Ачык дәрес Тема: Туган як табигате. Кыш темасын йомгаклау.
методическая разработка (5 класс) по теме

Муниципаль гомуми белем бирү учреждениясе  “Аерым фәннәрен тирәнтен үзләштерүче 11 нче урта гомуми белем бирү мәктәбе”  

Ачык дәрес

Тема: Туган як табигате. Кыш темасын йомгаклау.

                                                                                      Төзеде: Нәҗметдинова

                                                                                  Гөлнара Фәрит кызы

2нче категорияле укытучы

Түбән Кама

Максат: 1. Укучыларның кыш темасы буенча алган белемнәрен ныгыту, төрле күнегүләр ярдәмендә бер эзлеклелеккә салу; Туган як табигате темасы буенча сөйләм телен үстерү.

                2. Сүзлек байлыгын арттыру, бәйләнешле сөйләм телен, күзәтүчәнлексыйфатларын үстерү.

                3. Табигатькә сакчыл караш тәрбияләү.

Җиһазлар: карта, күргәзмә (балалар иҗаты), аудио язма.

Дәрес барышы

I.Оештыру:

1. Аудио запись тыңлау (кош, хайван тавышлары язмасы) .

2. Исәнләшү

3. дежур укучы рапорты (татар төркеме), кунаклар белән таныштыру.

4. проблемалы сорау (табышмак “Кыш” турында)

            Тәңкә карлар сипкән,

             Җирне ап – ак иткән

             Кардан чикмән кигән

             Бу кайчак икән?  

5. дәрес максатын хәбәр итү (төркемләп эш).

II. Ныгыту:

1. Укучылар  ясаган рәсемнәрен яклыйлар.  (рус төркеме)
2. Төркемнәрдә сүзләр белән эш:  

• рус теркеме – сүзләргә транскрипция,
• татар төркеме – сүзләр белән җөмләләр төзү

1 төркем         кыш, табигать, боз.

2 төркем        салкын, туфрак, каплады.

 3  төркем        кар, һава, чыршы.

3. Тактада сүзләрнең  транскрипциясен язу
4. Проблемалы сорау: Туган якны сез ничек аңлыйсыз? (карта белән эш)

(Туган як ул Татарстан, шәһәрләр, авыллар, . . .)

5. Тактада  русча җөмләләр язылган, ә төркемнәрдә чәчмә сүзләр. Шул сүзләрдән җөмләләр төзегез. Дөрес җавапны тактага беркетегез.  

Родной край – это папа, мама, я . . .

( Туган як ул -  әти, әни, мин . . .)

Родной край – это леса, поля, реки . . .

( Туган як ул – урманнар, кырлар, елгалар, . . .)

Родной край – это родной дом, природа родного края, ...

( Туган як ул – туган йорт, туган җиребез табигате,...)

6. Сөйләм телен  үстерү: укучылар чыгышы (татар төркеме), һәр чыгыштан соң рус төркеменә сорау бирү:

(Түбән Кама – туган шәһәрем” китабы)

а) 6 бит “Түбән Кама табигате”

- О чем говорится в этом тексте?

б) 20 бит “Изге чишмә”

- что такое “Изге чишмә”? где он находится? (Святой ключ)

в) 8 бит “Кама (Чулман) елгасы”  

- что такое Чулман? Как звучит на русском языке?

7. Физ. Минутка

8. Тест биремнәрен үтәү

 1 нче төркем

1. Түбән Каманың табигате нинди?

а) пычрак

б) матур

в) яшел

2) Урманда нинди агачлар үсә?

              а) каеннар

              б) наратлар

              в) пальмалар

3) урманда нинди хайваннар яши?

             а) жирафлар, керпеләр

             б) маймыллар

             в) куяннар, бүреләр, керпеләр

4) Түбән Кама шәһәре кайсы елга буенда урнашкан?

            а) Идел

            б) Чулман

            в) Кама

5) Кама елгасының татарча исеме?

            а) Чулман

            б) Зәй

            в) Нократ

6) Туган шәһәрнең исеме?

            а) Яр Чаллы

            б) Казан

            в) Түбән Кама

7) Дөрес тәрҗемәне тап

Природа нашего города очен красивая.

а) Шәһәребезнең табигате яшел.

б) Шәһәребезнең табигате бик матур, чиста.

в)  Шәһәребезнең табигате бик матур.

2 нче төркем

1. Түбән Каманың табигате нинди?

а) ямьсез

б) матур

в) соры

2) Урманда нинди агачлар үсә?

              а) имән

              б) чыршы

              в) бамбук

3) урманда нинди хайваннар яши?

             а) бегемот, дуңгыз

             б) песи

             в) төлке, куян, тиен

4) Түбән Кама шәһәре кайсы елга буенда урнашкан?

