Рабочая программа по татарскому языку и литературе для 10 класса
рабочая программа (10 класс) на тему

Замалиева Римма Габбасовна

Эш программасы 10 нчы сыйныф өчен төзелде.

Рус телендә сөйләшүче балаларга 10 нчы сыйныфта татар телен укыту буенча  Мәгариф һәм фән министрлыгы тарафыннан әзерләнгән программа буенча татар теле һәм әдәбиятына  102 сәгать исәпләнгән. Мәктәпнең  гамәлдәге уку планы буенча татар  теленә 1 сәгать бирелә, 35 атна, ел буена 35 сәгать.

Югары баскычта укучылар 1-9 сыйныфларда алган белемнәрен тагын да тулыландыралар, киңәйтәләр, гомумиләштерәләр. Урта баскычта өйрәнелгән темаларга өстәп, укучыларны Татарстанның сәнәгый-икътисади, фәнни һәм мәдәни үсеше, халыкара элемтәләре, Россиядә һәм дөнъяда тоткан урыны, Татарстанның югары уку йортлары, Татарстандагы яшьләр хәрәкәтләре, яшьләр арасындагы мөнәсәбәтләр һәм спорт казанышлары турында иркен аралашуга чыгару максат итеп куела.

Шәхеснең белемле булуы, тәрбиялелек һәм аның фикерләү сәләте үсеше дәрәҗәсеннән дәтора. Укыту процессында үстерү, тәрбия максатларын даими күзаллап эшләү – укытуның практик ягы уңышлылыгының алшарты. Программага сайланган эчтәлек  нигезендә сөйләм эшчәнлегенең барлык төрләре буенча эш оештырганда, бу максатлар беренче плангакуела.

Югары баскычта балаларның психик үсешен фикерләүне үстерү белән бәйле психик функцияләр: логик фикерләү, сәбәп-нәтиҗә бәйләнешләрен табу, индуктив һәм дедуктив фикер йөртүне үстерүгә аеруча игътибар таләп ителә.

“Татар теле һәм әдәбияты” предметына карата уңай мотивация һәм тотрыклы кызыксыну булдыру һәм шулар нигезендә белем алуның     алдагы баскычларында татар телен уңышлы үзләштергә шартлар тудыру:

-шәхесара һәм мәдәниятара аралашуда  татар теленә карата ихтирамлы караш булдыру һәм аны яхшы өйрәнү теләге тудыру;

-тиешле мәгълүматны табу өчен, энциклопедия, белешмәләр, сүзлекләр, электрон ресурслар куллану.

- уку хезмәтендә үзеңә максат куя, бурычларны билгели белү;

- ихтыяр көче, максатчанлык, активлык кебек сәләтләрне формалаштыру.

Татар теле укытуның бурычлары.

-татар телендәге сөйләмне фонетик, лексик, грамматик яктан дөрес төзергә күнектерү.

-  укучыларга  нинди дә булса сүзне, я грамматик категорияне тану, аеру, аңлау, тәрҗемә итү дәрәҗәсендә генә түгел, аларны аралашу максатыннан мөстәкыйль кулланырлык дәрәҗәдә  өйрәтү.

 -укучыларның логик фикерләүләрен үстерү.

Скачать:

ВложениеРазмер
Файл tatarskiy_yazyk_i_literatura10_klass.docx66.01 КБ

Предварительный просмотр:

                                  10 нчы    сыйныф рус төркеме өчен

татар теле буенча эш программасы.

(Атнага 1 сәгать исәбеннән, елга  35 сәгать.)

                                                                 АҢЛАТМА  ЯЗУЫ.

   Эш программасы түбәндәге документларны исәпкә алып төзелә:

1.Татарстан Республикасы Мәгариф һәм фән министрлыгының  “Рус телендә сөйләшүче балаларга татар телен һәм әдәбиятын укыту  программасы”.– Казан, 2013.

2. “60 нчы урта гомуми белем бирү мәктәбе” муниципаль  бюджет гомуми белем бирү учреждениесенең 2014-2015 уку елы өчен укыту планы.

Дәреслек - Татар теле. Рус телендә урта гомуми белем бирүче мәктәпнең 10 нчы классы өчен татар теле дәреслеге ( рус телендә сөйләшүче балалар өчен). Татарстан Республикасы Мәгариф һәм фән министрлыгы тарафыннан рөхсәт ителгән.Казан * "Мәгариф" нәшрияты* 2009. Дәреслек авторлары -  Р.З.Хәйдәрова Р.Л.Малафеева.

Эш программасы 10 нчы сыйныф өчен төзелде.

Рус телендә сөйләшүче балаларга 10 нчы сыйныфта татар телен укыту буенча  Мәгариф һәм фән министрлыгы тарафыннан әзерләнгән программа буенча татар теле һәм әдәбиятына  102 сәгать исәпләнгән. Мәктәпнең  гамәлдәге уку планы буенча татар  теленә 1 сәгать бирелә, 35 атна, ел буена 35 сәгать.

Югары баскычта укучылар 1-9 сыйныфларда алган белемнәрен тагын да тулыландыралар, киңәйтәләр, гомумиләштерәләр. Урта баскычта өйрәнелгән темаларга өстәп, укучыларны Татарстанның сәнәгый-икътисади, фәнни һәм мәдәни үсеше, халыкара элемтәләре, Россиядә һәм дөнъяда тоткан урыны, Татарстанның югары уку йортлары, Татарстандагы яшьләр хәрәкәтләре, яшьләр арасындагы мөнәсәбәтләр һәм спорт казанышлары турында иркен аралашуга чыгару максат итеп куела.

Шәхеснең белемле булуы, тәрбиялелек һәм аның фикерләү сәләте үсеше дәрәҗәсеннән дәтора. Укыту процессында үстерү, тәрбия максатларын даими күзаллап эшләү – укытуның практик ягы уңышлылыгының алшарты. Программага сайланган эчтәлек  нигезендә сөйләм эшчәнлегенең барлык төрләре буенча эш оештырганда, бу максатлар беренче плангакуела.

Югары баскычта балаларның психик үсешен фикерләүне үстерү белән бәйле психик функцияләр: логик фикерләү, сәбәп-нәтиҗә бәйләнешләрен табу, индуктив һәм дедуктив фикер йөртүне үстерүгә аеруча игътибар таләп ителә.

