм һәм язма телен, хәтер һәм фикерләү сәләтен үстерү, рухи дөньяңны баету өстендә эшли белү.

Сочинениене акка күчереп язарга.

34

Һади Такташ. “Ак чәчәкләр”, “Урман” , “Мокамай ” шигырьләре.

1

17.01

Портрет, китап күргәзмәсе. Презентация PowerPoint.

Аудиоязмалар. Әсәрләрнең тулы вариантлары. МК: 43-51 нче бит.

Язучының тәрҗемәи хәле һәм әдәби текст белән танышу дәресе.

Шагыйрьнең тормыш юлы турында белешмә бирү. Дәфтәрләргә кыскача язып кую. Шигырьләргә өлешчә анализ ясау. Чагыштыру алымы.

Шагыйрьнең тормыш юлы һәм иҗатындагы төп моментларны белү. Әсәрләрендә табигать күренешләренең төгәл чагылдырылуын, шагыйрь күңелендә дөньяга соклану, яшәү куанычы хисләренең тууын мисаллар ярдәмендә аңлата белү. Әдәби әсәрләрдән җанландырылган табигать образларын таба белү, аларның вазифасын күзаллау.

ӘТ: Лирик герой турында башлангыч мәгълүматлар.

“Ак чәчәкләр” шигыреннән өзекне ятларга.

* Күренешне рәсем итеп ясарга яисә телдән сурәтләргә.

35

Һ.Такташ “Караборынның дусты”.

1

22.01

Иллюстрацияләр. МК: 51-53 нче бит.

Әдәби текст белән танышу дәресе.

160-166 нчы битләрдәге әдәби текст буенча эш.

Азатлык өчен көрәшнең гәүдәләнеш үзенчәлекләрен әсәр мисалында аңлата белү.

166 нчы бит: 1 нче сорау (укылган өлешнең кыскача эчтәлеген сөйләргә).

36

Һ.Такташ “Караборынның дусты”.

1

24.01

Иллюстрацияләр. МК: 51-53 нче бит.

Әдәби текст белән танышу һәм анализлау  дәресе.

166-173 нче битләрдәге әдәби текст буенча эш: эчтәлекне сөйләү өчен план төзү.

Күренешләрнең тасвирлану үзенчәлекләрен күзәтү, чагыштыру.

Әйдүк һәм Караборын образларына бәяләмә бирә алу. Күренешләрнең Караборын образы аша тасвирлануын белү.

КТ: эчтәлекне сөйләү өчен план төзү.

Дүрт аяклы дустың турында сөйләргә әзерләнергә. Дустыңның башкаларныкыннан аермалы ягын күрсәтә белергә.

37

Бәйләнешле сөйләм үстерү. Сочинение “Дүрт аяклы дустым”

1

29.01

ИР: тема буенча слайдлар тупланмасы.

Бәйләнешле сөйләм үстерү дәресе. Ирекле темага язылган сочинениене әдәби әсәр эчтәлеге белән бәйләргә өйрәнү.

Сөйләм һәм язма телен, хәтер һәм фикерләү сәләтен үстерү, рухи дөньяңны баету өстендә эшли белү.

Язма эшне редакцияләргә һәм акка күчереп язарга.

38

Язма эшне редакцияләргә һәм акка күчереп язарга

1

31.01

Китап күргәзмәсе, портрет. Әдәби текст.

Класстан тыш уку дәресе. Һ.Такташ шигырьләрен сәнгатьле уку, эчтәлеге буенча әңгәмә, әсәрләрне чор үзенчәлеге белән бәйли белү, сәнгатьчә эшләнешенә өлешчә анализ. Сәнгатьле уку конкурсы.

Һ.Такташ шигырьләре белән таныш булу. Шигырьләрне сәнгатьле уку күнекмәләрен камилләштерү.

Класстан тыш уку дәресенә С.Хәкимнең “Колын”, Н. Баянның “Сандугачка” әсәрләрен укырга..

39

Әмирхан Еникинең тәрҗемәи хәле. “Курай” хикәясе.

1

5.02

Презентация (PowerPoint). МК: 54-65 нче бит.

Язучының тәрҗемәи хәле һәм әдәби текст белән танышу дәресе.

Язучының тормыш юлы һәм иҗатына күзәтү ясау. Әсәрне уку, эчтәлеген сөйләү.

Язуының тәрҗемәи хәле турында кыскача мәгълүматка ия булу. Сәнгатьле, йөгерек, аңлы һәм дөрес  уку күнекмәләрен камилләштерә алу.

182 нче бит: 4-6 нчы сораулар.

* Проект эше: “Татар халык уен кораллары” темасына фотогалерея (презентция), буклет яки рәсемле сүзлекчә.

40

Ә.Еникинең “Курай” хикәсендә курай һәм курайчы образы.

1

7.02

Видеофайллар (ИР): http://muslumfolklor.narod.ru/video.html 

Әдәби текст белән танышу һәм анализлау  дәресе.

Сүзлек эше: сүзләрнең мәгънәләрен ачу. Җөмләләрнең төрен билгеләү. Сурәтләү чараларын табу. Әкият һәм хикәянең бәйләнешен билгеләү. “Кеше тормышында җыр, музыканың роле” дигән темага әңгәмә.

МТК: М.Әхмәтҗановның курайда уйнавын карау, тыңлау.

Хикәянең халык иҗаты белән уртаклыгын табу.

Курай һәм курайчы образлары аша моңның кеше күңеленә тирән тәэсир итүен аңлау.

Әсәр буенча рәсем ясарга.

* Халык уен кораллары турында табышмаклар, җырлар, ребуслар һ.б. тупларга.

