Чын дус нинди була? Р.Вәлиеваның "Дуслык" шигыре буенча дәрес конспекты
план-конспект урока по теме

Дәреснең темасы:Чын дус нинди була? .(РезедаВалиеваның”Дуслык”шигыре буенча)

Дәрес максатлары:( Укытучы өчен)

 1..Резеда Валиева иҗаты белән таныштыру, “Дуслык” шигырен өйрәнү;

2.Дустың турында сөйли белү күнекмәләрен камилләштерү,дусларыңның уңай һәм  тискәре сыйфатларын күрә белергә өйрәтү;

 3.Дуслыкның кадерен белергә, дуслардагы  уңай сыйфатларны күрергә өйрәтү.

Укучы өчен: Дустың турында сөйли, төркемнәрдә эшләгәндә дус, тату ярдәмләшеп эшләү

 Дәрес тибы: Диалогик-монологик сөйләм дәресе

Җиһазлау:

l.Оештыру өлеше.

Уңай психологк халәт тудыру.

Укытучы:Исәнмесез,укучылар! Хәерле көн! (Укучылар бер-берсенә,укытучыга хәерле көн телиләр.)

-Хәерле көн!

-Хәерле көн миңа,

-Хәерле көн сиңа,

-Хәерле көн безгә,

-Хәерле көн сезгә.

-Утырыгыз. Әдәби уку дәресен башлыйбыз. Бүген сыйныфта кем дежур?

-Бүген сыйныфта мин дежур.Буген егерме беренче ноябрь. Бүген көн матур. Кар ява.

-Рәхмәт. Утыр.

II. Белемнәрне актуальләштерү. Проблемалы ситуация булдыру.
(Тактага кояш рәсеме эленгән.)
– Укучылар, карагыз әле, кояшыбызга нәрсәдер булган. Аңа нәрсәләр җитми? (Кояшка нурлар кирәк.)
– Әйдәгез әле, кояшка булышыйк, нурларны үз урынына куйыйк. Аның өчен нурларга язылган сүзләрне укыйк: ялганчы, саран, кайгыртучан, тәртипсез, юмарт, сер саклаучы, гадел, мактанчык, ялкау, ярдәмчел, тугры, игътибарлы.
– Кояшыбыз балкып, көлеп торсын өчен, кайсы нурларны сайларсыз? (Тыйнак, сер саклаучы, юмарт, акыллы, гадел, ярдәмчел, тәртипле, игътибарлы, тугры.)
Укучылар чиратлап сүзләрне укыйлар һәм кояшка беркетәләр.
– Укучылар, бу сүзләр кем турында? (Дуслар турында.)
– Ә кем соң ул дус? Дус нинди булырга тиеш?(Балаларның җаваплары.)
– Бүген дәрестә нәрсә турында сөйләшербез? (Дуслык турында.)
– Димәк, укучылар, бүгенге дәресебезнең темасы –  дуслык. Димәк, дәресебездә дуслык турында сөйләшербез, яхшы дуслар сайларга өйрәнербез. Р.Вәлиеваның «Дуслык» шигырен укырбыз.
– Шигырьне укыганчы, фонетик күнегү эшләп алыйк.

– Балалар, экранга игътибар белән карагыз әле.  Анда мәкаль язылган. Мәкальне  укыйбыз. (Балык сусыз торалмый, кеше дуссыз торалмый). Ә хәзер шушы мәкальне кайгырып, шатланып әйтегез. (слайд)

Рәхмәт. Булдырдыгыз.

III. Уку мәсьәләсен кую.

Без бүген сезнең белән Резеда Валиеваның “Дуслык” шигырен өйрәнербез.

Резеда Валиева –татар шагыйрәсе. Ул балалар өчен шигырьләр, әкиятләр, җыр текстлары язган, уннан артык төрле авторларның балалар өчен язылган китапларын рус теленнән татар теленә тәрҗемә иткән.

Тыңлар алдыннан сүзлек эшенә тукталыйк әле.

Күк- небо

иген -  хлеб, хлеба // хлебный 2. хлебное поле, нива 3. Земледелие

чишмә- родник

күл-озера

йолдыз- звезда

төн-ночь(слайд)

Шигырьне игътибар белән тыңлагыз, аннары үзегезнең кәгазьләрездә җавапларыгызны язарсыз.

1. Шигырьдә сүз нәрсә турында бара

а) кояш турында

ә) чишмә турында

б) дуслык турында

2)Бу шигырьне кем язган?

а) Резеда Шәрәфиева

ә) Резедә Вәлиева

б) Рәзил Вәлиев

3) Чишмә нәрсә белән дус?