“Татар теле һәм әдәбияты” предметына карата уңай мотивация һәм тотрыклы кызыксыну булдыру һәм шулар нигезендә белем алуның     алдагы баскычларында татар телен уңышлы үзләштергә шартлар тудыру:

-шәхесара һәм мәдәниятара аралашуда  татар теленә карата ихтирамлы караш булдыру һәм аны яхшы өйрәнү теләге тудыру;

-тиешле мәгълүматны табу өчен, энциклопедия, белешмәләр, сүзлекләр, электрон ресурслар куллану.

- уку хезмәтендә үзеңә максат куя, бурычларны билгели белү;

- ихтыяр көче, максатчанлык, активлык кебек сәләтләрне формалаштыру.

Татар теле укытуның бурычлары.

-татар телендәге сөйләмне фонетик, лексик, грамматик яктан дөрес төзергә күнектерү.

-  укучыларга  нинди дә булса сүзне, я грамматик категорияне тану, аеру, аңлау, тәрҗемә итү дәрәҗәсендә генә түгел, аларны аралашу максатыннан мөстәкыйль кулланырлык дәрәҗәдә  өйрәтү.

 -укучыларның логик фикерләүләрен үстерү.

                               Эш программасының эчтәлеге

Темалар

Сәг. саны

Тел чаралары һәм аларны куллану күнекмәләре

Темага караган төп төшенчәләр.

1.            

Белем һәм тормыш.

5

Кабатлау. Фонетика. Орфоэпия. Графика.

Мөстәкыйль сүз төркемнәре. Татар телендә сузык һәм тартык авазларның үзгәрешләре. Сүзләрнең  транскрипциясе. Татар сөйләмен фонетик яктан дөрес оештыру. Басым. Татар телендә сүз басымының үзенчәлекләрен белү.

2.

Телләр белгән – илләр гизгән.

3

Лексикология.

Орфографик сүзлекләр. Фразеологизм. Татарча-русча, русча-татарча һәм фразеологик сүзлекләр.

3.

Әдәбият – сәнгать дөньясында.

3

Антоним, синоним, омонимнар турында төшенчә бирү.

4

Зарарлы гадәтләрдән сакланыгыз.

5

Грамматика.

“Инфинитив + хәбәрлек сүзләр” төзелмәсе. Татар телендә фигыльнең заман формаларының мәгънәви үзенчәлекләре. Татар телендә фигыльнең вид категориясе булмавы һәм аның аналитик  формалар белән бирелеше. Теләк белдерү формалары.

5

Дустың булмаса эзлә, тапсаң сакла.

7

Исем сүз төркеменең рус теленнән аермалы һәм охшаш яклары. Тәмамланмаган үткән заман хикәя фигыль. Бәйлек һәм бәйлек сүзләрне кабатлау. Җөмлә төрләре. Татар телендәге хикәя җөмләнең үзенчәлеге. Җөмләдә сүзләрне бәйләүче чаралар.

6

Беренче хисләр, гаилә кору.

6

Синтаксис. Пунктуация.

Хәл фигыль. .....-у,-ү/-ыр,-ер  өчен грамматик структурасы. Тезмә    кушма

 җөмләләр. Иярченле кушма җөмләләр. Иярченле кушма җөмләләрдә бәйләүче чаралар.   Иярченле хәл җөмләләр. Иярченле кушма җөмләләрнең сөйләмдә актив кулланыла торган  төрләреннән файдалана алу.

7

Беркем дә, бер нәрсә дә онытылмый.

6

Туры сөйләм турында төшенчә бирү. Диалог һәм туры сөйләм янында тыныш билгеләре. Тезмә кушма җөмлә. Иярчен кушма җөмлә. Кушма җөмлә төрләрен кабатлау.

Барлыгы

35

Укучыларның белемнәренә, эш осталыкларына һәм күнекмәләренә  таләпләр

Фонетика. Орфоэпия. Графика.

        Татар телендә сузык һәм тартык авазларның үзгәрешләре. Сүзләрнең  транскрипциясе. Татар сөйләмен фонетик яктан дөрес оештыру. Басым. Татар телендә сүз басымының үзенчәлекләрен белү һәм аерым грамматик формалардагы сүзләрдә басымны дөрес кую.Хикәя, сорау, боеру һәм тойгылы җөмләләрне дөрес интонация белән әйтү.Актив үзләштерелгән лексик берәмлекләрне, шул исәптән кушма, тезмә, парлы һәм кыскартылма сүзләрне дөрес әйтү һәм язу.

Лексикология. Сүз төзелеше һәм ясалышы.

                Сүзнең лексик мәгънәсе. Сүзнең күп мәгънәлелеге. Туры һәм күчерелмә мәгънәле сүзләр. Лексик берәмлекләрнең күчерелмә мәгънәләрен, башка сүзләр белән бәйләнешкә керү үзенчәлекләрен белү. Фразеологизмнар. Антоним, синоним, омонимнарны сөйләмдә урынлы куллану. Алынма сүзләр. Сүз ясалыш ысуллары. Татарча-русча, русча-татарча һәм башка төр сүзлекләрдән файдалану.

Грамматика.

Аерым сүз төркемнәренә хас грамматик формаларның татар һәм рус телләрендә тәңгәл килү-килмәвен белү: татар телендә исемнең род категориясе булмавы һәм аның лексик берәмлекләр белән бирелеше; татар телендә исемнең тартым категориясе булуы һәм аның рус телендә бирелеше; татар телендә хикәя фигыльнең заман формаларының мәгънәви үзенчәлекләре; татар телендә фигыльнең вид категориясе булмавы һәм аның аналитик  формалар белән бирелеше; татар телендә сыйфатның сыйфатланмыш белән ярашмавы; бәйлек һәм бәйлек сүзләрнең татар телендә сүздән соң килүе; татар сөйләмендә кисәкчәләрнең препозитив (иң,үтә, тома, шыр, әллә) һәм постпозитив (түгел, бит, инде, әле,гына/генә, кына/кенә, ук/үк) булуы; татар телендә саннарның һәм сыйфатларның исем янында төрләнмәве (өчмалайда — утрех мальчиков; бишенче сыйныфта — в пятом классе; җиде баланың — усеми детей, матур бинада — в красивом здании); микъдар саны белән янәшә килгәндә, исемнәрнең сан белән төрләнмәве.

Синтаксис. Пунктуация.

