Презентация "Функционалдыг стилистика" деп темага 9-ку класстыӊ өөреникчилеринге кичээл-катаптаашкын
методическая разработка (9 класс) на тему
"Функционалдыг стилистика" деп темага 9-ку класстыӊ өөреникчилеринге кичээл-катаптаашкын
Скачать:
| Вложение | Размер |
|---|---|
 stilistika.pptx | 760.39 КБ |
Предварительный просмотр:
Подписи к слайдам:
Функционалдыг стиль аргалары
Тыва дылды ажыглап турарының аайы -биле
Тыва дылды ажыглап турарының аайы -биле Чугаалажыр стиль
Тыва дылды ажыглап турарының аайы -биле Чугаалажыр ном стиль стили
Тыва дылды ажыглап турарының аайы -биле Ч угаалажыр ном стиль стили Эртем
Тыва дылды ажыглап турарының аайы -биле Чугаалажыр ном стиль стили Эртем албан-херек
Тыва дылды ажыглап турарының аайы -биле Чугаалажыр ном стиль стили Эртем албан-херек публицистика
Тыва дылды ажыглап турарының аайы -биле Чугаалажыр ном стиль стили Эртем албан-херек публицистика чечен чогаал
Чугаалажыр стиль Онзагай талалары : Бөдүүн чугаа сөстерин хереглээри Артынчылар Бичеледир , чассыдар кожумактарлыг чүве аттарын хөйнү ӊ саныны ӊ – лар деп кожумааны ӊ база суг деп сөстү ӊ дузазы -биле кижилерни бөлүктей көргүзери Домакта сөстерни ӊ туружун элээн хостуг ажыглаары Аян сөстерин ажыглаары Адалгаларны ажыглаары Дорт чугааны ажыглаар Диалогту ажыглаары
Тема: Функционалдыг стилистика
Кичээлдин сорулгалары : 1. Функционалдыг стильдерни катаптаар 2. Созуглелдин стилин тодарадып ооренир 3. Стильдерни амыдыралга ажыглап билир кылдыр чанчыгып алыр
Хол үж ү үн бижиириниң дүрүмнери : 1 . Документиниң ады . 2. Хол үжүү бижип турар кижиниң долу ады болгаш күүседип турар ажылы . 3. Кандыг албан черинден азы кижиден чүнү алганы . 4. Алган чүүлүнүң ады , түңү ( ооң үнезин саннар -биле айыткаш , скобка иштинге сөс -биле бижиир ). 5. Чүү чүвеге ( документ, айтыышкын , дужаал , дилег …) үндезилээш алганы . 6. Ап турар кижиниң холунуң үжүү . 7. Хол үжүүн бижээн ай, хүнү , чылы .
Сөзүглел №1 . Статья 5. Күрүне дылдары 1. Тыва Республиканы ӊ Күрүне дылдары тыва болгаш орус дылдар болур . 2. Тыва Республика шупту нацияларны ӊ дылдарын кадагалап арттырып алырынга болгаш ону шинчилээринге база оо ӊ сайзыраарынга эптиг байдалдарны тургузарын хандырып турар .
Сөзүглел № 2. Таптыг-ла 10 шак турда Спасский хаалгазындан аскымнап турар ак аъдын мунупкан Ада-чур…уӊ дайыныны ӊ маадыры маршал Г. К. Жуков үне халдып келди . Аӊаа уткуй шериг пар… ыны ӊ командылакчызы маршал Рокоссовский база-ла ак аъ … ыг халдып бар чор . Көрбээним-даа көрүп хөрек-чүрээм хөлзеп тур. Шүлүктү ӊ одуруглары-даа төрү … үнүп кээп тур. Дайылдажып турган шериг кезектери фронтузуну ӊ аайы -биле эр… ип тургулаан . Баштайгы кезектер эртип турда , шинелини ӊ хөрээнде орде… ери чайыннаан даянгыыштыг улгады берген кижи сорук кирип алгыра каапты : Бо -… ур , бо -… ур бисти ӊ фронтувус дей каапкаш карактарыны ӊ бүлдеӊнээн чажын чода чоруй уламчылады . Бо Украинаны ӊ №1 фронтузу -… ур , бисти ӊ тывалар аӊаа тулчуп турган болдур ийин диди . Ол бисти ӊ депутат Сергей Кочетов-… ур .
