Статья "Особенности организации внеурочной деятельности"
статья (6 класс)

Петухова Любовь Цырендоржиевна

Буряад хэлэнэй хэгжэлтэдэ хэшээлhээ гадуур худэлмэриин уургэ

Данная статья рассматривает проблемы в преподавании бурятского языка в 6,7 классах во внеурочной деятельности. Статья рассмотрена в региональной НПК, посвященной 90-летию со дня образования Боханского педагогического колледжа. 7.10.2022 г.

Скачать:

ВложениеРазмер
Файл statya_osobennosti_organizatsii_vneurochnoy_deyatelnosti.docx17.09 КБ

Предварительный просмотр:

Буряад хэлэнэй хэгжэлтэдэ хэшээлhээ гадуур худэлмэриин уургэ

Петухова Любовь Цырендоржиевна,

МБОУ «Кырменская ООШ им. В.Б.Борсоева»

Баяндаевского района,

Учитель родного языка и литературы.

      Манай hургуули 70-аад гаран жэлэй туршада буряад хэлэ узэжэ байна. Жэлhээ жэлнуудтэ олон тоото хэшээлhээ гадуур иимэнууд hалбаринуудаар  ажал ябуулагдана: «Буряад арадай ёhо заншал», « Буряад хэлээр нааданууд», «Уран hайханай литература», «Арадай соёл культурын хушөөнууд».

      Эдээниие ами аминдань хэлэжэ угэбэл боломоор.

    «Буряад  арадай ёhо заншал» хэшээл бухэндэ оруулагдана, тиибэшье хэшээлhээ гадуур унгэргоогуйдэ аргагуй. Юундэб гэхэдэ, мунөөнэй ухибууд, тэдэнэй гэртэхин анхаралаа багаар табина, зарим эжы баабайнар буряадаараа зугаалхааш болинхой гээшэ. Гэртэхинтэй ехэ ажал ябуулаагуйдэ, буряад хэлэмнай хосорхонь баатай болоно. Буряад арадайнгаа ёhо заншал тухай узэхэдөө эдэ темэнуудые абанаб: «Улгыдэ оруулга», «Хубууе мориндо hуулгалга», «Худа оролсолго», «Наадан хурим», «Хунжэлэй найр», «Даага дэллээн» г.м. Эдэ заншалнуудые  холбоотой hайндэрнуудтай хэшээлhээ гадуур танилсуулха минии зорилго болоно. Хөөрэлдөөн, лекци, айлшадые урилга, ёhо заншалай удхаар сценкэ табилга – иимэнууд формоор хэшээлhээ гадуур ажал ябуулнаб. Тэрэ, энэ темэнуудэй hуулээр практическа даабари угтэнэ: альбом, планшед гаргалга ( презентаци), найруулга  бэшэлгэ, убгэд хугшэдhөө  арадай аман зрхёол бэшэжэ абалга г.м.

      «Арадай соёл культурын хушөөнууд» гэжэ hалбари соо «Хугжэм», «Литература», «Уран зуралга», «Кино ба театр» темэнууд  ороно. «Хугжэм» соо буряад арадайнгаа хугжэмшэдөөр, дуушадаар, композиторнуудаар танилсуулжа, тэрэнэй уран зохёолнуудыень узэжэ, hонирхуулха зорилго болоно.  Мун лэ мунөө уеын дуушадай, композиторнуудай хугжэмэй инструментнуудээр, тэдэнэй илгарал ба шанар шэнжые узэхэ болоно гээшэ. «Кино ба театр» гэhэн hалбари соо буряад драмын актёрнуудтай, кино ба зужэг табигшадтай, тэдэнэй творческо замтай танилсуулнаб. Эндэ зорилгомни юуб гэхэдэ, ухибуудые буряад кино ба театрай искусствын хугжэлтэ, hалбарал тухай хөөрэжэ, фотозурагуудые харуулжа угэхэ шухала, арадайнгаа соёл культуратай ундэhөөрөө нягта холбоотойбди гэжэ ойлгуулха болоноб.