Җөмләдә сүзләрне бәйләүче чараларны гамәли куллана белү.

Татар телендәге хикәя җөмләнең хәбәр белән тәмамлану үзенчәлеген истә тотып, сөйләм оештыра алу.

Татар җөмләсендә сөйләм яңалыгының хәбәр алдында урнашуын белү. (Бүген безгә кунаклар килә. Кунаклар безгә бүген килә. Кунаклар бүген безгә килә).

Иярченле кушма җөмләләрнең сөйләмдә актив кулланыла торган  төрләреннән файдалана алу. Синтетик иярчен җөмләләрнең һәрвакыт баш җөмлә алдыннан килү үзенчәлеген истә тотып, сөйләм оештыра алу.

 Бер үк фикерне төрле синтаксик калыплар белән белдерә алу.

 Язма сөйләмдә тыныш билгеләрен дөрес куя белү: ия белән хәбәр арасында сызык; җөмләнең аерымланган кисәкләре, модаль сүзләр, тиңдәш кисәкләр янында, тезмә һәм ирченле кушма җөмләләрдә тыныш билгеләре. Диалог һәм туры сөйләм янында тыныш билгеләре.

Предмет

Сыйныф

Еллык

сәгать саны

Атналык сәгать

саны

Теоретик материал

Кабатлау

Тикшерү эшләрнең саны

Дәреслекнең авторы, нәшрият ителгән елы.

Сүзлек

диктанты

Инша

Тыңлап

аңлау.

Изл

Арадаш аттестация эше

К/Э

Р.З.Хәйдәрова,  Р.Л.Малафеева

Татар теле. 10 класс Мәгариф һәм фән министрлыгы тарафыннан рөхсәт ителгән. Казан – 2009

Татар теле

10

35

1

13

12

4

1

1

1

1

2

Тикшерү характерындагы практик эшләрнең графигы

Бүлек

Тикшерү эшләренең төре

Дәрес тәртибе

Тикшерү эшенең темасы

Үткәрелү вакыты

П.

Ф.

1            

 Белем һәм тормыш.

Кереш контроль     эш.  

3

Мөстәкыйль сүз төркемнәре.

2

Телләр белгән – илләр гизгән.

Сүзлек диктанты

7

3

Әдәбият – сәнгать дөньясында.

Тыңлап  аңлау.

11

“Татарстанның атаклы рәссамнары”

4

Зарарлы гадәтләрдән сакланыгыз!

Контроль     эш.

15

Затланышлы, затланышсыз фигыльләр.

5

 Дустың булмаса эзлә, тапсаң сакла.

Инша.

18

“Заманча яшәү”.  

Сүзлек диктанты.

20

Изложение

22

“Дус була белү серләре”

6

 Саф хисләр – беренче хисләр.

Сүзлек диктанты.

29

“Саф хисләр – беренче хисләр”.

7

“Беркем дә, бернәрсә дә онытылмый”  

Сүзлек диктанты.

31

Арадаш аттестация эше.

33

Синтаксис бүлеге.

Эчтәлек (бүлек, темалар)

Сәгатьләр саны

План буенча үткәрү вакыты

Факт буенча үткәрү вакыты

1

I яртыеллык  I.  Белем  һәм тормыш. Мөстәкыйль сүз төркемнәре. Исем, сыйфат, алмашлык, сан.

5

2

Мөстәкыйль сүз төркемнәре. Фигыль, рәвеш.

3

Кереш контроль     эш.  Мөстәкыйль сүз төркемнәре.

4

Татар телендә сузык һәм тартык авазларның үзгәрешләре.

5

Басым. Татар телендә сүз басымының үзенчәлекләрен белү.

6

II. Телләр белгән – илләр гизгән. Орфографик сүзлекләр.

3

    7

Сүзлек диктанты. Фразеологизм.

8

Татарча-русча, русча-татарча һәм фразеологик сүзлекләр.

9

А III. Әдәбият – сәнгать дөньясында.

Антоним һәм синонимнар.

3

10

Омонимнар.

11

“Татарстанның атаклы рәссамнары” тыңлап  аңлау.

12

 “ IV.  Зарарлы гадәтләрдән сакланыгыз! Инфинитив + хәбәрлек сүзләр” төзелмәсе.

5

                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                          13

Татар телендә фигыльнең заман формаларының мәгънәви үзенчәлекләре.

14

Татар телендә фигыльнең аналитик  формалар белән бирелеше.

15

Контроль     эш. Фигыль төркемчәләре.

16

Теләк белдерү формалары.

17

 II яртыеллык.  V. Дустың булмаса эзлә, тапсаң сакла.

Исем сүз төркеменең рус теленнән аермалы һәм охшаш яклары.

6

18

“Заманча яшәү”.  Инша.

19

Тәмамланмаган үткән заман хикәя фигыль.

20

Сүзлек диктанты. Бәйлек һәм бәйлек сүзләрне кабатлау.

21

Җөмлә төрләре. Татар телендәге хикәя җөмләнең үзенчәлеге.

22

Изложение .“Дус була белү серләре”

23

Җөмләдә сүзләрне бәйләүче чаралар.

   

    24

VI. Беренче хисләр, гаилә кору.  

Хәл фигыль.

6

    25

.....-у,-ү/-ыр,-ер  өчен грамматик структурасы.

26

Тезмә    кушма

 җөмләләр.

27

Иярченле кушма җөмләләр.

28

Сүзлек диктанты. Иярченле кушма җөмләләрдә бәйләүче чаралар.

29

Иярченле хәл җөмләләр.

30

VII. Беркем дә, бернәрсә дә онытылмый  

Туры сөйләм турында төшенчә бирү.

5

31

Иярчен җөмлә.Сүзлек диктанты.

32

Тезмә кушма җөмлә.

33

Арадаш аттестация эше.

34

Диалог һәм туры сөйләм янында тыныш билгеләре.

35

Кушма җөмлә төрләрен кабатлау.

                    Кулланылган әдәбият  һәм белем бирү чыганаклары

УМК

Укытучы өчен методик әдәбият

Укучылар өчен әдәбият

Программа:

Татарстан Республикасы Мәгариф һәм фән министрлыгының ” Рус телендә сөйләшүче  балаларга татар телен һәм әдәбиятын укыту  программасы”.– Казан,   2013.

2. Дәреслек:Р.З.Хәйдәрова, Р.Л.Малафеева.