Сөзүглел №3 . Тыва улусту ӊ хоочун уран культуразында көскү черни аас чогаалы (фольклор) ээлеп турар . Ол музыка, чурумалдыг каасталга , сиилбиг болгаш янзы-бүрү оюннар -биле кады үе-дүптен бээр чонну ӊ ортузунга нептереп , шылгараӊгай эстетиктиг рольду ойнап келген . Аас чогаалы болза кижи төрелгеттенни ӊ угаан -бодал ажылыны ӊ кайгамчыктыг чедиишкиннерини ӊ бирээзи . Чогаадылганы ӊ бо хевири эрте-бурунгу шагдан бээр делегейни ӊ шупту улустарында бар. Ниитилелге кандыг-даачүве онза хереглел чокка тывылбас-даа , үр туруп-даа шыдавас . А фольклор баштайгы төрел бөлүк амыдыралындан бээр амга чедир хөгжүп , узун төөгүнү эрткен . Ол дыл ышкаш , кижиден кажан-даа адырлып көрбээн .
Сөзүглел № 4. Чер кырыны ӊ 11 хире хуузу кылагар дош -биле шыптынган . Амгы үеде дошту ӊ объемун 30000000 квадрат километр кылдыр санап турар . Ук объемче айсбергтер , Соӊгу полюсту ӊ доштуг бөрттери , Антарктиданы ӊ материк доштары база шыпшыктарны ӊ доштуг бедиктери кирип турар . Бир эвес черниӊ кырын доштуг объем-биле дески кылдыр шывар болза , ол чер кырын 60 сантиметр хире кылын кылдыр шыптар . Чер кырында эӊ-не кылын дош Антарктидада – 5000 метр хире . Бир эвес бүдүн чер кыры дошту ӊ чайынналыры ышкаш болур болза , чер кырыны ӊ ортумак температуразы 90 хире градус болур .
1 сөзүглел албан-херек стилинге хамааржыр . Онзагайы : Сөстери , сөс каттыжыышкыннары бодалды анаа -ла соок аян -биле дамчыдып турар , сагыш-сеткил , эмоция сиӊген утка чок , сөстерни ӊ дорт уткалары ажыглаттынып турар .
2 сөзүглел чечен чогаал стилинге хамааржыр . Онзагайы : Номчукчуну ӊ угаан-медерелинден аӊгыда , оо ӊ сагыш-сеткилинге дээр болгаш аӊаа чер-чурттуну ӊ маадырларынга чоргаарал хөөнүн киирип турар , дорт чугааны ажыглааны , диригжидилгени ажыглаан . Таптыг-ла 10 шак турда , Спасский хаалгазындан аскымнап турар ак аъдын мунупкан Ада- чуртту ӊ дайыныны ӊ маадыры маршал Г. К. Жуков үне халдып келди . Аӊаа уткуй шериг парадыны ӊ командылакчызы маршал Рокоссовский база-ла ак аъттыг халдып бар чор . Көрбээним-даа көрүп , хөрек-чүрээм хөлзеп тур. Шүлүктү ӊ одуруглары-даа төрүттүнүп кээп тур. Дайылдажып турган шериг кезектери фронтузуну ӊ аайы -биле эрттип тургулаан . - Баштайгы кезектер эртип турда , шинелини ӊ хөрээнде орденнери чайыннаан даянгыыштыг улгады берген кижи сорук кирип алгыра каапты : - Бо-дур , бо-дур бисти ӊ фронтувус ! – дей каапкаш , карактарыны ӊ бүлдеӊнээн чажын чода чоруй уламчылады . – Бо Украинаны ӊ №1 фронтузу-дур , бисти ӊ тывалар аӊаа тулчуп турган болдур ийин – диди . Ол бисти ӊ депутат – Сергей Кочетов-тур. төрүттүнүп кээп тур - диригжидилге
ПУБЛИЦИСТИКА СТИЛИ Тыва улустуӊ хоочун уран культуразындакөскү черни аасчогаалы (фольклор) ээлептурар . Ол музыка, чурумалдыгкаасталга , сиилбигболгашянзы-бүрүоюннар-биле кадыүе-дүптенбээрчоннуӊ ортузунганептереп , шылгараӊгайэстетиктигрольдуойнапкелген. Аасчогаалыболзакижитөрелгеттенниӊ угаан-бодал ажылыныӊ кайгамчыктыгчедиишкиннериниӊ бирээзи . Чогаадылганыӊ бохевириэрте-бурунгушагданбээрделегейниӊ шуптуулустарында бар. Ниитилелгекандыг-даачүвеонзахереглелчоккатывылбас-даа, үртуруп-даашыдавас. А фольклор баштайгытөрелбөлүкамыдыралынданбээрамгачедирхөгжүп , узунтөөгүнүэрткен . Олдылышкаш , кижиденкажан-дааадырлыпкөрбээн.