41

Ә.Еники “Бала”.

1

12.02

Укучыларның проект эшләре.

Әдәби текст белән танышу  дәресе.

Проект эшләре яклау.

Әсәрнең тулы вариантын уку.

Сәнгатьле, йөгерек, аңлы һәм дөрес  уку күнекмәләрен камилләштерә алу.

182-189 нчы битләр (укырга, сөйләргә),  189 нчы бит: 1 нче сорау.

42

Ә.Еники “Әйтелмәгән васыять”,  «Матурлык», «Туган туфрак»

1

14.02

Әдәби текст. МК: 65-66 нчы бит.

Әдәби текст белән танышу һәм анализлау  дәресе.

Әсәргә өлешчә анализ ясау: үзәк вакыйганы билгеләү, өлешләргә бүлү, солдатның эчке дөньясын ачу үзенчәлекләрен  ачыклау, сәнгатьчә детальләрне табу, аларның мәгънәви көчен ачу.

Әсәргә өлешчә анализ ясау күнекмәләрен камилләштерә алу.

Г.Кутуйның биографиясе белән танышып килергә.

* Китап күргәзмәсе ясарга.

43

Гадел Кутуй “Сагыну” нәсере.

1

19.02

“Мәгариф” журналы: 2000 - №7, 31 бит.

Аудиоязма (CD).

Презентация (PowerPoint). МК: 67-71 нче бит.

Язучының тәрҗемәи хәле һәм әдәби текст белән танышу дәресе.

Язучының тормыш юлына күзәтү ясау, нәсерне сәнгатьле һәм йөгерек укырга күнектерү, лирик герой кичерешләрендә Туган ил образының бирелеш үзенчәлекләрен билгеләү.

Язуының тәрҗемәи хәле турында кыскача мәгълүматка ия булу.

Туган ил образының лирик герой кичерешләрендә бирелүен белү.

ӘТ: Нәсер турында төшенчә. Инверсия.

“Без мәйданга керәбез...” өзеген ятларга.

44

Бәйләнешле сөйләм үстерү. “Сагыну” нәсереннән өзекне яттан уку.

1

21.02

Аудиоязма (CD).

Бәйләнешле сөйләм үстерү дәресе. Өзекне яттан сөйләтү.

Сәнгатьле итеп яттан уку күнекмәсен камилләштерә белү. Башкаларның сәнгатьле сөйләменә һәм үз сөйләмеңә дәлилле бәя бирә алу.

Абага үсемлегенең рәсемен ясарга. Абаганың чәчәген ничек күз алдына китерәсез?

45

Г.Кутуй “Рөстәм маҗаралары”.

1

26.02

Әдәби текст, иллюстрацияләр. МК: 71-73 нче бит.

Әдәби текст белән танышу  дәресе.

Фашистларга каршы көрәшнең фантастик маҗара стилендә бирелешен аңлату. Әсәрнең эчтәлеге белән танышу: 195-202 нче битләр.

Сәнгатьле, йөгерек, аңлы һәм дөрес  уку күнекмәләрен камилләштерә алу.

195-202 нче битләр: текстка якын итеп сөйләргә өйрәнергә.

46

Г.Кутуй “Рөстәм маҗаралары”.

1

28.02

Әдәби текст, иллюстрацияләр. МК: 71-73 нче бит.

Әдәби текст белән танышу һәм анализлау  дәресе.

Әсәрнең эчтәлеге белән танышу: 202-208  нче битләр. Рөстәмнең характер сыйфатларын билгеләү. Фантастик әкиятләр белән бу әсәр арасындагы уртаклык һәм аермаларны табу.

КТ: Әсәр сюжетының планын төзү.

М.Җәлили турында материаллар тупларга. Китап күргәзмәсе өчен алып килергә. Ятлаган шигырьләрен искә төшерергә, сөйләргә әзерләнергә.

* Балалар өчен язылган фантастик повесть һәм хикәяләр укырга. (Мәсәлән, Л.Лерон, Г.Гыйльманов  әсәрләре).

47

Муса Җәлил  “Җырларым”,  ,“Тик булса иде ирек”, “Сандугач һәм чишмә балладасы.”

1

5.03

“Гасырларда калыр батырлык” мультимедияле дискы, ООО “Мастер” – фотопрезентация.

Аудиоязма (CD). МК: 74-80 бит.

Шагыйрьнең тәрҗемәи хәле һәм әдәби текст белән танышу, анализлау  дәресе.

Шагыйрь турында белгәннәрне искә төшерү, мәгълүматларны тулыландыру, шигырьләрен яттан сөйләү. Аудиоязма белән эш. Өлешчә анализ ясау. Шигырьне сәнгатьле укырга өйрәнү. Х.А.Якуповның “Хөкем алдыннан” картинасы буенча әңгәмә.

Язуының тәрҗемәи хәле турында кыскача мәгълүматка ия булу. Шигырьләрне сәнгатьле уку күнекмәсен камилләштерү. Шагыйрьнең эчке ышанычын, өметләрен аңлау, шигьриятне зурлавын күрсәтә алу.

ӘТ: рифма турында башлангыч төшенчә.

Өй сочинениесе: карточкадагы терәк сүзләр ярдәмендә Х.А.Якуповның “Хөкем алдыннан” картинасы буенча хикәя язарга.

48

М.Җәлил “Ана  бәйрәме”, “Кызыл ромашка”.

1

7.03

“Ана бәйрәме” мультфильмы, Казан: “Татарстан – синема”, 2006. МК: 80-83 нче бит.

Әдәби текст белән танышу һәм анализлау  дәресе.