            а) Ык

            б) Чулман

            в) Идел

5) Кама елгасының татарча исеме?

            а) Идел

            б) Чулман

            в) Нократ

6) Туган шәһәрнең исеме?

            а) Зәй

            б) Түбән Кама

            в) Норлат

7) Дөрес тәрҗемәне тап

Город Нижнекамск расположен у реки Кама.

а) Түбән Кама шәһәре Чулман елгасы буенда урнашкан.

б) Түбән Кама шәһәре Нократ  елгасы буенда урнашкан.

в)  Түбән Кама шәһәре Чулман елгасы буенда урнашмаган.

  3 нче төркем

1. Түбән Каманың табигате нинди?

а) чиста

б) саф

в) матур

2) Урманда нинди агачлар үсә?

              а) наратлар

              б) пальмалар

              в) юкәләр

3) урманда нинди хайваннар яши?

             а) жирафлар, керпеләр

             б) керпе, тиен

             в) куяннар, бүреләр, ат

4) Түбән Кама шәһәре кайсы елга буенда урнашкан?

            а) Нократ

            б) Зәй

            в) Чулман

5) Кама елгасының татарча исеме?

            а) Агыйдел

            б) Зәй

            в) Чулман

6) Туган шәһәрнең исеме?

            а) Бөгелмә

            б) Түбән Кама

            в) Әлмәт

7) Дөрес тәрҗемәне тап

Святой Ключ – красивое место для отдыха.

а) Изге Чулман – матур ял урыны .

б) Изге Чишмә – матур ял урыны.

в)  Изге чишмәнең – табигате матур.

III.  Йомгаклау:

1)Шигырьләр сөйләү, рус төркеме:

1.Сакларбыз үсемлекләрне,

Өзмәбез чәчәкләрне,

2.Кош оясына тимәбез,  

Сакларбыз бөҗәкләрне.

3.Агач – куаклар утыртып

Урманнар үстерербез.

4.Чишмә – күлләрне һәрвакыт

Без чистартып торырбыз.

2. Җыр тыңлау.

Сыйныф: 5

Тема: Татрыкларны чагыштыру

Максат: 1. Укучыларны “Исемнәрнең тартым белән төрләнеше” темасы аша                           тартыкларның чиратлашуы белән таныштыру, күнегүләр белән ныгыту.

               2. Дөрес язу күнекмәләре булдыру.

               3. Игътибарлылык сыйфатларын тәрбияләү.

Җиһазлар: интерактив такта, таратма таблица-Хәйдәрова Р.З., таратма җөмләләр, кисмә сүзләр һәм кушымчалар.

Дәрес барышы

I. Оештыру: 1. Исәнләшү

        2. өй эшен тикшерү          

II.  Яңа белем бирү:

1. Проблемалы сорау кую:

• Что такое (как понимаете) чередование звуков?
• В каком случае чередуются звуки?

Например: китап- китабым,  ишек – ишегең.

• -ым, -ең – какие окончания? (принадлежности)

  2. Значит,   чередование звуков происходит при склонении имен существительных  по лицам и числам.

3. Для этого надо знать какие же окончания присоединяются к именам существительным, надо знать окончания принадлежности.

Таблица Р.З.Хайдаровой  ____ страница.

                     Берлек сан                               Күплек сан

1зат  -ым, -ем, -м                                        -(ы)быз, -(е)без

2зат  -ың, -ең, -ң                                        -(ы)гыз, -(е)гез

3зат  -ы, -е, -сы, -се                                    -лары, -ләре

4. Склонение слова  китап  (тактада)

III. Ныгыту: 

1. 99 бит кагыйдә уку Игътибар!
2. Бергә ишәк сүзен төрләндерү, кушымчаларны ябыштыру,

к-г алыштыру

3. Ике укучы тактада төрләндерә:

Дәреслек, кашык (сүзләрне ябыштырып кую)

4. Назовите слова которые заканчиваются на к, г.
5. Интерактив тактада сүзләр язылган

-телдән тәрҗемә,

- как скажите, и пишем на интерактивной доске

                              -его учебник

                              -моя ложка

                              -твои очки

                              -наша школа

                             -ваш хлеб

                             -их ноги

6.  Җөмләләр язылган карточкалар  тарату:

-Кушымчаларын куегыз (уку, дәфтәргә язу)

Минем көндәлек...  яңа, ә синең дәреслек... нинди? Бүген китап... өйдә калган. Улым, кашык... сөрт әле!

IV. Йомгаклау.

Кайсы очракта тартыклар чиратлаша?

V. Билгеләр кую.

VI. Өй эше.

1. 99бит кагыйдә,
2. 99б №5