Рабочая программа Бурятская литература 10 класс
рабочая программа (10 класс)

Бадмацыренова Цырендолгор Бадмаевна

Тус программа гүрэнэй Федеральна стандарт, Буряад Республикын Һуралсалай болон эрдэм ухаанай министерствын туршалгын программа дээрэ үндэhэлэгдэнэ. Буряад дунда hургуулида түрэлхи литература hуралсалай предмет болгогдожо, үзэгдэжэ байдаг гээшэ.

Программа иимэ хубинуудhаа бүридэнэ: тайлбари бэшэг, hуралсалай - тематическа түсэб, программын байгуулга ба удха, календарно-тематическа түсэб, hурагшадай мэдэсэ шадабариин гол эрилтэнүүд,  hуралсалай методическа хангалга, хабсаргалта.

Скачать:

ВложениеРазмер
Файл 10_kl.rp_lit_2022-2023.docx62.84 КБ

Предварительный просмотр:

ГБОУ Республиканский Бурятский Национальный лицей-интернат № 1

УТВЕРЖДАЮ:                        СОГЛАСОВАНО:                               Рассмотрено:

Директор школы                   Зам.директора по УВР                          на заседании МО

_______________              _____________________                    __________________

«__»______ _____г             «_»___________________г.                  «__»____________г.

Рабочая программа

ФИО, категория

Предмет:Буряад литература

Класс:  10

Рассмотрено на заседании

педагогического совета

протокол № от

«   » ___________  2022   г.

  1. учебный год

  1. Тайлбари бэшэг

Тус программа гүрэнэй Федеральна стандарт, Буряад Республикын Һуралсалай болон эрдэм ухаанай министерствын туршалгын программа дээрэ үндэhэлэгдэнэ. Буряад дунда hургуулида түрэлхи литература hуралсалай предмет болгогдожо, үзэгдэжэ байдаг гээшэ.

Программа иимэ хубинуудhаа бүридэнэ: тайлбари бэшэг, hуралсалай - тематическа түсэб, программын байгуулга ба удха, календарно-тематическа түсэб, hурагшадай мэдэсэ шадабариин гол эрилтэнүүд,  hуралсалай методическа хангалга, хабсаргалта.

Буряад литература үзэлгэ болбол имагтал образоор харуулдаг дээрэhээ hурагшадые арад зондоо үнэн сэхээр хүмүүжүүлхэ хэрэгтэ тон ехэ удха шанартай.

Түрэлхи литературын программа тематическа принципэй үндэhэн дээрэ байгуулагдаба. Эндэ арадай аман зохёолнууд, буряад литература сооhоо удхын ба байгуулалтын талаар hурагшадай ойлгосо, мэдэсэдэ таарамжатай уран hайханай зохёолнууд шэлэгдэн абтажа, тайлбарилан уншахаар, шудалан үзэхөөр хараалагдаба. Эдэ зохёолнууд хадаа түүхын үе сагтай, арад зоной үйлэ хэрэгтэй, түүхэтэй, түрүү  хүнүүдэй дүрэтэй сэхэ холбоотой юм.

Х классай программа буряад литературын хүгжэлтын түүхэ үзэхөөр табигдаба.

Х класста ниитэ зоной түрүүүзэл бодолтой литературын нягта холбоотой байдагые, арадай ажабайдалда литературын ямар үүргэтэй байhые hурагшадта ойлгуулжа үгэхэ юм.

Литература ахамад классуудта заахадаа, бүхы хүн түрэлтэнэй түүхын бодото ушарнуудай хоорондохи холбоондо, проблемэнүүдтэ, илангаяа моральна удхатай асуудалнуудые тобойлгон илгажа, hурагшадай анхарал хандуулха байна.

Х классай литературын курс монографическа ба обзорно темэнүүдые үзэхөөр хараална. Тиимэhээ hурагшад буряадайнгаа элитэ уран зохёолнуудтай танилсаха аргатай, тэдэнэй литературын хүгжэлтэдэ ямар hуури эзэлдэг, ямар онсо удха, шанар оруулhые ойлгожо абана.

Литературын теориин ойлгосонуудые hурагшад V-VII классуудта шудалжа эхилээд, VIII-IХ классуудта үргэлжэлүүлнэ, хүгжөөнэ. Х-ХI классуудта бүри орёо ойлгосонуудтай танилсана. Эндэ литературна тип, литературна шэглэл, арадша ёhо реализм гэhэн литературын гол уран методтэй танилсажа шудална.

Литературна ойлгосонуудые удаа дараалан, шата шатаарнь, хоорондонь холбоотойгоор hурагшадай ухаанда бүрилдүүлхэ юм.

  1. Һуралсалай- тематическа түсэб

Жэлэй 1-дэхи хахад

Сэдэб

Саг

1

Оролто хэшээл. 18-19-дэхи зуун жэлнүүдэй түрэл буряад уран зохеолой бүридэлгэ.

1

2

Оюун ухаанай зохёолнууд. Yльгэрэй далай. Бисачи хүбүүн тухай зүйл. Данжила гэжэ нэрэтэй гэрэй эзэн тухай зүйл

1

3

Буряадай түүхэ бэшэгүүд. В. Юмсунов. Хориин 11 эсэгын уг изагуурай туужа

1

4

Д-Ж. Ломбо-Цэрэнов. Сэлэнгын монгол-буряадуудай түүхэ

1

5

Ц. Сахаров. Баргажанай буряадай түүхэ бэшэг

1

6

ХХ зуун жэлэй эхин үеын түрэл буряад уран зохёол. Б.Б. Барадин

«Доржо Банзаров тухай шүлэг», «Ерэнсэй ехэ үбгэн», «Сагай дүрбэн уларил»

1

7

ХХ зуун жэлэй 1-дэхи хахадай түрэл буряад уран зохёол. Солбонэ Туяа. «Сэсэгтэ тала», «Город», «Сэсэг», «Ангар»

2

8

Классhаа гадуур уншалга

1

9

Б.Б. Барадин «Сэнгэ баабай»

2

10

Холбоо хэлэлгэ хүгжөөлгэ. «Сэнгэ баабай» зохёолго бэшэхэ

1

11

Ж.Т. Тумунов «Сэсэгмаа»

2

12

Н.Г. Балдано «Энхэ-Булад баатар»

2

13

Классhаа гадуур уншалга

1

14

Эсэгэ ороноо хамгаалгын Агууехэ дайнай үеын түрэл буряад уран зохёол. Дайнай үеын шүлэглэмэл уран зохёол. Ц. Зарбуев «Нарhан» Д. Мадасон «Хабар». «Алта мүнгэнhөө үнэтэй адха хара шорой»

1

15

Классhаа гадуур уншалга

1

16

Дайнай үеын үргэлжэлhэн зохёол Ж. Тумунов «Наранай орохо зүг тээшэ»

«Наранай орохо зyг тээшэ»

1

17

Ц.Н. Номтоев «Сталинград шадарай агууехэ тулалдаан» (дайнай үеын дэбтэрнүүдhээ хэhэгүүд, Д.Д. Хилтухин «Солдадай ном»

1

18

Холбоо хэлэлгэ хүгжөөлгэ. Эсэгэ Ороноо хамгаалгын Агууехэ дайн тухай зохёолго бэшэхэ

1

19

Дайнай үеын зүжэглэмэл уран зохёол. Х.Н. Намсараев

«Тайшаагай ташуур»

3

20

Ж. Тумуновай уран һайханай юртэмсэ «Нойрhоо hэриhэн тала»

5

21

Х.Н. Намсараевай уран һайханай юртэмсэ «Yүрэй толон»

5

22

Холбоо хэлэлгэ хүгжөөлгэ. Ж. Тумунов Х. Намсараев хоёрой романуудые зэргэсүүлэн, зохёолго бэшэхэ

2

Уран зохёол үзэлгэдэ

27 час

Холбоо хэлэлгэ хүгжөөлгэдэ

4

Классhаа гадуур уншалгада

3

Жэлэй 2-дохи хахад

1

Ч.Ц. Цыдендамбаевай уран hайханай юртэмсэ

«Түрэл нютагhаа холо»

5

2

Холбоо хэлэлгэ хүгжөөлгэ

1

3

«Холо ойрын түрэлнүүд»

4

4

А.А. Бальбуровай уран hайханай юртэмсэ

«Зэдэлээтэ зэбэнүүд»

6

5

Холбоо хэлэлгэ хүгжөөлгэ

1

6

Ж.Б. Балданжабоной уран hайханай юртэмсэ

«Сэнхир хаданууд»

4

7

Д.З. Жалсараевай уран hайханай юртэмсэ

«Газар дэлхэйн дуунууд»

2

8

Классhаа гадуур уншалга

1

9

Н.Г. Дамдиновай уран hайханай юртэмсэ

«Эсэгын нэрэ»

2

10

Холбоо хэлэлгэ хүгжөөлгэ. «Эсэгын нэрэ» гэhэн поэмээр зохёолго бэшэхэ

1

11

«Шэлдэй зангиин дуун»

1

12

Классhаа гадуур уншалга

1

13

Д.А. Улзытуевай  уран  hайханай юртэмсэ

«Ая ганга», «Баруунай баруун эрьедэ», «Захяа», Эхэ дэлхэйгээ түхэреэлүүлэн дуулааб»

2

14

Классhаа гадуур уншалга

1

15

Н.Ш. Нимбуевай уран hайханай юртэмсэ «Шүдэрлэгдэhэн сахилгаан»

1

16

Холбоо хэлэлгэ хүгжөөлгэ. Уншаад, үзөөд байхадаа...

1

Уран зохёол үзэлгэдэ

27 час

Холбоо хэлэлгэ хүгжөөлгэдэ

4

Классhаа гадуур уншалгада

3

Бүхыдөө

68

  1. Программын байгуулга ба удха

Оролто хэшээл. 18-19-дэхи зуун жэлнүүдэй түрэл буряад уран зохеолой бүридэлгэ.