Сочинениеләрне класс алдында уку. “Ана бәйрәме”, “Кызыл ромашка”, “Сандугач һәм чишмә” әсәрләре буенча эшләнгән мультфильм карау. Төркемнәрдә эш: “Ана бәйрәме”, “Кызыл ромашка” шигырьләрен уку. Мультфильм эчтәлеге белән чагыштыру, аермалы якларын билгеләү.

Әсәрләрдә фаҗига, драматизм белән батырлык, фидакарьлекнең үрелешен, табигатьнең боларга актив мөнәсәбәтен билгели алу. Предметларны, табигатьне җанландырып сурәтләү алымын күрсәтә белү.

КТ: карточкалардагы биремнәр буенча төркемнәрдә эш.

“Җырларым” шигырен ятларга.

49

“Җырларым” шигырен яттан уку.

1

12.03

М.Җәлил һәйкәленең фоторәсеме.

Бәйләнешле сөйләм үстерү  дәресе. “Җырларым” шигырен яттан уку.

Сәнгатьле итеп яттан уку күнекмәсен камилләштерә белү. Башкаларның сәнгатьле сөйләменә һәм үз сөйләмеңә дәлилле бәя бирә алу.

Ф.Кәрим турында материаллар тупларга (индивидуаль биремнәр буенча эш).

50

Фатих Кәрим “Үлем уены”.

1

14.03

Презентация PowerPoint, портрет. МК: 84-88 нче бит.

Шагыйрьнең  тәрҗемәи хәле һәм әдәби текст белән танышу дәресе.

Шагыйрьнең тормыш юлы һәм иҗатына укучыларның күзәтү ясавы, чыгышлар тыңлау. “Үлем уены” шигырен сәнгатьле итеп уку, эчтәлек буенча әңгәмә. Сораулар һәм биремнәр буенча эш.

Язуының тәрҗемәи хәле турында кыскача мәгълүматка ия булу.

КТ: “Нәни солдатның тапкырлыгы” (язма эш).

“Кыр казы” шигырен ятларга.

51

Ф.Кәрим “Кыр казы”, “Сибәли дә сибәли”. “Кыр казы” шигырен яттан уку.

1

19.03

Китап күргәзмәсе, портрет. МК: 88-89 нчы бит.

Әдәби текст белән танышу һәм анализлау  дәресе.

Шигырьләргә өлешчә анализ ясау.

Эчтәлектә сәнгать әсәренең ничек оешуын, фикер үсешен бирү өчен төп рольне нинди образлар уйнаганын, фикер һәм хиснең үзара ничек үрелүен күрсәтә белү. Сәнгатьле итеп яттан уку күнекмәсен камилләштерә белү.

“Кыр казы” шигыренең эчтәлеген рәсем итеп ясарга.

52

МТК: Класстан тыш уку. Л.Лерон. Шаян хикәяләр, шигырьләр, әкиятләр. С.Хәким “Колын”, Н.Баян “Сандугачка”.

1

21.03

Портретлар, китап күргәзмәсе. Мультимедияле презентация.

Класстан тыш уку дәресе.

Л.Лерон иҗатына күзәтү ясау, шигырьләрен сәнгатьле уку, хикәяләре белән танышу.

Якташ язучыларыбыз иҗаты белән кызыксыну, балалар өчен язылган китаплар белән даими танышып баруга ихтыяҗ булу. Үзлектән китап укып, рухи дөньяңны үстерү өстендә эшли белү.

Әти-әниләрегездән, әби-бабайларыгыздан балачак истәлекләрен сөйләтегез. Кечкенә чакта үзегезнең иң истә калган мизгелне сөйләргә әзерләнегез.

4 нче чирек (9 атна – 18 сәгать)

53

Мостай Кәрим “Озын-озын балачак”. “Кеше тудыру” бүлеге.

1

2.04

Әдәби текст. “Мәгариф”: 1996 - №6, 35-37 битләр. МК: 90-95 нче бит.

Язучының тәрҗемәи хәле һәм әдәби текст белән танышу дәресе.

Укучылардан балачак истәлекләре сөйләтү.

Язучының иҗат биографиясе белән таныштыру. Автобиографик әсәр төшенчәсен кабатлау. Йөгерек уку.

Әсәр героеның табигать һәм кешене аңлаудагы үзенчәлекле юлын сурәтләвен аңлау. Тормыш закончалыкларын, кешеләр арасындагы мөнәсәбәтләрне аңлау-аңлатуда Олы инәй образының ролен билгели алу.

Укылган өлешнең эчтәлеген кыскача сөйләргә өйрәнергә (231-243 нче битләр).

* Безнең якларда бала туу белән бәйле нинди йолалар сакланган? Зурлардан шулар турында белешегез.

54

М.Кәрим “Озын-озын балачак”. “Искәндәр Әсгате” бүлеге.

1

4.04

Әдәби текст. МК: 90-95 нче бит.

Әдәби текст белән танышу  дәресе.

Укылган өлешнең эчтәлеген кыскача сөйләү. Йөгерек уку. Халык йолалары һәм гадәтләре турында әңгәмә.

Әсәр героеның табигать һәм кешене аңлаудагы үзенчәлекле юлын сурәтләвен аңлау.

КТ: Өлешләргә бүлү. Исемләү.

255 нче битнең соңгы абзацына кадәр укырга. Укылган өлешнең эчтәлеген кыскача сөйләргә өйрәнергә.

55

М.Кәрим “Озын-озын балачак”. “Искәндәр Әсгате” бүлегенең дәвамы.

1

9.04

Әдәби текст. МК: 90-95 нче бит.

Әдәби текст белән танышу һәм анализлау  дәресе.