 ә) җыр белән

б)сирень белән

 в)кыр белән

4) Төн нәрсә белән дус?

а) йолдызлар белән

ә) җыр белән

б) әни белән

5) Мин кем белән дус?

а) Акбай белән

б)песи белән

б) синең белән

– Ә хәзер, әйдәгез, укучылар дәреслекләребезнең 51нче битен  ачып, 5нче күнегүне табабыз.

Иң беренче  үзлегегездән укыйбыз, аннары пышылдап, аннары чиратлап укыйбыз..Ә хәзер шигырьне чиратлап укыйбыз. (Балалар шигырьне сәнгатьле итеп укыйлар.)
2. Сорауларга җавап бирү.
– Зәңгәр күл нәрсә белән дус?
– Иген (җәй, чишмә һ.б.) нәрсә белән дус?
– Ә син кем белән дус?

-Мин  (Катя, Настя һ.б) белән дус.

Син табигать  белән дусмы?

-Әйе, мин табигать  белән дус.

-Ә ничек дус?

-чөнки мин чәчәкләр яратам.

 
3. Ял итү. “Дуслык чәчәге”
4. Әсәрләрне чагыштыру.
– укучылар, , сез рус телендә әдәби укудан дуслык турында кайсы шигырьне укыдыгыз? (И.Мазнин «Давайте дружить».)
(2 нче слайд. Экранда И.Мазнин шигыре).
Давайте будем
Дружить друг с другом,
Как птица — с небом,
А поле — с плугом,
Как ветер — с морем,
Трава — с дождями,
Как дружит солнце
Со всеми
нами!..
– Укучылар, бу ике шигырьләр эчтәлекләре ягыннан бер-берсенә охшаганмы? (Әйе.)
– Нәрсә нәрсә белән дус? Санап чыгыгыз. (Балаларның җаваплары.)
– Бу шигырьләр безне нәрсәгә өйрәтә? (Дус булырга, тирә-якны, табигатьне яратырга өйрәтә.)
– Балалар, бу шигырьләрдәге иң мөһим сүзне әйтегез әле. (Дуслык.)
– Укучылар, чын дус нинди булырга тиеш? (Балаларның җаваплары.)

Әсезнең дусларыгыз бармы? (Үзләренең дуслары турында сөйлиләр)
– Кешегә дус һәрвакыт кирәк. Әйдәгез, мультфильм геойларының дусларын табарга ярдәм итегез әле. Сезнең алдыгызда карточкалар.Сез шул карточкада язылган геройларның дусларын табарга тиеш (слайд 21 )

-Афәрин,  укучылар! Булдырдыгыз .

Ә сез мәкальльләр беләсезме? (мәкальләр әйтү)

5. Ныгыту.
– Укучылар, сезнең алда сүзләр язылган тасмалар бар. Сез аларны тәртип буенча урнаштырсагыз, мәкаль килеп чыгар. (Йөз сумың булганчы, йөз дустың булсын. Дуслык – зур байлык.)
– Укучылар, кешегә дуслар кирәкме? Кешегә дуслар әлбәттә кирәк.  (Балаларның җаваплары.)
– Кешегә дус һәрвакыт кирәк. Әйдәгез, мульфилм геойларының дусларын табарга ярдәм итик әле (слайд)

 Рәхмәт. Укучылар, әйдәгез диолог тыңлыйк әле. (аудиозапись)

Вы услышите диолог. Определите, где происходит это диолог. В задание есть одно лишнее место действия. Вы услышите запись дважды. Занесите свои ответы в таблицу.

1.Кибеттә

2. Зоопаркта

3. Мәктәптә

4. Урамда

5.Урманда

 Мин сезгә хәзер дуслыкның формуласын өләшеп чыгам. Сез аны игътибар белән укыгыз һәм исегездә калдырыгыз. Ул алдагы тормышыгызда, бигрәк тә дуслар сайлаганда ярдәм итәр дип уйлыйм. Чөнки дуслык ул – иң матур, иң күркәм хис. Ул хисне бервакытта да югалтырга ярамый. (3 нче слайд.)
Дустың булмаса – эзлә,
Таптың икән – сакла.
Аның һәрвакыт кадерен бел,
Иң мөһиме – беркайчан да югалтма.

IV. Рефлексия (дәрес нәтиҗәсе).
– Укучылар, без бүгенге дәрестә нәрсә турында сөйләштек? (Дуслык турында сөйләштек.)
– Дәресебез сезгә ошадымы? (Әйе.)

Үзбәя.

Өй эше.
– Сез дә миңа бик ошадыгыз, тырышып эшләдегез, булдырдыгыз! Дәресебез тәмам. Сау булыгыз!