(1 час)

Оюун ухаанай зохёолнууд. Yльгэрэй далай. Бисачи хүбүүн тухай зүйл. Данжила гэжэ нэрэтэй гэрэй эзэн тухай зүйл (1 час)

Ниигүүлэсхы һайхан сэдьхэлтэй хүн бүхэнэй буян хэжэ ябабал, өөртэньшье, үри хүүгэдтэньшье, уг саданартаньшье хододоо һайн хэрэг тохёолдохо гэһэн удха. Буддын шажанай һургаал зааһан зохёолнуудай удха шанар.

Буряадай түүхэ бэшэгүүд. В. Юмсунов. Хориин 11 эсэгын уг изагуурай туужа. Д-Ж. Ломбо-Цэрэнов. Сэлэнгын монгол-буряадуудай түүхэ. Ц. Сахаров. Баргажанай буряадай түүхэ бэшэг (1 час)

Уран зохёолшын уран гоё гү, али уран һайханай юртэмсэ тухай ойлгосо. Уншагша литературна процессэй эдэбхэтэй хабаадагша. Уран зохёол ба тэрэнэй тайлбарилга.

Юhэн хүн Сэлэнгын буряад-монголнуудай тайшаанар байhан тухай…

 Сахаров хадаа «Баргажанай буряадай түүхэ бэшэгэй» автор болоно. Баргажан буряадай эгээл дүүрэн түүхэтэ найруулга  тухай …

ХХ зуун жэлэй эхин үеын түрэл буряад уран зохёол. Б.Б. Барадин

«Доржо Банзаров тухай шүлэг», «Ерэнсэй ехэ үбгэн», «Сагай дүрбэн уларил» (1 час)

 Шүлэг шэнжэлэлгэ, арадай аман зохёолой зүйлнүүд.

        

ХХ зуун жэлэй 1-дэхи хахадай түрэл буряад уран зохёол. Солбонэ Туяа. «Сэсэгтэ тала», «Город», «Сэсэг», «Ангар»        (1 час)

Лирикэ. С.Туяагай лирикын һанал бодол шиидхэлгэ. Шүлэг зохёолгын оньһон арга.

Классhаа гадуур уншалга        (1 час)

Б.Б. Барадинай зохеохы болон эрдэм шэнжэлхэ ажал «Сэнгэ баабай»        (3 час)

Хөөрөөн тухай. Эпическэ зохёолой шэнжэ шанар. Гүнзэгы удхатай, үргэн дэлисэтэй эпическэ зохёолнуудай, жанрнуудай батажалга.

Холбоо хэлэлгэ хүгжөөлгэ. «Сэнгэ баабай» зохёолго бэшэхэ        (1 час)

Ж.Т. Тумунов «Сэсэгмаа»        (1 час)

Романай жанр. Эпическэ зохёолой шэнжэ шанар. Гүнзэгы удхатай, үргэн дэлисэтэй эпическэ зохёолнуудай, жанрнуудай батажалга.

Н.Г. Балдано «Энхэ-Булад баатар»        (2 час)

Н.Балданогой творческо замаар хронологическа таблица табилга, зохёолго. Драматическа поэмын үльгэр домогой удхаhаа дулдыдан бии болоhыень ойлгуулха. Драматическа поэмэ, тэрэнэй шэнжэ, шанар тухай хөөрэлдэхэ.

Классhаа гадуур уншалга        (1 час)

Эсэгэ ороноо хамгаалгын Агууехэ дайнай үеын түрэл буряад уран зохёол. Дайнай үеын шүлэглэмэл уран зохёол. Ц. Зарбуев «Нарhан». Д. Мадасон «Хабар». «Алта мүнгэнhөө үнэтэй адха хара шорой»                (1 час)

Тyс шүлэг байгаали зураглаhан уянгата шүлэг болоно. Лирическэ геройн дүрэ нарhан модоной зүгhөө тодорхойлогдоһон тухай.

Дайнай үеын шүлэгүүдэй удха, тематика тухай..

Классhаа гадуур уншалга        (1 час)

Дайнай үеын үргэлжэлhэн зохёол.  Ж. Тумунов «Наранай орохо зүг тээшэ».        Ц.Н. Номтоев «Сталинград шадарай агууехэ тулалдаан» (дайнай үеын дэбтэрнүүдhээ хэhэгүүд). Д.Д. Хилтухин «Солдадай ном»         (2 час)

Дайнай үедэ бэшэдэг уран зохеолшод тухай, хубаарилга.

        Дайнай үеын дэбтэрнүүд тухай...

Авторай творческо замтай танилсалга. Д. Хилтухинай «Солдадай ном» гэжэ хooрooн соо автор нэгэдэхи нюурhаа хooрэлгэ. Нюдoo шархатаhан буряад хyбyyн байшоо – Хэжэнгэ нютагай Доржо Цыренжапов тухай.

Холбоо хэлэлгэ хүгжөөлгэ. Эсэгэ Ороноо хамгаалгын Агууехэ дайн тухай зохёолго бэшэхэ        (1 час)

Дайнай үеын зүжэглэмэл уран зохёол. Х.Н. Намсараев «Тайшаагай ташуур»        (3 час)

Х.Намсараев тухай мэдээ үргэдхэхэ. 19 зуун жэлэй хори буряадуудай түүхэдэ болоhон ушар баримталжа бэшэhэн тухай хэлэхэ. Арадай ядаралта байдал, ангиин тэмсэл эршэтэй боложо байhан тухай хөөрэлдэхэ. Литературна теори: буряад уран зохёолой арадша ёhо.  

Ж. Тумуновай уран һайханай юртэмсэ. «Нойрhоо hэриhэн тала»        (5 час)

Буряад литературын түрүүшын роман. Роман соо зураглагдаhан типическэ дүрэнүүдые зураглалга. Ниитын зоной байдал хүнэй өөрынь ябадал хоёрой хоорондохи орёо харилсаае үнэн зүбөөр харуулhан тухай хөөрэлдэхэ. Литературна теори: реализм, тэрэнэй буряад литературада тогтонижоhон тухай.

Х.Н. Намсараевай уран һайханай юртэмсэ. «Yүрэй толон»        (2 час)

“Үүрэй толон” романай проблематика, нэрын удха, жанрайнь онсо шэнжэ. Романай түүхэтэ үндэһэн, бэшэгдэһэн түүхэнь. “Нойрһоо һэриһэн тала” романтай адли ба адли бэшэ талануудынь.

Холбоо хэлэлгэ хүгжөөлгэ. Ж.Тумунов Х.Намсараев хоерой романуудые зэргэсүүлэн, зохеолго бэшэхэ (2 час)

 

Ч.Цыдендамбаев «Түрэл нютагһаа холо» (5 час)

Түрэл буряад уран зохёолой хүгжэлтэдэ горитой нэмэри оруулhан бэлигтэй уран зохёолшодой нэгэн Чимит Цыдендамбаевич Цыдендамбаевай творческо замыень hанаха, презентаци  хараха. Ч. Цыдендамбаев шүлэглэмэл, үргэлжэлhэн, зүжэглэмэл зохёолнуудые олоор бэшэhэн юм гэжэ дабтан hануулха.

Ч.Цыдендамбаев “Холо ойрын түрэлнүүд” (4 час)

Романай жанр. Эпическэ зохёолой шэнжэ шанар. Гүнзэгы удхатай, үргэн дэлисэтэй эпическэ зохёолнуудай, жанрнуудай батажалга.

А.Бальбуров “Зэдэлээтэ зэбэнүүд”(6 час)

Романай нэрын удха, фольклорно үндэһэниинь, зүрилдөөниинь, образно системэнь. Арад зон ба засаг түрэ. Шажан мүргэлэй асуудалнууд. Интеллигенциин үүргэ.

Ж.Балданжабон «Сэнхир хаданууд» (4 час)

Роман соо тэрэ үеын арадай байдал харуулhан тухай хөөрэлдөө эмхидхэхэ. Юрын колхознигуудай мэргэжэл, оролдосотой ажал, hонор ухаае Даржаа ахайн дүрөөр харуулhан тухай хөөрэлдэхэ.

Д.Жалсараевай уран һайханай юртэмсэ. “Газар дэлхэйн дуунууд”(2 час)

Лирикэ. Д.Жалсараевай поэзиин гол темэнүүд ба жанрнууд. Шүлэгүүдэй баглаа тухай ойлгосо. Шүлэгүүдэй баглаа зохёохы оньһон арга. Д.Жалсараевай публицистическэ стилб, оньһон үгын найруулга хэрэглэһэниинь.

Н.Дамдиновай уран һайханай юртэмсэ. “Эсэгын нэрэ”, “Шэлдэй зангиин дуун”(3 час)

Лирикэ. Н.Дамдиновай лирикэ соо хүн ба юртэмсэ гэһэн һанал бодол шиидхэлгэ. “Мүшэтэ харгы” гэһэн сонедүүдэй гүрлөө. Сонет ба сонедүүдэй гүрлөө тухай ойлгосо үргэдхэлгэ. Сонедүүдэй гүрлөө зохёолгын оньһон арга.

 Д.Улзытуевай  уран һайханай юртэмсэ. “Ая ганга”, «Баруунай баруун эрьедэ», «Захяа», Эхэ дэлхэйгээ тyхэреэлyyлэн дуулааб» (2 час)

Лирикэ. Д.Улзытуевай буряад шүлэг зохёолгодо верлибр, лирическэ миниатюрын  жанр, япон шүлэгэй хайку, танка гэхэ мэтэ хэбүүдые нэбтэрүүлгэ. Оршуулга, тэрэнэй орёо заршам.

Н.Нимбуев “Шүдэрлэгдэһэн сахилгаан» ... (1 час)

Үе сагтаа тааруу зохёол бэшэхэ формо бэдэрэлгэ. Буряад романай жанрай өөрэ ба олон янза. Буряад лирикын хүгжэлтэ, тэрэнэй жанрнууд, поэтикэ.