Укылган өлешнең эчтәлеген кыскача сөйләү. Йөгерек уку.

Әңгәмә:

1)Әсгатьнең хыялы.

2)Олы инәй.

3) Явызлык һәм яхшылык.

Мөстәкыйль эш.

Әсәр героеның табигать һәм кешене аңлаудагы үзенчәлекле юлын сурәтләвен аңлау. Тормыш закончалыкларын, кешеләр арасындагы мөнәсәбәтләрне аңлау-аңлатуда Олы инәй образының ролен билгели алу.

КТ: мәкаль булырлык төшенчәләрне язу.

264-265 нче битләр – укып сөйләргә.

56

Бәйләнешле сөйләм үстерү. М.Кәрим “Озын-озын балачак”. Иҗади эш.

1

11.04

Сценарий үрнәкләре. МК: 95-99 нчы бит.

Бәйләнешле сөйләм үстерү дәресе.

Өзекләр буенча сценарий язу.

Сөйләм һәм язма телен, хәтер һәм фикерләү сәләтен үстерү, рухи дөньяңны баету өстендә эшли белү.

Иҗади эшне акка күчереп язарга.

57

Шәүкәт Галиев. “Шәвәли маҗаралары”.

1

16.04

Портрет. “Мәгариф”: 1998 - №10. Презентация PowerPoint. МК: 100-109 нчы бит.

Шагыйрьнең тәрҗемәи хәле һәм әдәби текст белән танышу дәресе.

Язучының иҗат биографиясе белән таныштыру. Шигырьләрне анализлау.

Язуының тәрҗемәи хәле турында кыскача мәгълүматка ия булу.

Балалар дөньясының конкрет вакыйгаларда, предмет-сыйфатларда чагылуын күкрү. Дөньяны танып-белүнең, тәҗрибә туплау, ачыш ясауның шаянлык һәм җорлык, юмор теле белән тасвирлануын аңлау.

КТ: Шәвәли образын ачу өчен, киңәйтелгән план төзү.

ӘТ: юмор һәм сатира турында төшенчә.

“Тамаша” шигырен ятларга.

58

Ш.Галиев Табышмаклар.

“Тамаша” шигырен яттан сөйләү.

1

18.04

Ноутбук, микрофон һ.б.

Әдәби текст белән танышу һәм анализлау  дәресе.

Табышмак әйтешү.

Шигырьне сәнгатьле итеп яттан сөйләү. Сөйләгәннең аудиоязмасын тыңлау, иң уңышлысын сайлап алу, бәяләү.

Сәнгатьле итеп яттан уку күнекмәсен камилләштерә белү. Сабакташларның сәнгатьле сөйләменә һәм үз сөйләмеңә дәлилле бәя бирә алу.

М.Әхмәтҗанов шигырьләрен укырга, индивидуаль биремнәр буенча иҗатына күзәтү ясарга әзерләнергә. Бер-ике шигырен ятларга, иллюстрацияләр ясарга.

59

МТК: Класстан тыш уку. Н.Дәүлинең “Язмышка юл”.  Мөҗәһит Әхмәтҗанов шигырьләре.

ИР: http://mojahit.narod.ru/index.html 

1

23.04

Презентация PowerPoint.

Видеофайллар.

Класстан тыш уку дәресе.

М.Әхмәтҗановның тормыш юлы һәм иҗаты белән танышу, шигырьләрен сәнгатьле итеп яттан уку. Мөстәкыйль эш.

Якташ шагыйрьләребездән М.Әхмәтҗанов иҗаты белән якыннанрак таныш булу, аның күпкырлы шәхес булуын аңлау. Шигырьләренең үзенчәлекләрен күрә белү, танырга өйрәнү.

КТ: шагыйрьнең кыска шигырьләре үрнәгендә шигырь иҗат итү.

индивидуаль биремнәр үтәргә.

60

Г. Сабитов “Ярсулы яз” хикәясе.

1

25.04

Портрет, ИР буенча тупланган материаллар. МК: 110-112 нче бит.

Язучының тәрҗемәи хәле һәм әдәби текст белән танышу дәресе.

Язучының тормыш юлы һәм иҗаты белән таныштыру. Әсәрне сәнгатьле итеп уку, эчтәлегенә төшенү. Сүзлек эше: күлдәвек, гөлбәч, киная һ.б.

Язуының тәрҗемәи хәле турында кыскача мәгълүматка, сәнгатьле, йөгерек уку күнекмәләренә ия булу.

291 нче бит: 3 нче бирем. Күчерелмә мәгънәдәге сүзләрне табып, мәгънәләрен аңлатыгыз.

61

Г.Сабитов “Ярсулы яз” хикәясе.

1

29.04

Әдәби текст. МК: 112-113 нче бит.

Әдәби текст белән танышу  дәресе.

Сораулар һәм биремнәр буенча хикәянең эчтәлеген ачу.

Мәктәп тормышының үзенчәлекле детальләрдә чагылуын аңлау. Язучының укучы һәм укытучы мөнәсәбәтләрен, табигатьне бала күңеле һәм хисләре аша тасвирлавын белү.

Текстта сурәтләнгән күренешләрнең берәрсен рәсем итеп ясагыз яки телдән тасвирлауны дәвам итегез (ана каз хәрәкәте, бәрәннәр сурәтләнгән урын, учына язгы салкын тамчыларны җыеп, яз күренешеннән тәэсирләнеп торган Гамил һ.б.).

* Гөлүсәнең рәсемен ясагыз.

62

Бәйләнешле сөйләм үстерү. Г.Сабитов “Ярсулы яз” хикәясе буенча иҗади эш.

