6 нчы сыйныф өчен татар теленнән эш программасы
рабочая программа (6 класс) на тему

6нчы сыйныфлар өчен татар теленнән эш программасы

Скачать:

ВложениеРазмер
Microsoft Office document icon 6 нчы сыйныф өчен эш программасы543.5 КБ

Предварительный просмотр:

Каралды:                           Килешенде:                               Расланды:

Методик берләшмә         Директор урынбасары              Мәктәп директоры

җитәкчесе                         Закирова Ә.Т.                             Шәвәлиева М.И.

Салихова Г.А. ____           ________________                    ______________    

Беркетмә № ___                                                                    Боерык №_____                                                                              “____”_____2014                                                                “____”________2014

Татарстан  Республикасы Әлмәт муниципаль районы

Яңа Кәшер санатор интернат-мәктәбенең 1нче квалификацион категорияле укытучысы Гөлнара Атлас кызы Салихованың 6 нчы сыйныф татар төркеменә татар теленнән эш программасы

Медико-педагогик киңәшмә

                                                                                                    утырышында кабул  ителде

Беркетмә №______________  

2014-2015 нче уку елы


Рус мәктәбендә укучы татар балаларына татар телен укыту программасы буенча

аңлатма язуы

Эш программасы статусы.

  Программа нигезенә  Россия һәм Татарстанның “Мәгариф турында” законнары,  Россия, Татарстан Мәгариф һәм фән министрлыкларының мәктәпләрдә урта һәм тулы белем алу стандартлары (Казан,2008) салынды. “Татарстан Республикасы дәүләт телләре һәм Татарстан Республикасында башка телләр турында” Татарстан Республикасы Законына (2004 ел, 1 июль),“2004-2013 нче елларга Татарстан Республикасы дәүләт телләрен һәм Татарстан Республикасында башка телләрне саклау, өйрәнү һәм үстерү буенча Татарстан Республикасы Дәүләт программасы”на (2004 ел, 11 октябрь),  Татарстан Республикасының гомуми белем бирү мәктәпләрендә “Татар телен дәүләт теле буларак укыту турында” гы ТРның Мәгариф һәм фән министрлыгы тарафыннан тәкъдим ителгән (№1291520/1, 13.08.12) хатына, 2014-2015 нче уку елында гомуми  белем бирү мәктәпләрендә “Татар теле” һәм  “Әдәбият” фәннәре буенча төзелгән үрнәк программалар, дәреслекләр турында һәм аларны куллану буенча җибәрелгән аңлатмага, шулай ук ТРның Мәгариф һәм фән министрлыгы тарафыннан 2014 елның 8 июлендә чыккан  11005 / 14 номерлы “Татарстан Республикасының башлангыч һәм төп гомум белем бирү мәктәпләрендә 2014-2015нче уку елы өчен базис һәм үрнәк планнарын раслау”  дип исемләнгән һәм 2014 нче елның 29 нчы августында чыккан 66 нчы номерлы  “Яңа Кәшер санатор интернат-мәктәбенең базис укыту планын” раслау боерыкларына, мәктәпнең “Эш программаларының структурасын раслау” турындагы локаль актына, “Рус телендә урта (тулы) гомуми белем бирү мәктәбендә татар  телен укыту программасы”на(татар балалары өчен)  (төзүче-авторлары: Ф. Ф. Харисов, Ч. М. Харисова, В.А. Гарипова, Казан: Татарстан китап нәшрияты, 2011), шулай ук ТР Мәгариф министрлыгы тарафыннан тәкъдим ителгән дәреслекләргә нигезләнеп төзедем.

Рус мәктәбендә татар телен ана теле буларак укытуның төп максат һәм бурычлары:

Мәктәпне тәмамлаганда, «укучы үз алдына максат куярга һәм аны тормышка ашыру юлларын үзе таба алу дәрәҗәсенә күтәрелергә тиеш”. Белем алу гамәлләренең структурасы һәм принцибы:

  • психологик принциплар:укучыга аерым якын килү, баланың яшь үзенчәлеген исәпкә алу;
  • гомумдидактик принциплар:фәннилек һәм дәвамчанлык, теориянең практика белән бәйләнеше, аңлаешлылык һәм көч җитәрлек булу, үстерешле укыту, тәрбия бирү, күрсәтмәлелек;
  • лингвистик принциплар:системалылык  һәм аңа бәйле комплекслылык, функциональ-семантик, культурологик;
  • методик принциплар: аралашу, конценрик, сөйләм һәм тел материалын минимумлаштыру.

Рус мәктәбендә татар теленә өйрәтүнең  максаты – укучыларда лингвистик (тел), аралашу (коммуникатив), этнокультура өлкәсенә караган компетенцияләр булдыру.

     Лингвистик компетенция фонемалар, морфемалар, сүз ясалышы, сүзтезмәләр, җөмләләр, җөмлә кисәкләре, лексик һәм грамматик берәмлекләрне һ. б үз эченә ала.

Аралашу компетенциясе ул- башкалар әйткәнне аңлау һәм үз фикереңне белдерү өчен тупланган белем, осталык, күнекмәләр җыелмасы; хәзерге татар әдәби теле нормаларына ия булу, сүз байлыгын, сөйләмнең грамматик ягын дөрес итеп үзләштерү; телдән һәм язма формада бәйләнешле сөйләм күнекмәләрен булдыру.

     Этнокультура өлкәсенә караган компетенциясе – укучыларны сөйләмгә өйрәткәндә, рухи, эстетик һәм белем бирү чарасы буларак, милли үзенчәлекләрне чагылдырган текстлар белән эшләү, тормыш-көнкүреш, гореф-гадәт үзенчәлекләрен, сынлы сәнгать әсәрләрен, халык авыз иҗаты үрнәкләрен белү, татар сөйләм этикетына ия булу.

Рус мәктәбендә татар телен ана теле буларак укытуның төп бурычлары:

  • Татар телен өйрәнүгә карата башлангыч сыйныфларда нигез салынган кызыксынуны көчәйтү, үз милләтеңә, телеңә хөрмәт белән карау, шулай ук татар теле аша башка милләт вәкилләренә, аларның рухи мирасына мәхәббәт хисе тәрбияләү.
  • Татар теленең башка тармаклары буенча эзлекле рәвештә фәнни белем бирү.
  • Сөйләм эшчәнлеге төрләре буенча ныклы күнекмәләр булдыру. Туган телдә матур һәм дөрес аралашырга өйрәтү.
  • Телдән һәм язма сөйләм осталыгы һәм күнекмәләрен камилләштерү. Көндәлек тормышта татар теле мөмкинлекләреннән тулысынча файдалана белергә өйрәтү.
  • Туган тел ярдәмендә өзлексез белем бирү һәм тәҗрибә туплау.
  • Татар телен башка фәннәр буенча белем алу чарасы буларак кулланырга өйрәтү күнекмәләре булдыру.
  • Укучыларны даими рәвештә татар милли мәдәнияте мирасына тарту.
  • Татар теле дәресләрендә, белем бирү белән бергә, тәрбияви бурычларны да онытмаска кирәк. Телебезнең тәрбияви мөмкинлекләрен ачуда укуга карата кызыксыну уяту да зур әһәмияткә ия.
  • Программа укучыларның логик фикерләү дәрәҗәсен үстерү бурычын да куя. Балалар, ана телендә аралашканда, фикерләрен ачык, аңлаешлы, эзлекле, стилистик яктан дөрес, матур итеп сөйләү һәм язу күнекмәләре тәрбияләү максаты куела.
  • Дәреслек, өстәмә һәм белешмә әдәбият белән эш итү, уку, язу күнекмәләрен камилләштерү.

6 нчы сыйныфта  татар теле уку-укытуның эчтәлеге

Укыту планында 6 нчы сыйныфта татар теленнән атнага 3+1сәг. (компонент) 4  сәгать вакыт бирелә. Татар теленнән тематик планны “Рус телендә урта (тулы) гомуми белем бирү мәктәбендә татар телен һәм әдәбиятын укыту программасы ((татар балалары өчен)1-11 нче сыйныфлар) (төзүче-авторлары: Ф.Ф.Харисов, Ч.М.Харисова, В.А.Гарипова,  Казан: Татарстан китап нәшрияты, 2011ел), ТР Мәгариф министрлыгы тарафыннан тәкъдим ителгән Н.В.Максимов, М.З.Хәмидуллина( Казан, “Мәгариф”, 2010) дәреслегенә нигезләнеп төзедем. Төп программада татар теленә 105 сәгать каралган, мәктәпнең базис укыту планы буенча 35 уку атнасы хисабына уку елы дәвамында татар теленә (4сәгатьтән) 140 сәгать  планлаштырылган.  Җәяләр эчендә төп программадагы сәг. саны күрсәтелде.

Төп темалар

Сәг.

саны

Белем һәм күнекмәләр

1

5 нче сыйныфта үткәннәрне кабатлау

12(4)

-фонетика,сүз ярдәмендә белдерелгән мәгънә, сүзнең язылышы һәм әйтелеше, мәгънә кисәкләре,җөмлә  кисәкләре, җөмләнең баш кисәкләре, җөмләнең иярчен кисәкләре, әйтү максаты буенча җөмлә төрләре, сүз ясалышы, тамырга кушымчалар ялгану тәртибе, антонимнар,синонимнар;

2

Морфология

1(1)

-татар теленең сүз төркемнәре системасы. Мөстәкыйль сүз төркемнәре(исем, сыйфат, сан, алмашлык, рәвеш, фигыль, аваз ияртемнәре. Бәйләгеч сүз төркемнәре:бәйлек, теркәгеч. Модаль сүз төркемнәре: ымлык, кисәкчә, модаль сүзләр;

3

Исем

31(20)

-исемнең лексик-семантик һәм морфологик-синаксик үзенчәлекләре; ялгызлык һәм уртаклык исемнәр,исем ясагыч кушымчалар, исемнәрнең ясалыш төрләре, исемнәрнең берлек һәм күплек саны, исемнәрнең килеш белән төрләнеше, исемнәрнең тартым белән төрләнеше,тартымлы исемнәрнең килеш белән төрләнеше, алынма исемнәрнең төрләнеш һәм әйтелеш  үзенчәлекләре,синоним исемнәр, исемнәрнең җөмләдә кулланышы,исемнәргә морфологик һәм морфологик-синтаксик анализ;

4

Сыйфат

15(8)

-сыйфатның лексик-семантик һәм морфологик-синаксик үзенчәлекләре, асыл һәм нисби сыйфатлар,сыйфатларның ясалышы, сыйфат дәрәҗәләре,сыйфатларның җөмләдә кулланышы, сыйфатларның исемләшүе, сыйфатларга морфологик-синтаксик анализ;

5

Сан

18(12)

-санның лексик-семантик һәм морфологик-синаксик үзенчәлекләре , саннарның ясалышы, гарәп һәм рим цифрларының язылышы, сан төркемчәләре, саннарның җөмләдә кулланылышы, саннарга морфологик-синтаксик анализ;

6

Рәвеш

26(11)

-рәвешнең лексик-семантик һәм морфологик-синаксик үзенчәлекләре , рәвешләрнең ясалышы, рәвеш дәрәҗәләре, рәвешләрнең мәгънә төркемчәләре,рәвешләрнең сөйләм оештырудагы әһәмияте,рәвешләрнең лексик һәм грамматик мәгънәсе, рәвешләргә морфологик һәм морфологик-синтаксик анализ;

7

Алмашлык

32(17)

-алмашлыкның мәгънәви төркемчәләре, аларның кулланыш үзенчәлекләре,  алмашлыкларның сөйләмдәге роле. Алмашлык ясалышы. Алмашлыкларга морфологик-синтаксик анализ.