Жэл соо үзэhэнөө дабталга, бэхижүүлгэ (1 час)

10-дахи класста гараhанаа согсолхо, дабтаха

  1. Календарно-тематическа түсэб

Буряад литература

10-дахи класс, буряад литература

Программна материал

Разделээр үгтэһэн саг

Темээр үгтэһэн саг

болзор

hурагшадай мэдэсэ, шадабари, дадал хүгжөөхэ зорилго

hурагшадай бэшэмэл ба аман хэлэлгэ хүгжөөлгын хүдэлмэри

Хүдэлмэриин янзанууд

ИКТ хэрэглэлгэ

ХХ зуун жэлэй эхин yеын тyрэл буряад уран зохёол. Б.Б. Барадин

        

1

Оролто хэшээл. 18-19-дэхи зуун жэлнүүдэй түрэл буряад уран зохеолой бүридэлгэ.

1

1

буряад литература соо бүтээгдэһэн уран гоё юртэмсэ.

Конспект (3-6-дахи нюур)

«Алтан гадаhан» хрестомати хэрэглэн, угай бэшэгүүд тухай хөөрэлдэхэ.

2

Оюун ухаанай зохёолнууд. Yльгэрэй далай. Бисачи хүбүүн тухай зүйл. Данжила гэжэ нэрэтэй гэрэй эзэн тухай зүйл

1

1

Ниигүүлэсхы һайхан сэдьхэлтэй хүн бүхэнэй буян хэжэ ябабал, өөртэньшье, үри хүүгэдтэньшье, уг саданартаньшье хододоо һайн хэрэг тохёолдохо гэһэн удха. Буддын шажанай һургаал зааһан зохёолнуудай удха шанар.

Уран уншалга эмхидхэлгэ

«Үльгэрэй далай» гэһэн һургаал зааһан зохёолдо проектын хүдэлмэри бэлдэлгэ

Буддын шажанай зохёолнууд-электрон номоор..., реферат

Буряадай түүхэ бэшэгүүд. В. Юмсунов. Хориин 11 эсэгын уг изагуурай туужа

 Д-Ж. Ломбо-Цэрэнов. Сэлэнгын монгол-буряадуудай түүхэ

Ц. Сахаров. Баргажанай буряадай түүхэ бэшэг  

1

1

Уран зохёолшын уран гоё гү, али уран һайханай юртэмсэ тухай ойлгосо. Уншагша литературна процессэй эдэбхэтэй хабаадагша. Уран зохёол ба тэрэнэй тайлбарилга.

Юhэн хyн Сэлэнгын буряад-монголнуудай тайшаанар байhан тухай. Сахаров хадаа «Баргажанай буряадай тyyхэ бэшэгэй» автор болоно. Баргажан буряадай эгээл дyyрэн тyyхэтэ найруулга  тухай …

Агын, Хориин, Баргажанай буряадуудай түүхэ бэшэгүүдээр тус тустань реферат бэлдэхэ.

ХХ зуун жэлэй эхин үеын түрэл буряад уран зохёол. Б.Б. Барадин

«Доржо Банзаров тухай шүлэг», «Ерэнсэй ехэ үбгэн», «Сагай дүрбэн уларил»

1

1

Ород ба бусад арадай уран зохёолнуудай оршуулганууд. Ород драма hажаажа бэшэhэн тухай. hургуулида үхибүүдээ hургаха, ариг сэбэрые сахиха, эмшэн докторто хандаха, архи, хаарта хэхэгүй г.м. hургаал номноhон эдэ зохёолнуудай арад зониие гэгээрүүлхэ гэhэн гол удха

Сээжэ болон уран уншалга эмхидхэхэ

Электронно ном “Уран үгын абдарһаа”

ХХ зуун жэлэй 1-дэхи хахадай түрэл буряад уран зохёол. Солбонэ Туяа. «Сэсэгтэ тала», «Город», «Сэсэг», «Ангар»        

1

1

Семинар гээшэ асуудал харюу гэһэн хэбээр хамтын хөөрэлдөөн. Реферат гээшэ нэгэ сэдэбээр бэшэһэн дэлгэрэнгы ажал.

Семинар, мини-зохеолго, зохеолгын түсэб, тезис болон реферат бэлдэхэ.

Классhаа гадуур уншалга

        

(1 час)

1

Намсараева Ц.Б. Түүхэдэ мүнхэрһэн нэрэнүүд, Улаан-Үдэ, Бэлиг, 2002

Уншаха, шүүмжэлхэ.

Б.Б. Барадинай зохеохы болон эрдэм шэнжэлхэ ажал «Сэнгэ баабай»        

3

1

1

1

Хөөрөөн тухай. Эпическэ зохёолой шэнжэ шанар. Гүнзэгы удхатай, үргэн дэлисэтэй эпическэ зохёолнуудай, жанрнуудай батажалга.

Б.Барадинай эрдэм шэнжэлхы болон олониитын ажал тухай элидхэл бэлдэхэ.

презентаци

Холбоо хэлэлгэ хүгжөөлгэ.        

1

1

«Сэнгэ баабай»  хөөрөөгөөр зохёолго бэшэхэ

Ж.Т. Тумунов «Сэсэгмаа»        

1

1

Романай жанр. Эпическэ зохёолой шэнжэ шанар. Гүнзэгы удхатай, үргэн дэлисэтэй эпическэ зохёолнуудай, жанрнуудай батажалга.

Сэсэгма басаганай хуби заяан, абари зан тухай эссе бэшэхэ.

Н.Г.Балдано «Энхэ-Булад баатар»

2

1

1

Н.Балданогой творческо замаар хронологическа таблица табилга, зохёолго. Драматическа поэмын үльгэр домогой удхаhаа дулдыдан бии болоhыень ойлгуулха. Драматическа поэмэ, тэрэнэй шэнжэ, шанар тухай хѳѳрэлдэхэ.

Драматическа зохёолнуудай онсо шэнжэ тухай

«Энхэ-Булад баатар-арадай баатар»-зохёолго бэшэлгэ

Эрхэ-Мэргэн Энхэ-Булад баатарнуудай характеристикэ, сасуулга бэшэхэ

Классhаа гадуур уншалга        

1

1

Литература ба оперо. Шэнжэлгын ажал.

«Энхэ-Булад баатар» гэжэ

 Зүжэгэй оперо боложо табигдаһан түүхэ тухай хөөрэхэ

Эсэгэ ороноо хамгаалгын Агууехэ дайнай үеын түрэл буряад уран зохёол. Дайнай үеын шүлэглэмэл уран зохёол. Ц. Зарбуев «Нарhан»        

Д. Мадасон «Хабар». «Алта мүнгэнhөө үнэтэй адха хара шорой»        

2

1

1

Тyс шүлэг байгаали зураглаhан уянгата шүлэг болоно. Лирическэ геройн дүрэ нарhан модоной зүгhөө тодорхойлогдоһон тухай.

Дайнай үеын шүлэгүүдэй удха, тематика тухай..

Сээжэлдэхэ, презентаци бэлдэхэ.

презентаци

Классhаа гадуур уншалга        

1

Ород ба буряад уран зохеолшодой дайнай үеын хөөрөөнүүдые зэргэсүүлхэ.

Презентаци бэлдэхэ.

презентаци

Дайнай үеын үргэлжэлhэн зохёол. Ж. Тумунов

«Наранай орохо зүг тээшэ»        

Ц.Н. Номтоев «Сталинград шадарай агууехэ тулалдаан» (дайнай үеын дэбтэрнүүдhээ хэhэгүүд)

Д.Д. Хилтухин «Солдадай ном»        

2

1

1

Дайнай үедэ бэшэдэг уран зохеолшод тухай, хубаарилга.

Дайнай үеын дэбтэрнүүд тухай...

Авторай творческо замтай танилсалга. Д. Хилтухинай «Солдадай ном» гэжэ хөөрөөн соо автор нэгэдэхи нюурhаа хөөрэлгэ. Нюдөө шархатаhан буряад хүбүүн байшоо – Хэжэнгэ нютагай Доржо Цыренжапов тухай.

Дайнай үеын үргэлжэлһэн уран зохеол тухай элидхэл бэлдэхэ.

Холбоо хэлэлгэ хүгжөөлгэ.

1

Эсэгэ Ороноо хамгаалгын Агууехэ дайн тухай зохёолго бэшэхэ        

Зохеолго бэшэхэ.

Дайнай үеын зүжэглэмэл уран зохёол. Х.Н. Намсараев

«Тайшаагай ташуур»        

3

1

1

1

Х.Намсараев тухай мэдээ үргэдхэхэ. 19 зуун жэлэй хори буряадуудай түүхэдэ болоhон ушар баримталжа бэшэhэн тухай хэлэхэ. Арадай ядаралта байдал, ангиин тэмсэл эршэтэй боложо байhан тухай хөөрэлдэхэ. Литературна теори: буряад уран зохёолой арадша ёhо.  

Хүн ба засаг гэжэ сэдэбээр хөөрэлдөөн. Зүжэгэй хэлэнүүдэй уран аргануудые элирүүлхэ.

Ж.Тумуновай уран һайханай юртэмсэ «Нойрhоо hэриhэн тала»

5

1

1

1

1

1

1

Буряад литературын түрүүшын роман. Роман соо зураглагдаhан типическэ дүрэнүүдые зураглалга. Ниитын зоной байдал хүнэй ѳѳрынь ябадал хоёрой хоорондохи орёо харилсаае үнэн зүбѳѳр харуулhан тухай хѳѳрэлдэхэ. Литературна теори: реализм, тэрэнэй буряад литературада тогтонижоhон тухай.

Геройнуудай характеристикэ бэшэхэдээ, цитатануудые хэрэглэлгэ

В.Я.Гончар –иллюстрация к роману «Степь проснулась»

«Буряад литературын тщщхэдэ роман жанрай бии бололго»-мэдээсэл бэшэлгэ

Дэлгэрэй дүрэдэ рецензи бэшэлгэ.