1

2.05

И.Левитан “Март”, “Яз.Соңгы кар”, А.Саврасов “Язгы көн” һ.б. картина репродукцияләре яки ИР.

Бәйләнешле сөйләм үстерү дәресе.

Картиналар буенча эш. Яз күренешләрен күзәтүдән тупланган тәҗрибә буенча кечкенә күләмле хикәя язу.

Телнең сурәтлелеге турында аңлата алу. Сөйләм һәм язма телен, хәтер һәм фикерләү сәләтен үстерү, рухи дөньяңны баету өстендә эшли белү.

КТ: мөстәкыйль эш - 291 нче биттәге 1 нче бирем.

Язма эшне төгәлләргә.

* Мөстәкыйль эш биреме: 332 нче бит, 2 нче бирем. Хуҗа Насретдин турындагы мәзәкләрне искә төшерергә.

63

Нәкый Исәнбәт “Хуҗа Насретдин”.

1

7.05

Кулъязма альбом. “Мәгариф” журналы: 1999 - №12, 26-27 битләр. Презентация PowerPoint. МК: 115-120 нче бит.

Язучының тәрҗемәи хәле һәм әдәби текст белән танышу дәресе.

Язучының тормыш юлы һәм иҗаты белән таныштыру. Комедияне рольләргә бүлеп уку. Юмор турында төшенчә бирү.

Язуының тәрҗемәи хәле турында кыскача мәгълүматка ия булу.

Комедиядәге персонажның характерыннан чыгып, дөрес тон беләнукыйбелү.

ӘТ: Юмор (искә төшерү). Комедия турында төшенчә.

309 нчы биткә кадәр укырга, эчтәлекне сөйләргә өйрәнергә.

64

Н. Исәнбәт “Хуҗа Насретдин”.

1

9.05

Кулъязма альбом. МК: 115-120 нче бит.

Әдәби текст белән танышу  дәресе.

Комедияне рольләргә бүлеп уку.

КТ: Пәрдәләргә исем бирү.

Әсәрне укып бетерергә.

65

Н.Исәнбәт “Хуҗа Насретдин”.

1

14.05

“Татар театрының 100 еллыгы”, II том (1975-1999),  җыентык, ООО “Мастер” – спектакльдән өзек. МК: 115-120 нче бит.

Анализ дәресе.

Видеоспектакльдән өзек белән танышу. Әңгәмә. Сораулар ярдәмендә текстны анализлау.

Үзәк геройда халык авыз иҗатыннан килә торган сыйфатларның (җорлык, тапкырлык, акыл көче ярдәмендә дошманнарын җиңү) туплап бирелүен аңлау.

КТ: Хуҗа Насретдин образына характеристика бирү.

Характеристиканы акка күчереп язарга.

66

Атилла Расих. “Хәвефле сынау” повесте.

1

16.05

Презентация PowerPoint.

Язучының тәрҗемәи хәле һәм әдәби текст белән танышу дәресе.

Язучының тормыш юлы һәм иҗаты белән таныштыру. Сәнгатьле уку.

Язуының тәрҗемәи хәле белән таныш булу.

КТ: тест.

Укыган өлешнең эчтәлеген сөйләргә.

67

А.Расих “Хәвефле сынау” повесте.

1

21.05

Әдәби текст.

Әдәби текст белән танышу  һәм анализлау дәресе.

Повестьтан өзекләр белән танышуны дәвам итү. Эчтәлек буенча әңгәмә.

КТ: мөстәкыйль эш.

333 нче бит: 1-5 нче биремнәр.

68

А.Гыйләҗев “Җомга көн кич белән”

1

23.05

Әдәби текст.

.А.Гыйләҗев “Җомга көн кич белән” әсәре белән таныштыру.

КТ: тест.

Класстан тыш уку өчен бирелгән әдәби әсәрләрне укырга.

69

Р.Фәйзуллин “Җаныңның ваклыгын сылтама заманга”, “Вакыт”, “Якты моң.” Кыска шигырьләр.

1

29.05

Әдәби текст.

Р.Фәйзуллин “Җаныңның ваклыгын сылтама заманга”, “Вакыт”, “Якты моң.” Кыска шигырьләре белән таныштыру алардагы үзенчәлекне табарга өйрәнү.

Шагыйрь турында белемнәрен тирәнәйтү

70

Йомгаклау

1

30.05

Тест биремнәре язылган тарату материаллары.

Нәтиҗәләр чыгару дәресе.

Ел буена өйрәнгәннәр буенча тест эшләү

«Каралды»

Берләшмә җитәкчесе

__________Рашитова Х.С

Беркетмә № 1

«      »______________  2012 нче   ел.

«Килешенде»

Уку-укыту эшләре буенча директор урынбасары

_____________Мударисова Н.Х.

«      »__________   2012 нче ел.

«Раслыйм»

Директор

_____________Мирсиапова Г.Ә.

Боерык  №  ____  

«          »___________  2012 нче  ел

№

Дәрес темасы

Милли региональ компонент

1

Тел кешене дус итә, бер-берсенә беркетә.

Туган телебезне үстерү –безнең төп максат.

2

Морфология һәм орфография (кабатлау һәм тирәнәйтү)

Туган авыл турында җөмләләр язарга.

3

Бәйләнешле сөйләм үстерү. Мәкалә язу.

“Чистай хәбәрләре.” газетасы өчен мәкалә язарга.

