Эш программасы татар әдәбияты 6 нчы сыйныф рус төркеме
рабочая программа (6 класс) на тему
6нчы сыйныфның рус төркемнәре өчен татар әдәбиятыннан эш программасы түбәндәге норматив документларга нигезләнеп төзелде:
- Россия Федерациясе Мәгариф һәм Фән министрлыгының 2004 нче елның 5 нче мартында 1089 нче номеры белән расланган “Гомуми башлангыч, төп гомуми, урта(тулы) гомуми белем стандартының федераль компонентын раслау турындагы” боерыгы
- “ Рус телендә урта (тулы) гомуми белем бирү мәктәбендә татар телен һәм әдәбиятын укыту программасы” (рус телендә сөйләшүче балалар өчен ):1-11 нче сыйныфлар. - Казан: Мәгариф, 2010
- Рус телендә урта (тулы) белем бирү мәктәпләре өчен татар теле һәм әдәбиятыннан үрнәк программалар: 1 – 11нче с-лар (басма өчен Ч.М.Харисова, К.С.Фәтхуллова, З.Н.Хәбибуллина җаваплы) – Казан: Татар. кит. нәшр., 2011. – 239 бит.
- 2015 - 2016 уку елында белем бирү процессында куллануга тәкъдим ителгән (рөхсәт ителгән) дәреслекләрнең региональ исемлеге
- Казан шәһәре Совет районының муниципаль бюджет гомуми белем учреждениесе “175 нче урта гомуми белем мәктәбенең” 2015-2016 нчы уку елына укыту планы.
Скачать:
| Вложение | Размер |
|---|---|
 6s-f_rus_torkeme_dbiyat.docx | 80.31 КБ |
Предварительный просмотр:
Аңлатма язуы
6нчы сыйныфның рус төркемнәре өчен татар әдәбиятыннан эш программасы түбәндәге норматив документларга нигезләнеп төзелде:
- Россия Федерациясе Мәгариф һәм Фән министрлыгының 2004 нче елның 5 нче мартында 1089 нче номеры белән расланган “Гомуми башлангыч, төп гомуми, урта(тулы) гомуми белем стандартының федераль компонентын раслау турындагы” боерыгы
- “ Рус телендә урта (тулы) гомуми белем бирү мәктәбендә татар телен һәм әдәбиятын укыту программасы” (рус телендә сөйләшүче балалар өчен ):1-11 нче сыйныфлар. - Казан: Мәгариф, 2010
- Рус телендә урта (тулы) белем бирү мәктәпләре өчен татар теле һәм әдәбиятыннан үрнәк программалар: 1 – 11нче с-лар (басма өчен Ч.М.Харисова, К.С.Фәтхуллова, З.Н.Хәбибуллина җаваплы) – Казан: Татар. кит. нәшр., 2011. – 239 бит.
- 2015 - 2016 уку елында белем бирү процессында куллануга тәкъдим ителгән (рөхсәт ителгән) дәреслекләрнең региональ исемлеге
- Казан шәһәре Совет районының муниципаль бюджет гомуми белем учреждениесе “175 нче урта гомуми белем мәктәбенең” 2015-2016 нчы уку елына укыту планы.
Татар әдәбиятыннан 6 нчы сыйныф укучылары өчен төзелгән программа дәүләт стандартларының федераль компонентына, гомуми белем бирү федераль дәүләт стандартларына нигезләнеп эшләнгән Ә.Р.Мотыйгуллина, Р.Г.Ханнанов, Э.Х.Гыйзәтуллина, тарафыннан язылган дәреслекләрдән (1 нче, 2 нче кисәк) укытуны күздә тота. Программа стандартның эчтәлеген җентекләп ачып бирә, стандарт таләп иткән күләмдә рус телле балаларга татар әдәбиятын укытуның гомуми юнәлешләрен билгели, предмет чаралары белән укучыларны тәрбияләү юлларын, аларның әдәби үсеш дәрәҗәсен билгели.
Әдәбият һәр яктан үскән, рухи яктан бай, әхлакый идеаллары һәм эстетик таләпләре булган камил шәхес тәрбияләүдә әһәмиятле урын алып тора. Урта белем бирү системасындагы татар әдәбияты курсы сәнгатьне тормыш белән бәйләп өйрәнүне, эчтәлек белән форма берлеге, тарихилык, традиция һәм новаторлык, тарихи-культурологик мәгълүматларны аңлау, әхлакый-эстетик күзаллау булдыру, әдәбият теориясе һәм тарихы буенча төшенчәләрне үзләштерү, әдәби әсәрне бәяләү күнекмәләрен формалаштыру, әдәби телнең сәнгатьлелек чаралары белән танышуны үз эченә ала.
Федераль дәүләт стандартларына нигезләнеп төзелгән татар әдәбияты дәреслекләре барлык фәннәрне өйрәнү барышындагы фундаменталь төшкә (фундаментальное ядрога), универсаль уку гамәлләренә нигезләнә, укучыларның яшь һәм әдәби үсеш дәрәҗәсен исәпкә ала. Укыту һәм тәрбиянең гомуми нәтиҗәләре иҗтимагый, шәхси, танып-белү һәм коммуникатив үсешне тәэмин итеп, укучыларның белемнәрен, күнекмәләрен үстереп, дөньяны танып белүгә әзерләп, хезмәттәшлеккә, үзлегеннән белем алуга, камиллеккә омтылучы шәхес тәрбияләүгә барып тоташа. Аерым алганда, уку-укытуга системалы-гамәли якын килү нәтиҗәсендә, укучыларның иҗтимагый үсешенә (халыкның рухи кыйммәтләрен аңлаучы, үстерүче Россия гражданины тәрбияләү); шәхси үсешенә (үзлегеннән белем алырга, иҗади сәләте үскән, компетентлы, үзаңы үскән, үзенең гражданлык карашларын ачыктан-ачык белдерүгә сәләтле, үз-үзенә тәнкыйди карашта торган, тормыш авырлыкларына каршы торырлык шәхес тәрбияләү); танып белү эшчәнлеген үстерүгә (фәнни дөнья сурәтен аңлаучы, үзенең танып-белү һәм интеллектуаль эшчәнлеге белән идарә итә ала торган, уку, белем алу чараларын күзаллый торган, репрезентатив, символик, логик, иҗади фикерләү сәләте үскән, рефлексиягә сәләтле укучы тәрбияләү); коммуникатив үсешкә (аралашу компетенциясе үскән, тыңларга, диалогта, гомуми сөйләшүдә катнаша алырлык, туган телен, рус телен, чит телне камил белүенә) басым ясалды. Шул ук гамәлләрне тормышка ашыру барышында, яшүсмерләрнең яшь үзенчәлекләре дә игътибарга алынды.
Күпмилләтле мохиттә гомуми әдәби белем бирү барышында универсаль уку гамәлләре дүрт блокка бүлеп карала. Алар арасында шәхси УУГ − тормышчан, шәхескә юнәлтелгән, һөнәри юнәлештә үз юлын табуга, кешенең эчке потенциалын рациональ файдалана белүенә бәйле блок. Регулятив уку гамәлләре шәхес тәрбияләүдә планлаштырырга өйрәтү, фаразлау, коррекция, бәяләү кебек якларны үзәккә ала. Танып белү гамәлен алгы планга чыгарган блокта логик, проблеманы кую һәм чишүгә юнәлтелгән, тамга-символик якны иңләгән гомумуку гамәлләренә игътибар ителә. Коммуникатив УУГ кешеләр язмышына битараф булмауны, кешеләргә ярдәмчеллек сыйфатларын тәрбияләүне, иҗтимагый компетентлыкны үз эченә ала.
Эш программасының максаты һәм бурычлары
Федераль дәүләт стандартларына таянып, татар әдәбиятын өйрәнүнең максаты – туган халкының һәм җирле халыкның телен, мәдәниятен, әдәбиятын яхшы белгән, һәрьяктан камил, милли горурлык хисләре үскән шәхес (гражданин) тәрбияләү.
Әлеге максатны тормышка ашыру өчен, түбәндәге бурычлар билгеләнде:
− Татарстан төбәгендә яшәп, җирле халык белән аралашкан укучыларны төбәкнең әдәби-мәдәни байлыгы белән якыннан таныштыру;
− татар әдәбияты турындагы мәгълүматларны төрле халык фольклоры, әдәбияты, мәдәнияте, милли образлары белән чагыштырма-типологик аспектта бирү;
− татар халык авыз иҗаты турында тулы күзаллау булдыру, аны баланың үз туган халыкының рухи җәүһәрләре белән чагыштырырга күнектерү;
− татар әдипләре, мәдәният әһелләре турында күзаллау булдыру, аларны танырга, аңларга, башка халык сүз сәнгатен үстерүчеләр белән чагыштырма планда бәяләргә өйрәтү;
− татар, рус, Россиядә яшәүче башка халыклар, бөтендөнья әдәбияты белеме казанышларының уртак нигезен аңлау, аларны үстерү һәм киңәйтү.