«Дэлгэр Доржиев Цыремпил Сыдуев хоёр» найруулга гү, али сасуулгын характеристикэ бэшэхэ

Түүхын баримтанууд

Когнитивнэ карта

Түсэб табиха

Романай удхаар зохёолго

Х.Намсараевай уран һайханай юртэмсэ. “Үүрэй толон”

5

1

1

1

1

1

“Үүрэй толон” романай проблематика, нэрын удха, жанрайнь онсо шэнжэ. Романай түүхэтэ үндэһэн, бэшэгдэһэн түүхэнь. “Нойрһоо һэриһэн тала” романтай адли ба адли бэшэ талануудынь.

Х.Намсараевай “Үүрэй толон” гэжэ зүжэгтэ хэгдэһэн романай иллюстрацяар…(сахим номоор)

Когнитивнэ карта

Сасуулга

“Цыремпил Должод хоёрой инаг дуранайнгаа түлөө тэмсэл” гэһэн сэдэбээр зохёолго бэшэлгэ.

Холбоо хэлэлгэ хүгжөөлгэ.

2

Ж.Тумунов Х.Намсараев хоерой романуудые зэргэсүүлэн, зохеолго бэшэхэ

Зохеолго бэшэхэ

2-дохи хахад жэл

Ч.Цыдендамбаев «Түрэл нютагһаа холо»

5

1

Ч.Цыдендамбаев тухай мэдэhэнээ hанаха

конспект бэшэхэ.

Buryadxelen.com

1

Түрэл буряад уран зохёолой хүгжэлтэдэ горитой нэмэри оруулhан бэлигтэй уран зохёолшодой нэгэн Чимит Цыдендамбаевич Цыдендамбаевай творческо замыень hанаха, презентаци  хараха. Ч. Цыдендамбаев шүлэглэмэл, үргэлжэлhэн, зүжэглэмэл зохёолнуудые олоор бэшэhэн юм гэжэ дабтан hануулха.

Тэрэ сагай хасагууд юрын зонһоо юугээрээ илгаатай байгааб?

1

Доржо Банзаровай намтарай хронологиин таблица

Хара шажан тухай юу мэдэхэ байhанаа хөөрэлдэгты. Бөө тухай домог оложо уншагты

1

геройн дүрэ тайлбарилхын тула Ч. Цыдендамбаев олон уран hайханай аргануудые, зүйлнүүдые хэрэглээ.

Уран һайханай аргануудые олохо, түүжэ бэшэхэ.

1

Зохёолой шүүмжэлэл хэхэ – жанр, хэды ондо бэшэгдээб, хэблэгдээб, уран зохёолой шэглэл, сэдэб, сюжет болон байгуулга, гол геройнуудай дүрэ, хөөрөөнэй онсо шэнжэнүүд, зохёолой хэлэнэйнь маяг шэнжэ.

Монгол шэнжэлэгшэ-эрдэмтэд тухай реферат бэлдэхэ.

Когнитивнэ карта

Холбоо хэлэлгэ хүгжөөлгэ

1

Роман Мэрдыгеевэй «Эрдэмтэн Банзарай Доржо» гэhэн зурагаар гү, али мүн лэ энэл зураашын «Доржо Банзаровай портрет» гээшээрнь зохёолго бэшэхэ.

Ч.Цыдендамбаев «Холо ойрын түрэлнүүд»

4

1

Ч.Цыдендамбаев ямар арга хэрэглэжэ, гэрэй дүрсэ, түхэл гаргана гээшэб гэжэ адаглаха.

Литературна диктант

Buryadxelen.com

1

Тэрэ үеын буряад нютагтахи байдал тухай

Герой бүхэндэ характеристикэ бэшэлгэ.

1

Ч. Цыдендамбаевай сатирическэ романай зохёолгын уран арганууд – гиперболэ, гротеск, тогтомол эпитедүүд арадай аман зохёолой болон дэлхэйн уран зохёолой заншал маягтай нангин холбоотой гэжэ тэмдэглэхэ.

Дэбтэртээ оруулха

1

Сочинени бэшэлгэдэ анхаралаа хандуулха.

Романай түгэсхэлдэ бүхы геройнууд өөhэдынгөө алдуу эндүүгээ ойлгожо, hайн тээшээ заhарна. Романай сюжет олон жэжэ үйлэнүүдhээ бүридэнэ, харин түгэсхэлдөө герой бүхэниинь хубилжа, ондоо болоно гэжэ автор харуулна. Иигэжэ уран зохёолшо ажабайдалай элдэб дутуу дундануудые шүүмжэлбэшье, өөрынгөө геройнуудта hайн тээшээ хубилха арга боломжо үгэнэ.

10

А.Бальбуров «Зэдэлээтэ зэбэнүүд»

6

1

«Поющие стрелы» – роман (1961) бэшэгдээ, «Зэдэлээтэ зэбэнyyд» – оршуулга (1972) Г. Чимитов, Д. Дугаров хэhэн байгаа гэжэ хөөрэлдэхэ. Хонгоодорнууд тухай домог, 12 зэдэлээтэ зэбэнүүд, буряад арад зоной урданай ажабайдал, баяшуул болон үгытэйшүүлэй хоорондохи ангиин тэмсэл, аха дүү арадуудай хоорондохи хани барисаан тухай хэлсэхэ.

Гол геройнуудтаа портретнэ, абари зангайнь характеристикэ бэшүүлхэ.

Роман соо харуулагдаhан буряад үндэhэтэнэй ёhо заншал, абари зан тухай хөөрэгты.

Зохёол соохи буряад эхэнэрнүүдэй дүрэнүүдые шэнжэлэгты

Buryadxelen.com

1

1

1

1

1

Холбоо хэлэлгэ хүгжөөлгэ

1

1

Фольклор ба литература гэhэн сэдэбээр бэеэ даагаад шэнжэлгын ажал бэшэхэ. «Зэдэлээтэ зэбэнүүд» роман соохи арадай аман зохёолой, мифологическа, бөө мүргэлэй заншалай зүйлнүүдые элирүүлжэ, удхыень тайлбарилха.

11

Ж.Балданжабон «Сэнхир хаданууд»

4

1

Роман соо тэрэ үеын арадай байдал харуулhан тухай хѳѳрэлдѳѳ эмхидхэхэ. Юрын колхознигуудай мэргэжэл, оролдосотой ажал, hонор ухаае Даржаа ахайн дүрѳѳр харуулhан тухай хѳѳрэлдэхэ.

Романай удхаар тестовэ хүдэлмэри үнгэргэхэ

Багшын үзэмжѳѳр, сочинени бэшэлгэ

1

1

1

13

Д.Жалсараевай уран һайханай юртэмсэ. “Газар дэлхэйн дуунууд”

2

1

Лирикэ. Д.Жалсараевай поэзиин гол темэнүүд ба жанрнууд. Шүлэгүүдэй баглаа тухай ойлгосо. Шүлэгүүдэй баглаа зохёохы оньһон арга. Д.Жалсараевай публицистическэ стиль, оньһон үгын найруулга хэрэглэһэниинь.

Уран найруулгын зүйлнүүдые элирүүлэлгэ

Уран, сээжэ уншалга-багшын үзэмжөөр

Творческо практикум-

1

Классһаа гадуур уншалга

1

1

14

Н.Дамдиновай уран һайханай юртэмсэ.

“Эсэгын нэрэ”

2

1

Лирикэ. Н.Дамдиновай лирикэ соо хүн ба юртэмсэ гэһэн һанал бодол шиидхэлгэ. “Мүшэтэ харгы” гэһэн сонедүүдэй гүрлөө. Сонет ба сонедүүдэй гүрлөө тухай ойлгосо үргэдхэлгэ. Сонедүүдэй гүрлөө зохёолгын оньһон арга.

Уран зохёолшын онсыень элирүүлэлгэ

Уран ба сээжээр уншалга-багшын үзэмжөөр

Творческо практикум-

1

Холбоо хэлэлгэ хүгжөөлгэ

1

1

Уянгата (лирическэ) геройн дүрэдэ тодорхойлго үгэхэ.

«Булта бидэнэр хүндэлнэбди эсэгэнэрээ!» гэhэн нэрэтэйгээр зохёолго бэшэхэдээ, үргэнөөр цитатануудые хэрэглэхэ гэжэ оролдохо.

Зохеолго бэшэхэ

“Шэлдэй зангиин дуун”

1

1

Шэлдэй занги гэжэ хори буряад угсаатанай ахалагша, хүсэ ехэтэй, зоригтой, урагшаа hанаатай, сэсэ мэргэн хүн байhан гэхэ. Энэ хүн тухай арадай аман зохёолдо, уран зохёолдо хэдэн ондоогоор хэлэгдэдэг гэжэ хөөрэлдэхэ.

Хрестомати соо үгтэhэн гурбан янзын (арадай дуу, поэмэ, хори буряадуудай түүхэ) дуунуудыень уншаха, сасуулха. Юугээрээ адлиб, ондооб гэжэ хөөрэлдөө эмхидхэхэ.

Buryadxelen.com

Классһаа гадуур уншалга

1

1

Шэлдэй занги тухай дуун-Арадай дуу, Хори буряадуудай түүхэ, Асагадта бэшэгдэһэн тобшо түүхэ сасуулха.

Танилсаха, сасуулха, шүүлбэрилхэ.

15

Д.Улзытуевай уран һайханай юртэмсэ.

“Ая ганга”

«Баруунай баруун эрьедэ», «Захяа», Эхэ дэлхэйгээ түхэреэлүүлэн дуулааб»

2

1

Лирикэ. Д.Улзытуевай буряад шүлэг зохёолгодо верлибр, лирическэ миниатюрын  жанр, япон шүлэгэй хайку, танка гэхэ мэтэ хэбүүдые нэбтэрүүлгэ. Оршуулга, тэрэнэй орёо заршам.

