Фронтальное занятие"Тел-күңел көзгесе"
план-конспект урока по теме

Тема: Тел – күңел көзгесе.

        Максат: Балаларның аваз артикуляциясе, характеристикасы турында белемнәрен ныгыту. Фонематик ишетүне үстерү. Сүзләргә аваз анализы ясау күнекмәләрен формалаштыру. Татар халык иҗатына мәхәббәт тәрбияләү. Аңлап уку, язу күнекмәләрен ныгыту. Бәйләнешле сөйләм телен үстерү. Дуслык, бер-берсенә ярдәм итү хисләре тәрбияләү.

        Җиһаз: предмет рәсемнәре, “Яңа өй”, “Адашкан авазлар” уеннары өчен материаллар, күбәләкләр, табышмак язылган карточкалар, сюжетлы картиналар сериясе, кроссворд.

        Шөгыль барышы:

I оештыру.

        Логопед: Исәнмесез, хөрмәтле әти-әниләр, килгән кунаклар, хөрмәтле балалар! “Тел-күңел көзгесе!” дип исемләнгән бәйге-кичәбезне башлап җибәрәбез. “Иң татлы тел-туган тел, анаң сөйләп торган тел”, -ди халык. Әйдәгез әле, телнең тылсымлы көчен тагын, тагын күзәтик.Һәр сүзнең кадерен белергә өйрәник. Бераз шаярып, уйнап алыйк, тапкырлыкта, зирәклектә ярышып карыйк.

II Күмәк җыр “Туган тел”-(Г.Тукай сүзл.)

- Барыбыз бергә “Туган тел” җырын башкарыйк.

III. Ә хәзер бәйгедә катнашучы командалар үз урыннарын алсыннар. I команда “Насос”,  II команда “Тәгәрмәч” командасы булыр.

        Сүзне капитаннарга бирәбез.

 I капитан: Кемнәр шаян сүз ярата,

                Кем ярата көлергә,

                Шулар бүген җыелдылар,

                Уен көлке күрергә

                КВН, КВН,

                Бик күңелле бу уен!

I капитан:Шулай итеп,

                Күңеллеләр һәм тапкырлар,

                Тотыныр ярышырга,

                Һәр ике як бер-берсеннән,

                Теләмәс калышырга

                КВН, КВН,

                Башлана кызык уен!

Логопед: Командаларның бер-берсенә теләкләре дә бардыр. Аларны тыңлыйк.

“Насос” командасыннан 1 бала: Көндәш

                                        Беләсез бит:бүлмәләрдә,

                                        Чисталык булу кирәк!

                                        Шуңа күрә, менә сезгә

                                        Себерке белән чиләк!

“Тәгәрмәч” командасыннан 1 бала:

                                        Көндәшләр уңыш телибез,

                                        Без – киң күңелле халык.

                                        Менә сумка, тутырыгыз,

                                        Очколар җыя барып.

Логопед: Бәйгедә һәр дөрес җавап өчен кисемән картиналарның өлешләре бирелер.

Кайсы команда уен ахырында картинаны җыя алыр икән?

IV. 1. «Насос» командасы авазыгызны җырлап күрсәтегез әле.-ссс. С авазын ничек әйтәбез? (артикуляциясен сөйләү). С авазы нинди аваз? (саңгырау тартык).

        “Тәгәрмәч” командасы авазыгызны җырлап күрсәтегез әле – шшш. Ш авазы ничек әйтәбез? (артикуляциясен сөйләү). Ш нинди аваз? (саңгырау тартык).

2. “Телеграфистлар” уены.

      Балаларга с, ш авазы белән предмет рәсемнәре бирелә. Бирем: сүздә ничә иҗек булса, шулкадәр сикерергә.

3. Шул ук рәсемнәрне “Яңа өйләргә” урнаштыру. (с,ш авазларын сүз башында, сүз ахырында, сүз уртасында аеру.)

4. “Кем игътибарлы?” уены.

        Логопед чәчәк исемнәрен атый, балалар урындык тирәли йөриләр. Чәчәк исемнәрендә с авазы ишетелсә, “Насос” командасы утыра, 0 авазы ишетелсә “Тәгәрмәч” командасы утыра.

- кыңгырау, ләлә, тузганак, кашкарый, миләүшә, роза, пион, ясмин, петуния, гладиолус, умырзая, ромашка, дәлия, энҗе, канәфер, флокса.

5. “Адашкан авазлар” уены.

