Һүҙ төркөмдәре. Исем. Исемдәрҙең яһалышы.
план-конспект урока (5 класс)
Тема: Исемдәрҙең яһалышы.
Маҡсат: 1. Исемдәр тураһында белемдәрҙе тәрәнәйтеү, нығытыу, үткәндәрҙе ҡабатлау.
2. Уҡыусыларғың телмәрен исемдәр менән байытыу.
3. Темаға ыңғай мөнәсәбәт тыуҙырыу, исемдәрҙе телмәрҙә дөрөҫ ҡулланыуға ирешеү.
Скачать:
Вложение | Размер |
---|---|
![]() | 46 КБ |
Предварительный просмотр:
Тема: Исемдәрҙең яһалышы.
Маҡсат: 1. Исемдәр тураһында белемдәрҙе тәрәнәйтеү, нығытыу, үткәндәрҙе ҡабатлау.
2. Уҡыусыларғың телмәрен исемдәр менән байытыу.
3. Темаға ыңғай мөнәсәбәт тыуҙырыу, исемдәрҙе телмәрҙә дөрөҫ ҡулланыуға ирешеү.
Дәрес барышы.
1.Ориентир – мотивацион этап.
1).Артикуляцион күнегеү.
Таҡтаға яҙылған мәҡәлдәрҙе уҡыу.
ТЫРЫШҠАН ТАБАР, ТАШҠА КАҘАҠ ҠАҒЫР – был беҙҙең дәрестең эпиграфы.
2).Өй эшен тикшереү.
3)Башватҡысты сисеү, ниндәй һүҙҙәр килеп сыға?
Л ә м у ы ҡ у
ә к ы с т ы к
ҡ и т ө ҫ т е
ы ә с к ө т а
р ы а п л ә п
с ғ ә т а т ҡ
1.Яҙыу ҡоралы
1.Белем ала торған сығанаҡ.
2.Класс әйбере.
3. ҘВаҡыт батшаһыҘ
4. Ҙ Икелеләр ҙә бишлеләр ҙәҘ яҙыла торған дәфтәр.
5. Мәктәптә эш урыны.
6.класс әйбере.
- Ниндәй һүҙҙәр килеп сыҡты? Улар ниндәй һорауҙарға яуап бирә?
-Ошо һүҙҙәр менән хикәйә төҙөү
3). Белемдәрҙе тигеҙләү
А: Исем ниндәй мәғәнәне белдерә?
-предметтың атамаһын белдерә
-предметтың билдәһен белдерә
-предметтың иҫәбен белдерә
Б: Исемдәрҙең нимә менән үҙгәреүен билдәләгеҙ:
-һан - килеш
-дәрәжә -заман
В: Килештәрҙең һорауҙарын дөрөҫ урынлаштыр:
Төп к. Кемгә? Нимәгә?
Эйәлек к. Кемдә? Нимәлә?
Төбәү к. Кемдең? Нимәнең?
Төшөм.к. Кемдән? Нимәнән?
Урын-ваҡыт Кем? Нимә?
Сығанаҡ.к. Кмде? Нимәне?
Г: Исемдәрҙе күплек һанда ҡуйып яҙырға : китаптан ғһө-се күнегеү.
- Уҡыу мәсьәләһен ҡуйыу.
2. Операциональ – башҡарыу этабы.
1) Проблемалы ситуация тыуҙырыу.
- Таҡталағы һүҙҙәр ни өсөн айырым бағаналарға яҙылған?
Юл юлдаш Айгөл ата-әсә
Йыр йырсы төньяҡ йорт-ҡура
Таш ташлыҡ ойоҡбаш ҡош-ҡорт
- Исемдәрҙең яһалышына ҡарап, урынлаштыр.
-Тамыр көйөнсә лә тулы мәғәнә аңлатып килгән исемдәр.
-Яһаусы ялғауҙар менән яһалған исемдәр.