Ф.И.Балдаев “Шоно-Баатар”-зурагаар хүдэлмэри,

Хэһэг сээжэлдэлгэ

“Д.Улзытуев –агууехэ буряад поэт”-зохёолго бэшэлгэ.

“Шоно-Баатарай дуун” арадай дуутай зэргэсүүлгэ

Творческо практикум- “Д.Улзытуевай шүлэгүүд соохи буряад юртэмсын һүлдэ тэмдэгүүд” –зохёолго бэшэлгэ

1

Классһаа гадуур уншалга

1

1

«Захяа» гэhэн шүлэгтэйнь танилсаха, уран гоёор уншаха. Шүлэгэй уран hайханай арганууд (зэргэсүүлгэ, метафора, эпитет, олицетворени, гиперболэ г.м.) дээрэ тогтохо.

Сээжэлдэхэ

Н.Ш. Нимбуевай уран hайханай юртэмсэ «Шүдэрлэгдэhэн сахилгаан»

1

1

Нэн түрүүн багша уран шүлэгшын намтар, зохёохы зам тухай

тобшохоноор хөөрэжэ үгөөд, тэрэнэй зохёолнууд соо буряад үндэhэтэ арадай ажабайдалай болон үзэл hанаанай тэрэ үе сагтай нягта холбоотой байhан тула тусхай синтез болоно гэжэ шэнжэлэгшэдэй тэмдэглэhые хэлэхэ. Япон арадай шүлэгэй түхэл хокку гээшые хэрэглэн, зарим шүлэгүүдээ бэшэhыень тэмдэглэхэ.

Буряад лирикын хүгжэлтэ, тэрэнэй жанрнууд, поэтикэ.

Буряад романай, шүлэглэмэл болон зүжэглэмэл  зохёолнуудай хүгжэлтэ тухай реферат бэшэлгэ

Конспект, схемэ

Холбоо хэлэлгэ хүгжөөлгэ. Уншаад, үзөөд байхадаа...

1

1

10-дахи класста гараhанаа согсолхо, дабтаха

Тест дүүргэхэ

Buryadxelen.com

5. X классай hурагшадай мэдэсэ шадабариин гол эрилтэнүүд

Һурагшад иимэнүүд юумэ мэдэхэ ёһотой:

— X класста шудалһан литературын асуудалнуудаар статьянуудай, хэлэһэн үгэнүүдэй гол шухала баримтануудые;
        — литература соо харуулагдаһан арадай түүхэтэ замай шухала шатануудые;
  — зохёол соо харуулагдаһан үе сагай онсо шэнжэ;
        — X–XI классуудта шудалагдаһан уран зохёолшодой ажабайдалһаа ба зохёохы ажал ябуулгаһаа тон шухала мэдээсэлнүүдые; уран зохёолнуудай текстнүүдые;
        — XI класста үзэгдэһэн зохёолнуудай сюжет, байгуулгын (композициин) онсо янза, гол үйлэдэгшэ нюурнуудай бодото түүхэдэ ба бүхы хүн түрэлтэндэ хабаатай типическэ удха шанартайзан абари (характер);
        — уран зохёолой образ, литературна тип, арадша (народность), реализм, уран зохёолшын зохёон бэшэхэ маяг (найруулга) гэһэн ойлгосонуудай онсо шанар шэнжэ;
        — үзэгдэһэн зохёолнуудай уран һайханай тусгаар онсо шэнжэнүүд;
        — эпос, лирикэ, драма ба тэдэнэй жанрнууд.

Һурагшад иимэ юумэ шадаха зэргэтэй:
        — зохёолнуудые гү, али тэдэнһээ хэһэгүүдые, мүн сээжэлдэһэнээ тодо уранаар уншажа;
        — зохёолой гол зорилго элирүүлжэ;
        — сюжедэй, байгуулгын (композициин) зүйлнүүдэй, образуудай гурим ба зураглан тобойлгожо харуулха хэлэнэй арга боломжонуудай үүргые тодорхойлжо;
        — нэгэ гү, али хэдэн зохёолнуудай геройнуудые зэргэсүүлэн, зохёолой герой тухай хэлэжэ.
        — уншаһан зохёолоор үгэһэн сэгнэлтэеэ баримталжа;
— уран зохёол тодо уранаар уншажа;
— өөрынгөө һанамжые аман ба бэшэмэл хэлэлгээр дамжуулха түсэб табижа;
 — үзэһэн зохёолоор гү, али хэдэн зохёолнуудаар гол асуудалай шэнжэтэй аман ба бэшэмэл бодомжолготой зохёолго (сочинени-бодомжолго), тэрэ тоодо зэргэсүүлһэн характеристикэ зохёожо, мүн литературна ба публицистическэ темэнүүдээр бодомжолготой зохёолго (сочинени-бодомжолго) зохёожо;
— литературын асуудалнуудаар бэшэһэн хүдэлмэреэр тезисүүдые ба конспектнүүдые табижа;нэгэ гү, али хэдэн материалнууд дээрэ үндэһэлэн литературна темэдэ проект бэлдэжэ;рецензи бэшэжэ шадаха ёhотой.

6. Һуралсалай методическа хангалга:

1.«Буряад литература, учебник», 10 класс  Ц- А.Дугар-Нимаев, С.Бальжинимаева, 1989.

2.«Буряад литература, хрестомати», 10 класс

3.Ц.Цыренова, М.Батуева. «Булагай эхин»,  Улаан-Υдэ , «Бэлиг», 2002 он.

4. XX зуун жэлэй эхин үеын буряад уран зохёол. Улаан-Υдэ , «Бэлиг», 2009 он.

5.В. Махатов, Х. Цыденова. «Алтан гадаһан», Улаан-Υдэ , «Бэлиг», 2009 он.

6. «Буряад хэлэн» электрон сахим ном.

 Интернет онол арга:

7. Хабсаргалта

Буряад литератураар тестнүүд

НАМЖИЛ БАЛДАНО

«ЭНХЭ-БУЛАД БААТАР»

1. Н. Балданогой үхибүүн ябахадаа золгодог байһан нютагайнь үльгэршэн

а) П. Петров

б) Нима Образцов

в) Цырен Зодбоев

2. Ямар ара нэрэ доро Н. Балдано түрүүшынгээ зүжэг бэшээ һэм?

а) Сэлгеэ Сарьдаг

б) Мүнхэ Сарьдаг

в) Будамшуу

3. Буряад-Монголой драмтеатрай табиһан түрүүшын пьесэ, Н. Балданогой зохёоһон:

а) “Нюдарган”

б) “Таһалдал”

в) “Дүлэн”

4. “Гэсэрэй” аялгаар Н. Балданогой бэшэһэн баледэй либреттэ:

а) “Гэсэр – арадай баатар”

б) “Газарай хүбүүн”

в) “Поющие стрелы Гэсэра”

5. «Энхэ-Булад баатар» — буряадай түрүүшын

а) драма

б) драматическа поэмэ

в) оперо

6. Энхэ-Булад баатарай прототип:

а) Сэрэн-Галдан

б) Бабжа-Барас баатар

в) Шоно баатар

7. «Энхэ-Булад баатар» ямар аман зохёолой аялгаар бэшэгдэһэн бэ?

а) үльгэрэй

б) түүхэлһэн хөөрөөнэй

в) домогой

8. Буумал хаанай мүнгэн һэлмэ юун болоноб?

а) түшэг

б) һүлдэ

в) зэбсэг

9. “Хаража шадангүй һүлдыетнай харата дайсанда алдабалби,”– гэжэ Буумал хаанда хэлэгшэ:

а) харуулшан

б) Шуумар баатар

в) ахалагша һахюул

10. Буумал хаан Энхэ-Булад баатарые яажа хэһээгээб?

а) нюргынь сохёо

б) далынь хухалаа

в) далын мэнгээрһэ тануулаа

11. Энхэ-Булад баатарай түрэһэн эсэгэ:

а) Буумал хаан

б) Хэшэгтэ дархан

в) Солбон баатар

12. Шаралдай хаанай эльгээһэн номо һаадагуудые Энхэ-Булад баатар юун гэжэ тайлбарлинаб?

а) бэлэг

б) мэндын тэмдэг

в) дайнай уряа

13. Хаанай ордон:

а) асари

б) байшан

в) Ехэ Гэр

14. Энхэ-Булад баатар хааниие хэн гээшэш гэнэб?

а) хаан-баабай

б) хаан-наран

в) хаан-могой

15. “Энхэ-Булад” оперын хүгжэм найруулагша композитор:

а) Тихон Хренников

б) Михаил Фролов

в) Бау Ямпилов

16. Арюун-Гоохон хада дээгүүр мандаһан наранда хандажа юу эринэб?

а) аза талаан

б) һайхан дура

в) зол жаргал

17. Эрхэ-Мэргэнэй һомонһоо Энхэ-Булад баатарые хэн абарнаб?

а) Солбон баатар

б) Шуумар баатар

в) Арюун-Гоохон

18. Арад зон Энхэ-Булад баатарые хүндэлжэ, юун дээрэ һуулганаб?

а) сагаан олбог дээрэ

б) хаан шэрээдэ

в) сагаан хурьган тохом дээрэ

19. Оперын үгэнүүдые юун гэдэг бэ?

а) ариоза

б) либреттэ

в) опереттэ

20. “Энхэ-Булад баатар” ямар түлэбэй зохёол бэ?