Эш программасы структурасы
Татар теленең эш программасы өч өлештән тора: аңлатма язуыннан, төп бүлекләрне, белем һәм күнекмәләрне үз эченә алган программаның эчтәлегеннән, укучыларның әзерлек дәрәҗәсенә таләпләреннән.
Татар әдәбиятыннан укучыларның арадаш аттестациясе ______ майда, тест биремнәре формасында үткәрелә.
«Үрнәк программа»га кертелгән (төзүчеләре: Ф.Х.Җәүһәрова, К.С. Фәтхуллова) әдәби әсәрләр минимумы:
1. Г.Тукай, «Шүрәле» әкият-поэмасы, «Туган авыл» шигыре;
2. М.Гафури, «Ана» шигыре;
3. Һ.Такташ, «Мокамай» поэмасы;
4. М.Җәлил, «Чәчәкләр» шигыре;
5. Ә.Еники, «Туган туфрак» хикәясе;
6. Г.Бәширов, «Туган җирем — яшел бишек» повестеннан «Сабантуй» өзеге.
Укыту-тематик план
Эчтәлек | Сәгать саны |
1. Мифлар дөньясыннан — чынбарлыкка. | 6 |
2. Халык моңнары: җырлата да, елата да... | 6 |
3. Кадерле син, кеше-туганым! | 14 |
4. Энҗе карлар явып үткән... | 6 |
5. Акыл — тузмас кием, белем — кипмәс кое. | 13 |
6. Ил өстендә илле дустың булсын. | 10 |
7. Көлке көлә килә... | 5 |
8. Һәр фасылың гүзәл, табигать! | 10 |
Барысы: | 70 |
Курсның эчтәлеге
I. Мифлардан чынбарлыкка.Халык авыз иҗаты.
Фольклор – халыкның коллектив иҗат җимеше. Анда халыкның теләк-омтылышының чагылышы. Фольклорның вариантлы булуы. Фольклор әсәрләренең жанрларын гомуми күзаллау. Балалар фольклоры (бишек җырлары, табышмаклар, тизәйткечләр, мәкальләр һ.б.). Башка халык авыз иҗаты белән чагыштыру.
Әдәбият теориясе. Фольклор. Халык авыз иҗаты (1 сәгать).
Мифлар. Татар халык мифлары.Мифлар – кешеләрнең дөньяны фантастик аңлавы. Мифик геройлар турында төшенчә. Миф белән әкиятнең аермасы. Рус, грек мифлары белән чагыштыру. «Шүрәле», «Шүрәлене ничек алдарга?» «Су иясе», «Өй иясе», «Дедал белән Икар» мифлары. Мифларны өйрәнгән галимнәр. Язучылар иҗатында мифик геройлар. Рабит Батулланың “Албасты” пьесасы.
Әдәбият теориясе. Миф.Мифик геройлар(3 сәгать).
Мәкальләр һәм әйтемнәр.
Мәкальнең акыл бирү, сөйләмне матурлау өчен кулланылуы. Мәкальләрнең тематикасы. Әйтемнең күчерелмә мәгънәдә кулланылган, сөйләмнең эмоциональ көчен арттыра торган жанр булуы. Мәкаль белән әйтемнең аермасы. Татар мәкальләре һәм әйтемнәренең русча эквивалентлары.
Әдәбият теориясе. Мәкаль, әйтем (1 сәгать).
II. Халык моңнары: җырлата да, елата да...Халык җырлары.
Халык җырларының авторы халык булуы. Аларның вариантлылыгы. Халык җырларының жанрлары. Йола җырлары, аларның килеп чыгу үзенчәлеге. Йола бәйрәмнәреннән Сөмбелә бәйрәме. Чуваш халык бәйрәме Чуклеме. Тарихи җырлар. “Көзге ачы җилләрдә” җыры. Уен җырлары. “Кәрия-Зәкәрия” җыры.
Әдәбият теориясе. Халык җырлары. Халык җыры жанрлары. Йолалар, йола җырлары. Тарихи җырлар. Уен җырлары (3 сәгать).
Шигърияттә халык көе.Шагыйрьләрнең кайбер шигырьләре халык тарафыннан көйгә салынуы. Г.Тукайның “Туган тел” шигыре. Аның төрле телләргә тәрҗемә ителүе.
Г.Тукайның “Туган авыл” шигыре. Аның дә халык җыры кебек яратып җырлануы, киң таралган булуы. Композитор А.Монасыйпов турында кыскача белешмә. Кешенең балачагы үткән туган якның кадере.
Әдәбият теориясе. Автор җырлары (1 сәгать).
Татарстан Республикасы гимны.
Гимнның дәүләт символы булуы. Гимн уйнала торган очраклар. Гимнны тыңлау тәртибе. Татарстан Республикасының Дәүләт гимны авторлары Р.Байтимеров, Р.Яхин. Гимн текстының эчтәлеге, көе. Әдәбият теориясе. Гимн (1 сәгать).
Җырны башкаручы – җырчы.Җырның яшәвендә башкаручының роле. Җырчы Р. Ваһапов – милли профессиональ эстрадага нигез салучы. Әдәбият теориясе. Профессиональ җырчы (1 сәгать).III. Кадерле син, кеше-туганым!
Нәкый Исәнбәт. Язучы турында кыскача белешмә. “Өч матур сүз” шигыре. Әти-әни, туган илнең кадере. Шигырьдәге лирик герой. Шигырьнең диалог формасында язылуы. Шигырьнең Г.Тукайның “Туган тел” шигыре белән аваздашлыгы.
Әдәбият теориясе. Лирик герой. Сынландыру.
Мәҗит Гафури. Әдип турында кыскача белешмә. Рус мәсәлчеләре белән чагыштырып өйрәнү.
«Әтәч белән Сандугач» мәсәле. Мәсәлдә туган җир кадере темасының дәвам итүе. Ирек, кеше өчен ирек кадере турында белешмә. Мәсәлдә сынландыру алымы. Мәсәлнең морале.
“Ана” шигыре. Шигырьдә ана өчен бала, бала өчен ана кадере. Н.Исәнбәт шигырьләре белән аваздашлыгы. Бишек җырларының әһәмияте турында мәгълүмат.Әдәбият теориясе. Мәсәл (2 сәгать).
Габдулла Тукай. Шагыйрьнең тормыш юлы, иҗаты турында мәгълүмат.
“Шүрәле” әкият-поэмасы. Әкият-поэмада кеше һәм табигать мөнәсәбәтләре, туган авыл табигатенең матурлыгы. Шүрәле мифик образы. Әсәрдә егет һәм Шүрәле образларының бирелеше, аларга салынган мәгънә. Г.Тукай әкиятләренә иллюстрацияләр авторы – Байназар Әлменов (3 сәгать).
Фәрит Яруллин. Композитор турында белешмә.
“Шүрәле” балеты. Г.Тукайның «Шүрәле» әкият-поэмасына балет язылу. Балет авторлары Ф.Яруллин, Ә.Фәйзи, Л.Якобсон турында мәгълүмат. Былтыр, Шүрәле образларының бирелеше. Сөембикә образы, аңа салынган мәгънә.
Әдәбият теориясе. Балет (1 сәгать).
Муса Җәлил. Шагыйрьнең тормыш юлы, сугыш чоры иҗаты, “Моабит дәфтәрләре” турында мәгълүмат. М.Җәлилнең музей-квартирасы.“Чәчәкләр” шигыре. Шигырьнең язылу урыны, вакыты. Шигырьдәге символлар. Ччәкләрнең матурлык һәм үлемсезлек символы буларак бирелүе. Туган илне ярату, туган илне саклау идеясе.
Әдәбият теориясе. Символ, строфа (2 сәгать).
Әмирхан Еники. Әдип турында кыскача белешмә.“Туган туфрак” хикәясе. Әсәрнең төп идеясе. “Нигез”, “туган туфрак” төшенчәләре. Авыл табигатенең, авыл халкының бирелеше. Хикәядәге символлар. Клараның эчке кичерешләре. Авыл проблемалары (4 сәгать).