        Ничек итеп җиләктән иләк, чүлмәктән күлмәк, җиләктән чиләк, бакадан бала ясарга (сүзләрдәге хәрефләрне алыштыра бару).

6. Логопед: балалар, безгә кунакка күбәләкләр килгән. Әйдәгез аларны каршы алыйк.

а) күбәләк сүзенең аваз схемасын төзү, кисмә хәрефләрдән язу.

б) күбәләкләр сезгә сораулар да алып килгәннәр, аларга җавап бирик.

- Әрҗә төбеннән, бура почмакларыннан себереп, бер-ике уч он белән нәрсә пешереп була?

-алтын таракның төшеп калган урыны.

- Кәҗә кемгә рәхмәт әйтеп сакалын селкетә? Ни өчен?

- Кәҗә белән сарыкның капчыгында нәрсә бар?

-Әби белән бабайга шалкан тартышырга булышкан этнең исеме ничек?

- Былтыр исемле егет кайсы әкияттән?

- Дәвам ит әле: “Әйдәле, Акбай,...

- Бер әби, әтәчләренең сугышуларына түзә алмыйча берсен берничә көнгә күршеләргә кертеп торган. Ул әкиятнең исеме ничек?

7. Килгән кунаклар-әти-әниләргә дә берничә уен тәкдим итәбез.

а) Бер хәреф сайлап алып бөтен сорауга да шул хәрефтән башланган сүзләр белән җавап бирергә:

- Исемең ничек? (Сара)

- Сиңа ничә яшь? (сигез)

- Туган көнең кайчан? (8 сентябрь)

- Буш вакытта нишлисең (суган сатам)

- Нинди чәчәк яратасың (сирень)

б)”Сүз төзе” уены.

А хәрефе белән башланган һәм а хәрефе белән беткән сүзләр язарга:

8. “Бул зирәк, җавап тап тизрәк” уены.

Карточкаларга язылган табышмакларны укырга һәм җавабын рәсемнәрдән табарга.

9. “Яшь язучылар” уены.

“Малайлар һәм керпе”, “Куян һәм кояш” сюжетлы картиналар сериясе буенча хикәяләр төзеп сөйләү.

10. Кроссворд чишү.

 (кабак, кашык, кадак, сабак;

алка, арба, алма, акча рәсемнәре куела).

11. “Мәкальләр рәсемнәрдә”

- Җиде кат үлчә бер кат кис!

- Китап-белем чишмәсе

-Уку-энә белән кое казу.

V. Бәйгегә нәтиҗә ясау.

Һәр команда кисемән картинкаларны җыя.

VI. Күмәк җыр “Яратам”.

  1.Мин гөлләрне яратам,               2. Мин кызларны яратам,

Чәчәкләрне яратам,                        Чибәрләрне яратам.

Исле гөлне, яран гөлне,                Алияне, Ләйсәнне

Тамчы гөлне яратам.                        Ильвинаны яратам.

3. Малайларны яратам,                    4.  Мин бакчамны яратам,

    Мин Алмазны яратам.                        Апаларны яратам.

    Динар, Илһам, Нәфкатьне,             Бакчамдагы дусларымның,

    Риназ, Илшат, Илданны.                Барысын да яратам.

Тема: Тел – күңел көзгесе.

        Максат: Балаларның аваз артикуляциясе, характеристикасы турында белемнәрен ныгыту. Фонематик ишетүне үстерү. Сүзләргә аваз анализы ясау күнекмәләрен формалаштыру. Татар халык иҗатына мәхәббәт тәрбияләү. Аңлап уку, язу күнекмәләрен ныгыту. Бәйләнешле сөйләм телен үстерү. Дуслык, бер-берсенә ярдәм итү хисләре тәрбияләү.

        Җиһаз: предмет рәсемнәре, “Яңа өй”, “Адашкан авазлар” уеннары өчен материаллар, күбәләкләр, табышмак язылган карточкалар, сюжетлы картиналар сериясе, кроссворд.

        Шөгыль барышы:

I оештыру.

        Логопед: Исәнмесез, хөрмәтле әти-әниләр, килгән кунаклар, хөрмәтле балалар! “Тел-күңел көзгесе!” дип исемләнгән бәйге-кичәбезне башлап җибәрәбез. “Иң татлы тел-туган тел, анаң сөйләп торган тел”, -ди халык. Әйдәгез әле, телнең тылсымлы көчен тагын, тагын күзәтик.Һәр сүзнең кадерен белергә өйрәник. Бераз шаярып, уйнап алыйк, тапкырлыкта, зирәклектә ярышып карыйк.