      «Литература» соо hургуулиин программада ороогуй уран зохёолнуудаар танилсуулнаб. «Гэсэр» тухай нэгэ бага гунзэгыгөөр шудалха гэжэ хараалагдана. Буряад литературын ундэhэ, эхи нэн туруун табигшадые, тэдэнэй туруушын зохёолнуудыень узэхэ гэжэ тусэблэн оролдоноб. Эдэ хэд бэ гэхэдэ, Ч.- Л. Базарон, Б.Барадин, С.Балдаев, С. Туяа, Е.Михаханов болон бусад. Манай уеын зохёолнуудые оруулаагуйдэм аргагуй гэжэ hананам. Тиимэhээ, Д.Доржогутабай, А. Жамбалдоржиев, Г.Базаржапова, Ж.Юбухаев, М.Саридаг – эдэ зохёолшодой творчество ба зохёохы замтайнь ухибууд танилсана.  

          «Буряад хэлээр нааданууд» ехэ онсо удхатай. Ухибууд хэшээлдээшье hонирхолтойгоор наададаг. Иимэнууд наада наадуулхада болохо: «Хэн тургэн бэ?», эндэ, юумэнэй нэрэнуудэй угтэхэдэ, хэн? юун? гээд тургэхэнээр хоёр булэгтэ хубаажархиха. «Ребусууд» соо элдэб таабари-ребус  тааха,           « Лингвистическа онтохон» соо саашань ургэлжэлуулхэ даабари байха, «Таабари таа» гэжэ наадан соо  хахад таабарииень бэдэрэн олохо, тиигээд тана г.м.

      Эдэ худэлмэринуудые хэжэ байхада, ухибуудтэ хэшээлнуудтэнь, ажабайдалдань ехэ уургэтэй байха гэжэ hанагдана. Нэн туруун гэртэхинтэйнь нягта холбоотой байхада, урагшатайгаар ажал худэлмэри ябаха гэжэ hанагдана.

     

     

 

 

 


По теме: методические разработки, презентации и конспекты

Программа организации внеурочной деятельности школьников "Исследовательская и проектная деятельность обучающихся физике"

Включение обучающихся в исследовательскую и проектную деятельность является одним из путей повышения мотивации и эффективности учебной деятельности. Организация учебно-исследовательских и проектных ра...

"ПРОЕКТНО - ИССЛЕДОВАТЕЛЬСКАЯ ДЕЯТЕЛЬНОСТЬ КАК ОДНА ИЗ ФОРМ ОРГАНИЗАЦИИ ВНЕУРОЧНОЙ ДЕЯТЕЛЬНОСТИ В УСЛОВИЯХ ПЕРЕХОДА К СТАНДАРТАМ II ПОКОЛЕНИЯ

Исследовательская и проектная деятельность учащихся является инновационной образовательной технологией и служит средством комплексного решения задач воспитания, образования, развития личности в соврем...

«Организация внеурочной деятельности: модель организации работы школы по реализации внеурочной деятельности в 5-х классах»

В рамках перехода на новые образовательные стандарты актуальным является вопрос  формирования модели построения внеурочной деятельности, ее специфики, основанной на   взаимосвязи внутре...

Организация внеурочной деятельности по английскому языку посредством исследовательской деятельности с учётом диалога культур

В данной статье предложено научное исследование, выполненное совместно с учиницей 8 класса. Проведённое исследование построено на базе сопоставительных исследований английской, русской и хакасско...

Описание практики организации внеурочной деятельности с участием школьной видеостудии в общеобразовательной организации.

Видеостудия  "Фотон"руководитель: Тютина Гульсина Гелусовна, учитель информатики и ИКТРаботают под девизом: «Нести людям свет - в этом успехов секрет»История создания видеостудии «Фотон» начинает...

Модель применения практики организации внеурочной деятельности с участием школьной видеостудии в общеобразовательной организации на основе внутренних ресурсов

Сегодня становится очевидным, что только активная личность, способная успешно функционировать во всех сферах жизнедеятельности, может взять на себя ответственность за собственное будущее и будущее сво...