IV. Энҗе карлар явып үткән...Галимҗан Ибраһимов. Әдип турында кыскача белешмә.
“Кар ява” хикәясе. Кышкы табигать, кар яву күренешенең тасвирлануы. Хикәядә чагыштырулар (1сәгать).
Кави Нәҗми. Шагыйрь турында кыскача белешмә.
“Кызыклы хәл” шигыре. Шигырьдә Вилдан белән булган хәлнең бирелеше. Строфа, рифмалар. Эчтәлекне ике өлешкә бүлеп карау мөмкинлеге. Шигырьдәге юмор (1сәгать).
Мәрзия Фәйзуллина. Тормыш юлы, иҗаты турында кыскача белешмә.
“Чыршының күлмәкләре” шигыре. Шигырьнең эчтәлеге, поэтик яңгырашы. Чагыштырулар, сынландыру. Шигырьдә күтәрелгән экология проблемасы (1сәгать).
Резеда Вәлиева. Шагыйрә турында кыскача мәгълүмат.
“Нәни чыршы” шигыре. Шигырьнең эчтәлеге, кулланылган троплар. Шигырьдә күтәрелгән проблема (1сәгать).
Туфан Миңнуллин. Тормыш юлы турында мәгълүмат (5 сыйныфта үткәннәргә өстәмә).
“Акбай һәм Кыш бабай” пьесасы. Пьесада Яңа ел бәйрәменә әзерлекнең бирелеше. Кыш бабай белән Кар кызы теләкләре. Яңа ел белән котлау сүзләре (1 сәгать) V. Акыл — тузмас кием, белем — кипмәс кое.
Каюм Насыйри. Әдип турында кыскача белешмә. Аның энциклопедист галим булуы. Казандагы һәм Яшел Үзән районындагы музейлары.“Әбүгалисина” кыйссасы. Әбүгалисина һәм Әбелхарис образлары. Аларның белемгә омтылышлары, белем өйрәнүдәге тырышлыклары. Белемнең файдасы. Әбүгалисинаның ярлы егеткә, Әбелхарисның патшага булышуы. Туганлык һәм көнчелек хисләре. Әбүгалисинаның галим булып танылуы.
Әдәбият теориясе. Кыйсса (3 сәгать).
Габделхәй Сабитов. Язучы турында кыскача белешмә.“Чүкеч” хикәясе. Язучының әйтергә теләгән фикере. Хикәядә малай һәм ата образлары. Әсәрдә искә алынган эш кораллары. Әдәбият теориясе. Хикәяләү (1 сәгать).
Абдулла Алиш. Язучының тормыш юлы, иҗаты турында кыскача мәгълүмат.
“Әни ялга киткәч” хикәясе. Хикәянең төп идеясе. Малайның яңага омтылышы, эшчәнлеге. Малайның өйдә башкарган эшләре. Малайның эшкә өйрәнүе турындагы мәкальләр.
Әдәбият теориясе. Хикәяләүче (2 сәгать).Фәнис Яруллин. Әдип турында кыскача белешмә.
“Кояштагы тап” хикәясе. Әсәрнең төп идеясе. Малай һәм ана образлары. Хикәядә ялганның, ялкаулыкның фаш ителүе. Яманлыкның эзе калуы. Әдәбият теориясе. Притча (2 сәгать).
Гөлшат Зәйнашева. Шагыйрә турында кыскача мәгълүмат.
“Кем булырга?” шигыре. Шагыйрәнең әйтергә теләгән фикере. Шигырьдә әйтелгән һөнәрләр. Һөнәр сайлауның мөһимлеге.
Мәгъсүм Латыйфуллин. Язучы турында кыскача белешмә.
“Сәйдәшнең юл башы” хикәясе. Салих Сәйдәшевның һөнәр сайлавында зур роль уйнаган вакыйга. Танылган кешеләрнең төрле һөнәрләр турында уйланулары. С.Сәйдәшевның тормышына йогынты ясаган шәхесләр.
Әдәбият теориясе. Биографик әсәр (1 сәгать).
Салих Сәйдәшев. Композиторның тормыш юлы, иҗаты турында белешмә. С.Сәйдәшев исемендәге Зур концерт залы, музее, һәйкәле (1 сәгать).Равил Фәйзуллин. Шагыйрь турында кыскача мәгълүмат.
“Бердәнбер” шигыре. Шигырьнең төп идеясе. Бердәнбер сүзенең мәгънәсе. Шигырьнең төзелеше (1 сәгать).
VI. Ил өстендә илле дустың булсын.
Дәрдемәнд. Әдип турында кыскача белешмә.
“Ике туган” хикәясе. Хикәянең эчтәлеге. Туганлык мөнәсәбәтләренең бирелеше. Әтәч белән тавыкның кешеләштереп (персонификация) бирелүе. Сәламәт булуның, куркынычсызлыкның элементар кагыйдәләре (2 сәгать).
Һади Такташ. Шагыйрь, аның балачагы турында мәгълүмат.
“Мокамай” поэмасы. Поэманың эчтәлеге. Мокамай образының прототибы. Поэмада кулланылган сурәтләү чаралары. Тормыштагы ялгыш адымның һәлакәткә илтүе. Шагыйрьнең дуслык хисләренә тугрылыгы. Поэмадагы символлар.
Әдәбият теориясе. Поэма (3 сәгать).
Ренат Харис. Әдип турында кыскача белешмә. Аның төрле яклы иҗаты.
“Серле алан” пьесасы. Пьесаның эчтәлеге. Малайлар, карт образлары. Пьесадагы символик образлар. Ваемсызлык нәтиҗәләре. Бәхет, тынычлык өчен һәр кешенең җавалылыгы.
Әдәбият теориясе. Символик образ. Диалог. Монолог (2 сәгать).
Эльмира Шәрифуллина. Шагыйрә турында кыскача мәгълүмат.
“Дуслык, чын дуслык!” шигыре. Шигырьнең эчтәлеге, төзелеше. Дуслыкның көче турында уйлану (1 сәгать).
Шәүкәт Галиев. Язучының тормыш юлы, иҗаты турында кыскача мәгълүмат.
“Дуслык балы” шигыре. Шигырьнең эчтәлеге. Шигырьдә күтәрелгән милләтара дуслык, толерантлык проблемалары.
Шигырьнең строфалары, рифмалары, троплар (1 сәгать).
VII. Көлке көлә килә...Шәүкәт Галиев. “Курыкма, тимим”, “Атлап чыктым Иделне” шигырьләре. Шигырьләрнең эчтәлекләре. Һәр шигырьдәге юмор (1 сәгать).Фаил Шәфигуллин. Язучының тормыш юлы, иҗаты турында кыскача мәгълүмат.
“Ике тиен акча” хикәясе. Хикәянең эчтәлеге. Марат образы. Хикәядәге юмор. Язучының юмор аша әйтергә теләгән фикере (1 сәгать).VIII. Һәр фасылың гүзәл, табигать!
Роберт Әхмәтҗанов. Шагыйрь турында кыскача мәгълүмат.“Иртә әле...” шигыре. Шигырьдә табигать тасвиры. Кулланылган әдәби алымнар. Туган ил кадере. Әдәбият теориясе. Пейзаж (1 сәгать).
Гәрәй Рәхим. Шагыйрь турында кыскача мәгълүмат.
“Апрель” хикәясе. Әсәрнең эчтәлеге. Төп идеясе. Хикәядәге чагыштырулар. Автор игътибарны юнәлткән табигать кануны.
Әдәбият теориясе. Портрет (1 сәгать).
Гомәр Бәширов. Язучының тормыш юлы, иҗаты турында кыскача мәгълүмат.
“Туган ягым – яшел бишек” повестеннән өзек. Сабантуй турындагы өзекнең эчтәлеге. Сабантуй бәйрәменең тасвирлап бирелеше. Көрәшче егетләр, Хәкимҗан образлары. Сурәтләү чаралары. Сабантуй бәйрәме тарихы (3 сәгать).
Лотфулла Фәттахов.
Рәссамның тормышы, иҗаты турында кыскача мәгълүмат. “Сабантуй” картинасында сурәтләнгән табигать, авыл кешеләре (1 сәгать).
Балалар өчен чыга торган газета-журналлар.
“Сабантуй” журналы. Журнал басылып чыгу тарихы. Журнал рубрикалары. Мәкаләләрнең эчтәлеге ( 2 сәгать).