а) драмын

б) прозын

в) шүлэгэй

ХХ-дохи зуун жэлэй урдахи уран зохёол

1.ХХ-дохи зуун жэлэй урда буряад нютагуудта илангаяа дэлгэрэнги байһан үзэг бэшэг: а) ород б) монгол в) түбэд

2.Зүүн Сибириин дээдэ һургуули хаана байһан бэ? а) Новосибирскдэ б) Казаньда в) Томскдо

3.Түрүүшын буряад багшанарые нэрлэгты

4.Буряадай түрүүшын үзэглэлнүүдые нэрлэгты

5.Казаниин университедэй зүүн зүгые шэнжэлэгшэ эрдэмтэн, түрүүшын буряад эрдэмтэдые дэмжэгшэ: а) Н.И. Лобачевскийб) Г.Н. Потанин в) О.М. Ковалевский

6. Буряадай түрүүшын эрдэмтэдые нэрлэгты

7. Түрүүшын буряад бэшэмэл зохёолнуудай гол жанр: а) угай бэшэгүүд б) түүхэ бэшэгүүд в) үльгэрнүүд

8. "Буддийский паломник у святынь Тибета” номой автор: а) Ц.Жамсарано б) Г. Цыбиков в) М.Хангалов

9. Арадай аман зохёол суглуулагша, эрдэмтэн-этнограф: а) Ц. Жамсарано б) Ц. Онгодов в) Ц. Сахаров

10. Балба орон- а) Түбэд б) Энэдхэг в) Непал

11.Муура рампан багша тухай үльгэрые оршуулагша: а) Р.Номтоев б) И.Сахаров в) Б.Барадин

12. Түрүүшын буряад зүжэгүүдые автортайнь онсологты: а) "Үхэл”                                          1. И.Барлуков б) "Архиин зэмэ”                             2. Ч.-Лх.Базарон в) "Цырен малшан”                         3. С.Балдаев г) "Хаарташан”                                4. Д.Абашеев 13. "Хориин 11 эсэгын уг изагуурай туужа” гэһэн түүхын зохёолой автор: а) Д.-Ж.Ломбо- Цыренов б) В.Юмсунов в) С.Балдаев

14. Б.Барадинай бэшэһэн номуудые нэрлэгты

15. "Хүн түрэһэн ёһоёо Хүлеэһэн сагаа һанахадам, Хүшэр хүндэ шабарһаа Хүсэлэн гараһан үльгэртэйл” Эдэ үгэнүүдэй автор хэн бэ? а) Б.Барадин б) Х.Намсараев в) Д.Дашанимаев  

Ч.-Лх. Базарон "Хаарташан”

1. Хаарта наадажа байхадаа, Доржо мүнгэеэ юун дороо хээд һуунаб? а) малгай  б) дабшуури в) шэрдэг

2. Доржын арада байһан хүн һамган дэгэлтын ороходо, хэн гэжэ ханданаб? а) худа б) зайһан в) худагы

3. Хаартада хэһэн тэмдэг: а) харааб б) нугалаа в) толбо

4. Доржын хүбүүдэй нааданхай: а) хүүхэлдэй б) хаарта в) шагай

5. Доржын эсэгэ Цэрэн үбгэнэй сай үгы болоходоо, шанажа ууха юумэн:     а) аарсан     б) шаара     в) нохойн хоншоор

6. Цэрэн үбгэнтэнэй эдихэ юумэ үгы болоод, Тэхэдэ хашагдахадаа, 100 түхэригєєр худалдаһан юумэн:     а) гунжан     б) морин     в) эрье хонин

XX-дохи зуун жэлэй буряад литература

1.20-ёод оной литературын гол шэглэл, тематика? а) граждан дайн б) шэнэдхэн хубилалга в) ангиин тэмсэл

2.Партизан Будаевай "Манай зам” шүлэг хэблэһэн газетэ: а) "Улаан туг” б) "Бурят-Монгольская правда” в) "Красный стрелок”

3.Тэрэ үеын уран зохёолшодые нэрлэгты

4.Б.Абидуевай поэмэ а) "Ула ба зула” б) "Самолёт” в) "Ленинэй дурасхаал”

5.Арадай аман зохёол суглуулагша, эрдэмтэн-филолог С.Балдаевай далда нэрэ: а) Абагайн түргэн б) Сэсэн Сэнгээ в) Будамшуу

6.С.Балдаевай элирүүлһэн үльгэршэд: а) Парамон Дмитриев, Папа Тушемилов б) П.Петров, М.Имегенов

7. Багша, уран зохёолшон, "Жэгдэн” гэжэ зүжэгэй автор: а) Ч.-Лх. Базарон б) Д.-Р.Намжилон в) Д.Дашинимаев

8.Солбоной Туяагай бодото нэрэ?

9.Мүнхэ-Саридагай бодото нэрэ?

10.Х. Намсараевай арадай аман зохёол хэрэглэжэ бэшэһэн поэмэ: а) "Баригдабал,балар харанхы” б) "Үбгэн гэлэнэй үгэ” в) "Ула ба зула”

С. Балдаев "Үнэнэй баяр”

1. Ваахтар Хутонов уряднигые хэн гэбэб? а) доктор                     б) мангад                        в) нүхэр

2. Дарга ноёной Һайдарые сүлэхэб гэһэн газар а) Хальмаг                       б) Монгол                      в) Яхад

3. "Адха мүнгэн таг дээрэ гаража, адха талхан хайрсаг соо орохо; эреэн мо гой эзэеэ эдихэ, хара могой хаанаа эдихэ”, -гэжэ хэн хэлэһэн байгааб? а) Палбар б) Гүрсэб в) Һайдар

4. Холшоройдо ерэһэн сагаантанай нэгэ сэрэгшэ: а) Иванов            б) Новиков                в) Петров

5. Хабхар даргада юун гэжэ ханданаб? а) баабай               б) боохолдой                в) ноён ахай

6. Холшортон басагаяа хэн гэжэ айлайда хүлһэншэнєєр байлгаха һанаатай байгааб? а) Пардан б) Хубхан в) Һалбар

30-аад онуудай литература

1.Тэрэ үеын уран зохёолой журнал: а) "Манай зам” б) "Бата зам” в) "Тэмсэлэй шэмэг”

2. Хардуулан хамалганда ороһон уран зохёолшодые нэрлэгты

3. М.Горькиин, В.Маяковскиин зохёолнуудые оршуулагша: а) Д.Чернинов б) Д.Дашанимаев в) Б.-Д.Очиров

4. Буряад искусство, литературын түрүүшын декада хаана, хэзээ болоо һэм? а) Улаан-Үэдэ, 1940 ондо б) Москвада, 1940 ондо

5. Тэндэ ямар зүжэг зохёолнууд харуулагдаһан бэ, нэрлэгты

6. Ц.Доной граждан дайнай үе харуулһан рассказ: а) "Лодыриин зүүдэн” б) "Шуһата хюдалга” в) "Хиртэһэн һара”

7. Ц.Доной найруулжа бэшэһэн үльгэр: а) "Үбгэн Жэбжээнэй мэргэн” б) "Харалтуур хаан” в) "Аламжа Мэргэн”

8. "Тоёон”, "Уран биирэ”, "Санаша басагадта” шүлэгүүдэй автор?

9. "Эреэн гүрєєһэ эмэллэгшэ”, "Котии баатар”, " Шаалай Шаанай хоёр” гэжэ үльгэр-поэмэнүүдэй, онтохоной автор: а) Х.Намсараев б) Б.Абидуев в) Д.Дашанимаев

10. "Тиимэ байгаа” рассказуудай циклэй автор: а) Х.Намсараев б) Ц.Дон в) Ж.ТумуновБ.Барадин "Сэнгэ баабай”

1. Сэнгэ баабайн Дашасэрэн хүбүүнэй эрхэ нэрэ: а) Мантаахай б) Манхуудай

2. Сэнгэ баабайн зараса басаган: а) Балма б) Дарима

3. Сэнгэ баабайн мэдээ табижа унаад байхада, Дулма һамганайнь адисалһан бурханай судар: а) Алтан гэрэл б) Жадамба в) Ганжуур

4. Сэнгэ баабайн эзэлжэ ябаһан тушаалнуудые тоологты

5. Шүтэдэг ламынгаа ерэхэдэ, Сэнгэ баабай юу хээб? а) мүргэл б) үргэл

6. Аршаан хэдэг амһарта: а) бойпуур б) бумба в) дэбэр

7. Сэнгын үхэһэнһєє хойшо 49 хоногто хуруулһан ном: а) Алтан гэрэл б) Юм в) ЖадамбаЦ.Дон "Брынзын санха”

1.Ц.Дон ямар нютагайб? а) Сэлэнгын аймагай Жаргаланта б) Бэшүүрэй аймагай Аяга нютаг в) Зэдын аймагай Үшєєтэ нютаг

2. Ц.Доной зохёолнуудые нэрлэгты

3. Гамаагай нүхэр басаган: а) Балжаа б) Дариима в) Дулма

4. Ехэ наһатанай һургуулиин географиин урок дээрэ хабхаг далай гэжэ бии гээд хэн буляалдаһан байгааб? а) Буяа Булад б) Хуба Гомбо в) Хумбаа Дагба

5. Повестиин үйлэ хэрэгүүд ямар нэрэтэй колхоздо болоноб? а) Хубисхал б) Улаан туг в) Улаан малшан

6. Энэ хэн бэ, точконуудай орондо нүгєє нюурай нэрэ бэшэгты. "Түглэгэр үргэн мүртэй, задарюун томо бэетэй, боршогор болоһон хара шарайтай, ехэнүүд нүхэтэй һарнагар хамартай, уралынь дамбагар зузаан, хоёр нюдэниинь сог мэтэ ялялзажа, ...... нюурые алдангүй гэтэжэ, танижа ядаһан хэбэртэй, абяагүй һууна...”

7. Балданай Гомбые буруу харуулха гэһэн даабари абаһан хүн а) Няндаг б) Галин в) Дэлэг

8. Аймагай ветеринар ямар нютаг ошоһон байгааб? а) Нарһата б) Хуһата в) Хасуурита

9. Брынзэ соо ямар хорон хэгдэһэн байгааб?

10. Энэ хэн бэ? "..... шоно мэтэ хүлмэгэд гээд, буруу хаража, милициин формо хубсаһатай хүнтэй дуугаралсана. Тэрэ айхабтар эдэбхитэй хүн янзатай, иишэ тиишээ хүнгэн солбоноор гүйнэ. Ябууд дундаа Должон тээшэ хулгай нюдєєр хаража, шүдэнэй сагаагаар миһэд гэнэ...”