II Күмәк җыр “Туган тел”-(Г.Тукай сүзл.)

- Барыбыз бергә “Туган тел” җырын башкарыйк.

III. Ә хәзер бәйгедә катнашучы командалар үз урыннарын алсыннар. I команда “Насос”,  II команда “Тәгәрмәч” командасы булыр.

        Сүзне капитаннарга бирәбез.

 I капитан: Кемнәр шаян сүз ярата,

                Кем ярата көлергә,

                Шулар бүген җыелдылар,

                Уен көлке күрергә

                КВН, КВН,

                Бик күңелле бу уен!

I капитан:Шулай итеп,

                Күңеллеләр һәм тапкырлар,

                Тотыныр ярышырга,

                Һәр ике як бер-берсеннән,

                Теләмәс калышырга

                КВН, КВН,

                Башлана кызык уен!

Логопед: Командаларның бер-берсенә теләкләре дә бардыр. Аларны тыңлыйк.

“Насос” командасыннан 1 бала: Көндәш

                                        Беләсез бит:бүлмәләрдә,

                                        Чисталык булу кирәк!

                                        Шуңа күрә, менә сезгә

                                        Себерке белән чиләк!

“Тәгәрмәч” командасыннан 1 бала:

                                        Көндәшләр уңыш телибез,

                                        Без – киң күңелле халык.

                                        Менә сумка, тутырыгыз,

                                        Очколар җыя барып.

Логопед: Бәйгедә һәр дөрес җавап өчен кисемән картиналарның өлешләре бирелер.

Кайсы команда уен ахырында картинаны җыя алыр икән?

IV. 1. «Насос» командасы авазыгызны җырлап күрсәтегез әле.-ссс. С авазын ничек әйтәбез? (артикуляциясен сөйләү). С авазы нинди аваз? (саңгырау тартык).

        “Тәгәрмәч” командасы авазыгызны җырлап күрсәтегез әле – шшш. Ш авазы ничек әйтәбез? (артикуляциясен сөйләү). Ш нинди аваз? (саңгырау тартык).

2. “Телеграфистлар” уены.

      Балаларга с, ш авазы белән предмет рәсемнәре бирелә. Бирем: сүздә ничә иҗек булса, шулкадәр сикерергә.

3. Шул ук рәсемнәрне “Яңа өйләргә” урнаштыру. (с,ш авазларын сүз башында, сүз ахырында, сүз уртасында аеру.)

4. “Кем игътибарлы?” уены.

        Логопед чәчәк исемнәрен атый, балалар урындык тирәли йөриләр. Чәчәк исемнәрендә с авазы ишетелсә, “Насос” командасы утыра, ш авазы ишетелсә “Тәгәрмәч” командасы утыра.

- кыңгырау, ләлә, тузганак, кашкарый, миләүшә, роза, пион, ясмин, петуния, гладиолус, умырзая, ромашка, дәлия, энҗе, канәфер, флокса.

5. “Адашкан авазлар” уены.

        Ничек итеп җиләктән иләк, чүлмәктән күлмәк, җиләктән чиләк, бакадан бала ясарга (сүзләрдәге хәрефләрне алыштыра бару).

6. Логопед: балалар, безгә кунакка күбәләкләр килгән. Әйдәгез аларны каршы алыйк.

а) күбәләк сүзенең аваз схемасын төзү, кисмә хәрефләрдән язу.

б) күбәләкләр сезгә сораулар да алып килгәннәр, аларга җавап бирик.

- Әрҗә төбеннән, бура почмакларыннан себереп, бер-ике уч он белән нәрсә пешереп була?

-алтын таракның төшеп калган урыны.

- Кәҗә кемгә рәхмәт әйтеп сакалын селкетә? Ни өчен?

- Кәҗә белән сарыкның капчыгында нәрсә бар?

-Әби белән бабайга шалкан тартышырга булышкан этнең исеме ничек?

- Былтыр исемле егет кайсы әкияттән?

- Дәвам ит әле: “Әйдәле, Акбай,...

- Бер әби, әтәчләренең сугышуларына түзә алмыйча берсен берничә көнгә күршеләргә кертеп торган. Ул әкиятнең исеме ничек?

7. Килгән кунаклар-әти-әниләргә дә берничә уен тәкдим итәбез.