- Ике йәки унан да күберәк тамыр һүҙҙәр ҡушылыуынан яһалған исемдәр.
-Һүҙҙәрҙе парлау юлы менән яһалған исемдәр.
-Һүҙҙәрҙе ҡыҫҡартыу юлы менән яһалған исемдәр.
А. ҡушма исемдәр
Б. ҡыҫҡартылған исемдәр
В.тамыр исемдәр
Г.парлы исемдәр
Д.яһалма исемдәр.
2).Табылған нәтижәләрҙе тикшереү, эҙләнеүҙәргә йомғаҡ яһау.
- Исемдәрҙе үҙ урынына ҡуй.
Тамыр а. аҡҡош, Яҡтыкүл, Аҡбуҙат
ҡушма б. ҡаҙ, ат, Юл
Парлы в. һауынсы, ауылдаш, нефтсе
Яһалма г.ҡурай еләге, һуҡтыр,кесерткән, ҡара ҡарға
ҡыҫҡартылған д. кейем-һалым, йорт- ҡура, нәҫел- нәҫәп
һүҙҙәрҙе бәйләү юлы менән
-Бирелгән һүҙҙәрҙе яһалышы буйынса ниндәй төрҙәргә ҡарауын билдәләргә.
Беренсе рәт – парлы һүҙҙәрҙе
Икенсе рәт – ҡушма һүҙҙәрҙе
Өсөнсө рәт – яһалма һүҙҙәрҙе
Дүртенсе рәт – тамыр һүҙҙәрҙе
Уйын уйнау.
-Уҡыусыларға һүҙҙәр, ялғауҙар яҙылған морфемалар яҙылған карточкалар таратып, һүҙҙәр яһарға ҡушыла.
Эш
Эш-се
Эш-көш
3.Рефлексив – баһалау этабы.
–Беҙ бөгөн нимә тураһында һөйләштек?
Өй эше биреү.
- Һәр төргә тамыр, ҡушма, яһалмаға өсәр миҫал килтерергә, берәр һөйләм төҙөргә.
Бирелгән һүҙҙәрҙе группаларға бүлеп яҙырға.
Алма, ауылдаш, йәштәш, килеш –килбәт, алмасыуар, дарыу, ваҡ-төйәк, ҡарауылсы, Айһылыу, парта, буй -һын, башватҡыс, төҙөүсө, ҡара диңгеҙ.
Һүҙҙәр менән хикәйә төҙөргә.
Һүҙҙәр менән шиғыр яҙырға.
По теме: методические разработки, презентации и конспекты
Г.Тукай. "Исемдә калганнар" автобиографик әсәре
5 нче сыйныфлар өчен Габдулла Тукайның "Исемдә калганнар" автобиографик әсәрен өйрәнгәндә куллану өчен төзелде....
![](/sites/default/files/pictures/2015/02/04/picture-542586-1423065850.jpg)
5- се класта башкорт теленән дәрес темаһы: "Ф. Ғөбәҙуллина «Башҡортостан флагы». Яңғыҙлыҡ исемдәрҙең дөрөҫ яһылышы"
5- се класта башкорт теленән дәрес темаһы: "Ф. Ғөбәҙуллина «Башҡортостан флагы». Яңғыҙлыҡ исемдәрҙең дөрөҫ яһылышы"...
![](/sites/default/files/pictures/2015/02/04/picture-542586-1423065850.jpg)
5-се класта башҡорт теленән дәрес темаһы: "Исемдәрҙең яһалышы".
5-се класта башҡорт теленән дәрес темаһы: "Исемдәрҙең яһалышы"....
![](/sites/default/files/pictures/2023/02/26/picture-1077155-1677420435.jpg)
Сифаттарҙың яһалышы
Сифат тураһында белемдәрҙе ҡабатлап, уларҙың яһалышын өйрәнеү, уҡыусыларҙың телмәрен үҫтереү, фекерләү һәләтен арттырыу, спортҡа һөйөү тәрбиәләү...