11. Должоной нүхэсэдэг хүбүүн –Ёндон ямар мэргэжэлтэйб? а) зоотехник б) агроном в)ветеринар

12. Зохёолой темэ ба идей нэрлэгты

13. Повесть соо харуулагдаһан үе саг тухай үшєє ямар зохёолнуудые      уншаабта, нэрлэгты.

14. Санха, санхатаха гэжэ үгэнүүдэй удха тайлбарилагты

15. Ц.Доной 1937 ондо тушаалгаха үедєє дүүргээд байһан роман юун гэжэ нэрэтэй һэм? а) "Тужа соо” б) "Ой соо” в) "Брынзын санха”

Эсэгэ ороноо хамгаалгын агууехэ дайнай үеын ба һүүлээрхи уран зохёол  1."Илахамнай лабтай” шүлэг хэн бэшээб? а) Ж.Тумунов б) Ц.Номтоев в) Х.Намсараев

2. Дайнда ябаһан уран зохёолшодые нэрлэгты

3. Хүсэеэ барандаа хумиял!     Хүбшэеэ барандаа татаял!     Дутуу бэшэ, дүүрэнээр дурлая!     Хахад бэшэ, хүсэдєєр алхая! Энэ шүлэгэй авторые нэрлэгты: а) Ц.Галсанов б) Ж.Тумунов в) Х.Намсараев

4. Ж.Тумуновай гүрэнэйнгєє зүүн хилэ хамгаалжа байхадаа бэшэһэн зохёол: а) «Сэсэгмаа» пьесэ б) «Талын бүргэд» рассказ в) "Хилэ дээрэ” пьесэ

5. Ж.Тумуновай баримтата повесть: а) "Наранай орохо зүг тээшэ” б) "Алтан бороо” в) "Эсэгэ хүбүүн хоёр”

6. "Чудска нуур дээрэхи сууряан” поэмын автор: а) Ц.Галсанов б) Ц.Номтоев в) Х.Намсараев

7. Н.Балданогой дайнай үеын ажабайдалда зорюулһан пьесэ: а) "Арадай хүбүүн” б) "Снайпер” в) "Байгалай загаһашад”

8. "Элинсэг хулинсаг эсэгым дуунууд!     Эльгэ тєєдэй эхым дуунууд!     Ажал, тэмсэл сооһоо түрєєш,     Алад холоһоо аша гушадаа ерээш” Хэнэй мүрнүүд бэ? а) Х.Намсараевай б) Н.Балданогой в) ш.Нимбуевай

9. Б.Базароной шүлэгүүдэй суглуулбари: а) "Пост дээрэ” б) "Сэрэгшын лирикэ” в) "Илалта”

10. Буряад уран зохёолшодһоо түрүүшын киносценарист: а) Д.-Р.Батожабай б) Ч.Цыдендамбаев в) Ц.Шагжин

11. Түрүүшын буряад роман: а) Ч.Цыдендамбаевай "Банзарай хүбүүн Доржо” б) Ж.Тумуновай "Нойрһоо һэриһэн тала” в) Х.Намсараевай "Үүрэй толон”

12. Уран зохёол соо эгээл үргэн удхатай, орёо байгуулгатай зохёол: а) туужа б) рассказ в) роман

13. Түүхын баримтанууд дээрэ үндэһэлжэ бэшэһэн зохёол: а) Ж.Тумуновай "Сүхэ-Баатар” б) Ц.Шагжинай "Будамшуу” в) Ч.Цыдендамбаевай "Соном Гармаев”

14. Ч.Цыдендамбаевай, Х.Намсараевай прозын зохёолнуудые оршуулагша: а) Г.Марков б) К.Седых в) М.Степанов

15. Н.Рыбко хэнэй зохёолнуудые оршуулһан гээшэб? а) Д.-Р.Батожабайн б) Г.Чимитовэй в) Д.Жалсараевай  

Х.Намсараев "Тайшаагай ташуур”  

1. Х.Намсараев хэды ондо түрєєб? а) 1899 б) 1909 в) 1889

2. Уран зохёолшын түрэһэн нютаг: а) Дээдэ Хэжэнгэ б) Хэжэнгэ в) Эдэрмэг

3. Үргэжэ абаһан гэртэхиниинь: а) Галсанай Балдантан б) Сэбэгэй Намсарайтан в) Бадлаагай Дагбатан

4. Хуушан монголдо һургаһан багшань: а) Найдан Абидуев б) Бадлаагай Дагбатан в) Галсанай Балдан

5. Х. Намсараевай наһанайнь нүхэр һамган: а) Гутабай Бальжад б) Балданай Гүнжэд в) Галшын Должод

6. Х. Намсараевай түрүүшын зохёол: а) "Үбгэн гэлэнэй үгэ” поэмэ б) "Үншэдэй үхэл” рассказ в) "Харанхы” пьесэ

7. Монголой уран зохёолшо Ц. Дамдинсүрэнэй Х. Намсараевай "Үбгэн гэлэнэй үгэ” дууряажа бэшэһэн зохёол: а) "Толи Гэндэн” б) "Сэсэн Сэнгээ” в) "Ула ба зула”

8. "Цыремпил” гэжэ зохёолоо ямар нэрэтэй роман болгожо үргэлжэлүүлһэн бэ?

9. Х. Намсараевай нйаруулһан үльгэр: а) "Аламжа Мэргэн” б) "Хараасгай Мэргэн” в) "Үбгэн Жэбжээнэй”

10. Эсэгэ ороноо хамгаалгын дайнай үедэ бэшэһэн зохёолынь: а) "Нэгэтэ һүни” б) "Үүрэй толон” в) "Тайшаагай ташуур”

11. "Тайшаагай ташуур”- а) комеди б) драма в) угай бэшэг

12. Уран зохёолшо хэнэй бэшэһэн угай бэшэгүүдые шудалааб? а) Ц. Сахаровай б) В. Юмсуновай в) Ю. Ломбоцыреновэй

13. Хориин 11 эсэгэнэрэй отог зоной нэрэнүүдые тооложо бэшэгты

14. Гулваанарай тайшаада бариһан хүндэ: а) Тараг б) Табагтай мяхан в) Тєєлэй

15. Николай хаанай Ринчин-Доржо Дымбыловтэ хүртєєһэн хэргэм:  а) Ахалагша тайшаа б) Хасагай атаман в) Есаул

16. Гүрэмбэ лама тайшаа ноёной хатанда хэн гэжэ ханданаб? а) Хатан абгай б) Хатан эгэшэ в) Хатан Долгор

17. Тайшаа ноён Гүрэмбэ ламые юун гэжэ нэрлэбэб? а) мэхэтэй үнэгэн б) шарахан һолонго в) хара нохой

18. Хатан Долгорой түрэһэн нютаг: а) Түгнын хоймор б) Агын тала в) Хэжэнгын гол

19. Ноёной нохойн хүл хуха сохиһон хүбүүнэй нэрэ: а) Сонинпол б) Зата в) Сэмпил

20. Хориин Дүүмэ шатааһан зоной нэгэн: а) Сэмпил б) Гоншог в) Дэбэр

21. "... хэн таниие үгытэй болгоо юм? Үгытэйдєє найража, дураараа ябаха һанаатай гүт? Үтэр минии урда һүгэдэгты! Мүнєє танай урда хэн байнаб? Танай урда Хориин 11 эсэгын ахалагша тайшаа .....” Энэ хэнэй үгэнүүд бэ?

22. Хэн эдэ үгэнүүдые хэлэнэб, ямар үедэ? "Хэзээ нэгэтэ үгытэй ядуу зондо жаргаха саг ерэхэ юм!...Таанар тэрэ сагые угтуулан хаража. Бодожо, оролдожо ябагты. Худал юумые хойшонь татагты, үнэн юумые єєдэнь үргэгты”

23. "Тайшаагай ташуур” зүжэгэй түрүүшын режиссер (декабрь 1945 оной) а) Ф.Сахиров б) В. Халматов в) В.Кондратьев

24. В.Кондратьевай найруулһан "Тайшаагай ташуур” зүжэгэй гол нюурнуудые хэд бэлигтэй артистнар нааданаб?  

Ж.Тумунов "Нойрһоо һэриһэн тала”

1. Ж.Тумуновай түрэһэн нютаг: а) Агын округой Догой нютаг б) Сагаан-Шулуутай в) Табтаанай

2. Республикымнай аймагууд соо эгээн түрүүшын пионернүүдэй байшангай баригдаһан газар: а) Хори б) Ярууна в) Загарй

3. Ж.Тумуновай түрүүшын пьесэ: а) "Хилэ дээрэ” б) "Шоолой” в) "Сэсэгмаа”

4. Дайнай һүүлдэхи Чехославакида бэшэгдэһэн рассказынь: а) "Эсэгэ хүбүүн хоёр” б) "Веда” в) "Талын бүргэд”

5. Дэлгэрэй нүхэр хүбүүн: а) Базар б) Пунсок в) Гомбо

6. Хоёр нүхэдэй баян Шодоной адуу хараһан газар: а) Алхана б) Дульдарга в) Ара-Элеэ

7. Дэлгэртэ Сэсэгмаагаа бодхожо абаашахадань хэн туһалааб? а) Янжима б) Рэгзэд в) Тамжад

8. Ямар мүрэнэй эрьедэ Дэлгэр Базар нүхэрєє абаржа, Табхаевай отрядта абаха мүрєє хаагдааб? а) Онон б) Энгидэй в) Хёлго

9. Табхайн Дугарай эсэгэтэйнь уулзажа, "энээнэйш тархида яашье үзэг орохогүй” гэжэ хэлэһэн хүн: а) Жүгдэр б) Доржо үбгэн в) Тоһото

10. Партизанска отрядай комиссар: а) Анатолий Петров б) Нима Бороев в) Пунсок

11. Партизануудай командир А.Петровтой уулзаха пароль: а) "Алхана” б) "Һэбьеэ” в) "Һалхин”