8

Ел буена үткәннәрне кабатлау

5(4)

Барлыгы

140

Тикшерү характерындагы язма эшләрнең саны(җәяләр эчендә контроль эшләр саны күрсәтелде)

Диктант

Сочинение

Изложение

Төрле характердагы язма эшләр(сүзлек диктанты, эш кәгазьләре, тестлар, хикәя язу)

Тәрҗемә күнегүләре

6(2)

5(1)

5(2)

30

5

Татар теле фәне буенча 6 нчы сыйныфта үткәреләсе тикшерү эшләре

Тикшерү төре

Сәг. саны

Үткәрү вакыты

план

факт

1

Кереш диктант “Бакча яме-алмагач”

1

13.09.14

2

5 нче сыйныфта үткәннәрне кабатлап изложение язу “Табигать һәм Кеше”

2

18.09.14

20.09.

3

«Килешләр» темасы буенча диктант. Табигать

1

21.10.14

4

“Исем” темасы буенча сочинение язу  

2

29.10.14

30.10.

5

Сыйфатларны кулланып контроль изложение  язу “Кышның үз матурлыгы”

2

3.12.14

4.12.

6

1 яртыеллыкка контроль диктант

1

18.12.12

7

Сан төркемчәләрен кулланып сочинение  язу “Китап -ул хәзинә”

2

22.01.15

24.01.

8

Өйрәнгән сүз төркемнәрен кулланып изложение язу  “Кошлар рәхмәте”

2

31.01.15

3.02.

9

Өйрәнгән сүз төркемнәрен  кулланып сочинение  язу

2

17.02.15

18.02.

10

“Рәвеш төркемчәләре” темасы буенча  диктант

1

28.02.15

11

Өйрәнелгән сүз төркемнәрен кулланып контроль изложение язу(исем, сыйфат, сан, рәвеш) «Чуар тавык»

2

12.03.15

14.03.

12

“Рәвеш” темасын йомгаклап диктант

Язны чыпчыклар башлый

1

19.03.15

13

“Алмашлык” темасы буенча сочинение язу

2

2.04.15

4.04.

14

“Алмашлык” темасы буенча изложение язу

«Аккошка әверелгән кыз”

2

22.04.15

23.04.

15

Өйрәнелгән темаларны кулланып сочинение язу “9нчы май-Җиңү бәйрәме”

2

6.05.15

7.05.

16

Еллык контроль диктант

1

20.05.15

6 нчы сыйныф укучыларының белем, осталык  һәм күнекмәләренә таләпләр:

  •  тел гыйлеменең төп берәмлекләрен һәм аларның билгеләрен белү;
  • сузык һәм тартык авазларның классификациясен, сингармонизм законын, аңкау һәм ирен гармонияме үзенчәлекләрен белү һәм сөйләмдә дөрес куллану;
  • татар телендә иҗек калыпларын, сүзләрне дөрес басым белән әйтү. Җөмләләрдә логик басымны дөрес билгеләү, тиешле интонация белән сөйләү;
  • сүзләргә фонетик анализ ясау;
  • сүзләрне һәм фразеологизмнарны урынлы куллану, аларның мәгънәләренә аңлатма бирә белү;
  • синоним, антоним,омоним сүзләрне дөрес куллану;
  • сүзләрне мәгънәле кисәкләренә аңлатма бирә белү;
  • тамырдаш сүзләр табу;
  • сүзләрне төзелеше, ясалышы буенча тикшерү;
  • сүз төркемнәренең лексик-грамматик мәгънәсе, морфологик һәм синтаксик билгеләре буенча аера, таный белү һәм аларга морфологик-синтаксик анализ ясый белү;
  • өйрәнелгән сүз төркемнәре белән җөмләләр һәм текстлар төзү белү;
  • төрле типтагы сүзлекләр белән эшли белү;
  • тәкъдим ителгән текстларны уку, татар теленә һәм татар теленнән рус теленә тәрҗемә итү;
  • бирелгән текстның эчтәлеген сөйли һәм яза белү, өйрәнелгән берәмлекләрне таба белү;
  • үз фикерен ачык, аңлаешлы итеп сөйләмә телдә дә һәм язма телдә дә җиткерә белү;
  • грамматик үзенчәлекләренә карап, сүз төркемнәрен аера белү;
  • татар теле дәресләрендә алган белем һәм күнекмәләрне ана теленең кеше һәм җәмгыять тормышында алып торган урынын аңлап куллана һәм бәяли белергә өйрәнү;
  • татар теленең Татарстан Республикасында дәүләт теле буларак өйрәнелүен, аның иҗтимагый әһәмиятенең артуын аңлау.

Сөйләм эшчәнлеге

Укучыларның үз тәҗрибәсеннән чыгып, диалогик һәм монологик сөйләм оештыра белү.

Укыган яки тыңлаган текстның эчтәлеген сөйләү, планын төзү.

Бирелгән план буенча сочинение язу.

Әдәби геройны сурәтләп бирү.

Караган спектакль буенча хикәя төзү (телдән яки язмача)

Программа буенча укылган китапның эчтәлеген сөйли яки язу.

Эш кәгазьләреннән гариза, белдерү, ышаныч кәгазе, якын дустыңа яки туганыңа хат язу.

Укытучы биргән яки укучы үзе сайлаган китапка аннотация язу.

Сочинение элементлары белән изложение язу.

Стилистик хаталары булган җөмләләрне яки текстны төзәтү.

Татарчадан русчага яки русчадан татарчага тәрҗемә итү күнегүләре эшләү.

Татар теле буенча укыту-методик комплекты

Укытучы  өчен

Ф.М. Хисамова. Татар теле морфологиясе. Казан: Мәгариф, 2006;

Н.В.Максимов. Урта мәктәптә татар теле укыту. Фонетика. Морфология. Казан: Мәгариф, 2004

Р.Р. Шәмсетдинова. Татар теле. Күнегүләр. Анализ үрнәкләре. Тестлар. Казан: Татарстан  китап нәшрияты, 2005.

Укучы өчен

Ч.М.Харисова. Татар теле.Теория.Күнегүләр.Тестлар.Казан: Мәгариф,2006;

Р.Н.Фатыйхова.Татар теленнән диктантлар, контроль эшләр, тестлар.(Рус телендә урта (тулы) гомуми белем бирүче мәктәпнең V-lXсыйныйфлары өчен ярдәмлек).-Казан:Гыйлем,2009.

VI сыйныфта татар теленнән үзләштерелергә
һәм камилләштерелергә тиешле гомумкүнекмәләр

Уку эшчәнлеген оештыра белү юнәлешендә

Китап, өстәмә мәгълүмат белән эш итә белү

Фикерләү белән бәйле күнекмәләр

Телдән һәм язма сөйләм үстерү һәм аралаша белү юнәлеше

  1. Уку мәсьәләләрен мөстәкыйль билгеләү.
  2. Уку операцияләрен планлаштыру.
  3. Белем алуның рациональ ысулларын сайлау.
  4. Үз-үзеңә контроль ясауның төрле формаларын үзләштерү.

5. Мөстәкыйль белем алу буенча эш башлау.

  1. Дәреслек белән эш итә белү.
  2. Төрле чыганаклар белән мөстәкыйль эш итә белү.
  3. Төрле текстлар белән эш иткәндә сәнгатьлелекне саклый белү.

4. Сүзлекләрдән файдалана белү, белешмә әдәбият белән системалы эшләү.

  1. Аудио-видео белән эш итә белү.

  1. Уку мәсьәләсен куя белү.
  2. Танып белү активлыгын үстерү.
  3. Яңа теманы аңлауга мотив тудыру.
  4. Төшенчә, термин, кагыйдә, закончалыкларны аңлап кабул итү күнекмәсен камилләштерү.
  5. Логик алымнардан чагыштыру, анализ, гомумиләштерү, нәтиҗә ясау күнекмәләрен камилләштерү.
  6. Грамматик анализ төрләрен үзләштерү:
  • мөстәкыйль сүз төркемнәренә морфологик анализ.

7.        Тикшеренү ысуллары:

  • модельләштерү;
  • охшатып эшләү.

1.        Телдән сөйләм:

  • кагыйдәләрне аңлап эзлекле сөйли белү күнекмәсе;
  • сорауны формалаштыра белү һәм тулы җавап бирә белү күнекмәсе.

2.        Язма сөйләм:

  • күчереп язу;
  • сүзлек диктанты — 18-25 сүз;
  • контроль диктант — уку елы башында - 55 - 65 сүз,
  • уку елы ахырында – 60-70 сүз
  • гади  план буенча изложение язу:

  • уку елы башында —140 - 160 сүзле текст (язманың күләме — 85 - 95 сүз);
  • уку елы ахырында — 160- 190 сүзле текст (язманың күләме — 95 - 105 сүз);

  • фикер йөртү элементлары кертеп, гади план төзеп сочинение язу;
  • эш кәгазьләре язу (рәхмәт хаты, мәкалә, тәбрикләү открыткасы, акт, сыйфатнамә).


Татар теленнән календарь-тематик план

Тема һәм бүлекләр

Сәгать саны

Дәрес тибы

Үзләштерелергә тиешле белем һәм күнекмәләр

Контроль төре

Үткәрү вакыты

План.

Факт.

1

Тел турында әңгәмә

1

Сөйләм үстерү

«Иң матур тел-туган тел,

Әнкәм сөйләп торган тел» темасынасөйләшү.

“Туган телем – иркә гөлем”. Хикәя язу.

2.09.14

5 нче сыйныфта үткәннәрне кабатлау (11 сәг.)

2

Фонетика

1

Материалны кабатлау, ныгыту

Аваз-хәреф анализы. Сүзләргә басым кую тәртибе.

3.09

3

Сүз ярдәмендә белдерелгән мәгънә

1

Ныгыту

4.09

4

Сүзнең язылышы һәм әйтелеше,мәгънә кисәкләре

1

Материалны кабатлау, ныгыту

Телдән сөйләм һәм язма сөйләм осталыгы, күнекмәләре булдыру.

6.09

5

Җөмлә  кисәкләре. Җөмләнең баш кисәкләре

1

Материалны кабатлау, ныгыту

Җөмләнең нигезе булган ия һәм хәбәрне дөрес таба һәм билгели белү. Аларның сораулары. Иянең башлыча исем белән, ә хәбәрнең фигыль белән белдерелүе. Хәбәрнең фигыльдән башка сүз төркемнәре белән белдерелгәндә, ул кем? ул нәрсә? ул нинди? ул ничә? ул күпме? кебек сорауларга да җавап булуы.

9.09

6

Җөмләнең иярчен кисәкләре

1

Иярчен кисәкләрнең аергыч, тәмамлык, хәл дигән төрләргә бүленүе. Җыйнак һәм җәенке җөмләне билгели белү.