ТАТАР ТЕЛЕ. Рус телендә урта гомуми белем бирүче мәктәпнең 10 нчы сыйныфы өчен дәреслек (рус телендә сөйләшүче балалар өчен). Татарстан Республикасы Мәгариф һәм фән министрлыгы тарафыннан рөхсәт ителгән. Казан – 2009.

1.  Р.З.Хәйдәрова, Г.М.Әхмәтҗанова. “Гомуми белем бирү оешмаларында рус телле баларның татар теленнән белемнәрен контрольгә алу буенча биремнәр җыентыгы.Яр Чаллы.2014.

2. Р.З.Хәйдәрова, Г.М.Әхмәтҗанова Гомуми белем бирү мәктәпләренең 10-11нче сыйныфында укучы рус телле балаларга татар теленнән контроль эшләр.

Яр Чаллы 2010

3.  Р.Р.Нигматуллина «Сборник правил и упражнений для изучающих татарский язык». Морфология. В 2-х частях Яр Чаллы, 2009.

4. Р.З.Хәйдәрова, Г.М.Әхмәтҗанова. “Гомуми белем бирү оешмаларында рус телле баларның татар теленнән белемнәрен контрольгә алу буенча биремнәр җыентыгы.Яр Чаллы.2014.

5. «Фән һәм мәктәп», «Мәгариф»  журналлары, “Мәгърифәт”, “Ачык дәрес” газеталары

6. http://www.openclass.ru//Родной

7. http://2berega.spb.ru/

8. www.//edu tatar.ru/

1.  Р.З.Хәйдәрова, Р.Л.Малафеева.

ТАТАР ТЕЛЕ. Рус телендә урта гомуми белем бирүче мәктәпнең 10 нчы сыйныфы өчен дәреслек (рус телендә сөйләшүче балалар өчен). Татарстан Республикасы Мәгариф һәм фән министрлыгы тарафыннан рөхсәт ителгән. Казан – 2009.

2. Р.Р.Нигъматуллина «Татар телен өйрәнүчеләр өчен кагыйдәләр һәм күнегүләр җыентыгы 1, 2 кисәк»  Яр Чаллы, 2009.

3. Ф.С.Сафиуллина «Базовый татарско- русский и русско-татарский словарь для школьников» Казань, ТаРИХ, 2010

4. Н.М.Хәсәнова  «Рус мәктәпләрендә татар телен өйрәнүчеләр өчен текстлар җыентыгы» Яр Чаллы, 2010

5.  Татар телен өйрәнүчеләр өчен кагыйдәләр һәм күнегүләр җыентыгы.

 Н.М. Хәсәнова, В.Г. Факиева. Яр Чаллы. 2009.

.

                                                          АҢЛАТМА ЯЗУЫ

Эш программасы түбәндәге документларны исәпкә алып төзелә:

1.Татарстан Республикасы Мәгариф һәм фән министрлыгының  “Рус телендә сөйләшүче балаларга татар телен һәм әдәбиятын укыту  программасы”.– Казан, 2013.

2. “60 нчы урта гомуми белем бирү мәктәбе” муниципаль  бюджет гомуми белем бирү учреждениесенең 2014-2015 уку елы өчен укыту планы.

Дәреслек - Татар теле. Рус телендә урта гомуми белем бирүче мәктәпнең 10 нчы классы өчен татар теле дәреслеге ( рус телендә сөйләшүче балалар өчен). Татарстан Республикасы Мәгариф һәм фән министрлыгы тарафыннан рөхсәт ителгән.Казан * "Мәгариф" нәшрияты* 2009. Дәреслек авторлары -  Р.З.Хәйдәрова Р.Л.Малафеева.

Эш программасы  Федераль Дәүләт стандартларының методологик нигезе булган системалы-эшчәнлекле юнәлешкә туры килә торган коммуникатив технологияне төп укыту ысулы буларак билгели.

Рус телендә сөйләшүче балаларга 10 нчы сыйныфта татар телен укыту буенча  Мәгариф һәм фән министрлыгы тарафыннан әзерләнгән программа буенча татар теле һәм әдәбиятына  102 сәгать исәпләнгән. Мәктәпнең  гамәлдәге уку планы буенча татар  әдәбиятына  2 сәгать бирелә, 35 атна, ел буена 70 сәгать.

Татар әдәбияты буенча эш программасы  укучыларның коммуникатив компетенциясен(аралашу осталыгын) үстерү, ягъни татар телендә сөйләшүчеләр белән телдән яки язмача аралашу күнекмәләрен  булдыруга юнәлтә, коммуникатив бурычлар куя һәм хәл итә белүне алгы планга куя.

Югары баскычта укучылар 1-9 сыйныфларда алган белемнәрен тагын да тулыландыралар, киңәйтәләр, гомумиләштерәләр. Урта баскычта өйрәнелгән темаларга өстәп, укучыларны Татарстанның сәнәгый-икътисади, фәнни һәм мәдәни үсеше, халыкара элемтәләре, Россиядә һәм дөнъяда тоткан урыны, Татарстанның югары уку йортлары, Татарстандагы яшьләр хәрәкәтләре, яшьләр арасындагы мөнәсәбәтләр һәм спорт казанышлары турында иркен аралашуга чыгару максат итеп куела.

Югары баскычта балаларның психик үсешен фикерләүне үстерү белән бәйле психик функцияләр: логик фикерләү, сәбәп-нәтиҗә бәйләнешләрен табу, индуктив һәм дедуктив фикер йөртүне үстерүгә аеруча игътибар таләп ителә.Эчтәлектә әхлакый проблемалар булган текстлар үзләре үк коммуникатив мотивациягә ия, шунлыктан аралашу ситуациясен  булдыру  мөһимнәрдән санала.

Укучыларның  татар теле буенча лексик, грамматик күнекмәләре филологик белемнәр суммасы дәрәҗәсендә генә калмыйча, ә сөйләм эшчәнлегенең барлык төрләрендә дә аралашуда кулланырлык дәрәҗәгә җитүе зарур. Ягъни, укучылар, нинди дә булса сүзне, я грамматик категорияне тану, аеру, аңлау, тәрҗемә итү дәрәҗәсендә генә түгел, аларны аралашу максатыннан мөстәкыйль кулланырлык дәрәҗәдә өйрәнергә тиешләр. Шул вакытта гына татар телен дәүләт теле буларак өйрәнү бурычы үтәлә.