6 нчы сыйныф укучыларның әзерлек дәрәҗәсенә таләпләр:
– әдәби әсәрләрне, сүзләрен дөрес әйтеп, йөгерек уку;
– авторның әйтергә теләгән фикерен аңлау, үз мөнәсәбәтен белдерү, өлешләргә бүлә һәм планын төзи белү;
– әдәби − теоретик төшенчәләрне рус әдәбият белеме белән тәңгәлләштерү;
– татар әдәбиятының дөнья культурасында тоткан урынын аңлау;
– авторларның тормыш юлы һәм иҗаты турында кыскача күзаллау;
– 6 нчы сыйныф өчен минимумга кергән әсәрләрнең кыскача эчтәлеген, төп геройларын, күтәрелгән проблеманы белү;
– 10 −12 татар, рус, чит ил язучысы, шагыйрьләре исемнәрен һәм алар язган әсәрләрне белү;
– 3 − 4 сәнгать әһеленең тормышы, иҗаты турында мәгълүматлы булу;
– Казан һәм Татарстан төбәгендәге мәдәният учаклары (музей, театр, концерт залы, һ. б.), балалар матбугаты турында белү;
– төрле халыкларның фольклор үрнәкләрен татар халык авыз иҗаты белән чагыштыру;
– төрле халыкларның киң таралган мифларыннан хәбәрдар булу, берничә мисал китерә белү;
– 5 мәкаль, 5 әйтемне русча эквивалентлары белән истә калдыру;
– мәкаль белән әйтем, миф белән әкият, халык җыры белән автор җыры арасындагы аерманы белү;
– төрле авторларның 2 − 3 шигырен яттан сөйли белү;
– сүзлекләр, энциклопедияләр, Интернет-ресурслардан файдаланып, үзенә кирәкле материалны табу;
– төрле темаларга проект эше яклау;
– әдәби әсәрне тормыш белән бәйләп, үз гамәлләренә бәя бирү.
Укыту-методик комплекты
- «Татар әдәбияты», Рус телендә төп белем бирү оешмалары өчен дәреслек. 6 нчы с-ф. 2 кисәктә; төзүче–авторлары Ә.Р.Мотыйгуллина,Р.Г.Ханнанов, Э.Х.Гыйззәтуллина. – Казан: «Мәгариф-Вакыт», 2014 ел.
- “Татар әдәбиятыннан эш дәфтәре”. 6 нчы сыйныф. Ә.Р.Мотыйгуллина,Р.Г.Ханнанов, Э.Х.Гыйззәтуллина. – Казан: «Мәгариф-Вакыт», 2014 ел
- «Татар әдәбияты», Рус телендә төп гомуми белем бирү оешмаларында (татар телен өйрәнүче укучылар белән) эшләүче укытучылар өчен методик кулланма. 7 нче с-ф.; төзүче–авторлары Ә.Р.Мотыйгуллина,Р.Г.Ханнанов, Г.Г.Мулласалихова. – Казан: «Мәгариф-Вакыт», 2014 ел.
- Балалар өчен чыга торган вакытлы матбугат басмалары.
Татар әдәбиятыннан тематик план
Сыйныф: 6
Укытучы: Әхтәмова Гөлназ Мингали кызы
Сәгатьләр саны: 70
Барлыгы 70 сәг.; атнага 2 сәг.
Программа: “Рус телендә урта(тулы) гомуми белем бирү мәктәбендә татар телен һәм әдәбиятын укыту программасы” (рус балалары өчен):
1 – 11нче сыйныфлар. – Казан: “Мәгариф” нәшрияты, 2010нчы ел, Рус телендә урта (тулы) белем бирү мәктәпләре өчен татар теле һәм әдәбиятыннан үрнәк программалар: 1 – 11нче с-лар (басма өчен Ч.М.Харисова, К.С.Фәтхуллова, З.Н.Хәбибуллина җаваплы) – Казан: Татар. кит. нәшр., 2011. – 239 бит.
Дәреслек: “Татар әдәбияты”, Рус телендә төп белем бирү оешмалары өчен дәреслек. 6нчы сыйныф. 2 кисәктә; төзүче – авторлары Ә.Р.Мотыйгуллина, Р.Г.Ханнанов, Э.Х.Гыйззәтуллина. – Казан: “Мәгариф – Вакыт”, 2014 ел.
Өстәмә әдәбият:
1.Вакытлы матбугат басмалары.
2. Татар әдәбияты: Теория. Тарих/ Д.Ф.Заһидуллина, Ә.М.Закирҗанов, Т.Ш.Гыйләҗев, Н.М.Йосыпова. – Казан: Мәгариф, 2006. – 319 б.
3. Татар театры.(1906-1926). Тулыландырылган 2нче басма. – Казан: Мәгариф, 2003. – 308 бит.
4. Татар халык әкиятләре: Тылсымлы әкиятләр / Төзүчесе Л.Җамалетдинов. – Казан, 1994.
5.Хатипов Ф.М. Әдәбият теориясе: Югары уку йортлары, педагогия училищелары,колледж студентлары өчен кулланма. – Тулыландырылган икенче басма. – Казан: Раннур, 2002. – 352 бит.
6. Хәсәнова Ф.Ф. Шагыйрь һәм заман/ Ф.Ф.Хәсәнова. – Казан: Школа, 2010. – 296 бит.
календарь-тематик план
№ | Дәрес темасы | Дә-рес саны | Төп эчтәлек | Дәрес төрләре | Көтелгән нәтиҗә | Укучылар эшчәнлегенә характеристика | Үткәрү вакыты | |||||||
планда | фактта | |||||||||||||
Мифлар дөньясыннан — чынбарлыкка 1 нче чирек-18 сәг. | ||||||||||||||
1 | Халык зур ул, әдип ул, шагыйрь ул... | 1 | Халык авыз иҗаты (әкият, табышмак, мәкаль). | Әдәби теоретик күнекмәләр булдыру | Төрле халыклар-ның фольклор үрнәкләрен чагыштырып карау. Халык авыз иҗатын гомуми күзаллау. Халык авыз иҗаты әсәрләренә карата кызыксыну уяту, сөйләмне алар ярдәмендә баету мөмкинлеген аңлау. | «Халык авыз иҗаты» схемасы белән эш, дәреслек, эш дәфтәрендә биремнәр, рус халык авыз иҗаты белән чагыштырып, мисаллар китерү. | ||||||||
2 | Һич сине куркытмасыннар шүрәле, җен һәм убыр... | 1 | «Шүрәле», «Шүрәлене ничек алдарга?» мифлары, «миф» төшенчәсе. | Әдәби әсәр тикшерү дәресе | Рус, грек һәм татар мифологиясен чагыштыра белү. Мифлар, мифик геройлар турында төшенчә формалаштыру, миф белән әкиятнең аермасын аңлау. Халык авыз иҗаты әсәрләрнә карата кызыксыну уяту. | «Халык авыз иҗаты» схемасы белән эш, дәреслек, эш дәфтәрендә биремнәр, чылбыр буенча уку, чылбыр буенча сөйләү, җөмләләр төзү. | ||||||||
3 | Су асты галәмәт- ләре. | 1 | «Су иясе», «Өй иясе», «Дедал белән Икар» мифлары. | Әдәби әсәр тикшерү дәресе | Рус, грек һәм татар мифологиясен чагыштыра белү. Мифик геройлар турында төшенчә формалаштыруны дәвам итү, миф белән әкиятнең аермасын аңлау. Иптәшең белән сөйләшә, башкаларны тыңлый белү — аралашу культурасы тәрбияләү. | Парлап, төркемләп сөйләшү, ишетеп аңлау, рольләргә бүлеп уку, сәнгатьле уку, җөмләләр төзү, башка халыкларның мифлары белән чагыштыру. | ||||||||
4 | Мифлар бүген дә онытылмый. | 1 | «Албасты» мифы, Батулланың «Албасты» пьесасы. | Әдәби әсәр тикшерү дәресе | Проект әзерләргә өйрәнү. Язучылар иҗатына мифик геройлар керүе белән таныштыру. Аралашу культурасы тәрбияләү, экологик тәрбия. | Сорауларга җавап эзләү, ишетеп аңлау, рольләргә бүлеп уку, әсәрдә автор әйтергә теләгән фикерне табу, әдәби әсәр турында фикер алышу, проект эшенә әзерлек. | ||||||||