10.09

7

Әйтү максаты буенча җөмлә төрләре

1

Материалны кабатлау,ныгыту

11.09

8

Кереш  диктант “Бакча яме-алмагач”

1

Контроль дәрес

Дөрес язу күнекмәләрен булдыру.

Диктант №1

13.09

9

Хаталар өстендә эш

Сүз ясалышы.Тамырга кушымчалар ялгану тәртибе

1

Материалны кабатлау, ныгыту

Ясалышлары ягыннан сүзләрнең тамыр һәм ясалма сүзләргә бүленүе. Сүзләрнең ясалу ысуллары: кушымча ялгау юлы белән ясалган сүзләр, кушма сүзләр, парлы сүзләр, тезмә сүзләр, кыскартылма сүзләр.

Үткәннәрне ныгытуга күнегүләр эшләү.

16.09

10

Антонимнар,синонимнар

1

Кабатлау

17.09

11

5 нче сыйныфта үткәннәрне кабатлап изложение язуга әерлек “Бәти”

1

Контроль дәрес

Изложение№1

18.09

12

Изложениене язу

1

20.09

Морфология(1 сәг.)

13

Сүз төркемнәре турында төшенчә

1

Яңа материал өйрәнү

Мәгънәләре һәм грамматик билгеләре буенча бер төркемгә берләштерелә торган сүзләрне сүз төркемнәре дип атау. Телдә барлыгы 12 сүз төркеме булу. Аларның мөстәкыйль (исем, сыйфат, рәвеш, сан, алмашлык, фигыль, аваз ияртемнәре), бәйләгеч (бәйлек, теркәгеч), модаль (хәбәрлек сүз, ымлык, кисәкчә) сүз төркемнәренә бүленүе.

Диктант-5мин.

23.09

Исем (31 сәг.)

14

ИСЕМ.Ялгызлык һәм уртаклык исемнәр

1

Кабатлау, ныгыту

Исем − предметны һәм затларны белдерүче сүз төркеме. Исем сүз төркеменең сораулары. Бер төрдән булган предметлар, затлар өчен уртак исемнәрнең уртаклык исем, бер төрдән булган предмет һәм затларның берсенә генә бирелгән исемнең ялгызлык исем булуы. Ялгызлык, уртаклык исемнәр.

24.09

15

Исем ясагыч кушымчалар

1

Яңа материал өйрәнү.

Исем ясагыч кушымчаларның, тамырга яки нигезгә ялганып, яңа мәгънәле лексик

25.09

16

Исем ясагыч кушымчалар

1

Ныгыту

берәмлек барлыкка китерүе.

27. 09

17

Исемнәрнең ясалыш төрләре

1

Яңа материал өйрәнү.

Бу сүзләрнең ясалма сүзләр дип йөртелүе. Ясалышлары ягыннан исемнәрнең төрле булуы. Аларның ясагыч кушымча ялганып ясалуы. Кушма, парлы, тезмә,

30.10.14

18

Исемнәрнең ясалыш төрләре

1

Ныгыту

кыскартылма ясалулары.

1.10

19

Исемнәрнең берлек һәм күплек саны

1

Кабатлау.Ныгыту

Исемнәрнең күплек төренә –лар, -ләр,-нар, -нәр кушымчалары ялгану.

2.10

20

Исемнәрнең берлек һәм күплек саны

1

Ныгыту

4.10

21

Исемнәрнең килеш белән төрләнеше

1

Яңа материал өйрәнү.Ныгыту

Исемнәрнең 6 килеше булуы. Баш килешнең кушымчасыз, калган килешләрнең кыек килешләр дип аталуы. Килеш кушымчалары.

7.10

22

Баш килеш

1

Яңа материал өйрәнү.

Баш килештәге исемнәрнең төрле җөмлә кисәге була алуы.

8.10

23

Иялек килеше

1

Яңа материал өйрәнү.

Карточка б-н эш

9.10

24

Юнәлеш килеше

1

Яңа материал өйрәнү.

Карточка б-н эш

11.10

25

Төшем килеше

1

Яңа материал өйрәнү.

Карточка б-н эш

14.10

26

Чыгыш килеше

1

Яңа материал өйрәнү.

Карточка б-н эш

15.10

27

Урын-вакыт килеше

1

Яңа материал өйрәнү.

Карточка б-н эш

16.10

28

Исемнәрнең килеш белән төрләнеш темасын гомумиләштереп кабатлау

1

Кабатлау

Тест

18. 10

29

«Килеш»ләр темасы  буенча диктант. Табигать

1

Контроль дәрес

Грамоталылык дәрәҗәсен тикшерү

Диктант№2

21.10

30

Хаталар өстендә эш

Исемнәрнең тартым белән төрләнеше

1

Яңа материал өйрәнү

 

Исемнәрнең предмет, затның башка бер предметка, затка кара ганлыгын тартым кушымчалары аша белдерүе. Тартым кушымчаларының предмет яки затның

22.10

31

Исемнәрнең тартым белән төрләнеше

1

Ныгыту

сөйләүчегә (мин, без), тыңлаучыга (син, сез) сөйләмдә катнашмаган затка яки предметка (ул, алар) караганлыгын белдерүе.

23.10

32

Тартымлы исемнәрнең килеш белән төрләнеше

1

Яңа материал өйрәнү

Тартымлы исемнәрнең килеш белән төрләнешендәге үзенчәлекләр. Төшем һәм иялек килеше кушымчаларын

25.10

33-

Тартымлы исемнәрнең килеш белән төрләнеше

1

Ныгыту

кулланудагы үзенчәлек ләр. Тартым төшенчәсен белдерүдәге төрлелек. Сан, тартым һәм килеш кушымчаларының тиңдәш кисәкләрдә кулланылу үзенчәлекләре.

28.10

34

“Исем” темасы буенча сочинение язуга әзерлек  “Табигатьне саклагыз!”

1

Соч. язуга әзерлек дәресе

Контроль дәрес

Эчтәлекне аңлау, гади план нигезендә төгәл итеп язып бирү.Телдән сөйләм һәм язма сөйләм осталыгы, күнекмәләре булдыру

Сочинение №1

29.10

35

Сочинение язу

1

Соч. язу

30.10

36

Алынма исемнәрнең төрләнеш һәм әйтелеш  үзенчәлекләре.

1

Яңа материал өйрәнү

Алынма исемнәрдәге –ск кушым-часы татар телендә –ски формасын алып, сүзләргә калын кушымча ялгану. (й) авазына беткән алынмаларга тартым

1. 11.14

37

Алынма исемнәрнең төрләнеш һәм әйтелеш  үзенчәлекләре.

1

Кабатлау

кушымчасы ялганганда, й хәрефенең е хәрефе белән алышынуы. Ь хәрефенә беткән исемнәргә тартым кушымчасының нечкә төре ялгануы. Үткәннәрне ныгытуга күнегүләр эшләү

11.11

38

Синоним исемнәр

1

Яңа материал өйрәнү дәресе

12.11

39

Исемнәрнең җөмләдә кулланышы

1

Яңа материал өйрәнү

Баш килештәге исемнең ия, хәбәр, тәмамлык, аергыч, хәл булып килә алуы. Җөмләдә и. килешендәге исем исем-аергыч, т.килешендәге исем-тәмамлык,

13.11

40

Исемнәрнең җөмләдә кулланышы

1

Ныгыту

ю.к. , ч.к., у-в. килешләрендәге исемнәр-хәл булуы. Җөмләләрне русчага тәрҗемә иткәндә җөмлә кисәкләренең үзгәрүе.

15.11

41

Исемнәргә морфологик һәм морфологик-синтаксик анализ

1

Яңа материал өйрәнү

Исемнәргә морфологик һәм морфологик-синтаксик аналаиз ясау тәртибен үзләштерү.

18.11

42

«Исем»нәр темасын гомумиләштереп кабатлау.

1

Кабатлау

Тестларкуллану.

19.11

43

«Исем»нәр  темасын гомумиләштерепкабатлау.

1

Кабатлау

20.11

44

Эш кәгазьләреннән-  Хат  

1

Сөйләм теле үстерү

Әти-әниеңә яки туганнарыңа хат язу. Дөрес язу күнекмәләре булдыру. Тартым һәм килеш белән төрләнгән ялгызлык исемнәрен кулланып язу.

Хат язу

22.11

Сыйфат ( 15 сәг.)

45

СЫЙФАТ.Сыйфат турында төшенчә

1

Контроль дәрес

Сыйфатны предметның билгесен белдереп, нинди? кайсы? Кайдагы? сорауларына җавап бирүе. Аның исемне ачыклап килүе. Сыйфат ачыклаган исемнең сый-фатланмыш булуы. Сыйфатның җөмләдә күбрәк аергыч һәм хәбәр булып килүе.

Сайланма диктант

25.11

46

Асыл һәм нисби сыйфатлар

1

Яңа материал  өйрәнү

Асыл һәм нисби сыйфатларның төп

Тестларкуллану

26.11

47

Асыл һәм нисби сыйфатлар

1

Белем-күнекмәләр камилләштерү

билгеләре.Үткәннәрне ныгытуга күнегүләр эшләү

Сүзлек диктант

27.11

48

Сыйфатларның ясалышы

1

Яңа материал өйрәнү

Сыйфатларның ясалышы буенча төрләре: тамыр, кушымча ялгау юлы белән ясалган сыйфатлар, кушма, парлы һәм тезмә сыйфатлар. Ясалма сыйфатларның күбрәк

90 нчы күнегү хәтер диктанты

29.11

49

Сыйфатларның ясалышы

1

Белем-күнекмәләр камилләштерү

исем һәм фигыльләргә махсус кушымчалары ялганып ясалуы. Сыйфат ясагыч кушымча-лар: -лы; -ле, -сыз, -сез, -гы, -ге,   -кы, -ке; -чан, -чән, -ык, -ек, ,     -ынкы, -енке, -ма, -мә, -гыч, -ген,  -лык,-лек.  Гарәп-фарсы, рус һәм башка телләрдән алынган сүзләрдән ясалган сыйфатлар.

2.12.14

50

Сыйфатлар кулланып контроль изложение  язуга әзерлек “Кышның үз матурлыгы”

1

Сөйләм үстерү

Телдән сөйләм һәм язма сөйләм осталыгы, күнекмәләре булдыру. Бирелгән   текстның

Изложение№2 (контроль)

3.12

51

Изложение язу

1

теленһәмстиленсаклап яза белү                                    

4.12

52

Сыйфат дәрәҗәләре

1

Яңа материал өйрәнү

Татар телендә дүрт сыйфат дәрә җәсе булуы. Гади дәрәҗәдәге сыйфатлар предметның гадәти (төп) билгесен белдерүе. Чагыштыру дәрәҗәсендәге сыйфатларның бер предметтагы билгенең башка предметтагы билге белән чагыштырганда, я бераз артыграк, я азрак

6.12

53

Сыйфат дәрәҗәләре

1

Белем-күнекмәләр камилләштерү

булуын күрсәтүе      (-рак, -рәккушымчалары ялганып ясала).  Артыклык дәрәҗәсенең сыйфатның бер иҗегенә җайлаш тырылган көчәйткеч кисәкчәләр ярдәмендә; иң, утә, җете, дөмһәм башка кисәкчәләр белән; бер үк сыйфатны кабатлау аша яса-луы. Сыйфатның кимлек дәрәҗә сенең -су, -ча, -сыл, -сел, -мса,     -гылт, -гелт, -кылтым, -келтем,  -елҗемкебек кушымчалар ярдә-мендә ясалуы.