Әдәбият укытуның төп бурычлары:

  • рус һәм татар әдәбияты әсәрләрен чагыштыра белүне формалаштыру;
  • әңгәмәдәшеңнең фикерен тыңлый, аңа туры килерлек җавап бирә белү күнекмәләрен үстерү ;
  • аралаша белү сәләтен үстерү (аралашучанлык, хислелек, эмпатия хисләре);
  • парларда һәм күмәк эшли белүне формалаштыру.

Татар әдәбиятыннан үзләштерү өчен мәҗбүри минимумга нигезләнеп Ф. Әмирхан. “Хәят”, К.Тинчурин “Сүнгән йолдызлар”, Г. Камал. “Беренче театр”, М. Җәлил. “Җырларым”, М. Җәлил. “Кичер, илем”, Ә. Еники. “Кем җырлады?” Ф. Кәрим “Үлем турында уйлама” , Г. Әпсәләмов. “Газинур”, И. Юзеев. “Мин телим дусларга”,  Т. Миңнуллин. “Әниләр һәм бәбиләр”,  Р. Миңнуллин. “Ә ни өчен?”,  Р. Фәйзуллин. “Алтын балык түгел, гади балык сөйләде”, М. Мәликова. “Чәчкә балы”  кертелде.

Эш программасының эчтәлеге.

Укыту предметының темаларга бүленеше.

Сәгать саны

Темаларда үтелә торган әсәрләр исемлеге, контроль төре, БСҮ.

Темага караган төп төшенчәләр

        

1.            

Белем һәм тормыш.

13

“Дөнья –йозак, ачкычы-белем” тексты.  Монолог. “Киләчәккә  сайлаган юлым”.  М.Хөсәен “Китап”(Ятлау). Р.Фәхретдин. “Китап һәм уку”.  К.Насыйри ”Тәрбия китабы”. Х. Шабанов “Китап” шигыре.    З. Туфайлова “Китап” шигыре.    “Казан дәүләт университетының Н.И.Лобачевский исемендәге китапханәсе”. “Роальд Сәгъдиев – фән күгендәге йолдыз”. Укып аңлау.  “Татарлар кайда яшиләр?”. Монолог.  “Китап- белем чишмәсе” тексты. Р.Фәхреддин. “Китап һәм уку” тексты. “Безнең тормышыбызда китапларның роле”. Инша.

Киләчәккә юл сайлау. Теләк һәм мөмкинлекләр. Югары уку йортлары һәм без сайлаган  һөнәрләр. Һөнәр сайлауда туган проблемалар.

Икътисади тормыш, яңа һөнәрләр. Без сайлаган профессияләр, аларга куелган таләпләр. Бүгенге яшьләрне борчыган проблемалар. Татарстан Республикасының  Милли китапханәсе. Казан университетының Н.И.Лобачевский исемендәге фәнни китапханәсе.

2.

Телләр белгән – илләр гизгән.

5

“Телләр белгән-илләр гизгән” тексты. “Дөньяда нинди телләр бар?” Диалог.  Р.Фәйзуллин  “Алтын балык түгел, гади балык сөйләде”. “Туган җирем - Татарстан”. Тест. Проект  эше. “Чит илләрдәге татарлар тормышы”.

Төрле телләрне өйрәнү. Киң таралган телләр.  Төрки телләр.Чит илләрдәге татарлар тормышы.

3.

Әдәбият – сәнгать дөньясында.

6

Ф.Әмирхан. “Хәят” .  “Хәят”. Монолог.   Г. Камал. “Беренче театр” спектакле. “Гафифә һәм Хәят обраазлары миңа ошыймы?” Инша. К. Тинчурин “Сүнгән йолдызлар”. Проект эше. “Татар халкының атаклы рәссамнары.(Б.Урманче, С.Ахун, Х.Якупов, Л.Фәттахов)”.

Милли мәдәният һәм сәнгать. Татар халкының якты йолдызлары (композитор, рәссам, җырчы, артист, шагыйрь, язучы, мәгърифәтчеләр). Күренекле шәхесләр турында кыскача белешмә бирә белү.

4

Зарарлы гадәтләрдән сакланыгыз.

10

“Сәламәтлек-  зур байлык “ тексты. “Сәламәтлек-  зур байлык”. Тест. “Сәламәт яшәү  кагыйдәләре”. Монолог.    “Тәмәке тартуның зарары” тексты. “Аракы кешене нишләтә?” тексты. “Ак үлемнән” саклан!” тексты.  “Зарарлы гадәтләрдән саклан!” Проект эше. Р.Миңнуллин. “Ә  ни өчен?” (Ятлау).   Инша  “Сәламәт тәндә-сәламәт акыл” .  “Киенә белү үзе бер һөнәр” тексты.

Сәламәт яшәү рәвеше. Зарарлы гадәтләргә каршы тору. Татарстанда яшьләр хәрәкәте, яшьләрнең төрле акцияләрдә катнашуы. Төркемнәрдә әхлакый проблемалар буенча фикер туплау һәм, сөйләшү.  Сәламәтлек – үзе бер бәхет, зарарлы гадәтләр, алардан ничек котылырга? Модага ияреп киенү һәм сәламәтлек турында сөйләшә һәм кыскача сөйли белү.

5

Дустың булмаса эзлә, тапсаң сакла.

13

В.А.Сухомлинский. “Дус була белү серләре”. Диалог. “Минем дустым”. Монолог.   “Өч дус” (Көрд халык әкияте).  Тыңлап аңлау.  “Тугрылыклы дуслык” мәсәле.Ялган һәм исәп - хисапка корылган  дуслык. Диалог. Фатих Хөсни .“Кабак”(1, 2 өлешләр).  Фатих Хөсни “Кабак”. Тест.  Илдар Юзеев биографиясе. И.Юзеев.  “Мин телим дусларга” (Ятлау).  М.Мәликова “Чәчкә балы”.  “Дуслар белән аралашу серләре”. Монолог.  “Минем яраткан әсәрем”. Монолог.

Дусларга хас уңай һәм тискәре сыйфатлар, дус була белү, дуслар белән аралашу серләре. Дуслыкта кызларның һәм егетләрнең роле. Дустың, аның уңай һәм тискәре сыйфатлары, яхшы һәм начар гадәтләре, дус була белү, дуслар белән аралашу серләре турында сөйләшә һәм сөйли белү. Кызлар-малайлар дуслыгы, үзара аралашу әдәбе буенча сөйләшү.