а) Бер хәреф сайлап алып бөтен сорауга да шул хәрефтән башланган сүзләр белән җавап бирергә:

- Исемең ничек? (Сара)

- Сиңа ничә яшь? (сигез)

- Туган көнең кайчан? (8 сентябрь)

- Буш вакытта нишлисең ?(суган сатам)

- Нинди чәчәк яратасың? (сирень)

б)”Сүз төзе” уены.

А хәрефе белән башланган һәм а хәрефе белән беткән сүзләр язарга:

8. “Бул зирәк, җавап тап тизрәк” уены.

Карточкаларга язылган табышмакларны укырга һәм җавабын рәсемнәрдән табарга.

9. “Яшь язучылар” уены.

“Малайлар һәм керпе”, “Куян һәм кояш” сюжетлы картиналар сериясе буенча хикәяләр төзеп сөйләү.

10. Кроссворд чишү.

 (кабак, кашык, кадак, сабак;

алка, арба, алма, акча рәсемнәре куела).

11. “Мәкальләр рәсемнәрдә”

- Җиде кат үлчә бер кат кис!

- Китап-белем чишмәсе

-Уку-энә белән кое казу.

V. Бәйгегә нәтиҗә ясау.

Һәр команда кисемән картинкаларны җыя.

VI. Күмәк җыр “Яратам”.

                   Тел-күңел көзгесе

         Мәктәпкә әзерлек логопед төркеме балалары белән чыгарылыш ачык шөгыль

                                                           “Катнаш  төрдәге Актаныш 6нчы балалар

                                                             бакчасы”ның укытучы-логопеды

                                                             Нуртдинова Фәнирә Гатуф кызы

Тема: Тел – күңел көзгесе.

        Максат: Балаларның аваз артикуляциясе, характеристикасы турында белемнәрен ныгыту. Фонематик ишетүне үстерү. Сүзләргә аваз анализы ясау күнекмәләрен формалаштыру. Татар халык иҗатына мәхәббәт тәрбияләү. Аңлап уку, язу күнекмәләрен ныгыту. Бәйләнешле сөйләм телен үстерү. Дуслык, бер-берсенә ярдәм итү хисләре тәрбияләү.

        Җиһаз: предмет рәсемнәре, “Яңа өй”, “Адашкан авазлар” уеннары өчен материаллар, күбәләкләр, табышмак язылган карточкалар, сюжетлы картиналар сериясе, кроссворд.

        Шөгыль барышы:

I оештыру.

        Логопед: Исәнмесез, хөрмәтле әти-әниләр, килгән кунаклар, хөрмәтле балалар! “Тел-күңел көзгесе!” дип исемләнгән бәйге-кичәбезне башлап җибәрәбез. “Иң татлы тел-туган тел, анаң сөйләп торган тел”, -ди халык. Әйдәгез әле, телнең тылсымлы көчен тагын, тагын күзәтик.Һәр сүзнең кадерен белергә өйрәник. Бераз шаярып, уйнап алыйк, тапкырлыкта, зирәклектә ярышып карыйк.

II Күмәк җыр “Туган тел”-(Г.Тукай сүзл.)

- Барыбыз бергә “Туган тел” җырын башкарыйк.

III. Ә хәзер бәйгедә катнашучы командалар үз урыннарын алсыннар. I команда “Насос”,  II команда “Тәгәрмәч” командасы булыр.

        Сүзне капитаннарга бирәбез.

 I капитан: Кемнәр шаян сүз ярата,

                Кем ярата көлергә,

                Шулар бүген җыелдылар,

                Уен көлке күрергә

                КВН, КВН,

                Бик күңелле бу уен!

I капитан:Шулай итеп,

                Күңеллеләр һәм тапкырлар,

                Тотыныр ярышырга,

                Һәр ике як бер-берсеннән,

                Теләмәс калышырга

                КВН, КВН,

                Башлана кызык уен!

Логопед: Командаларның бер-берсенә теләкләре дә бардыр. Аларны тыңлыйк.

“Насос” командасыннан 1 бала: Көндәш

                                        Беләсез бит:бүлмәләрдә,

                                        Чисталык булу кирәк!

                                        Шуңа күрә, менә сезгә

                                        Себерке белән чиләк!

“Тәгәрмәч” командасыннан 1 бала:

                                        Көндәшләр уңыш телибез,

                                        Без – киң күңелле халык.

                                        Менә сумка, тутырыгыз,

                                        Очколар җыя барып.

Логопед: Бәйгедә һәр дөрес җавап өчен кисемән картиналарның өлешләре бирелер.