Сүзлек диктанты

9.12

54-

Сыйфатларның җөмләдә кулланышы

1

Белем-күнекмәләр камилләштерү

Җөмләдә сыйфатларның, гадәттә, аергыч, хәбәр, хәл булып килүе.

10.12

55

Сыйфатларның исемләшүе

1

Белем-күнекмәләр камилләштерү

Сыйфатланмыштан башка килгән исемнәрнең килеш һәм тартым белән төрләнүләре, берлек Һәм күплек санда килүләре. Бу күренешнең сыйфатларның исемләшүе дип аталуы.

11.12

56

Сыйфатларга морфологик-синтаксик анализ.

1

Ныгыту

Сыйфатларга морфологик-синтаксик анализ ясый белү.

13.12

57

“Сыйфат” темасын гомумиләштереп кабатлау

1

Кабатлау

Тема буенча үткәннәрне кабатлау.

16.12

58

“Сыйфат”темасын гомумиләштереп кабатлау

1

Кабатлау

Тәрҗемә итү күнегүләре үткәрү.

17.12

59

1 яртыеллыкка диктант.

1

Контр.дәрес

Белем-күнекмәләрен тикшерү

Диктант№3

18.12

Сан (18сәг.)

60

Хаталарны тикшерү .Сан турында төшенчә

1

Яңа материал өйрәнү

Предметның санын, исәбен белдереп, ничә? күпме? никадәр? ничәнче? ничәләп? ничәү? ничәшәр? сорауларының берсенә жавап булган сүз төркеменең сан дип аталуы. Җөмләдә санның күбрәк исемне ачыклап килүе, аергыч булуы. Сан белән ачыкланган сүзнең саналмыш булуы. Санның күбрәк цифрлар белән язып күрсәтелүе.

20.12

61

Диалог төзү

1

Сөйләм  үстерү

«Кибеттә» темасына диалог төзү

23.12

62

Саннарның ясалышы

1

Яңа материал өйрәнү

Ясалышлары буенча саннарның тамыр, кушма, парлы, тезмә төрләре булу, аларның дөрес язылышлары.

Тәрҗемә итү күнегүләре

24.12

63

Гарәп һәм рим цифрларының язылышы

1

Белем күнекмәләр камилләштерү

Гарәп һәм рим цифрларының язылышын өйрәнү.Үткәннәрне ныгытуга күнегүләр эшләү Гарәп һәм рим цифрлары һәм аларны куллану.

25.12

64

Сан төркемчәләре.

1

Яңа материал өйрәнү Ныгыту

Белдергән мәгънә төсмерләренә һәм формаларына карап, саннарның биш (төп, тәртип, бүлем, чама, җыю) төркемгә бүленүе. Төп саннарның предметларның

Диктант-5мин.

27.12

65

Сан төркемчәләре. Микъдар саны

1

Яңа материал өйрәнү

 Ныгыту

төгәл исәбен белдерүе һәм ничә? күпме? никадәр? сорауларына җавап булуы. Өлеш саннарының да шушы төркемгә керүләре

13.01.15

66

Тәртип саны

1

Яңа материал өйрәнү

Тәртип санының предметларның саналу яки урнашу тәртибен белдереп, ничәнче? соравына җавап булуы. Төп санга -нчы, -нче, -ынчы, -енче кушымчалары кушылып ясалуы.

Хикәя язу. «Чаңгы ярышында»

14.01

67

Бүлем саны

1

Яңа материал өйрәнү

Бүлем санының предметны тигез өлешләргә бүлүен белдереп, ничәшәр? күпмешәр? сорауларына җавап бирүе. Төп санга -ар, -әр, -шар, -шәркушымчалары ялганып ясалуы.

15.01

68

Чама саны

1

Яңа материал өйрәнү

Чама санының предмет санын якынча белдерүе, никадәр? ничәләп? сорауларына җавап бирүе. Төп санга -лап, -ләп, -ларча, -ләрчә, -нарча, -нәрчәкушымчалары ялгап ясалуы.

17.01

69

Җыю саны

1

Яңа материал өйрәнү

Җыю санының бер төрдәге предметларның бергә туплану исәбен белдерүе, ничәү? күпме? сорауларына җавап бирүе. Төп санга –ау, -әүкушымчалары ялгап ясалуы.

20.01

70

Тәрҗемә күнегүләре

1

Кабатлау

21.01

71

Сан төркемчәләрен кулланып сочинение  язуга әзерлек “Китап ул- хәзинә”

1

Конт.дәрес

Сочинениегә материал туплау, аларны эзлекле тәртипкә китерү, план төзү.Эчтәлекне аңлау.

Сочинение№2

22.01

72

Сочинение язу

1

Соч. язу

Грамоталылык дәрәҗәсен тикшерү. Текстны җәенкеләндереп, төрле дәрәҗәдәге сыйфатларны файдаланып язу.

24.01

73

Саннарның җөмләдә кулланылышы

1

Ныгыту

Саналмышы белән килгән саннарның җөмләдә күбрәк аергыч булулары, төрләнмәве. Саналмышыннан башка килгән саннарның, исемнәр кебек, килеш һәм тартым белән төрләнүе, җөмләнең төрле кисәкләре булып килүләре. Математик гамәлләрдә кулланыла торган саннарның саналмышсыз килеп төрләнә алуы һәм җөмләнең төрле кисәге булуы

Эш кәгазьләреннән акт яза белү.

27.01

74

Саннарга морфологик-синтаксик анализ

1

ныгыту

Саннарга морфологик анализ ясый белү.

28.01

75

Саннар темасын кабатлау

1

Кабатлау

Үткәннәрне ныгытуга күнегүләр эшләү

29.01

76

Өйрәнгән сүз төркемнәрен кулланып изложение язуга әзерлек  “Кошлар рәхмәте”

1

Иҗади-дәрес

Катлаулы план нигезендә язып бирү. Телдән сөйләм һәм язма сөйләм осталыгы,

Изложение№3

31.01

77

Изложение язу

1

Изл. язу

күнекмәләре булдыру.

3.02.15

Рәвеш ( 26 сәг.)

78

РӘВЕШ.Рәвеш турында төшенчә

1

Яңа материалны өйрәнү

Җөмләдә эш яки хәлнең билгесен белдереп, ничек? кая? кайда? кайдан? күпме? никадәр? кебек сорауларның берсенә җавап бирә торган сүз төркеменең рәвеш дип аталуы. Рәвешнең җөмләдә

4.02

79

Рәвеш

1

Ныгыту

күбрәк фигыльне, сирәгрәк сыйфатны һәм рәвешне ачыклап килүе, хәл кисәк булуы. Рәвешнең төрләнми торган сүз төркеме булуы. Кайбер рәвешләрнең, сыйфатлар кебек үк, чагыштыру, артыклык дәрәҗәсендә килүләре.

Сүзлек диктант

5.02

80

Рәвешләрнең ясалышы

1

Яңа материал өйрәнү

Төзелеше ягыннан рәвешләрнең 5 төргә: тамыр, кушымчалар ялгау юлы белән ясалган, кушма, парлы, тезмә рәвешләргә

7.02

81

Рәвешләрнең ясалышы

1

Ныгыту

бүленүе. Кушма рәвешләрнең кушылып, парлы рәвешләрнең сызыкча аша, тезмә

Аңлатмалы диктант

10.02

82

Рәвешләрнең ясалышы

1

Ныгыту

рәвешләрнең составындагы сүзләрнең аерым язылуы.

11.02

83

Рәвеш дәрәҗәләре .

1

Яңа материал өйрәнү

Рәвеш дәрәҗәләре: төп, чагыштыру, артыклык. Сыйфатлар б-н уртаклыгы Мәгънәләре ягыннан рәвешләр-нең 6

12.02

84

Рәвешләрнең мәгънә төркемчәләре

1

Яңа материал өйрәнү

төркемчәгә: саф, охшату-чагыштыру, күләм-чама, вакыт, урын һәм сәбәп-максат рәвешләр гә бүленүе.

14.02

85

 Өйрәнгән сүз төркемнәрен  кулланып сочинение  язуга әзерлек “Кошлар-канатлы дусларыбыз

1

Контр. дәрес

План төзү, шул нигездә фикерне эзлекле язу.

Сочинение№3

17.02

86

Сочинение язу

1

18.02

87

Рәвеш төркемчәләре.Саф рәвешләр.

1

Белем күнекмәләр камилләштерү

Саф рәвешләрнең эш-нең сыйфатын белдерүләре, ничек? ни рәвешле? сорауларына җавап булулары. Күләм-чама

19.02

88

Күләм-чама рәвешләре

1

Белем күнекмәләр камилләштерү

 рәвешләренең эш яки билгенең күләм-чамасын белдерүләре, күпме? ничаклы? никадәр? нихәтле? сорауларына җавап бирүләре.

21.02

89

Охшату-чагыштырурәвешләре

1

Яңа материал өйрәнү

Охшату-чагыштыру рәвешләренең эшнең үтәлү ысулын белдерүләре, ни төсле?

24.02

90

Охшату-чагыштырурәвешләре

1

Ныгыту

соравына җавап булулары.Тәрҗемә итү күнегүләре булдыру.

25.02

91

Хикәя язу «Мин яраткан песием”

1

Сөйләм теле үстерү

Хикәя язу

26.02

92

“Рәвеш” төркемчәләре темасы буенча диктант.

1

Контр. дәрес

Диктант№4

28.02

93

Хаталарны тикшерү

Вакыт һәм урын рәвешләре

1

Яңа материал өйрәнү

Вакыт һәм урын рәвешләренең эшнең үтәлү урынын һәм вакытын белдерүләре, кайчан? (вакыт рәвеше), кайда? кая?

3.03.15

94

Вакыт һәм урын рәвешләре

1

Ныгыту

кайдан? (урын рәвешләре) сорауларына җавап бирүләре.

4.03

95

Сәбәп-максат рәвешләре

1

Яңа материал өйрәнү

Сәбәп-максат рәвешләренең эшнең сәбәбен, максатын белде-рүләре, ник?

5.03

96

Сәбәп-максат рәвешләре

1

Белем күнекмәләр камилләштерү

нишләп? нигә? нилектән? сорауларына җавап бирүләре.

7.03

97

Рәвешләрнең сөйләм оештырудагы әһәмияте

1

Ныгыту, кабатлау

10.03

98-

Рәвешләрнең лексик һәм грамматик мәгънәсе

1

кабатлау

11.03

99

 Өйрәнелгән сүз төркемнәрен кулланып контроль изложение язу(исем, сан, сыйфат, рәвеш) язуга әзерлек. “Чуар тавык”

1

Контроль дәрес

 фикерне эзлекле язу.

Изложение№4

12.03

100

Изложение язу

1

14.03

101

Рәвешләргә морфологик һәм морфологик-синтаксик анализ

1

Кабатлау

Тема буенча үтелгәннәрне камилләштерү күнегүләре.Рәвешләргә морфологик анализ ясый белү.