6

Беренче хисләр, гаилә кору.

11

Г. Сабитов  “Ярсулы яз”. А.Гыймадиев “Зөлфия+ мин”. Вил Казыйханов “Йөрәк киңәш көтә”. Т.Миңнуллин. “Әниләр һәм бәбиләр”. “Минем хыялымдагы мәхәббәт”. Инша.  “Яшьләр арасындагы әхлаксызлык күренешләре”. “Сез нинди дус сайлар идегез?” Диалог. “Егетләр һәм кызлар дуслыгы”. Укып аңлау.

Саф хисләр, беренче хисләр, аларга сак караш. Яшьләрнең үзара аралашу әдәбе. Бергә ял итү. Катнаш гаиләләр, аларның киләчәге. Балаларны ярату, саклау, ата-ананың балалар алдындагы, балаларның ата-аналар алдындагы бурычы. Ятим балалар. Саф хисләр-беренче хисләр, аларга сак караш, бергә ял итү турында сөйләшә һәм сөйли белү.

7

Беркем дә, бер нәрсә дә онытылмый.

12

Ә.Еники  “Кем җырлады?”.  Ш.Маннур “Әсирлектә туган дуслык”. М.Җәлилнең тормыш юлы һәм иҗаты. “Җырларым” (Ятлау).  М. Җәлил  “Кичер, илем”. Г.Ахунов “Шагыйрьнең каһарманлыгы”. “Алар утыз”.  Бөек Ватан сугышында һәлак булган әдипләр. Арадаш аттестация эше. Ә.Гаффар.“Хөкем” драмасы. Г. Әпсәләмов “Газинур”.  Мәһдиев. “Бәхилләшү”. Монолог.    Ф.Кәрим “Үлем турында уйлама”. “Сугыш ветераннары хөрмәткә лаек”. Монолог.    

Бөек Ватан сугышы чорында Татарстан кызлары һәм улларының батырлыгы. Хәтер китабы.Әсәрләрне сөйли белү, сугыш ветераннары турында әңгәмә кора белү. Бөек Ватан сугышы чорында Татарстан кызлары һәм улларының батырлыгы турында фикер алышу.

Барлыгы

70

Укучыларның белемнәренә, эш осталыкларына һәм күнекмәләренә таләпләр  

Укучының урта гомуми белем бирү мәктәбен тәмамлаганда, сөйләм эшчәнлеге төрләре буенча түбәндәге нәтиҗәләргә ия булуы планлаштырыла:

                                                                  Диалогик сөйләм

Программа кысаларындагы тематикада диалогик сөйләм күнекмәләрен камилләштерү: диалог – сораштыру, диалог – тәкъдим, диалог – фикер алышу, катнаш диалоглар. Диалог күләме: һәр катнашучы ягыннан кимендә 10 реплика.

Монологик сөйләм

Программада тәкъдим ителгән темалар кысасында сөйләмнең коммуникатив типлары буенча бәйләнешле сөйләмне камилләштерү: сурәтләп сөйләү,  эчтәлек сөйләү, хикәя төзү, персонажларны характерлау, хәбәр  итү. Монологик сөйләм күләме: 13 – 15 фраза. Сөйләмнең вакыт ягыннан дәвамлылыгы – 2 – 2,5 мин.

Тыңлап аңлау

Программада тәкъдим ителгән эчтәлек нигезендә  төрле төрдәге тыңлап аңлау күнегүләрен үти белү; сүзләрне, җөмләләрне  ишетеп тәрҗемә итә белү; зур булмаган аутентив яки адаптацияләнгән  әдәби әсәрләрдән өзекләрне, мәгълүматихарактердагы текстларны, вакытлы матбугат язмаларын тыңлап аңлап, эчтәлеге буенча фикер әйтү, аралашуга чыгу.

Тыңлап аңлау күнегүләренең вакыт ягыннан яңгырау озынлыгы: 1,5 – 2 мин.

                                                                                  Уку

Программаның предмет эчтәлегенә туры килгән әдәби, фәнни-популяр, рәсми характердагы текстлар белән танышу барышында, мәгълүмат белән эшләү күнекмәләренә ия булу.

 Мәгълүматны танып белү, үзләштерү ихтыяҗыннан чыгып, тәкъдим ителгән текстларны аңлап укырга өйрәнү.

Күрмә-символик мәгълүматлы, иллюстрацияле, таблицалы текстлар белән эшләү күнекмәләренә ия булу.

Текст укыганда, кирәкле мәгълүматны аерып алу, системага салу, чагыштыру, анализлау, гомумиләштерү, интерпретацияләү һәм үзгәртү кебек эшчәнлекләрне үзләштерү.

Текстның эчтәлегенә нигезләнеп, контекст буенча яңа сүзләрнең мәгънәсен аңлау.

Уку өчен текстның күләме: 10 нчы сыйныф –  400 сүз.

Язу

Программада тәкъдим ителгән эчтәлек нигезендә  актив куллануда булган  сүзләрне, төрле калыптагы диалоглар, конкрет бер тема буенча хикәя төзеп яза белү, прагматик текстлар (рецептлар, белдерүләр, афиша һ.б.), эпистоляр жанр текстларын (шәхси һәм рәсми  хатлар, котлаулар һ.б) дөрес яза белү; проблемага карата фикерне язмача җиткерә белү; тәкъдим ителгән текстның эчтәлегенә нигезләнеп, аны үзгәртеп яки дәвам итеп яза белү.

Язма эшнең күләме: 100 –120 сүзгә кадәр.

Предмет

Сыйныф

Еллык

сәгать саны

Атналык сәгать

саны

Әсәрне уку,

өйрәнү

Тикшерү эшләрнең саны

Дәресләрнең авторы, нәшрият ителгән елы.

БСҮ

Проект эше

Арадаш аттестация эше.

Ятлау

Укып һәм тыңлап

аңлау.

Инша

Тикшерү эше

Р.З.Хәйдәрова

Р.Л.Малафеева

Татар әдәбияты

10

70

2

39

14

3

1

4

3

4

3

Татар теле. 10 класс. Мәгариф һәм фән министрлыгы тарафыннан рөхсәт ителгән. Казан – 2009

Тикшерү характерындагы практик эшләрнең графигы.

