Синонимдар. 4 класс
план-конспект урока на тему

        Тема: Синонимдар.

    Класс: 4

    Маҡсат: мәғәнә яғынан яҡын булған һүҙҙәр менән таныштырыу; телмәр үҫтереү, логик фекерләүҙе үҫтереү; матурлыҡҡа, көҙгө тәбиғәткә һоҡланыу хисе тәрбиәләү.

Дәрес барышы.

     I. Ойоштороу .

   - Һаумыһығыҙ. Хәйерле көн уҡыусылар. Бөгөнгө дәресебеҙ ҡыҙыҡлы һәм мауыҡтырғыс. Беҙ бер – береһе менән мәғәнә яғынан яҡын булған һүҙҙәр менән танышып үтәрбеҙ. Тәүҙә телдәребеҙҙе шомартып алабыҙ.

      II. Артикуляцион күнегеү.

  Таҡтанан шиғыр уҡыу.                                                                                                                             Көҙ килгән, көҙ килгән,                                                                                                                                               Көҙ быйыл тиҙ килгән.

Ҡайындар, тирәктәр, талдар    

 Һарынан күлдәк кейгән.

*Шиғырҙы үҙ аллы уҡыу;

*Тәржемә итеү;

*Башҡорт теленең специфик өндәрен әйтеү;

*Хор менөн уҡыу;

* Һаналып киткән һүҙҙәр нимәне аңлата?

       III. Өй эшен тикшереү.

      38-се бит №53 чайнворд тултырыу.

  Яуаптар: балтасҡысүкешахматараҡ.

  Өй эшен баһалау.

        IV. Яңы тема.

    Ишек шаҡыған тауыш ишетелә.

    Уҡытыусы:

    -Инеғеҙ.

    Буратино килеп керә. Уҡытыусы:

   -Бәй, беҙгә ҡунаҡ килгән дә баһа!

     Буратино:

    - Һаумыһығыҙ! Уҡытыусы апай, миңә Карабас-Барабас серле ҡумта  менән хат бирҙе. Ҡумтаны аса алмайым, хатты уҡый белмәйем. Ярҙам итмәҫһегеҙме?

    - Ярҙамлашырбыҙ. Ҡайҙа, хатты асып уҡыйыҡ әле (хатты уҡыу). Бында асҡыста бар.Был асҡыс ябай тугел. Бирелгән күнегеүҙәрҙе эшләргә кәрәк.Дөрөҫ  эшләһәк асҡыс менән ҡумтаны асасаҡбыҙ.

Беренсе күнегеү.

     Буратино портфелдән  таҡтаға хәрефтәр теҙеп ҡуя “нонисиармд”

     Уҡытыусы :

   - Ялгыштың Буратино, ундай һүҙ юҡ.Уҡыусылар,  әйҙәгеҙ, ярҙам итәйек.  Уҡыусылар дөрөҫләп теҙәләр. “Синонимдар” тигән һүҙ килеп сыға.  Уҡыусылар число һәм теманы яҙабыҙ.

Икенсе күнегеү.

   -Һүрәттәге Мальвина ҡыҙҙы һүрәтләргә кәрәк. Тик һүҙҙәр бер мәғәнә аңлатырға тейеш.    

Һүҙҙәр таҡтаға яҙылған һайлап ҡына алаһы.(Слаид).

Зифа, тыйнаҡ, һылыу, матур, уңған, нәфис, гүзәл.

      Ошо һүҙҙәргә таянып ҡағиҙә сығарыу. Был һүҙҙәр төрлөсә әйтелә, төрлөсә ишетелә, тик мәғәнәһе буйынса улар оҡшаштар бындай һүҙҙәр синонимдар тип атала.  Һөйләмдә бындай һүҙҙәр йыш ҡабатланыу булмаһын өсөн, һөйләм матур булһын өсөн ҡулланабыҙ.

     Ял минуты.

     Бер, ике – уңға борол,

     Бер, ике – һул яҡҡа.

     Бер, ике – ҡулдарыңды

     Тейҙереп ал аяҡҡа.

     Бер, ике ултырайыҡ

     Бер,ике үҫәйек.

Өсөнсө күнегеү.

Бирелгән һүҙҙәрҙең синонимдарын табыу.

           Доктор- врач

           иптәш-дуҫ

           танау -морон

           ҡоҙоҡ -ҡойо

           эҫе-ҡайнар

           шәп-тиҙ

Буратино ҡул күтәрә:

-Доҡтор һүҙенең синонимы Айболит.

- Яуап дөрөҫ түгел, дауам итәбеҙ.                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                      

Дүртенсе күнегеү.

 Һүрәттәргә синонимдар табығыҙ (слаид).

*Ҡыш миҙгеле ниндәй?(Яуаптар)

*Яңы яһалған сәй ниндәй була?

*С. Юлаевты ниндәй кеше тип беләбеҙ беҙ?

*Кәнфиттең тәмен әйтегеҙ.

Бишенсе күнегеү.

Йәйә эсендәге һүҙҙәрҙең кәрәклеһең һайлап, һөйләмдәрҙе күсереп яҙығыҙ.

 *Хәмит бөгөн һыбай (сапты, йүгерҙе, елде).

 *Көҙ көнө ағастар япраҡтарын(төшөрәләр, ҡоялар, түгәләр).

  *Әлфиә өләсәһенең ҡулына(йылымыс, эҫе, ҡайнар, йылы) һыу һалды.

   - Уҡыусылар яҙып бөтөрҙөк, дөрөҫ эшләһәк был асҡыс менән серле ҡумтаны асасаҡбыҙ. Асып ҡарайыҡ (асҡыс менән ҡумтаны асыу). Асылды. Бында бишле билдәләре менән бергә күстәнәстә бар икән .                                                                Буратино кәнфит тарата.

     V. Йомғаҡлау. Ниндәй һүҙҙәрҙе синонимдар тип әйтәбеҙ? Улар беҙҙең телмәрҙә ниндәй әһәмиәткә эйә?

     VI. Өй эше. 39-сы бит, 55-се күнегеү (дәфтәрҙә).

     VII. Баһалау.