17.03

102

“Рәвеш”темасын гомумиләштереп кабатлау

1

Ныгыту

Үткәннәрне ныгытуга күнегүләр эшләү

18.03

103

“Рәвешләр” темасын йомгаклап диктант. Язны чыпчыклар башлый

1

Контроль дәрес

Грамоталылык дәрәҗәсен тикшерү.

Диктант№5

19.03

Алмашлык ( 32 сәг.)

104

Хаталарны тикшерү.

АЛМАШЛЫК.Алмашлык турында төшенчә.

1

Кабатлау

Үзләрен атамыйча гына зат яки предметларга, аларның билгесе яки санына һәм хәлләренә күрсә тә торган сүзнең төркеменең алмашлык дип аталуы. Алмашлык ларның җөмләнең теләсә кайсы кисәге булып килә алуы.

21.03

105

Алмашлыкларның ясалышы

1

Яңа материал өйрәнү

Ясалышлары буенча алмашлыкларның   тамыр, ясалма, кушма, парлы, тезмә булулары. Алмашлыкларның җөмләнең теләсә кайсы кисәге булып килә алуы.

Карточка белән эш

1.04.15

106

“Алмашлык” темасын кулланып сочинение  язуга әзерлек “Тукай-якты йолдыз”

1

Контр.дәрес

Телдән сөйләм һәм язма сөйләм осталыгы,

Сочинение №4

2.04

107

Сочинение язу

1

күнекмәләре булдыру.

4.04

108

Алмашлык төркемчәләре

1

Яңа материал өйрәнү

Мәгънәләре буенча алмашлыкларның җиде төркемгә бүленүе: зат алмашлыклары, күрсәтү алмашлыклары, билгеләү алмашлыклары, сорау алмашлыклары, юклык алмашлыклары, билгесезлек алмашлыклары, тартым алмашлыклары.

7.04

109

Тәрҗемә күнегүләре, рус теле белән чагыштыру

1

Ныгыту

Тәрҗемә күнегүләре

8.04

110

Зат алмашлыклары

1

Яңа материал өйрәнү

I һәм II зат алмашлыклары сөйләмдә катнашкан затларны белдерә, берлек һәм

Тестларкуллану

9.04

111

Зат алмашлыклары

1

Белем күнекмәләр камилләштерү

күплек санда киләләр, килеш белән төрләнәләр, III зат алмашлык лары ул, аларсөйләмдә катнаш маган, әмма шулар турында сүз барган зат яки предметларны бел дерәләр, берлек яки күплек санда киләләр. Зат алмашлыкларының килешләр белән төрләнүе.

11.04

112-

Тартым алмашлыклары

1

Яңа материал өйрәнү

Предметның кайсы затка каравын белдергән алмашлыкларның тартым алмашлыклары дип аталулары. Алар

Тестларкуллану

14.04

113

Тартым алмашлыклары

1

Белем күнекмәләр камилләштерү

кайбер алмашлыкларга -ныкы, -некекушымчалары ялганып ясала.

15.04

114

Күрсәтү алмашлыклары

1

Яңа материал өйрәнү

Күрсәтү алмашлыкларының затка, предметка һәм шулай ук предмет яки эш-хәл билгеләренә күрсәтүе. Күрсәтү алмашлыкларының килешләр белән төрләнүе.

16.04

115

Күрсәтү алмашлыкларының тартым  б-н төрләнеше

1

Яңа материал өйрәнү

Күрсәтү алмашлыкларының предметның билгесенә яки рәвешенә ишарә иткәндә килешләр белән төрләнмәве, җөмләдә

Тәрҗемә итү күнекмәләре үткәрү

18.04

116

Күрсәтү алмашлыкларының килеш  б-н төрләнеше

1

Яңа материал өйрәнү

аергыч яки хәл булып килүләре. Күрсәтү алмашлыклары тартым белән төрләнгәндә аларга 3 зат кушымчасы ялгану.

21.04

117

“Алмашлык” темасын кулланып изложение язуга әзерлек «Аккошка әверелгән кыз”

1

Контр. дәрес

Телдән сөйләм һәм язма сөйләм осталыгы,

Изложение №5

22.04

118

Изложение язу

1

Сөйләм үстерү

күнекмәләре булдыру.

23.04

119

Сорау алмашлыклары.

1

Яңа материал өйрәнү

Сорау алмашлыкларының сорау формасында зат яки предметлар га, аларның билгесе яки саннарына һәм

25.04

120

Сорау алмашлыкларының килеш б-н төрләнеше.

1

Белем күнекмәләр камилләштерү

хәлләренә күрсәтүе.

28.04

121

Билгеләү алмашлыклары

1

Яңа материал өйрәнү

Билгеләү алмашлыкларының гадәттә затларны, предметларны гомумиләштереп белдерүләре. Аларның исемне ачыклап аергыч булып килгәндә төрләнмәүләре. Үзләре ачыклаган сүз урынына килгәндә

Тәрҗемә итү

29.04

122

Билгеләү  алмашлыклары

1

Белем күнекмәләр камилләштерү

килеш, тартым белән төрләнүе, берлектә һәм күплектә килүләре.

30.04

123

Билгеләү алмашлыкларының тартым белән төрләнеше

1

Яңа материал өйрәнү.

Үз алмашлыгының өч затка да каравы һәм тартым, килеш белән төрләнүе, берлектә һәм күплектә килүе.

2.05.15

124

Билгеләү алмашлыкларының килеш белән төрләнеше

1

Ныгыту

5. 05

125

Өйрәнелгән темаларны кулланып сочинение язуга әзерлек “9нчы май-Җиңү бәйрәме”

1

Контроль дәрес

Сочинение№5

6.05

126

Сочинение язу

1

7.05

127

Билгесезлек  алмашлыклары

1

Яңа материал өйрәнү.

Билгесезлек алмашлыкларының сорау алмашлыкларына әлләсүзе яки -дыр, -дер,

Тәрҗемә итү

9.05

128

Билгесезлек алмашлыклары

1

-тыр, -теркисәк чәләре кушылып ясалулары.

Диктант-7мин.

12.05

129

Юклык алмашлыклары

1

Яңа материал өйрәнү. Ныгыту

Юклык алмашлыкларының предметны, билгене кире кагуны яки аларның

13.05

130

Юклык алмашлыклары

1

Белем күнекмәләр камилләштерү

булмавын белдерүләре. Аларның сорау алмашлыклары алдына һичяки берсүзләрен кую юлы белән ясалулары.

14.05

131

Алмашлыкларга морфологик-синтаксик анализ

1

Кабатлау

Үзләре күрсәткән сүзләр җөмләнең кайсы кисәкләре булса, алмашлыкларның да шул ук кисәкләр булып килүе. Алмашлыкларга морфологик анализ ясый белү. Алмашлыкларга морфологик-синтаксик анализ ясый белү. Алмашлык темасы буенча өйрәнгәннәрне ныгыту.

16.05

132

 “Алмашлык”темасын  кабатлау 

1

Ныгыту

Үткәннәрне ныгытуга күнегүләр эшләү. Алмашлык темасы буенча өйрәнгәннәрне ныгыту.

диктант №6 (контроль)

19.05

133

Еллык контроль диктант.

1

Контроль дәрес

Грамоталылык дәрәҗәсен тикшерү.

Гариза язу.

20.05

134

Хаталар өстендә эш “Алмашлык”лар темасын

гомумиләштереп кабатлау

1

Белем күнекмәләр камилләштерү

21.05

135-

Хикәя язу.

Җәй могҗизалары

1

Сөйләм теле үстерү

Хикәя язу

23.05

Ел буена үткәннәрне кабатлау (5сәг.)

136

“Кабатлау” бүлегеннән күнегүләр эшләү.Сүз төркемнәре.

1

Белем күнекмәләр камилләштерү

26.05

137

“Кабатлау” бүлегеннән күнегүләр эшләү. Сан.

1

Ныгыту

6 нчы сыйныфта үткәннәрне гомумиләштереп

кабатлау, ныгыту

27.05

138

“Кабатлау” бүлегеннән күнегүләр эшләү. Алмашлык

1

Кабатлау

Уку елы дәвамында үтелгәннәрне

28.05

139

“Кабатлау” бүлегеннән күнегүләр эшләү.Килеш кушымчалары.

1

кабатлау.

29.05

140

Йомгаклау  дәресе.

1

Үткәннәрне ныгытуга күнегүләр эшләү

30.05


Каралды:                           Килешенде:                               Расланды:

Методик берләшмә         Директор урынбасары              Мәктәп директоры

җитәкчесе                         Закирова Ә.Т.                             Шәвәлиева М.И.

Салихова Г.А.____           ________________                     ______________    

Беркетмә № ___                                                                     Боерык №_____                                                                              “____”_____2014                                                                 “____”________2014

Татарстан  Республикасы Әлмәт муниципаль районы

Яңа Кәшер санатор интернат-мәктәбенең 1нче квалификацион категорияле укытучысы Гөлнара Атлас кызы Салихованың 6 нчы сыйныф татар төркеменә татар әдәбиятыннан эш программасы

                                                                                    Медико-педагогик киңәшмә

                                                                                   утырышында кабул  ителде

Беркетмә №_________________

2014-2015 нче уку елы

Рус мәктәбендә укучы татар балаларына татар әдәбияты укыту программасы буенча

 аңлатма язуы

Эш  программасы статусы

       Программа нигезенә Россия һәм Татарстанның “Мәгариф турында” законнары,  Россия, Татарстан Мәгариф һәм фән министрлыкларының татар әдәбиятыннан гомуми  белем бирүнең дәүләт стандартлары (Казан,2008) салынды.“Татарстан Республикасы дәүләт телләре һәм Татарстан Республикасында башка телләр турында” Татарстан Республикасы Законына (2004 ел, 1 июль),“2004-2013 нче елларга Татарстан Республикасы дәүләт телләрен һәм Татарстан Республикасында башка телләрне саклау, өйрәнү һәм үстерү буенча Татарстан Республикасы Дәүләт программасы” на (2004 ел, 11 октябрь),Татарстан Республикасының гомуми белем бирү мәктәпләрендә “Татар телен дәүләт теле буларак укыту турында” гы ТРның Мәгариф һәм фән министрлыгы тарафыннан тәкъдим ителгән (№1291520/1, 13.08.12) хатына, 2014-2015 нче уку елында гомуми  белем бирү мәктәпләрендә “Татар теле” һәм  “Әдәбият” фәннәре буенча төзелгән үрнәк программалар, дәреслекләр турында һәм аларны куллану буенча җибәрелгән аңлатмага , шулай ук ТРның Мәгариф һәм фән министрлыгы тарафыннан 2014 елның 8 июлендә чыккан  11005 / 14 номерлы “Татарстан Республикасының башлангыч һәм төп гомум белем бирү мәктәпләрендә 2014-2015нче уку елы өчен базис һәм үрнәк планнарын раслау”  дип исемләнгән һәм 2014 нче елның 29 нчы августында чыккан 66 нчы номерлы “Яңа Кәшер санатор интернат-мәктәбенең базис укыту планын” раслау боерыкларына, мәктәпнең “Эш программаларының структурасын раслау” турындагы локаль актына, “Рус телендә урта (тулы) гомуми белем бирү мәктәбендә татар  әдәбиятын укыту программасы”на  (төзүче-авторлары: Ф. Г. Галимуллин, З. Н. Хәбибуллина, Х. Г. Фәрдиева, Казан: Татарстан китап нәшрияты, 2011),  шулай ук ТР Мәгариф министрлыгы тарафыннан тәкъдим ителгән дәреслекләргә нигезләнеп төзедем.