Бүлек

Тикшерү эшләренең төре

Дәрес тәртибе

Тикшерү эшенең темасы

Үткәрелү вакыты

П.

Ф.

1            

 Белем һәм тормыш.

Монолог.

2

“Киләчәккә  сайлаган юлым”.

Ятлау.

3

М.Хөсәен “Китап” шигыре.    

Укып аңлау.

9

“Роальд Сәгъдиев - фән күгендәге йолдыз”.

Монолог.

10

“Татарлар кайда яшиләр?”.

Инша.

13

“Безнең тормышыбызда китапларның роле”.

2

Телләр белгән – илләр гизгән.

Диалог.

15

“Дөньяда нинди телләр бар?”

Ятлау.

16

“Алтын балык түгел, гади балык сөйләде”.

Тест.

17

“Туган җирем - Татарстан”.

Проект эше.

18

“Чит илләрдәге татарлар тормышы”.

3

Әдәбият – сәнгать дөньясында.

Монолог.

20

“Хәят”.

Инша.

22

“Гафифә һәм Хәят обраазлары миңа ошыймы?”

Проект  эше.

24

“Татар халкының атаклы рәссамнары”.

4

 Зарарлы гадәтләрдән сакланыгыз.

Тест.

26

“Сәламәтлек-  зур байлык”

Монолог.

27

“Сәламәт яшәү  кагыйдәләре”.

Проект  эше.

31

  “Зарарлы гадәтләрдән саклан!”.

Инша.

33

  “Сәламәт тәндә-сәламәт акыл”.

5

 Дустың булмаса – эзлә, тапсаң – сакла.

Диалог.

35

В.А.Сухомлинский. “Дус була белү серләре”.

Монолог.

36

“Минем дустым”  

Тыңлап аңлау.

37

“Өч дус”

Диалог.

39

Ялган һәм исәп - хисапка корылган  дуслык.

Тест.

42

Фатих Хөсни “Кабак”.  

Ятлау.

44

И.Юзеев. “Мин телим дусларга”.

Монолог.

46

“Дуслар белән аралашу серләре”.

Монолог.

47

“Минем яраткан әсәрем”.

6

 Беренче хисләр, гаилә кору.

Инша

55

“Минем хыялымдагы мәхәббәт”.

Диалог.

57

“Сез нинди дус сайлар идегез?”

Укып аңлау

58

“Егетләр һәм кызлар дуслыгы”

7

Беркем дә, бернәрсә дә онытылмый.

Ятлау.

61

М.Җәлил . “Җырларым”.

Арадаш аттестация эше.

64

Монолог.

68

М.Мәһдиев. “Бәхилләшү”.

Монолог.

70

“Сугыш ветераннары хөрмәткә лаек”.

        

Эчтәлек( бүлекләр,темалар)

Сәгатьләр саны

План буенча

үткәрү вакыты

Факт буенча үткәрү вакыты

1

I яртыеллык  I.  Белем  һәм тормыш.

 Дөнья –йозак, ачкычы-белем”  тексты.

11

2

“Киләчәккә  сайлаган юлым”.  Монолог.

3

М.Хөсәен “Китап” шигыре (ятлау).

4

Р.Фәхретдин “Китап һәм уку” тексты.

5

К.Насыйри ”Тәрбия китабы”.

6

Х. Шабанов “Китап” шигыре.    

7

З. Туфайлова “Китап” шигыре.    

8

“Казан дәүләт университетының Н.И. Лобачевский исемендәге китапханәсе” тексты.

9

 “Роальд Сәгъдиев – фән күгендәге йолдыз”. Укып аңлау.

10

“Татарлар кайда яшиләр?”. Монолог.

11

“Китап- белем чишмәсе” тексты.

12

Р.Фәхреддин.

“Китап һәм уку” тексты.

13

Инша. “Безнең тормышыбызда китапларның роле”.

14

II. Телләр белгән – илләр гизгән.

Телләр белгән-илләр гизгән” тексты.

5

15

 “Дөньяда нинди телләр бар?” Диалог.

16

Р.Фәйзуллин.

 “Алтын балык түгел, гади балык сөйләде” (ятлау).

17

“Туган җирем - Татарстан”. Тест.

18

 “Чит илләрдәге татарлар тормышы”. Проект эше.

19

III.Әдәбият – сәнгать дөньясында.  Ф.Әмирхан.“Хәят” повесте.

6

20

“Хәят” Монолог.

21

Г. Камал. “Беренче театр” спектакле.

22

 “Гафифә һәм Хәят миңа ошыймы?” Инша.

23

К. Тинчурин “Сүнгән йолдызлар”.

24

Проект эше. “Татар халкыныңатаклы рәссамнары.”

25

IV.  Зарарлы гадәтләрдән сакланыгыз!     “Сәламәтлек-  зур байлык “ тексты.

10

26

“Сәламәтлек-  зур байлык”. Тест.

27

 “Сәламәт яшәү  кагыйдәләре”. Монолог.

28

“Тәмәке тартуның зарары” тексты.

29

“Аракы кешене нишләтә?” тексты.

30

“Ак үлемнән” саклан!” тексты.

31

 “Зарарлы гадәтләрдән саклан!” Проект эше.

32

Р.Миңнуллин “Ә ни өчен?”

33

Инша.  “Сәламәт тәндә-сәламәт акыл”.

34

 “Киенә белү үзе бер һөнәр” тексты.

35

V. Дустың булмаса эзлә, тапсаң сакла В.А.Сухомлинский. “Дус була белү серләре”.Диалог.

15

36

“Минем дустым”  Монолог.

37

Тыңлап аңлау. “Өч дус”.

38

“Тугрылыклы дуслык” мәсәле.

39

Диалог. Ялган һәм исәп - хисапка корылган  дуслык.

40

Ф. Хөсни .

“Кабак”(1 нчеөлеше).

41

Фатих Хөсни “Кабак” (2нче өлеше).

42

Фатих Хөсни “Кабак”.  Тест.

43

Илдар Юзеев биографиясе. Иҗади эшчәнлеге.

44

И.Юзеев.  “Мин телим дусларга” (ятлау).

45

М.Мәликова. “Чәчкә балы”.

46

“Дуслар белән аралашу серләре”. Монолог.

47

“Минем яраткан әсәрем”. Монолог.

48

VI. Беренче хисләр, гаилә кору.

Г. Сабитов  биографиясе.