4

. Лексикология һәм сөйләм культурасы турында гомуми төшенчә. Сүз һәм аның лексик мәгънәсе

Әти-әни, әби-бабайлардан ишеткән табышмаклар язып килергә, чыганакны күрсәтергә.Өстәмә материал (ИР): Татар әдәби теленең лексик нормалары  

5

Антонимнар

Антонимнар кергән табышмак, мәкаль, мәзәк, сынамыш һ.б. тупларга (3-5).

6

 Фразеологик әйтелмәләр темасын ныгыту

2)* МТК – фразеологик әйтелмәләр кергән мәзәкләр тупларга (чыганагын күрсәтергә).

7

Татар теленең килеп чыгышы ягыннан сүзлек составы: татар теленең үз сүзләре һәм башка телләрдән алынган сүзләр.

Сез сөйләмегездә чит телдән кергән нинди сүзләр кулланасыз? Мисаллар белән язып килегез.

8

Татар теленең кулланылыш өлкәсе ягыннан сүзлек составы: гомумхалык сүзләре, диалекталь сүзләр, һөнәрчелек сүзләре, терминнар.

сезнең туганнар арасында нинди туганлык атамалары кулланыла? Әти-әниләрегездә сорашып-белешегез, язып алып килегез (кайнанай, Матур әби, Әнкәй әби, Алма апа һ.б.)

9

Җөмләнең баш кисәкләре.

Туган як турындагы җөиләләрне тикшерү

10

Сүзтезмә.

М.Мифтахова  шигырьләрен файдалану

11

Җөмлә. Гади һәм кушма җөмләләр.

Г.Исхакыйның “Остазбикә ” әсәрләреннән өзекне тикшерү

№

Төп темалар

Төп программа-

дагы сәгать саны

Эш программасындагы сәгать саны

Бәйләнешле сөйләм үстерү дәресләре

(саны=сәгате)

Аңлатмалар

Тема өйрәнү

Диктант

Изложение

Сочинение

Эш кәгазьләре язу

1

Тел кешене дус итә, бер-берсенә беркетә.

1

1

2

Морфология һәм орфография (кабатлау һәм тирәнәйтү)

4

4

1

Диктант өчен 1 дәрес “Җөмләнең иярчен кисәкләре” темасыннан алынды.

3

Сүзтезмә.

1

1

4

Җөмлә. Гади һәм кушма җөмләләр.

1

1

5

Әйтү максаты буенча җөмлә төрләре.

1

1

6

Җөмләнең баш кисәкләре.

1

1

7

Җөмләнең иярчен кисәкләре.

2

1

1

Теманы кабатлау өчен каралган 1 дәрес “Морфология һәи орфографияне кабатлау” дәресләреннән соң үткәрелүче беренчел кисем диктанты өчен бирелде.

8

Фонетика һәм орфоэпия турында гомуми төшенчә. Авазлар һәм хәрефләр. Аваз һәм хәреф мөнәсәбәте.

1

1

9

Сөйләм органнары. Авазларның ясалышы. Татар теленең фонетик закончалыклары.

1

1

10

Сузык һәм тартык авазлар, аларны белдерүче хәрефләр.

1

1

11

Сузык авазлар һәм аларның составы. Төркемләү.

1

1

12

Тар әйтелешле [о] һәм киң әйтелешле  [о], тар әйтелешле [э] һәм киң әйтелешле [э], тар әйтелешле [ы] һәм киң әйтелешле [ы] авазлары.

1

1

13

Дифтонглар турында төшенчә.

1

1

1

(Мәкалә язу)

14

Сингармонизм законы, аның төрләре. Сузыкларның кыскаруы

2

2

1

(БСҮ хисабына)

5 нче сыйныфта үтелүче темаларның катлаулы һәм күләмле булуын истә тотып, диктант өчен 1 дәрес бәйләнешле сөйләм үстерү дәресе хисабыннан файдаланыла.

15

Тартык авазлар һәм аларның составы. Төркемләү.

1

1

16

[к], [г] һәм [қ], [ғ] тартыклары.

1

1

17

 [һ] һәм [х] тартыклары.

1

1

18

[н] һәм [ң] тартыклары.

1

1

19

[w] һәм [в] тартыклары.

1

1

20

 Сөйләмдә тартыкларның үзгәреше (җайлашу, охшашлану, охшашсызлану, чиратлашу).

1

1

1

21

Тартык авазлар таблицасын төзү.

1

1

22

Иҗек. Татар телендә иҗек калыплары.

1

1

1

(Белешмә язу)

23

Сүз басымы, аның үзенчәлекләре.

1

1

24

 Интонация һәм аның төп өлешләре (фраза басымы, пауза, логик басым, тойгы басымы, сөйләм көе).

1

1

25

Татар әдәби теленең әйтелеш нормалары. Фонетика һәм орфоэпиядән үткәннәрне гомумиләштереп кабатлау. Фонетик анализ.

2

2

1

(БСҮ хисабына)

5 нче сыйныфта үтелүче темаларның катлаулы һәм күләмле булуын истә тотып, диктант өчен 1 дәрес бәйләнешле сөйләм үстерү дәресе хисабыннан файдаланыла.

26

Графика һәм орфография турында гомуми төшенчә. Авазларны язуда күрсәтү. Алфавит. Татар теленең төп орфографик һәм орфоэпик нормалары.

1

1

27

Сузык аваз хәрефләре һәм аларның составы.

1

1

28

О, ө, ы, э(е) хәрефләренең дөрес язылышы.

1

1

1

(сочинение)

29

Е, ё, ю, я хәрефләренең дөрес язылышы.

1

1

30

Тартык аваз хәрефләре.

1

1

31

Ч, җ, в хәрефләренең дөрес язылышы.

1

1

32

 [к] һәм [ғ] авазларының язуда белдерелүе.