    Рус мәктәбендә укучы татар балаларына татар әдәбиятын укытуның максат һәм бурычлары.

    Бүгенге көндә иң мөһим таләп мондый: мәктәпне тәмамлаганда, укучы үз алдына максат куярга һәм аны тормышка ашыру юлларын үзе таба алу дәрәҗәсенә күтәрелергә тиеш. Белем алу гамәлләренең структурасы – теория ярдәме белән, әдәби әсәрләргә анализ ясап, эчтәлек табу. Белем компонентлары өчәү: теория, өйрәнелә торган объект һәм алар арасындагы бәйләнеш – анализ гамәле.

    Рус мәктәбендә укучы татар балаларына татар әдәбиятын укытуга түбәндәге максат һәм  бурычлары куела:

   -матур әдәбият әсәрләрен (яки әдәби әсәрдән өзекләрне) укып үзләштерү,алар турында үз фикерләрен әйтергә өйрәтү;

-әдәби-теоритик төшенчәләрне аңлату һәм кулланыргша өйрәтү;

-текстны аңлап, сәнгатьле итеп, йөгерек укуына, дөрес яза белүенә, әдәби тел нормаларын саклап,төрле темаларга иркен сөйләшүенә ирешү;

 -халык авыз иҗаты, татар халкының җыр-музыкасы,театры, сынлы сәнгате белән таныштыру,күренекле язучылар һәм аларның әсәрләрен үзләштерүләренә ирешү;

  -укучыларда Ватанга, халыкка, туган телгә мәхәббәт, кешеләргә һәм әйләнә-тирәгә гуманлы караш тәрбияләү;

- матур әдәбият әсәрләрен мөстәкыйль уку күнекмәләре формалаштыру;

-укучыларның телдән һәм язма сөйләмнәрен үстерү;

-татар рус һәм башка әдәбиятларны чагыштырып карау күнекмәләре булдыру;

- хезмәт тәрбиясе һәм эстетик тәрбия бирү.

     Аңлашыла ки,бу бурычлар,аерым-аерым күрсәтелсәләр дә,үзара тыгыз бәйләнгәннәр.Алар бердәм уку-укыту процессында гамәлгә ашырылалар,чөнки  аларны мин дәрестә белем бирү,шәхес формалаштыру бергә бәйләп алып барам.

    Программага әсәрләрне  киләчәк яшъ буынны мәрхәмәтле, шәфкатьле, туган як табигатен саклаучы һәм яратучы, гомум-кешлекнең уңай сыйфатларына ия булган, милләт мәнфәгатьләрен яклардай кеше итеп тәрбияләү бурычларын күз алдында тотып сайладым.

    Башлангыч сыйныфлардагы эзлеклелекне дәвам иттереп, укучыларның белемнәрен         тулыландыру максатыннан, 5 – 9 нчы сыйныфларда халык авыз иҗатының  барлык төрләреннән дә  өстәмә үрнәкләр алдым. Беренчедән, алар укучыларга фольклордан тулы мәгълүмат бирә, икенчедән, телгә караган белемнәрне гамәли яктан ныгыту өчен кулланыла.

    Әдәби әсәрләрне өйрәнү барышында укучыларны сәнгатьле уку алымнарына өйрәтү дә әһәмиятле. Бу җәһәттән эшне түбәндәге юнәлешләрдә алып барыла:

  • татар теленең үзенчәлекле авазларын әйтү күнекмәләре булдыру;
  • сүз басымын дөрес куя белү;
  • логик басымны дөрес куя белү;
  • җөмләне фразаларга бүлү һәм дөрес пауза белән уку;
  • тавышны дөрес төшерә һәм күтәрә белү, ягъни интонацияне дөрес куллана белү күнекмәләре булдыру.

  Һәр сыйныф өчен программада “ Ятлау өчен әсәрләр”, “Сөйләшү тематикасы”,  “Дәрестән тыш уку” тематикасы тәкъдим ителә, укучыларның уку сыйфатын билгеләү максатында әдәби әсәрләр белән эшләүгә, әдәбият теориясеннән белем-күнекмәләр булдыруга таләпләр бирелә. Матур әдәбиятны, шул рәвешле, төрле яклап өйрәнү һәм үзләштерү укучыларның сөйләм һәм язу күнекмәләрен камилләштерүгә ярдәм итә. Шуңа күрә урта белемгә ия булган яшьләр ана телендә фикерли, иркен сөйләшә, дөрес яза белергә тиешләр дип саныйм.                

6 нчы сыйныфта  татар әдәбияты уку-укытуның эчтәлеге

Укыту планында 6 нчы сыйныфта татар әдәбиятыннан атнага 2  сәгать вакыт бирелә. Татар әдәбиятыннан тематик планны “Рус телендә урта (тулы) гомуми белем бирү мәктәбендә татар әдәбиятын укыту программасы (татар балалары өчен) 1-11 нче сыйныфлар ((төзүче-авторлары:Ф.Г.Галимуллин, З.Н.Хәбибуллина, Х.Г.Фәрдиева).- Казан:Татарстан китап нәшрияты,2011), ТР Мәгариф һәм фән министрлыгы тарафыннан тәкъдим ителгән Ф.Г. Галимуллин, Ф.К. Мифтиева, И.Г.Гыйләҗев (Казан: Татарстан китап нәшрияты, 2011) дәреслегенә нигезләнеп төзедем. Төп программада татар әдәбиятына 68 сәг. вакыт каралган, мәктәпнең базис укыту планы буенча, 35 уку атнасы хисабына, уку елы дәвамында татар әдәбиятына 70 сәг. планлаштырылган. Шуннан чыгып: язучы иҗатына-52 сәг., бәйләнешле сөйләм үстерүгә 12 сәг.(1сәг.  йомгаклау дәресе, укучыларның коммуникатив компетенцияләрен үстерү максатыннан б.с.ү.-1сәг.( милли традицияләр, орнаментлар)), дәрестән тыш укуга 4 сәг. вакыт бирелә

Темалар

Сәг. саны

Белем һәм күнекмәләр

1

Татар халык авыз иҗаты. Җырлар турында төшенчә (кыска җырлар).

2

Җырлар: “Яшә, Республикам!”, “Иске кара урман”, “Гөлҗамал”; Г.Тукай “Туган авыл”

2

Казан Кремле,Сөембикә манарасы һәм аларның архитектурасы

2

Кремль,Сөембикә манарасының архитектурасы турында мәгълүмат бирү

3

Абдулла Әхмәт

5

А.Әхмәт. “Үги кыз” пьесасы. Портрет, характеристика, драма әсәре турында төшенчә

4

М.Җәлил.

3

Шагыйрьнең  тормыш юлы һәм иҗаты .Муса Җәлилнең сугыш елларындагы эшчәнлеге. “Чәчәкләр”  шигыре. “Кызыл ромашка” шигыре

5

Муса Җәлил исемендәге Татар опера һәм балет академия театры

1

Аның оештыру тарихы, театрны тудыруга хезмәт иткән күренекле шәхесләр

6

Җырчы Зөләйха Хисмәтуллина

1

Җырчы иҗаты турында белешмә

7

Азат Аббасов

1

Җырчы иҗаты турында белешмә

8

Рөстәм Яхин.

1

Җырчы иҗаты турында белешмә

9

Һади Такташ.

3

Тормыш юлы һәм иҗаты. “Иптәшләр”,”Болай .. гади җыр гына” шигырьләре

10

Җәүдәт Фәйзи

2

Тормыш юлы һәм иҗаты. “Урман кызы” җыры(Һ. Такташ сүзләре)

11

Ибраһим Гази.

3

Тормыш юлы һәм иҗаты. “Йолдызлы малай” хикәясе

12

Халык артистлары Фуат Халитов

1

Тормыш юлы һәм иҗаты.

13

 Шәүкәт Биктимеров

1

Тормыш юлы һәм иҗаты.

14

Зәки Нури

2

Тормыш юлы һәм иҗаты. “Яңа шәһәр” шигыре

15

Сибгат Хәким.

4

Тормыш юлы һәм иҗаты.  “Җырларымда телим”, “ Әнкәй”, “Һәйкәл урынында уйланулар”, “Колын” шигырьләре, «Бакчачылар» поэмасы.

16

Ләбибә Ихсанова

5

Тормыш юлы һәм иҗаты. “Лачын кыз”,“Бүләк” хикәясе . Шомырт чәчәкләре ак кына

17

Равил Фәйзуллин.

2

Тормыш юлы һәм иҗаты. “Күмәч  пешерүчеләр җыры “, “Якты моң” һәм кыска шигырьләре.

18

Радик Фәизов.

4

Тормыш юлы һәм иҗаты. “Ә Җирдә тереклек бармы?” хикәясе

19

Нур Әхмәдиев.

3

Тормыш юлы һәм иҗаты. “Минем туган көнем” хикәясе

20

Резеда Вәлиева

2

Тормыш юлы һәм иҗаты. “Халкыма”, “ И газиз туган телем” шигырьләре. Аларда халык язмышы, туган тел язмышы мәсьәләләре күтәрелү.

21

Милли киемнәр

1

Милли киемнәрнең үзенчәлеге,тарихның төрле чорларда костюмнарның көче,әхлак тәртипләре,кешенең яңалыкка һәм камиллеккә табигый омтылышы белән ярашуын ачу. Ерак гасырлардан килүе, мөһимлеге, аларны сакларга кирәклеге

22

Милли традицияләр, орнаментлар

1

Аларның көнкүреш  дини гореф-гадәтләр белән бәйләнеше, төрләре, үзенчәлекләре Бина-корылмаларны бизәү ысуллары. Бизәкләрнең тарихилыгы, милли яшәү рәвешен чагылдыруы. Дөньяны танып белү үзенчәлеге белән милли орнаментларның бәйләнеше

23

Миили бәйрәмнәр. Сабантуй

2

                                              Барлыгы                                                    

52

Бәйләнешле сөйләм телен үстерү

13

Дәрестән тыш уку

4

Йомгаклау

1

 

                                             Барлыгы                                                      

70

Укучыларның  белем, осталык һәм күнекмәләренә таләпләр

Татар халык авыз иҗаты жанрларыннан:

  • әкиятләр, аларның төрләрен, геройларның төп сыйфатларын аера белү;
  • язучылар язган әкиятләрнең үзенчәлекләрен;
  • дөнья халыклары әкиятләрен;
  • мәкальләр, табышмаклар һәм укучыларның тапкырлыгын, зирәклеген билгеләүдә аларның ролен;
  • җырлар һәм аларның төрләрен аера белү.