5 | Әйтем — сүзнең бизәге, мәкаль — | 1 | Мәкальләр, әйтемнәр. | Сөйләм телен үстерү | Татар һәм рус халык мәкальләрен чагыштыру. Мәкаль һәм әйтем турында теорияне аңлап истә калдыру, аларның аермасын белү, мәкаль, әйтемнәр өйрәнү. Халык авыз иҗаты белән кызыксыну уяту, әдәплелек тәрбияләү. | Төркемнәрнең чыгыш ясавы, теоретик материал белән танышу, дәреслек, дәфтәр белән эш, фронталь эш. | ||||||||
6 | Нәтиҗә ясарга вакыт. | 1 | Мифлар, мәкальләр, әйтемнәр. | Белемнәрне ныгыту һәм системалаштыру | Белгәннәр-не кирәк ситуациядә искә төшереп куллана белү. Миф, мәкаль, әйтем турында теорияне, аларга үрнәкләрне гомумиләштерү, аермаларын таба белү. Халык авыз иҗатына карата кызыксыну уяту, аның кешеләрне тәрбияләүдәге әһәмиятен аңлау. | Монологик сөйләм, мәкаль-әйтемнәрнең башка телдәге эквивалентларын табу, төркемнәрдә сораулар, биремнәр төзү, мөстәкыйль эш. | ||||||||
Халык моңнары: җырлата да, елата да... | ||||||||||||||
7 | Халык җырла- ры — иң кадерле мирас. | 1 | Халык авыз иҗатында җыр жанры, йола җырлары, Сөмбелә, Чуклеме бәйрәмнәре. | Әдәби теоретик күнекмәләр булдыру | Халкыбызның онытылып бара торган бәйрәмнәре белән таныштыру. Халык җырлары жанрлары, йола җырлары турында белешмә бирү, Сөмбелә бәйрәмен аңлату. Укучыларда халкыбызның йолалары, гореф-гадәтләренә мәхәббәт тәрбияләү. | «Халык авыз иҗаты» схемасы белән эш, ишетеп аңлау, дәреслек, дәфтәр белән эш, парлап сөйләшү, сүзлек белән эш, җыр тыңлау, өйрәнү. | ||||||||
8 | Халык җырла-рында — чагылышы. | 1 | Тарихи җырлар, «Көзге ачы җилләрдә» җыры. | Әдәби әсәр тикшерү дәресе | Тарихи вакыйгалар, тарихи шәхесләр белән таныштыру, татар халкының үткәнен, тарихын, язмышын аңлату. Тарихи җырлар турында белешмә бирү, «Көзге ачы җилләрдә» дигән татар халык җырын өйрәнү. Тарихи җырлар аша чорны, халыкның язмышын аңлау. | Җырлар тыңлау, ишетеп аңлау, яңа сүзләр белән эш, фронталь әңгәмә, дәреслек, дәфтәр белән эш, парлап сөйләшү — | ||||||||
9 | Уйный- быз да, җыр- лыйбыз да. | 1 | Уен җырлары: «Кәрия-Зәкәрия», «Әпипә». | Әдәби теоретик күнекмәләр булдыру | Сәнгать тәрбиясе бирү. Уен җырлары турында белешмә бирү, «Кәрия-Зәкәрия» уен җырын өйрәнү. Коллектив белән башкарылган халык җырлары, җыр культурасы белән танышу. | Сәнгатьле уку, чылбыр буенча уку, халык җырына яңа куплет уйлау, җырлы уен өйрәнү, видеоязмада татар биюе карау, милли киемгә орнаментлар ясау. | ||||||||
10 | Шигъ- рияттә — халык көе. | 1 | Г.Тукайның «Туган тел», «Туган авыл» шигырьләре, А.Монасый- пов иҗаты. | Әдәби әсәр тикшерү дәресе | Милли үзаңны үстерү, үткәнеңне, тарихны өйрәнү. Г.Тукайның халык җырлары турындагы хезмәтләре белән танышу, «Туган тел», «Туган авыл» җырларын өйрәнү; А.Монасыйпов турында белү. Тукайга хөрмәт, милләтеңә, туган җиреңә, туган телеңә мәхәббәт тәрбияләү. | Бер уен җырын яттан сөйләү, тыңлап аңлау, сәнгатьле уку, фронталь эш, төркемнәрдә эш, аудиоязма тыңлау, дәреслек белән эшләү, дәфтәрдә эш, презентация карау. | ||||||||
11 | Татарстан Респуб-ликасы-ның Дәүләт гимны. | 1 | Татарстан Республи- касының Дәүләт гимны. | Әдәби теоретик күнекмәләр булдыру | Дәүләт гимнын тыңлау тәртибен белү. Дәүләт гимны турында теоретик төшенчә бирү һәм гимнның сүзләрен аңлап истә калдыру. Татарстан Республикасы, аның казанышлары белән горурлану хисләре тәрбияләү. | Фронталь әңгәмә, яңа сүзләр белән танышу, җыр тыңлау, җыр сүзләрен тәрҗемә итү, истә калдыру. | ||||||||
12 | Җырсыз кеше — канатсыз кош. | 1 | Халык җырлары, җыр жанрлары, автор җырлары, гимн. | Әдәби теоретик күнекмәләр булдыру | Төрле чыганаклар-дан кирәкле мәгълүмат таба белү. Җыр жанрлары, җыр сәнгате турында белемне ныгыту. Укучыларда җырга, музыкага мәхәббәт тәрбияләү, коллектив башкару, җырлау культурасы үстерү. | Телдән журнал әзерләү, төркемнәрнең чыгыш ясавы, диалогик сөйләм, чылбыр буенча сорау — җавап. | ||||||||
Кадерле син, Кеше туганым! | ||||||||||||||
13 | Иң кадерле кешеләр. | 1 | Н.Исәнбәтнең «Өч матур сүз» шигыре, «лирик герой» төшенчәсе. | Сөйләм телен үстерү | Автор әйтергә теләгән төп фикерне таба, аны тормыш белән бәйли белү. Язучы Н.Исәнбәт иҗаты белән танышу, «Өч матур сүз» шигыренең эчтәлеген, «лирик герой» төшенчәсен аңлау. Әти-әнинең, туган илнең кадере турында аңлау, сөйләм телен үстерү. | Фронталь әңгәмә, язучы турында презентация ясау, карау, шигырьне тыңлап аңлау, сәнгатьле уку, рольләргә бүлеп уку, дәреслек, дәфтәр белән эш. | ||||||||
14 | Ирек кадерлеме? | 1 | М.Гафури иҗаты, «Әтәч белән Сандугач» мәсәле, «сынландыру», «мәсәл». | Язучы иҗатын өйрәнү | Татар мәсәлчеләрен рус әдәбиятын-дагы мәсәлчеләр белән чагыштыра, мөстәкыйль укып, нәтиҗә ясый белү. Язучы М.Гафури иҗаты, «Әтәч белән Сандугач» мәсәле белән танышу, «сынландыру» төшенчәсен аңлау. Тормышта ихтыяр көченең, белемнең кирәклеген аңлау. | Биографияне мөстәкыйль укып, сорауларга җавап эзләү, сәнгатьле уку, сайлап уку, яңа сүзләрне өйрәнү, мәсәлнең морален табу, рәсемнәр белән эш, дәреслек, дәфтәр белән эш. | ||||||||
15 | Анага бала кадерле, балага ана кадерле. | 1 | М.Гафури- ның «Ана» шигыре. | Әдәби әсәр тикшерү | Музыка дәресендә өйрәнгән бишек җырлары яки әниләр турындагы җырларны искә төшереп, әдәбият белән бәйләнешне аңлау. Язучы М.Гафури иҗаты белән танышуны дәвам итү, «Ана» шигырендә автор фикерен аңлау, сәнгатьле уку. Әниләргә карата ихтирам тәрбияләү. | Рольләргә бүлеп уку, шигырьне тыңлау, сүзлекчә белән эшләү, сәнгатьле эшләү, парларда яки төркемнәрдә эшләү, яңа материалның таныш әсәрләр белән бәйләнешен табу. | ||||||||
16 | Г.Тукай- ны биргән, җырлар- да җыр- ланган ямьле Казан арты... | 1 | Г.Тукай иҗаты, «Шүрәле» әкият-поэмасы. | Әдәби әсәр тикшерү | Географик картадан Тукай туган, яшәгән җирләрне, әкият-поэма-дагы «Казан арты» дигән урынны таба белү, аңлау. Шагыйрь Г.Тукай турында 5 нче сый- Әкият-поэмада сурәтләнгән урман атурлыгы, урманда үз-үзеңне тоту кагыйдәләре аша экологик тәрбия бирү. | Презентация карау, төркемнәрдә биремнәр үтәү, әкият-поэманы тыңлау, сүзгә-сүз тәрҗемә итү, ярымтавыш белән уку, сәнгатьле уку, сайлап уку, чылбыр буенча уку, парлап сөйләшү. | ||||||||