2

2

1

(БСҮ хисабына)

5 нче сыйныфта үтелүче темаларның катлаулы һәм күләмле булуын истә тотып, диктант өчен 1 дәрес бәйләнешле сөйләм үстерү дәресе хисабыннан файдаланыла.

33

[җ] һәм [й], [х] һәм [һ], [н] һәм [ң] авазларын белдерүче хәрефләрнең дөрес язылышы.

2

1

Диалекталь сүзләрне язуда укучылар кыенлык кичермәгәнгә һәм х, һ, н, ң хәрефләре кергән сүзләрне дөрес әйтү һәм язу буенча күнегүләр байтак каралу сәбәпле, әлеге тема өчен тәгаенләнгән 1 дәрес “ъ һәм ь хәрефләре” темасына алынды.

34

ъ һәм ь хәрефләренең дөрес язылышы.

1

2

Әлеге теманың катлаулы булуын, укучыларның бу орфограммаларда күп хата җибәрүләрен исәпкә алып, 1 сәгать алдагы дәрес хисабыннан укытыла.

35

Сүзләрне юлдан юлга күчерү.

1

1

36

Фонетика, орфоэпия, графика һәм орфография буенча үткәннәрне гомумиләштереп кабатлау.

2

2

1

(БСҮ хисабына)

5 нче сыйныфта үтелүче темаларның катлаулы һәм күләмле булуын истә тотып, диктант өчен 1 дәрес бәйләнешле сөйләм үстерү дәресе хисабыннан файдаланыла.

37

Лексикология һәм сөйләм культурасы турында гомуми төшенчә. Сүз һәм аның лексик мәгънәсе

1

1

38

Бер һәм күп мәгънәле сүзләр.

1

1

39

Сүзләрнең туры һәм күчерелмә мәгънәләре.

1

1

40

Омонимнар.

1

1

41

Синонимнар.

1

1

42

Антонимнар.

1

1

1

(Хат язу)

43

Фразеологик әйтелмәләр.

2

2

1

44

Татар теленең килеп чыгышы ягыннан сүзлек составы: татар теленең үз сүзләре һәм башка телләрдән алынган сүзләр.

2

2

45

Татар теленең кулланылыш өлкәсе ягыннан сүзлек составы: гомумхалык сүзләре, диалекталь сүзләр, һөнәрчелек сүзләре, терминнар.

2

2

46

Татар теленең кулланылыш дәрәҗәсе ягыннан сүзлек составы: тарихи сүзләр, архаизмнар һәм неологизмнар.

2

2

47

Сүзлекләр һәм аларның төрләре. Сүзлекләрдән файдалану күнегүләре.

2

2

48

Лексикология һәм сөйләм культурасы бүлеген кабатлау һәм ныгыту. Сүзләргә лексик анализ ясау.

2

2

1

(БСҮ хисабына)

1

1

(Язма эшләрдәге хаталар өстендә эш)

5 нче сыйныфта үтелүче темаларның катлаулы һәм күләмле булуын истә тотып, диктант өчен 1 дәрес бәйләнешле сөйләм үстерү дәресе хисабыннан файдаланыла.

49

Сүз төзелеше турында төшенчә.

1

1

50

Сүзнең мәгънәле кисәкләре.

1

1

51

Тамыр һәм кушымча.

1

1

52

Сүз ясагыч һәм мөнәсәбәт белдерүче кушымчалар.

3

3

53

Кушымчаларның ялгану тәртибе.

1

1

54

Тамыр һәм нигез.

1

1

55

Сүз төзелешен тикшерү тәртибе.

1

1

1

(БСҮ хисабына)

5 нче сыйныфта үтелүче темаларның катлаулы һәм күләмле булуын истә тотып, диктант өчен 1 дәрес бәйләнешле сөйләм үстерү дәресе хисабыннан файдаланыла.

56

Сүз ясалышы. Сүз ясалышы ысуллары. Сүз ясагыч кушымча ялгану (кушымчалау)  ысулы.

1

1

57

Сүзләр кушылу ысулы. Кушма сүзләр.

1

1

58

Парлы сүзләр.

1

1

59

Тезмә сүзләр.

1

1

60

Фонетик ысул.

1

1

61

Сүзләрнең мәгънәсе үзгәрү ысулы.

1

1

62

Сүзләрне бер сүз төркеменнән икенчесенә күчерү ысулы.

2

2

63

Сүзләрне кыскарту ысулы.

1

1

64

Сүз төзелешен һәм ясалышын гомумиләштереп кабатлау, сүз төзелешен һәм ясалышын тикшерү.

2

2

1

65

Уку елы дәвамында үткәннәрне гомумиләштереп кабатлау.

3

3

1

(БСҮ хисабына)

2

(резерв дәресләр)

5 нче сыйныфта үтелүче темаларның катлаулы һәм күләмле булуын истә тотып, диктант өчен 1 дәрес бәйләнешле сөйләм үстерү дәресе хисабыннан файдаланыла.

Барысы

86 + 19 бсү = 105

105

№

Дәрес темасы

Сәгать саны

Дәрес тибы

Укучылар эшчәнлеге

яки укыту эшчәнлеге төрләре

Контроль төре

Якынча эчтәлек элементлары

Якынча өй эше

Үткәрү вакыты

План

Факт

1нче чирек (9 атна – 27 сәгать)

1

Тел кешене дус итә, бер-берсенә беркетә.

1

Катнаш дәрес.

Кереш сүз, әңгәмә. Сораулар буенча төркемнәрдә эш. “Татар галәме” исемле дисктагы видеоролик буенча әңгәмә. Терәк схема ясау. 1 нче күнегү (язу тизлеген тикшерү).