Әдәбият теориясеннән:

  • хикәя, фантастик хикәя, очерк, повесть, нәсерне аера белү;
  • автобиографик повестьне;
  • шигырь һәм поэманың үзенчәлекләрен белү;
  • комедия жанры турында аңлатып бирү;
  • мәсәл жанрының үзенчәлеген;
  • әдәби әсәрнең сюжетын тотып ала белү;

-уңай герой, лирик герой төшенчәләрен аера белү;

-әсәр темасы, проблемасы, идеясе буенча фикер йөртә белү;

-халык авыз иҗаты жанрларын аңлап өйрәнү;

-укылган материалның эчтәлеге буенча фикер йөртергә өйрәтү;

-бирелгән үрнәк  буенча аерым өзекләргә анализ ясау күнекмәләрен үстерү;

-әдәби терминнарны белү, стиль-композиция үзенчәлекләрен аңларга өйрәтү.

-тәкъдим ителгән эпик, лирик һәм драматик әсәрләрне уку һәм аларга үз мөнәсәбәтеңне белдерә, бәя бирә белү;

-сайлап алган әсәрнең (кыскача, тулы, аерым бүлекләренең) эчтәлеген сөйли белү;

-әдәби әсәрнең төрләрен аера алу;

-сайлап алып (яки тәкъдим ителгән) язучының тормыш юлын, иҗатын сөйләү;

-әдәби әсәрнең төрен билгеләү;

-әдәби әсәрнең темасын, төп идея-эчтәлеген билгеләү;

-әдәби әсәр героена характеристика бирү;

-әдәби әсәрнең әһәмиятен, кыйммәтен, үзенчәлекләрен дәлилли, исбатлый белү;

-әсәрдә сюжет элементларын аера, композициясен, тел–сурәтләү чараларын күрсәтә, аңлата белү;

-автор һәм персонажлар телен анализлау (тел-сурәтләү чараларын таба, аңлата белү);

-әдәби әсәр буенча инша язу;

-әдәби әсәрләрдән сурәтләү чараларын таба белү сорала.

Татар мәдәниятеннән:

  • татар халкының гаилә-көнкүреш, гореф- гадәт һәм йолаларын аңлата белү;
  • милли орнаментларны аера белү;
  • әдәбиятка бәйле рәвештә балет, опера, сынчы кебек терминнарны аңлатып бирә белү сорала.

Предметара эшчәнлек алып бару юнәлешләре:

-әдәбиятны музыка, рәсем сәнгате белән бәйләп, сүз сәнгатенең кыйммәтен үстерү, матурлыкны танырга өйрәтү;

-татар әдәбиятын рус әдәбияты, башка халыклар әдәбиятлары белән бәйләп укытып, әдәбиятлар арасындагы уртак проблемаларны, уртак кыйммәтләрне күрсәтү аша дөнья культурасы, кешелек тарихы төшенчәләрен үзләштерүләре;

-әдәбиятны тарих, җәмгыять белеме, экология предметлары белән бәйләп, дөнья, яшәү, табигать, кешелек җәмгыяте турында күзаллау формалаштыру.

Укучының шәхси үсеш-үзгәреше:

-активлыкка, мөстәкыйль фикер йөртүгә, акыл һәм рухи эшчәнлеккә өйрәнү, шәхес буларак формалашуның дәвам итүе;

-үзең белән идарә итүгә юнәлдерелгән белем һәм күнекмәләрне тормышның төрле шартларында куллана белергә өйрәнү, тормышта үз урыныңны күзаллый башлау;

-милли горурлык һәм гражданлык хисләре формалашу;

-әхлак нормаларын, җәмгыятьтә яшәү кагыйдәләрен үзләштерү.

Татар әдәбияты буенча укыту-методик комплекты

Укытучы өчен

Татар әдәбияты. Теория. Тарих. Казан: Мәгариф, 2006;

А.Яхин. Әдәбият дәресләре. Казан: Мәгариф, 2003;

Д.Ф.Заһидуллина. Урта мәктәптә татар әдәбиятын укыту методикасы. Казан: Мәгариф, 2000.

Укучы өчен

Р.Н. Даутов, Н.Г. Гамбәров. Балачак әдипләре. Биобиблиографик белешмәлек. Казан: Мәгариф, 2005.

Ятлау өчен әсәрләр

Муса Җәлил. Кызыл ромашка.

Һади Такташ. Иптәшләр.

Зәки Нури. Яңа шәһәр.

Ләбибә Ихсанова. Лачын кыз.(өзек)

Равил Фәйзуллин. Күмәч пешерүчеләр җыры.

Нур Әхмәдиев. Минем беренче туган көнем. (өзек)

Сөйләшү тематикасы

Муса Җәлил исемендәге Татар дәүләт опера һәм балет  академия театры.

Муса Җәлилнең музей-квартирасында.

Хезмәт төбе-хөрмәт.

Батыр егет-ил күрке.

Ялкаулык хурлык, тырышлык-зурлык.

Дуслык, иптәшлек турында.

Казаным-башкалам.

Игенче.

Һөнәрле үлмәс, һөнәрсез көн күрмәс.

Тел белемнең ачкычы, акылның баскычы.

Дәрестән тыш уку

Хәдичә Җәлилова. Абыем турында.

Һади Такташ.Караборынның дусты.

Ләбибә Ихсанова.Шомырт чәчәкләре ак кына.

Г.Нәбиуллин. Урман заты(фантастик повесть)


Татар әдәбиятыннан календарь-тематик план

              Дәреснең  темасы

Сәг. саны

Дәрес тибы

Үзләштерелергә  яки камилләштерелергә тиешле

 белем-күнекмәләр

Контроль төре

Үткәрү вакыты

План.

Факт.

1

Татар халык авыз иҗаты.Җырлар турында төшенчә.

1

Яңа белем үзләштерү

Фольклор һәм аның жанрлары.Кыска җырлар. Җырларның тематикасы.

1.09.14

2

Җыр “Яшә, Республикам!”, “Иске кара урман”, “Гөлҗамал”

1

Ныгыту

Кеше тормышында җырның әһәмияте.

5.09

3

Казан Кремле  архитектурасы

1

Яңа белем үзләштерү, ныгыту

Кремль,Сөембикә манарасының архитектурасы турында мәгълүмат бирү. Казан Кремле-Татарстан башкаласының горурлыгы, мең еллык тарихка ия булган борынгы башкаланың үзәге.

8.09

4

Сөембикә манарасы , Кол Шәриф мәчете архитектурасы

1

Яңа белем үзләштерү, ныгыту

Сөембикә манарасы- бөтен дөнья татарлары өчен Туган ил символы.

12.09

5

Абдулла Әхмәт

1

 Яңа белем үзләштерү

Язучы турында белешмә бирү. Халык авыз иҗаты  турында мәгълүмат бирү.Аның жанрлары . Әкият  турында мәгълүмат бирү.(Г.Тукай «Шүрәле»)Аның төрләре .

15.09

6

А.Әхмәт. «Үги кыз» пьесасы.Беренче пәрдә

1

Яңа белем

үзләштерү

Үткен эчтәлек, җанлы форма, халыкчан образлылык.

19.09

7

А.Әхмәт. «Үги кыз» пьесасы. Икенче пәрдә

1

ныгыту

Әкияттәге уңай һәм тискәре образларны табу,аларга хас сыйфатларны билгеләү.

22.09

8

А.Әхмәт. «Үги кыз» пьесасы Өченче пәрдә

1

Белемнәрне ныгыту

Яшь буында намуслы, хезмәт сөючән, тырыш, һөнәрле булу сыйфатлары тәрбияләүдә пьесаның  роле.

26.09

9

А.Әхмәт. «Үги кыз» пьесасы. Дүртенче пәрдә

1

Белемнәрне ныгыту

Портрет, характеристика, драма әсәре турында төшенчә

29.09

10

Ялкаулык-хурлык, тырышлык-зурлык

1

Б.с.ү

М.Гафури “Ана” шигыре

3.10.14

11

 М.Җәлил. Шагыйрьнең  тормыш юлы һәм иҗаты.

1

Яңа белем үзләштерү,

ныгыту

М.Җәлилнең тоткынлык чоры,”Моабит дәфтәрләре” турында мәгълүмат бирү. Сугыш һәм әсирлектәге эшчәнлеге һәм көрәше белән таныштыру.

6.10

12

М.Җәлил  «Чәчәкләр», “Имән”   шигыре

1

Белемнәрне ныгыту

Батырлык турында мәкальләр. Шигырьне анализлау, төп фикерне ачыклау. Предметларны,табигатьне җанландырып сурәтләү. Чагыштыру турында төшенчә.

10.10

13

М. Җәлил “Кызыл ромашка” шигыре

1

Белемнәрне ныгыту

Сынландыру турында төшенчә бирү. Шигырьне анализлау,төп фикерне ачыклау,эчтәлекне эзлекле рәвештә сөйләргә өйрәтү. Фаҗига, драматизм белән батырлык, фидакарьлекнең үрелеше, табигатьнең боларга актив мөнәсәбәте.

«Кызыл ромашка» шигырен ятларга.

13.10

14

Муса Җәлил исемендәге Татар дәүләт опера һәм балет академия театры турында.

1

Катнаш

Аның төзелү тарихы, театрда беренче булып эшләүче күренекле  шәхесләр.

17.10

15

Хәдичә Җәлилова. Абыем турында.

1

Д.т.уку

М.Җәлил турында истәлекләр

20.10

16

М.Җәлилнең музей-квартирасында

1

Б.с.ү

М.Җәлилнең Казандагы музей-фатирына виртуаль экскурсия: http://tatar.museum.ru/Jalil/jalil.htm

24.10

17

Җырчы Зөләйха Хисмәтуллина

1

Яңа белем үзләштерү

Тормыш юлы һәм иҗаты турында белешмә. Аның җыр сәнгатен үстерүгә керткән өлеше

27.10

18

Җырчы Азат Аббасов

1

Яңа белем үзләштерү

Тормыш юлы,иҗаты. Аның опера сәнгатен үстерүгә керткән өлеше

31.10

19

Рөстәм Яхин.

1

Яңа белем үзләштерү

 Композиторның тормыш юлы,иҗаты турында белешмә.Татар музыкасында аның романслары,көйләренең милли фольклор белән бәйләнеше. Аның татар музыка сәнгатендә тоткан урыны.

10.11.14

20.

Һади Такташ.

1

Яңа материал үзләштерү

Һ.Такташ тормышындагы һәм иҗатындагы үзенчәлекләр белән танышу.Аның Тукай шигъриятендәге зур традицияләрне дәвам иттерүче новатор шагыйрь булуын аңлатырга.

14.11

21.

Һ.Такташ  “Иптәшләр” шигыре

”Болай .. гади җыр гына” шигыре

1

Шигырьне сәнгатьле уку, анализ

Шигырьнең темасын билгеләү. Милләтләр арасындагы дуслыкны Туган илне сакларга әзер тору аша күрсәтү.

“Иптәш-ләр” ши-гырен ятларга

17.11

22.

Һ.Такташ “Караборынның дусты” хикәясе (“Караборын танымады”, “Яхшы кешеләр түгел икән”)

1

Яңа материал үзләштерү

Азатлык өчен көрәшнең гәүдәләнеше. Караборынның кичерешләрен сурәтләүдә авторның осталыгы. Кешеләр арасындагы мөнәсәбәт. Әйдүк белән Караборынның дуслыгы

21.11

23

Һ.Такташ “Караборынның дусты” хикәясе

Д.т.уку

24.11

24

Дуслык, иптәшлек турында

1

Б.с.ү.