12. Табхаев Тоһотындо орожо ерэхэдээ, ямар буу зэбсэгтэй ябанаб? а) ташуур буу б) винтовко в) оодон шара

13. Нимын хойноһоо адаглажа, Табхайн Дугарта дуулгажа байха хүн: а) Тоһото б) Гомбо в) Шодон

14. Доржын Дэлгэрэй хадам баабай: а) Нима б) Дамба в) Ошор

15. Партизануудаар барисаатай хамниган хүн: а) Данзан б) Дамба в) Дампил

16. Ононой партизануудай командир: а) Петров б) Шилов в) Шитров

17. Шэтэ хэдэн тээһээ түригдэжэ, большевигүүд городоо орхижо, партизан дайнда ороһон байна...Городой ханха зайдан үйлсэнүүдтэ тон түрүүлһэн хэд бии болооб? а) Семеновтон б) Япон солдадууд в) Чехууд

18. Атаман Семенов юундэ һуугаад, городые эрьежэ үзєє һэм? а) мориндо б) машинада в) броневигтэ

19. Атаман Семеновой хэлээшээр "нүүдэлшэн, ород большевигүүдтэ мэхэлэгдэһэн, зэрлигшэшэһэн хүн”: а) Дэлгэр б) Нима в) Пунсок

20. Тус роман хэды ондо хэблэлдэ гараһан бэ? а) 1945 б) 1949 в) 1959

Н.Балдано «Энхэ- Булад баатар»

1.Н.Балданогой үхибүүн ябахадаа золгодог байһан нютагайнь үльгэршэн а) П.Петров б) Нима Образцов в) Цырен Зодбоев

2.Ямар ара нэрэ доро Н.Балдано түрүүшынгээ зүжэг бэшээ һэм? а) Сэлгеэ Сарьдаг б) Мүнхэ Сарьдаг в) Будамшуу

3.Буряад-Монголой драмтеатрай табиһан түрүүшын пьесэ, Н.Балданогой Зохёоһон: а) "Нюдарган” б) "Таһалдал”            в) "Дүлэн”

4."Гэсэрэй” аялгаар Н.Балданогой бэшэһэн баледэй либреттэ: а) "Гэсэр – арадай баатар” б) "Газарай хүбүүн” в) "Поющие стрелы Гэсэра”

5.«Энхэ-Булад баатар» - буряадай түрүүшын а) драма б) драматическа поэмэ в) оперо 6.Энхэ-Булад баатарай прототип: а) Сэрэн-Галдан б) Бабжа-Барас баатар в) Шоно баатар

7.«Энхэ-Булад баатар» ямар аман зохёолой аялгаар бэшэгдэһэн бэ? а) үльгэрэй б) түүхэлһэн хєєрєєнэй            в) домогой

8.Буумал хаанай мүнгэн һэлмэ юун болоноб? а) түшэг б) һүлдэ            в) зэбсэг 9."Хаража шадангүй һүлдыетнай харата дайсанда алдабалби,”-гэжэ Буумал    хаанда  хэлэгшэ: а) харуулшан б) Шуумар баатар            в) ахалагша һахюул

10.Буумал хаан Энхэ-Булад баатарые яажа хэһээгээб? а) нюргынь сохёо б) далынь хухалаа            в) далын мэнгээрһэ тануулаа

11.Энхэ-Булад баатарай түрэһэн эсэгэ: а) Буумал хаан б) Хэшэгтэ дархан            в) Солбон баатар

12.Шаралдай хаанай эльгээһэн номо һаадагуудые Энхэ-Булад баатар юун гэжэ тайлбарлинаб? а) бэлэг б) мэндын тэмдэг            в) дайнай уряа

13.Хаанай ордон: а) асари б) байшан            в) Ехэ Гэр

14.Энхэ-Булад баатар хааниие хэн гээшэш гэнэб? а) хаан-баабай б) хаан-наран            в) хаан-могой

15."Энхэ-Булад” оперын хүгжэм найруулагша композитор: а) Тихон Хренников б) Михаил Фролов            в) Бау Ямпилов

16.Арюун-Гоохон хада дээгүүр мандаһан наранда хандажа юу эринэб?

а) аза талаан б) һайхан дура            в) зол жаргал

17.Эрхэ-Мэргэнэй һомонһоо Энхэ-Булад баатарые хэн абарнаб?

а) Солбон баатар б) Шуумар баатар            в) Арюун-Гоохон

18.Арад зон Энхэ-Булад баатарые хүндэлжэ, юун дээрэ һуулганаб?

а) сагаан олбог дээрэ б) хаан шэрээдэ            в) сагаан хурьган тохом дээрэ

19.Оперын үгэнүүдые юун гэдэг бэ?

а) ариоза б) либреттэ            в) опереттэ

20."Энхэ-Булад баатар” ямар түлэбэй зохёол бэ?

а) драмын б) прозын            в) шүлэгэй

Ж.Балданжабон "Сэнхир хаданууд”

1. Ж.Балданжабоной түрэһэн нютаг:

а) Агын округой Зүдхэли нютаг б) Сагаан-Шулуутай в) Баруун Хужартай

2. уран зохёолшые хуушан монгол үзэгтэ һургаһан хүн:

а) Гомбын Бобоншы б) Хэшэгтэ нагаса в) Бадлын Дагба

3. Ж.Балданжабоной түрүүшын рассказ:

а) "Аша хүбүүн” б) "Бүргэд” в) "Хурын бурхан”

4. Арадай аман зохёолой үндэһэн дээрэ бэшэһэн зохёолынь:

а) "Бабжа-Барас баатар” б) "Баатарай зам” в) "Бүргэд”

5. Үхибүүдтэ бэшэһэн зохёолынь:

а) "Алханын нюусанууд” б) "Бүргэд” в) "Сэнхир хаданууд”

6. Ж.Балданжабоной "Сэнхир хаданууд” роман анхан ямар нэрэтэйгээр гараһан бэ?

а) "Хаданууд” б) "Дабаан” в) "Бэлшэр”

7. Даржаагай Нарһата тосхонһоо гэртээ асарһан басаганай нэрэ:

а) Валя б) Верка в) Балжан

8. Бэлшэрэй бригадын ахалагша хонишон:

а) Балжан б) Сада в) Хорло

9. Даржаа таһархай платитай., хүл нюсэгэн басаганда юу һарбайгааб?

а) үндэгэ б) шэлтэй һү в) зүһэм хилээмэ

10. Парторг Жаргал Базаровтай харгыдань ушарһан залуушуул тэрэниие хэн гэнэб?

а) аха нүхэр б) парторг в) хүмүүжүүлэгшэ

11. Цэлхэй Цыреновичэй пенсидэ гаргахаяа хүсэдэг хонишон:

а) Сада б) Даржаа в) Дарма

12. Эдэ үгэнүүд хэн тухайб? ...бага байхадаа, зантагар томо толгойтой юм һэн, гурбатай болотороо хэлэндэ ороогүй ябаһан юм гэжэ үбгэд хүгшэд хєєрэлдэдэг”

а) Даржаа б) Суранзан в) Сада

13. Клубые даагша: а) Аюр б) Батажаргал в) Цэпэл

14. Маюуза- а) Һандай дээрэхи шэрдэг б) мориной зэмсэг в) эмээл дээрэхи һуудал

15. Даржаа үбгэнэй бригадада хурьга абалсадаг хүбүүн: а) Суранзан б) Женька в) Батажаргал

16. Хорлын инаг хүбүүн:

а) Уржэн б) Батажаргал в) Аюр

17. Цэпэл Черниновэй мэргэжэл:

а) ветеринар б) зоотехник в) агроном

18. Гологдоһон хурьга ямар аргаар эхэ хониндонь табижа хүхүүлнэб?

а) тээгэлжэ б) угжажа в) аргадажа

19. Жаргал Базаров хаана хүдэлжэ байһанаа ерээб?

а) ондоо колхоздо б) Хилгэндын рудниктэ в) Нарһатада

20. Уран зохёолшо Суранзанай сэбэрые зураглахадаа, юунтэй жэшэнэб?

 а) улаан нарантай б) залуухан хуһантай в) хюрууда сохигдоһон зэрлиг жэмэстэй  


По теме: методические разработки, презентации и конспекты

РАБОЧАЯ ПРОГРАММА по литературе Класс – 11 Ф (физико-математический профиль) .

РАБОЧАЯ ПРОГРАММА по литературе    составлена на основе авторской педагогической разработки  комбинаторного типа " Программа " Литература для обучающихся 9-11 классов", авторы: Дёмина Н...

Рабочая программа по литературе для 6 класса (по программе В. Коровиной) Рабочая программа по литературе для 10 класса (по программе ]В. Коровиной)

Рабочая программа содержит пояснительную записку, тематическое планирование., описание планируемых результатов, форм и методов, которые использую на уроках. Даётся необходимый список литературы...

Рабочая программа "Бурятская литература" 5 класс

Буряад хэлээр шадабари (предметные УУД):          Тус программа соо hурагшад гол түлэб иимэнүүд онол шадабаритай болохо гэжэ хараалдагдана:- үзэг бэшэгэй талаар...

Рабочие программы 5-11 классы по родной(бурятской литературе)

Рабочая программа учебного предмета «Родная (Бурятская)литература» для общеобразовательных организаций...

РАБОЧАЯ ПРОГРАММА ПО литературе Класс 10 Уровень базовый

Учебник: Ю.В. Лебедев. Литература.  10 класс, базовый уровень. Учебник для общеобразовательных учреждений. В двух частях. М.: Просвещение, 2019 г...

РАБОЧАЯ ПРОГРАММА по литературе класс 11 уровень базовый

по  учебнику  «Русская литература ХХ века.11 класс» (ч.1,2) для общеобразовательных учебных заведений (авторы – В.П.Журавлев и др., М. «Просвещение», 2012г.)....