17, 18 | Барыбызга да таныш Шүрәле. | 2 | Г.Тукай иҗаты, «Шүрәле» әкият-поэмасы. | Әсәр өйрәнүне гомумиләштерү | «Аршын» сүзе-нең мәгънәсен аңлау, кайда кулланылы-шы турында белү, рәссам Б.Әлменов картинасы белән танышу. Шагыйрь Г.Тукай биографиясен истә калдыру, «Шүрәле» әкият-поэмасының 2, 3 нче өлешләре белән таныш булу. Экологик тәрбия бирү. | Дәреслек, дәфтәр белән эш, яңа сүзләрне активлаштыру — сүзләр, җөмләләр төзү, рольләргә бүлеп уку, сайлап уку, мультфильм карау. | ||||||||
2 нче чирек-14сәг | ||||||||||||||
1 | Дөнья- ларны «гизгән» Шүрәле. | 1 | Ф.Яруллин- ның «Шүрәле» балеты. | Әдәби теоретик күнекмәләр булдыру | «Балет», «либретто», «балетмейстер» төшенчәләрен белү. Г.Тукайның «Шүрәле» әкият- поэмасына балет язылуы, аның эчтәлеген белү, композитор Ф.Яруллин турында мәгълүматлы булу. Эстетик тәрбия бирү. | Теоретик төшенчәләр белән танышу, видеоязма карау, композитор биографиясе белән танышу, аның буенча хронологик таблица тутыру, фикер алышу. | ||||||||
2,3 | Чәчәк- ләр — матур- лык һәм үлемсез- лек сим- волы. | 2 | М.Җәлил иҗаты, «Чәчәкләр», «Тик булса иде ирек» шигырь- ләре. | Әдәби әсәр тикшерү | Тарихтан сугыш чоры турында белү. М.Җәлил биографиясен искә төшерү, сугыш чоры иҗаты белән танышу, «Чәчәкләр» шигырен аңлап уку, «символ», «строфа» төшенчәләре белән танышу. Туган илне ярату, туган илне саклау — | Дәреслек, дәфтәр белән эш, парлап сөйләшү, шигырьне тыңлап аңлау, ярымтавыш белән уку, чылбыр буенча сәнгатьле уку, эчтәлек буенча фикер алышу, шигырьгә анализ ясау. | ||||||||
4 | Рәхәт булса да торган җир, сагындыра туган ил. | 1 | Ә.Еники иҗаты, «Туган туфрак» хикәясе. | Әдәби әсәр тикшерү | Катлаулы текст белән эшләү, иң әһәмиятле-сен таба белергә өйрәнү. Ә.Еники иҗаты белән танышу, «Туган туфрак» әсәрен укый башлау. Өлкән буынга карата ихтирам, туган җиргә мәхәббәт тәрбияләү. | Презентация ярдәмендә язучы тормышы белән танышу, төркемнәрдә фикер алышу, ишетеп аңлау, сүзлекчә белән эш, укыганны тәрҗемә итү, сораулар, биремнәр үтәү, таблица тутыру. | ||||||||
5,6,7 | Әби-ба- байлар- ның туган җире онык- ларга кадер- леме? | 3 | Ә.Еники иҗаты, «Туган туфрак» хикәясе, «символик образ» төшенчәсе | Текст белән эшләү. Әдәби теоретик күнекмәләр булдыру | План төзи белү. «Туган туфрак» әсәрен уку, аңлау, Ә.Еники турында мәгълүматлы булу, әсәрдән өйрәнгән тропларны, символик образларны таба белү. Өлкән буынга карата ихтирам, туган җиргә мәхәббәт тәрбияләү. | Яңа сүзләрне уку, язу, эчтәлек буенча төркемнәрдә фикер алышу, әсәргә җиңелчә әдәби анализ ясау, сораулар һәм биремнәргә җавап табу, әсәрне өлешләргә бүлү, план төзү. | ||||||||
8 | Бүлекне кабатлау, йомгак-лау. | 1 | Н.Исәнбәт, М.Гафури, Г.Тукай, М.Җәлил, Ә.Еники иҗатлары. | Белемнәрне ныгыту, гомумиләштереп кабатлау дәресе | Белгәннәрне кирәкле ситуациядә кулланып, тестка җавап бирә белү. Бүлектә укылган әсәрләрне истә калдыру. Туган җирне ярату, туган як кадере, иң якын кешеләребезнең кадере турында аңлап калу. | Укылган әсәрләр турында фикер әйтү, кыскача эчтәлеген сөйләү, викторина сорауларына җавап бирү, мөстәкыйль эш. | ||||||||
9 | Энҗе карлар ява. | 1 | Г.Ибра- һимов иҗаты, «Кар ява» хикәясе. | Әдәби әсәр тикшерү | Табигатькә карата күзәтүчәнлек тәрбияләү, һава торышының үзгәрешен аңлау. Г.Ибраһимовның тормыш юлы һәм иҗаты турында белешмә бирү, «Кар ява» әсәрен өйрәнү, һава торышы турында сөйли белү. Укучыларга экологик тәрбия бирү. | Портретлары буенча язучыларны тану, яңа сүзләрне истә калдыру, язучы биографиясен уку, сораулар төзү, җавап бирү, презентация карау, караган буенча фикер алышу, һава торышы турында сөйләү. | ||||||||
10 | Мәрхә- мәтле булыйк! | 1 | К.Нәҗми иҗаты, «Кызыклы хәл» шигыре. | Сөйләм телен үстерү | Игътибарны арттыру, балаларда күзәтүчәнлек тәрбияләү. Язучының иҗаты турында белү, «Кызыклы хәл» шигырен өйрәнү, сөйләм телен үстерү. Укучыларга экологик тәрбия бирү. | Язучы тормышы белән танышу, презентация карау, кош исемнәрен истә калдыру, дәреслек, дәфтәр белән эш, парларда сөйләшү. | ||||||||
11 | Чыршыларны сак-лыйк! | 1 | М.Фәйзул- лина иҗаты, «Чыршы күлмәклә- ре» шигыре. | Әдәби әсәр тикшерү | Табигатьтә үз-үзеңне тоту кагыйдәләрен белү. М.Фәйзул-линаның тормыш юлы һәм иҗаты турында белешмә бирү, «Чыршы күлмәкләре» әсәрен өйрәнү. Табигатькә карата сакчыл караш тәрбияләү. | Шагыйрәнең тормыш юлы белән танышып, хронологик таблица тутыру, шигырьне тыңлау, ярымтавыш белән уку, чылбыр буенча уку, сайлап уку, яңа сүзләрне өйрәнү, парлап сөйләшү, проект эшенә әзерлек. | ||||||||
12 | Табигать — безнең байлыгыбыз. | 1 | Р.Вәлиева иҗаты, «Нәни чыршы» шигыре. | Әдәби әсәр тикшерү | Чыршылар турында мәгълүмат бирү. Р.Вәлиеваның тормыш юлы һәм иҗаты турында белешмә бирү, «Нәни чыршы» шигырен өйрәнү. Экологик тәрбия бирү. | Проект эшен яклап, төркемнәрнең чыгыш ясавы, яңа әсәр белән танышу, сәнгатьле уку, эчтәлек буенча фикер алышу. | ||||||||
13 | Бәйрәм- нәр кирәк сезгә дә, кирәк һәммә- безгә дә! | 1 | Т.Миңнул- лин иҗаты, «Акбай һәм Кыш бабай» пьесасы. | Әдәби әсәр тикшерү | Укучыларда татарча җыр-бию, рольләргә бүлеп уку сәнгатен үстерү. Т. Миңнуллинның тормыш юлы һәм иҗаты турында белешмә бирү, «Акбай һәм Кыш бабай» әсәрен өйрәнү. Җыр, бию сәнгатенә кызыксыну тудыру. | Сорауларга җавап эзләү, ишетеп аңлау, рольләргә бүлеп уку, әсәрдә автор әйтергә теләгән фикерне табу, әдәби әсәр турында фикер алышу. | ||||||||