Кайсы команда уен ахырында картинаны җыя алыр икән?

IV. 1. «Насос» командасы авазыгызны җырлап күрсәтегез әле.-ссс. С авазын ничек әйтәбез? (артикуляциясен сөйләү). С авазы нинди аваз? (саңгырау тартык).

        “Тәгәрмәч” командасы авазыгызны җырлап күрсәтегез әле – шшш. Ш авазы ничек әйтәбез? (артикуляциясен сөйләү). Ш нинди аваз? (саңгырау тартык).

2. “Телеграфистлар” уены.

      Балаларга с, ш авазы белән предмет рәсемнәре бирелә. Бирем: сүздә ничә иҗек булса, шулкадәр сикерергә.

3. Шул ук рәсемнәрне “Яңа өйләргә” урнаштыру. (с,ш авазларын сүз башында, сүз ахырында, сүз уртасында аеру.)

4. “Кем игътибарлы?” уены.

        Логопед чәчәк исемнәрен атый, балалар урындык тирәли йөриләр. Чәчәк исемнәрендә с авазы ишетелсә, “Насос” командасы утыра, ш авазы ишетелсә “Тәгәрмәч” командасы утыра.

- кыңгырау, ләлә, тузганак, кашкарый, миләүшә, роза, пион, ясмин, петуния, гладиолус, умырзая, ромашка, дәлия, энҗе, канәфер, флокса.

5. “Адашкан авазлар” уены.

        Ничек итеп җиләктән иләк, чүлмәктән күлмәк, җиләктән чиләк, бакадан бала ясарга (сүзләрдәге хәрефләрне алыштыра бару).

6. Логопед: балалар, безгә кунакка күбәләкләр килгән. Әйдәгез аларны каршы алыйк.

а) күбәләк сүзенең аваз схемасын төзү, кисмә хәрефләрдән язу.

б) күбәләкләр сезгә сораулар да алып килгәннәр, аларга җавап бирик.

- Әрҗә төбеннән, бура почмакларыннан себереп, бер-ике уч он белән нәрсә пешереп була?

-алтын таракның төшеп калган урыны.

- Кәҗә кемгә рәхмәт әйтеп сакалын селкетә? Ни өчен?

- Кәҗә белән сарыкның капчыгында нәрсә бар?

-Әби белән бабайга шалкан тартышырга булышкан этнең исеме ничек?

- Былтыр исемле егет кайсы әкияттән?

- Дәвам ит әле: “Әйдәле, Акбай,...

- Бер әби, әтәчләренең сугышуларына түзә алмыйча берсен берничә көнгә күршеләргә кертеп торган. Ул әкиятнең исеме ничек?

7. Килгән кунаклар-әти-әниләргә дә берничә уен тәкдим итәбез.

а) Бер хәреф сайлап алып бөтен сорауга да шул хәрефтән башланган сүзләр белән җавап бирергә:

- Исемең ничек? (Сара)

- Сиңа ничә яшь? (сигез)

- Туган көнең кайчан? (8 сентябрь)

- Буш вакытта нишлисең ?(суган сатам)

- Нинди чәчәк яратасың? (сирень)

б)”Сүз төзе” уены.

А хәрефе белән башланган һәм а хәрефе белән беткән сүзләр язарга:

8. “Бул зирәк, җавап тап тизрәк” уены.

Карточкаларга язылган табышмакларны укырга һәм җавабын рәсемнәрдән табарга.

9. “Яшь язучылар” уены.

“Малайлар һәм керпе”, “Куян һәм кояш” сюжетлы картиналар сериясе буенча хикәяләр төзеп сөйләү.

10. Кроссворд чишү.

 (кабак, кашык, кадак, сабак;

алка, арба, алма, акча рәсемнәре куела).

11. “Мәкальләр рәсемнәрдә”

- Җиде кат үлчә бер кат кис!

- Китап-белем чишмәсе

-Уку-энә белән кое казу.

V. Бәйгегә нәтиҗә ясау.

Һәр команда кисемән картинкаларны җыя.

VI. Күмәк җыр “Яратам”.

                   Тел-күңел көзгесе

         Мәктәпкә әзерлек логопед төркеме балалары белән чыгарылыш ачык шөгыль

                                                           “Катнаш  төрдәге Актаныш 6нчы балалар

                                                             бакчасы”ның укытучы-логопеды

                                                             Нуртдинова Фәнирә Гатуф кызы