5 бит: 1-3 нче сорауларга җавап бирү.

Телнең аралашу чарасы булуын аңлата алу, тел гыйлеменең тармакларын белү.  

1) 2 нче күнегү (бирем буенча);

2) 4 нче күнегү (бирем буенча);

3)* “Тел кешене дус итә, бер-берсенә беркетә” дигән темага кечкенә күләмле сочинение яз.

4.09

Морфология һәм орфография (кабатлау һәм тирәнәйтү)

2

Морфология, орфография һәм сүз төркемнәре турында гомуми төшенчә.

1

Яңа материалны өйрәтү дәресе.

Форзацтагы “Тел гыйлеме” таблицасы буенча эш.

Тактада эшләү, белгәннәрен тикшерү (әңгәмә).

Диагностик диктант №1.

5 бит: 4-5 нче сорауларга җавап бирү.

Тел гыйлеменең морфология һәм орфография бүлекләре турында һәм сүз төркемнәре буенча гомуми мәгълүматларга ия булу.

8 нче күнегү (караламада эшләргә). Гаиләгезгә татар телендә чыгучы нинди газета-журналлар алдырасыз? Иң кызыклы берәр мәкалә белән сыйныфташларыгызны таныштырырга әзерләнегез.

5.09

3

§1. Исем.  

1

Белем һәм күнекмәләрне камилләштерү дәресе.

Исемнең терәк схемасын ясау. Күнегүләр эшләү. Исемгә морфологик анализ ясау элементлары белән таныштыру: берничә сүзгә телдән анализ ясау.

8 нче бит: сорауларга җавап бирү. “Исем” темасы буенча тест эшләү.

Уртаклык һәм ялгызлык исемнәрне, берлек һәм күплек сандагы исемнәрне тексттан таба белү. Исемнәрнең килешләр белән төрләнешен, җөмләдә кулланылышын аңлау. Килеш кушымчаларын дөрес язу һәм аларны җөмләдә дөрес куллана белү.

11 нче күнегү.

7.09

4

§2.Фигыль.

1

Белем һәм күнекмәләрне камилләштерү дәресе.

Фигыльнең терәк схемасын ясау. Күнегүләр эшләү. Фигыльгә морфологик анализ ясау элементлары белән таныштыру: берничә сүзгә телдән анализ ясау.

10 нчы бит:

1-4 нче сорауларга “Фигыль” темасы буенча тест эшләү.

Боерык һәм хикәя фигыльләрне таба белү.  Хәзерге, үткән һәм киләчәк заман хикәя фигыльләрне дөрес куллана белү, аларның зат-сан белән төрләнешен аңлау. Фигыльгә морфологик анализ ясау элементлары белән таныш булу.

1) 16 нчы күнегү.

2)* 17 нче күнегү.

11.09

5

§3. Алмашлык.

1

Белем һәм күнекмәләрне камилләштерү дәресе.

Күнегүләр эшләү. Алмашлыкка морфологик анализ ясау элементлары белән таныштыру: берничә сүзгә телдән анализ ясау.

12 нче бит: 1-4 нче сорауларга җавап бирү.

Зат алмашлыклары, аларның мәгънәләре, килешләр белән төрләнешендәге үзенчәлекләрне белү. Алмашлыкка  морфологик анализ ясау элементлары белән таныш булу.

1) 21 нче күнегү.

2)* 20 нче күнегүдәге мәкальләрнең мәгънәсе турында әти-әниләрегез белән әңгәмә корыгыз.

12.09

6

Тикшерү диктанты  «Кура җиләге.»

1

Контроль дәрес.

Диктант язу. Грамматик бирем эшләү.

Орфография һәм пунктуация кагыйдәләрен белүне тикшерү.

Үтелгән материалның тулысынча үзләштерелүе. Башлангыч сыйныфларда өйрәнелгән орфография һәм тыныш билгеләре кагыйдәләрен дөрес кулланып мөстәкыйль язу күнекмәләре булу.

Үткәннәрне кабатларга.

14.09

Синтаксис һәм пунктуация (кабатлау һәм тирәнәйтү)

7

§4. Сүзтезмә.

1

Белем һәм күнекмәләрне камилләштерү дәресе.

Язма эштә җибәрелгән хаталар өстендә эшләү. Тексттан сүзтезмәләрне аерып чыгару күнегүләре.

Сүзтезмәләрне өлешчә анализлау күнекмәләре бирү: берничә сүзтезмәгә язмача анализ ясау.

15 нче бит: сорауларга җавап бирү.

Җөмләдәге үзара бәйләнешкә кергән сүзләрне таба, сүзтезмәләрне аера белү. Сүзтезмәдәге ияртүче һәм иярүче сүзләрне билгели, алардагы бәйләүче чараларны күрсәтә алу.

24 нче күнегү.

18.09

8

§5-6. Җөмлә. Гади һәм кушма җөмләләр.

1

Белем һәм күнекмәләрне камилләштерү дәресе.

Күнегүләр эшләү. Җөмләләргә синтаксик анализ ясау элементлары белән таныштыру: җөмләләрнең грамматик нигезен табып, җөмлә төрен билгеләү.  Диагностик диктант №2.

Кечкенә күләмле диктант язу. Җөмлә чикләрен, ничә грамматик нигездән торуын билгеләү.

Җөмләнең грамматик нигезен таба, тиңдәш хәбәрле гади җөмләләрне кушма җөмләдән аера белү. Бирелгән сүзләрдән – җөмләләр, җөмләләрдән бәйләнешле текст төзү осталыгы булу.

29 нчы күнегү (5-7 нче җөмләләр).

19.09