14 | Бүлекне кабатлау, йомгак- | 1 | Г.Ибраһи- мов, К.Нәҗми, Т.Миңнул- лин, Р.Вәлиева, М.Фәйзул- лина иҗатлары. | Белемнәрне ныгыту дәресе | Белгәннәрне кирәкле ситуациядә кулланып, тестка җавап бирә белү. Бүлектә укылган әсәрләрне истә калдыру. Экологик тәрбия бирү. | Төркемнәрдә эшләү, викторина сораулары, мөстәкыйль эш. | ||||||||
Акыл — тузмас кием, белем — кипмәс кое 3 нче чирек-20 сәг. | ||||||||||||||
1 | Күп укыган — | 1 | К. Насый-риның «Әбүгали-сина» әсәре. | Әдәби әсәр тикшерү | Үзеңә кирәкле белемне дөрес итеп таба белергә, китапларны теләп укырга күнектерү. К.Насыйриның тормыш юлы һәм иҗаты турында белешмә бирү, «Әбүгалисина» әсәрен өйрәнү. Белемгә омтылыш тәрбияләү. | Презентация ярдәмендә язучы тормышы белән танышу, төркемнәрдә фикер алышу, ишетеп аңлау, сүзлекчә белән эш, укыганны тәрҗемә итү, сораулар, биремнәр үтәү, таблица тутыру. | ||||||||
2 | Күп укыган — күп белер. | 1 | К.Насыйри- ның «Әбүгалиси-на» әсәре, «кыйсса» төшенчәсе. | Текст белән эшләү | География, биология, тарих фәннәре белән бәйләп аңлату. К.Насыйриның «Әбүгалисина» әсәрен өйрәнү. Белемнең, акылның тормышта төп рольне уйнавына төшендерү. | Сорауларга җавап эзләү, ишетеп аңлау, рольләргә бүлеп уку, әсәрдә автор әйтергә теләгән фикерне табу, әдәби әсәр турында фикер алышу. | ||||||||
3 | Ни чәч- сәң — шуны урыр- сың. | 1 | К.Насыйри-ның «Әбүгали-сина» әсәре, К.Насыйри музейлары. | Сөйләм үстерү | Укучылар-ны музейлар белән таныштыру, кызыксындыру. К.Насыйриның Казандагы һәм Олы Ачасыр авылындагы музейлары белән таныштыру, «кыйсса» төшенчәсе белән танышу. Белем алырга, кешеләргә файда китерергә, игелекле булырга омтылыш тәрбияләү. | Сүзлек белән эш, парлап сөйләшү, мөстәкыйль укып, төп мәгълүматны аңлау, дәреслек, дәфтәр белән эш, презентация карау, фикер алышу. | ||||||||
4 | Тырышкан — табар, ташка кадак кагар. | 1 | Г.Сабитов иҗаты, «Чүкеч» хикәясе, «хикәяләү» төшенчәсе. | Әдәби әсәр тикшерү | Хикәядә очрый торган яңа сүзләрне (эш кораллары атамаларын) тормыш белән бәйләп истә калдыру. Г.Сабитов турында белешмә бирү, «Чүкеч» хикәясен өйрәнү, «хикәяләү» төшенчәсе белән танышу. Хезмәт тәрбиясе бирү, җаваплылык хисләре, һәр эшне ахырына кадәр җиткерә белү теләге тәрбияләү. | Язучы тормышы белән танышу, презентация карау, инструмент исемнәрен истә калдыру, дәреслек, дәфтәр белән эш, парларда сөйләшү. | ||||||||
5,6 | Эшләгә- нең — кешегә, өйрәнгә- нең — үзеңә. Егет кеше- | 2 | А.Алиш иҗаты, «Әни ялга киткәч» хикәясе, «хикәяләү-че» төшен-чәсе. | Язучы иҗатын өйрәнү | Төрле ситуациядә югалып калмас-ка кирәклеген аңлату. А.Алиш турында белешмә бирү, «Әни ялга киткәч» хикәясен өйрәнү, «хикәяләүче» теоретик төшенчәсен истә калдыру. Укучыларга хезмәт тәрбиясе бирү. | Дәреслек, дәфтәр белән эш, парлап сөйләшү, яңа сүзләрне төрле фигыль формаларына кую, җөмләләр төзү, план төзү, укыганны гади җөмләләр белән кыскача сөйли белү. | ||||||||
7,8 | Эш кеше- не тәрбия-ли, ялкау-лык — | 2 | Ф.Яруллин иҗаты, «Кояштагы тап» хикәясе, «притча» төшенчәсе. | Әдәби әсәр тикшерү | Җаваплылык хисләре, һәр эшне ахырына кадәр җиткерә белү теләге тәрбияләү. Ф.Яруллин турында белешмә бирү, «Кояштагы тап» хикәясен уку, «притча» төшенчәсен истә калдыру. Әниләргә карата шәфкать-лелек, хөрмәт хисләрен үстерү. | Презентация ярдәмендә язучы тормышы белән танышу, төркемнәрдә фикер алышу, ишетеп аңлау, сүзлекчә белән эш, укыганны тәрҗемә итү, сораулар, биремнәр үтәү, хронологик таблица тутыру, план төзү. | ||||||||
9 | Иң элек син Кеше бул, балам! | 1 | Г.Зәйнашева иҗаты, «Кем булырга» шигыре. | Әдәби әсәр тикшерү | Төрле һөнәрләр, аларның үзенчәлекләре турында мәгълүмат бирү. Г.Зәйнашева турында белешмә бирү, «Кем булырга?» шигырен өйрәнү. Тормышта үз урыныңны, һөнәреңне, аңа ирешү юлларын табарга омтылыш тәрбияләү. | Шагыйрәнең тормыш юлы белән танышып, хронологик таблица тутыру, шигырьне тыңлау, ярымтавыш белән уку, чылбыр буенча уку, сайлап уку, яңа сүзләрне өйрәнү, парлап сөйләшү, бер һөнәр турында сөйләү. | ||||||||
10 | Сәйдәш- нең юл башы. | 1 | М.Латыйфул-линның «Сәйдәшнең юл башы» хикәясе, «биографик әсәр» төшенчәсе. | Әдәби әсәр тикшерү | Укучыларга төрле һөнәр сайлау юлларын аңлату. М.Латыйфуллинның «Сәйдәшнең юл башы» өзеген уку, «биографик әсәр» төшенчәсе белән танышу. Яңалыкка омтылу, һәрнәрсәне белергә теләү хисе тәрбияләү, милли горурлык хисләре формалаштыру. | Презентация ярдәмендә язучы тормышы белән танышу, төркемнәрдә фикер алышу, ишетеп аңлау, сүзлекчә белән эш, укыганны тәрҗемә итү, сораулар, биремнәр үтәү. | ||||||||
11 | Моңнар чишмәсе Салих Сәйдә- шев. | 1 | С.Сәйдәшев иҗаты. | Композитор иҗатын өйрәнү | Җыр, музыка сәнгатенә мәхәббәт тәрбияләү. С.Сәйдәшевның тормыш юлы һәм иҗаты турында белешмә бирү. Төбәгебезнең күренекле шәхесләре белән горурлану хисләре уяту. | Презентация карау, композитор турында музыка дәресендә алган белемнәрне яңа мәгълүмат белән тәңгәлләштерү, дәреслек, дәфтәр белән эш, музыка тыңлау, фикер алышу, парлап сөйләшү. | ||||||||
12 | Син башкаларга үрнәк- ме? | 1 | Р.Фәйзуллин иҗаты, «Бердән- бер» шигыре. | Әдәби әсәр тикшерү | Төрле яклап үз сәләтләрен үстерүгә омтылыш тәрбияләү. Р.Фәйзуллин турында белешмә бирү, «Бердәнбер» шигырен уку, анализлау. Әти-әни, туган ил алдында җаваплылык хисләре, ватанпәрвәрлек тәрбияләү. | Язучы иҗаты белән танышу, шигырьне тыңлап аңлау, чылбыр буенча сәнгатьле уку, сайлап уку, дәреслек, дәфтәр белән эш, төркемнәрдә фикер алышу. | ||||||||
13 | Йомгак-лау, кабатлау. | 1 | К.Насыйри, Г.Сабитов, А.Алиш, Г.Зәйна-шева, С.Сәйдәшев, Р.Фәйзуллин әсәрләре. | Белемнәрне гомумиләштереп кабатлау | Укылганны искә төшереп, гомумиләштерә белү, командада эшли белү. Бүлектә өйрәнгән язучы, шагыйрьләр турында иң төп мәгълүматны белү, әсәрләрен хәтердә ныгыту. Һөнәр сайлауга, тормышта урыныңны табуга дөрес караш тәрбияләү. | Язучыларның портретлары белән эш, викторина сорауларына төркемләп, парлап җавап эзләү, мөстәкыйль эш. | ||||||||