11

49

Г. Сабитов  

“Ярсулы яз” (1 нче өлеш)

50

Г. Сабитов  

“Ярсулы яз” (2 нче өлеш)

51

А.Гыймадиев “Зөлфия+мин” (1нче өлеше)

52

А.Гыймадиев “Зөлфия+мин”  (2 нче өлеше)

53

В. Казыйханов “Йөрәк киңәш көтә”.

54

Т.Миңнуллин. “Әниләр һәм бәбиләр”

55

Инша. “Минем хыялымдагы мәхәббәт”.

56

 Яшьләр арасындагы әхлаксызлык күренешләре.

57

“Сез нинди дус сайлар идегез?” Диалог.

58

Укып аңлау “Егетләр һәм кызлар дуслыгы”.

59

VI. Беркем дә, бернәрсә дә онытылмый  

Ә.Еники.

“Кем җырлады?”

12

60

Ш.Маннур. “Әсирлектә туган дуслык”.

61

М.Җәлилнең тормыш юлы һәм иҗаты. “Җырларым”(ятлау).

62

М. Җәлил. “Кичер, илем”.

63

Г.Ахунов. “Шагыйрьнең каһарманлыгы” әсәреннән өзек.

64

Арадаш аттестация эше.

65

“Алар утыз” тексты.  

66

Ә.Гаффар.

“Хөкем” драмасы.

67

Г.Әпсәләмов “Газинур”

(“Батырлык”)

68

М.Мәһдиев. “Бәхилләшү”. Монолог.

69

Ф.Кәрим. “Үлем турында уйлама”.

70

“Сугыш ветераннары хөрмәткә лаек” Монолог.

      Кулланылган әдәбият  һәм белем бирү чыганаклары

УМК

Укытучы өчен методик әдәбият

Укучылар өчен әдәбият

Программа:

Татарстан Республикасы Мәгариф һәм фән министрлыгының ” Рус телендә сөйләшүче  балаларга татар телен һәм әдәбиятын укыту  программасы”.– Казан,   2013.

2. Дәреслек:Р.З.Хәйдәрова, Р.Л.Малафеева.

ТАТАР ТЕЛЕ. Рус телендә урта гомуми белем бирүче мәктәпнең 10 нчы сыйныфы өчен дәреслек (рус телендә сөйләшүче балалар өчен). Татарстан Республикасы Мәгариф һәм фән министрлыгы тарафыннан рөхсәт ителгән. Казан – 2009.

1Р.З.Хәйдәрова, Г.М.Әхмәтҗанова. “Гомуми белем бирү оешмаларында рус телле баларның татар теленнән белемнәрен контрольгә алу буенча биремнәр җыентыгы.Яр Чаллы.2014.

2. Р.З.Хәйдәрова, Г.М.Әхмәтҗанова Гомуми белем бирү мәктәпләренең 10-11нче сыйныфында укучы рус телле балаларга татар теленнән контроль эшләр.

Яр Чаллы 2010

3.  Р.Р.Нигматуллина «Сборник правил и упражнений для изучающих татарский язык». Морфология. В 2-х частях Яр Чаллы, 2009.

4. Р.З.Хәйдәрова, Г.М.Әхмәтҗанова. “Гомуми белем бирү оешмаларында рус телле баларның татар теленнән белемнәрен контрольгә алу буенча биремнәр җыентыгы.Яр Чаллы.2014.

5. «Фән һәм мәктәп», «Мәгариф»  журналлары, “Мәгърифәт”, “Ачык дәрес” газеталары

6. http://www.openclass.ru//Родной

7. http://2berega.spb.ru/

8. www.//edu tatar.ru/

1.  Р.З.Хәйдәрова, Р.Л.Малафеева.

ТАТАР ТЕЛЕ. Рус телендә урта гомуми белем бирүче мәктәпнең 10 нчы сыйныфы өчен дәреслек (рус телендә сөйләшүче балалар өчен). Татарстан Республикасы Мәгариф һәм фән министрлыгы тарафыннан рөхсәт ителгән. Казан – 2009.

2. Р.Р.Нигъмәтуллина «Татар телен өйрәнүчеләр өчен кагыйдәләр һәм күнегүләр җыентыгы 1, 2 кисәк»  Яр Чаллы, 2009

3. Ф.С.Сафиуллина «Базовый татарско- русский и русско-татарский словарь для школьников» Казань, ТаРИХ, 2010

4. Н.М.Хәсәнова  «Рус мәктәпләрендә татар телен өйрәнүчеләр өчен текстлар җыентыгы» Яр Чаллы, 2010

5.   Татар телен өйрәнүчеләр өчен кагыйдәләр һәм күнегүләр җыентыгы.

 Н.М. Хәсәнова, В.Г. Факиева. Яр Чаллы. 2009.


По теме: методические разработки, презентации и конспекты

Рабочая программа по татарскому языку для 5 класса

Рабочая программа по татарскому языку  для 5 класса. Авторы учебника: Юсупов Р.А. Зиннатуллина К.З....

Рабочая программа по татарскому языку для 1 класса

Рабочая программа по татарскому языку для 1 класса...

Рабочая программа по татарскому языку для 3 класса по программе ФГОС

Рабочая программа по татарскому языку по программе Р.З.Хайдаровой...

Рабочая программа по татарскому языку для 6 класса (Татарская группа)

6 нчы  сыйныфта, 5 нче сыйныфларда үткәннәрне кабатлаганнан соң, морфология турында гомуми мәгълүмат бирелә. Сүз төркемнәре турында төшенчә бирелә , аларның лексик-грамматик мәгънәсе, морфологик-...

Рабочая программа по татарскому языку для 6 класса с татарским языком обучения

Рабочая программа для 6 классов  по татарскому языку. В лицейских классах 4 часа татарского языка....

Рабочая программа по татарскому языку для 5 класса (татарская группа)

      5 нче сыйныфның татар төркеме өчен татар теленнән  эш программасы түбәндәге документларга нигезләнеп төзелде:-- Төп гомуми белем бирүнең Федераль дәүләт белем бирү ста...

Рабочая программа по татарскому языку для 5 класса (татарская группа)

      5 нче сыйныфның татар төркеме өчен татар теленнән  эш программасы түбәндәге документларга нигезләнеп төзелде:-- Төп гомуми белем бирүнең Федераль дәүләт белем бирү ста...