Әйт дустыңны- әйтермен кемлегеңне

Тугры дус-җанлы хәзинә. Ә.Еники “Матурлык” әсәре

28.11

25

Җәүдәт Фәйзи

1

Яңа материал үзләштерү

Композиторның тормыш юлы, иҗаты турында белешмә.

1.12.14

26

Җ.Фәйзи. “Урман кызы” җыры

1

Яңа материал үзләштерү

Һ.Такташның «Урман кызы» җырын тыңлау.

5.12

27

Ибраһим Гази.

1

Яңа материал үзләштерү

Әдипнең тормыш юлы, иҗаты турында белешмә.

8.12

28

И.Гази «Йолдызлы малай» хикәясе

1

Әсәрне сәнгатьле уку, анализ

Әсәрдә сугышның ачы фаҗигасе  тасвирлануы.

12.12

29

И.Гази «Йолдызлы малай» хикәясе

1

Әсәрне сәнгатьле уку, анализ

Явызлыкка каршы нәфрәт тәрбияләү ягыннан хикәянең әһәмияте

15.12

30

Батыр егет-ил күрке

1

Б.с.ү.

Бәйләнешле фикели белү сәләтен, дөрес җөмләләр төзү осталыгын үстерү.М.Мәһдиев “Фронтовиклар”

19.12

31

Халык артистлары Фуат Халитов

1

Яңа материал үзләштерү

Татар театрын үстерүгә керткән өлешләре. Әлеге артистлар башкарган рольләр турында фикер алышу.

22.12

32

Шәүкәт Биктимеров

1

Яңа материал

үзләштерү,

ныгыту

26.12

33

Зәки Нури

1

Яңа материал үзләштерү

Шагыйрь турында белешмә.

12.01.15

34

З.Нури  “Яңа шәһәр” шигыре

1

Шигырьне сәнгатьле уку, анализ

 Илдәге  үзгәрешләр, аларның үсеше. Шигырьнең төзелеше

Шигырь-не ятлар-га

16.01

35

Казаным-башкалам

1

Б.с.ү.

Бәйләнешле фикерли белү сәләтен,дөрес җөмләләр төзү осталыгын үстерү.

19.01

36

Сибгат Хәким.

1

Яңа материал үзләштерү

Шагыйрьнең тормыш юлы һәм иҗаты турында белешмә“ Әнкәй”, “Һәйкәл урынында уйланулар”, “Колын” шигырьләре

23.01

37

С.Хәким. «Җырларымда телим» шигыре

1

Шигырьне сәнгатьле уку, анализ

Шагыйрь әсәрләрендә  тирән лиризм,  сәнгатьчә гадилек,сугышчан патриотизм.

26.01

38

«Бакчачылар» поэмасы.

1

Шигырьне сәнгатьле уку, анализ

Поэманы аңлатмалы уку.Эчтәлекне үзләштерү.Хезмәт кешесенә ихтирам тәрбияләү.

30.01

39

1

Яңа материал үзләштерү, ныгыту

«Бакчачылыр»  поэмасы

1

Ныгыту

Шагыйрь әсәрләрендә тирән лиризм, сәнгатьчә гадилек, халыкчан патриотизм.

2.02.15

40

Һөнәрләр турында сөйләшү

И.Юзеев. «Бакчачы турында баллада»

1

Б.с.ү

“Һөнәрле үлмәс, һөнәрсез көн күрмәс”мәкаленең эчтәлеген, мәгънәсен ачыклау.Хезмәт һәм һөнәр сүзләре арасындагы охшаш һәм аермалы мәгънә төсмерләренә төшенү.

6.02

41

Ләбибә Ихсанова

1

Яңа материал үзләштерү, ныгыту

Язучы турында белешмә.

9.02

42

Л.Ихсанова «Лачын кыз»

1

Яңа материал үзләштерү

Хатын-кызларның кыюлыгы, фидакарьлеге.

Өзек ятларга

13.02

43

Л.Ихсанова «Лачын кыз» хикәясе

1

Ныгыту

Өстәмә чыганаклардан мәгълүмат бирү (“Акчарлак” газетасы)

16.02

44

Кызлар-йолдызлар

1

Б.с.ү.

Герой хатын-кызлар һәм аларның батырлыгы турында фикер алышу

20.02

45

Л.Ихсанова  “Бүләк” хикәясе

1

Эчтәлекне үзләштерү

яшьләр арасындагы дуслык һәм мәхәббәт мәсьәләләре.Хикәяне аңлатмалы уку.

23.02

46

Л.Ихсанова  “Бүләк” хикәясе

1

 Узган дәрес материалын ныгыту, әсәргә анализ

Эчтәлекне үзләштерү. Кабат хезмәт темасын күтәрү.

27.02

47

Яраткан шөгылем

1

Б.с.ү

“Яраткан шөгылем” темасына хикәя язу

2.03.15

48

Л.Ихсанова . Шомырт чәчәкләре ак кына

1

Д.т.уку

6.03

49

Равил Фәйзуллин.

1

Яңа материал үзләштерү, ныгыту

Шагыйрь турында белешмә.

9.03

50

Р.Фәйзуллин  “Күмәч  пешерүчеләр җыры”, “Якты моң” шигырьләре.

1

Катнаш

Игенчеләргә хөрмәт,икмәкне кадерләргә өйрәтү, һәр һөнәрнең үзенчәлеге турында фикер алышу.

Шигырь-не ятлар-га

13.03

51

Игенче темасына сөйләшү.

1

Б.с.ү.

16.03

52

Радик Фәизов.

1

Яңа материал үзләштерү

Язучы иҗатына белешмә.

20.03

53

Р.Фәизов. «Ә Җирдә тереклек бармы?» хикәясе

1

Яңа материал үзләштерү, анализлау

Фантастик хикәя турында төшенчә. Рифнең хыяллары,фәнгә омтылышлары белән танышу.

3.04.15

54

Р.Фәизов. «Ә Җирдә тереклек бармы?» хикәясе

1

ныгыту

Язучының кеше һәм галәм мөнәсәбәте мәсьәләсен үзәккә куюы, малайның үзен Җир планетасы вәкиле итеп тоюын сурәтләүнең әһәмияте

6.04

55

Р.Фәизов. «Ә Җирдә тереклек бармы?» хикәясе

1

катнаш

Язучының кеше һәм галәм мөнәсәбәте мәсьәләсен үзәккә куюы, малайның үзен Җир планетасы вәкиле итеп тоюын сурәтләүнең әһәмияте

10.04

56

Г.Нәбиуллин   Урман заты.

1

Д.т.уку

13.04

57

Мин һәм киләчәк

1

Б.с.ү

Киләчәк тормышны, җир шарындагы үзгәрешләрне күзаллап хыялый хикәя язу

17.04

58

Нур Әхмәдиев.

1

Яңа материал үзләштерү

Шагыйрьнең иҗаты,тормыш юлы турында белешмә.

20.04

59

Н.Әхмәдиев “Минем туган көнем” хикәясе

1

Яңа материал үзләштерү, анализлау

Язучы турында белешмә бирү. Әсәрне сәнгатьле уку, идея-эчтәлеген ачу.Хикәядә сурәтләнгән балаларның

Өзек ятларга

24.04

60

Н.Әхмәдиев “Минем туган көнем” хикәясе

1

ныгыту

кимчелекле һәм уңай якларын таптыру.Әдип әнисенең олы җанлылыгы,кешелекле сыйфатларына игътибар юнәлтү.

27.04

61

Минем туган көнем

1

Б.с.т.ү

1.05.15

62

Резеда Вәлиева

1

Яңа материал үзләштерү

Язучы турында белешмә бирү

4.05

63

Р.Вәлиева “И газиз туган телем”

1

Шигырьне анализлау

Шигырьдә халык язмышы, туган тел язмышы мәсьәләләре күтәрелү.

8.05

64

Тел-белемнең ачкычы, акылның баскычы.

1

Б.с.т.ү  

Рус язучыларының тәрҗемә әсәрләре. А.П.Чехов “Анюта”

11.05

65

Милли  традицияләр, йолалар

1

материалны

ныгыту

Ерак гасырлардан килүе, мөһимлеге, аларны сакларга кирәклеге

15.05

66

Милли  бәйрәмнәр

1

Яңа материал үзләштерү

Аларның көнкүреш  дини гореф-гадәтләр белән бәйләнеше, төрләре, үзенчәлекләре

18.05

67

Милли бәйрәмнәр “Сабантуе”

1

Б.с.т.ү.

Сабантуе бәйрәме . Г.Бәширов “Сабантуй”

22.05

68

Милли  киемнәр

1

Ныгыту

Милли киемнәрнең үзенчәлеге,тарихның төрле чорларда костюмнарның көче,әхлак тәртипләре,кешенең яңалыкка һәм камиллеккә табигый омтылышы белән ярашуын ачу.                    

25.05

69

Милли  орнаментлар

1

Ныгыту

Бина-корылмаларны бизәү ысуллары. Бизәкләрнең тарихилыгы, милли яшәү рәвешен чагылдыруы. Дөньяны танып белү үзенчәлеге белән милли орнаментларның нык бәйләнеше

28.05

70

Йомгаклау дәресе

1

Йомгаклау

30.05


По теме: методические разработки, презентации и конспекты

5 нче сыйныф өчен татар теленнән эш программасы

Рус мәктәбендә  5 нче сыйныфының татар төркемендә укучы балаларга  татар теленнән эш программасы...

7 нче сыйныф өчен татар теленнән эш программасы

7 нче сыйныфта татар теленнән эш программасы 2008 нче елда чыккан    2009 нчы елда расланган вакытлы дәүдәт стандартларына нигезләнеп       төзелгән....

10 нчы сыйныф өчен татар теленнән эш программасы

10 нчы сыйныф өчен татар теленнән эш программасы 2008 нче елда чыккан 2009 нчы елда расланган вакытлы дәүләт стандартларына нигезләнеп төзелгән...

татар мәктәбенең 9 сыйныфы өчен татар теленнән эш программасы

9 сыйныф өчен татар теленнән эш программасы...

татар мәктәбенең 9 сыйныфы өчен татар теленнән эш программасы

Татар мәктәбенең 9 нчы сыйныфы өчен татар теленнән эш программасы “Каралды”“Югары Стәрле авылы төп гомуми белем мәктәбе”  методик берләшмә җитәкчесе:  _________________ Сәмигуллина В.Н....

3 нче сыйныф өчен татар теленнән эш программасы (рус мәктәбендә татар төркеме)

Рус мәктәпләрендә эшләүче татар теле укытучыларына эш программасы һәм календарь-тематик план төзүдә куллану өчен....

ТАТАР УРТА ГОМУМИ БЕЛЕМ БИРҮ МӘКТӘБЕНЕҢ 5 НЧЕ СЫЙНЫФЫ ӨЧЕН ТАТАР ТЕЛЕННӘН ЭШ ПРОГРАММАСЫ

  Программа түбәндәге дәүләт документларына нигезләнеп язылды:1.“Татарстан Республикасы дәүләт телләре һәм Татарстан Республикасында башка телләр турында” Татарстан Республикасы Закон...