4 сөзүглел эртем стилинге хамааржыр . Онзагайы : Болуушкуннар чаӊгыс угланыышкынныг , тодаргай илереттинген , тодаргай барымдааларга үндезилеттинери , медээ домаа колдап чоруур , эртем терминнери ажыглаттынган
Эртем стили Онзагай талалары : Болуушкуннарныӊ дараалаштыр , чаӊгыс угланыышкынныг , тодаргай илереттинген болуру Тодаргай барымдааларга үндезилеттинери Медээ домаа колдап чоруур Эртем-техниканы ӊ терминнери , түӊнекчи болгаш тодарадыкчы сөстер хөй хереглеттинер
Публицистика стили Онзагай талалары : Өндур-бедик болгаш көдүрлүүшкүннүг аян киирер социал- политиктиг терминнер Килеӊнээн , шооткан , чүүлдүгзүнген хөөннү илередир сөстер болгаш бөлүглелдер Быжыг сөс каттыжыышкыннары , үлегер домактар болгаш чечен сөстерни ӊ калбаа -биле хереглеттинери
Албан-херек стили Онзагай талалары : Сөстери , сөс каттыжыышкыннары бодалды анаа -ла соок аян -биле дамчыдары Сагыш-сеткил сиӊген утка чок болуру
Чечен чогаал стили Онзагай талалары : Номчукчунуӊ угаан-медерелинден аӊгыда , оо ӊ сагыш-сеткилинге дээр болгаш аӊаа кандыг-бир хөөннү киирер Дылдыӊ стиль аргаларын элбээ -биле ажыглаар Дорт чугааны калбаа -биле ажыглаар ( романнар , тоожулар , чечен чугаалар , шүлүглелдер , шиилерни ӊ киржикчилерини ӊ чугаалары ). Эпитет, деӊнелге , метафора, гипербола дээшдылды ӊ өске-даа чурумалдыг аргаларын үргүлчү хереглээр . Бо аргалар ылаӊгыя шүлүк чогаалынга делгереӊгей ажыглаттынар .
Төрээн чер-чуртунга , оо ӊ культуразынга ынак болурунга кижи эӊ-не бичиизинден -не эгелеп кижизиттинген болур . А ол бодунуӊ өг-бүлезинге , чурттап турар оран-савазынга , төрээн школазынга ынаандан эгелээр . Оон ыӊай чүден эгелээрил дизе , төрээн чер-чуртунга ынак кижини ӊ бодунуӊ ышкаш төрээн черинге , бажы ӊ- балгадынга , ылаӊгыя , төрээн дылынга ынак кижилерге хүндүткелден эгелээр .
Рефлексия. - Оюн-кичээл силерге солун болду бе ? - Сорулгаларывыс чедип алдынган бе ? - Кандыг онаалгалар солун болду ? - Кайы онаалгаларга арай бергедээшкиннерге таваржыр -дыр силер ? - Тыва дылдыӊ кайы кезектерин катаптаза чугула деп санап тур силер ?
Онаалганы шилип алыр 1 . Өөредилге болгаш чечен чогаал номнарындан азы интернеттен аӊгы-аӊгы стильдерге хамаарышкан тыва дыл дугайында бижиттинген сөзүглелдер тып бижиир , стильдерин болгаш онзагай талаларын айтыр . 2. Стильдерин болгаш онзагай талаларын айтып тургаш , аӊгы-аӊгы стильдерге хамааржыр тыва дыл дугайында 2-3 сөзүглел чогаадыр .
Кичээнгейлиг ажылдаанынар дээш четтирдим !
По теме: методические разработки, презентации и конспекты
Патриотик темага дәрес эшкәртмәләре.
Тема: «Бер адым да артка чигенмәм»Максаты: Ф.Кәрим иҗатын өйрәнгәндә патриотик тәрбия бирү. 7 класста Фатих Кэрим ижатын өйрәнугә һәм анализлауга 2 сәгать, «Кыңгыраулы яшел гармун» поэмасы...
“Тезмә саннар”дигән темага язылган дәрес эшкәтмәсе. 3 нче сыйныф.
Укучыларны татар телендә кулланыла торган тезмә саннарны дөрес әйтергә һәм аларны сөйләмдә автоматик рәвештә дөрес кулланырга өйрәтү; укучыларда татар теленә карата мәхәббәт һәм ихтирам хисе тәр...
“Сан “ сүз төркеме турында төшенчә” дигән темага дәрес эшкәртмәсе. 5 нче сыйныф.
Сан” сүз төркеме турында аңлату; укучыларның сөйләм язма телләрен үстерү; белемнең кирәклеге турында әхлакый тәрбия бирү....
Ф.Яруллинның "Ялкау ялы" шигыренә нигезләнеп "Яшәү яме" дигән темага үткәрелгән дәрес эшкәртмәсе.гән
6 нчы сыйныфта Фәнис Яруллин иҗатын өйрәнү һәм анаың шигырьләрен укып анализлау. Укучыларга әхлак тәрбиясе бирү....
"Функционалдыг стилистика" деп темага 9-ку класстыӊ өөреникчилеринге кичээл-катаптаашкын
"Функционалдыг стилистика" деп темага 9-ку класстыӊ өөреникчилеринге кичээл-катаптаашкын...