Илдә илле дустың булсын | ||||||||||||||
14 | Туган туганга кирәк. | 1 | Дәрдемәнд иҗаты, «Ике туган» әсәре. | Әдәби әсәр тикшерү | Сәламәт яшәү рәвеше турында мәгълүмат бирү. Дәрдемәнднең тормыш юлы белән танышу, әсәрне уку. Әхлак тәрбиясе бирү, сәламәт яшәү рәвеше турында мәгълүмат бирү. | Презентация ярдәмендә язучы тормышы белән танышу, төркемнәрдә фикер алышу, ишетеп аңлау, сүзлекчә белән эш, укыганны тәрҗемә итү, сораулар, биремнәр үтәү, хронологик таблица тутыру. | ||||||||
15 | Туганнар белән яшәү күңелле. | 1 | Дәрдемәнд иҗаты, «Ике туган» әсәре. | Әдәби әсәр өйрәнү | Бирелгән текст буенча план төзи белү. Дәрдемәнднең тормыш юлы турында белү, сәнгатьле уку күнекмәләре үстерү. Әхлак тәрбиясе бирү. | Хикәяне рольләргә бүлеп уку, рәсемгә карап сайлап уку, өлешләргә бүлү, план төзү, план буенча кыскача эчтәлекне сөйләү. | ||||||||
16 | Шагыйрь үткән юл. | 1 | Һ.Такташ иҗаты, «Мокамай» поэмасы. | Әдәби әсәр өйрәнү | Тарихтан Һ.Такташ яшәгән чор турында мәгълүмат бирү. Һ.Такташ турында мәгълүмат бирү, «Мокамай» поэмасы белән таныша башлау. Туган якның кадерле, онытылмас икәнен аңлату. | Презентация ярдәмендә шагыйрь тормышы, ул яшәгән чор белән танышу, төркемнәрдә фикер алышу, ишетеп аңлау, сүзлекчә белән эш, укыганны тәрҗемә итү, сораулар, биремнәр үтәү, сәнгатьле уку. | ||||||||
17,18 | Әкият- тәге ике бала кебек... | 2 | Һ.Такташ иҗаты, «Мокамай» поэмасы, «поэма» төшенчәсе. | Әдәби әсәр өйрәнү | Һәр кеше тормышын-да хатирәләр барлыгы, аларның нинди булуының кешенең үзеннән торуы турында аңлау. Поэма турында теоретик төшенчә белән танышу, «Мокамай» поэмасын уку, аңлау. Чын дуслык кадере, ялгыш адым ясамаска кирәклек турында аңлату. | Дәреслек, дәфтәр белән эш, парлап сөйләшү, поэманы тыңлау, аңлау, ярымтавыш белән уку, чылбыр буенча сәнгатьле уку, эчтәлек буенча фикер алышу, поэмага анализ ясау. | ||||||||
19, 20 | Бәхетне, шатлыкны сакларга кирәк. | 2 | Р.Харис иҗаты, «Серле алан» пьесасы, «диалог», «символик | Әдәби теоретик күнекмәләр булдыру | Укыганны гомумиләш-терә, нәтиҗә ясый, иң мөһим мәгълүматны аерып ала белү. Р.Харис иҗаты белән танышу, пьесаны укып, нәтиҗә ясау, «диалог», «монолог» төшенчәләрен әдәби термин буларак истә калдыру. Үзләре өчен, әйләнә-тирә өчен җаваплылык хисләре тәрбияләү. | Ишетеп аңлау, рольләргә бүлеп уку, әсәрдә автор әйтергә теләгән фикерне табу, әдәби әсәр турында фикер алышу, Р.Харисның рәсемнәре буенча җөмләләр төзү. | ||||||||
4 нче чирек- 18 сәг | ||||||||||||||
1 | Дус булуга ни җитә. | 1 | Э.Шәрифул-лина иҗаты, «Дуслык, чын дус- лык» шигыре. | Әдәби әсәр өйрәнү | Шигъри әсәрне җиңел истә калдыру ысулларын өйрәнү. Э.Шәрифуллина иҗаты турында мәгълүмат бирү, дуслык турында шигырьне уку, сөйләм телен үстерү. Дуслыкның кеше өчен мөһимлеген аңлату. | Шагыйрә турында белешмәне уку, сораулар төзү, сорауларга җавап бирү, шигырьне тыңлау, тәрҗемә итү, сәнгатьле уку, сайлап уку, биремнәр үтәү, ятлау. | ||||||||
2 | Дуслык булса, яшәр тынычлык. | 1 | Ш.Галиев иҗаты, «Дуслык балы» шигыре. | Әдәби әсәр өйрәнү | Әдәбият теория-се, җыр, рәсем белән бәйләнеш табу. Ш.Галиевнең иҗатын, тормыш юлын белү, сәнгатьле уку күнекмәләре үстерү. Поликультуралылык, толерантлык хисләре тәрбияләү. | Парлап сөйләшү, шигырьне тыңлап аңлау, ярымтавыш белән уку, чылбыр буенча сәнгатьле уку, эчтәлек буенча фикер алышу, шигырьгә анализ ясау, төрле милләт кешеләренең киемнәре, теле, йолалары турында сөйләшү. | ||||||||
3 | Кабатлау, йомгаклау. | 1 | Дәрдемәнд, Һ.Такташ, Р.Харис, Ш.Галиев, Э.Шәрифул-лина әсәрләре. | Белемнәрне ныгыту дәресе | Укыганны искә төшереп, гомумиләштерә белү, командада эшли белү. Бүлектә өйрәнгән язучы, шагыйрьләр турында иң төп мәгълүматны белү, әсәрләрен хәтердә ныгыту. Туганнар, яшьтәшләр, төрле милләтләр, илләр арасында дуслыкны аңлау, дус яшәүгә омтылыш тәрбияләү. | Төркемнәрдә эшләү, викторина сораулары, мөстәкыйль эш. | ||||||||
Көлке көлә килә... | ||||||||||||||
4 | Шәүкәт Галиев — | 1 | Ш.Галиевнең «Курыкма, тимим!», «Атлап чыктым Иделне» шигырьләре. | Әдәби әсәрне анализлау | Елга башланган җир турында белү. Ш.Галиевнең юмористик шигырьләре белән танышу, шигырьгә анализ ясау, сәнгатьле уку күнекмәләрен үстерү. Экологик тәрбия бирү. | Фронталь әңгәмә, язучы турында презентация ясау, карау, шигырьне тыңлап аңлау, сәнгатьле уку, рольләргә бүлеп уку, дәреслек, дәфтәр белән эш. | ||||||||
5 | Ике тиен — зур акчамы? | 1 | Ф.Шәфигул- лин иҗаты, «Ике тиен акча» хикәясе. | Сөйләм телен үстерү | Укылган әсәрне бүгенге көн, көндәлек тормыш белән бәйләнештә күзаллый белү. Ф.Шәфигуллин тормышы, иҗаты белән танышу, юмор аша язучы әйтергә теләгән фикерне табу. Әхлак тәрбиясе бирү. | Дәреслек, дәфтәр белән эш, парлап сөйләшү, яңа сүзләрне төрле фигыль формаларына кую, җөмләләр төзү. | ||||||||
6 | Акбай белән Карабай. | 1 | Ф.Шәфигул-лин иҗаты, «Акбай белән Карабай» хикәясе. | Әдәби әсәр тикшерү | Көндәлек тормышка юмор белән карый белергә өйрәнү. «Акбай белән Карабай» хикәясен уку, юмор аша язучы әйтергә теләгән фикерне табу. Әхлак тәрбиясе бирү. | Хикәяне уку, төп эчтәлекне аңлау, фикер алышу, парлап сөйләшү, фигыльләрне, сыйфатларны табу, алар белән җөмләләр төзү, төп геройларны сурәтләү, план төзү, план буенча сөйләү. | ||||||||
7 | Шаянлык файдасы. | 1 | В.Радловның «Шаян кеше» хикәясе. | Сөйләм телен үстерү | Галим В.Радлов турында мәгълүмат бирү. Хикәяне уку, сөйләм телен үстерү. Күп телләр белергә омтылыш, чит телләргә ихтирам тәрбияләү. | Язучы тормышы белән танышу, төркемнәрдә фикер алышу, ишетеп аңлау, сүзлекчә белән эш, укыганны тәрҗемә итү, сораулар, биремнәр үтәү, эчтәлекне берничә җөмлә белән сөйләү. | ||||||||
8 | Кабатлау, йомгаклау. | 1 | Ш.Галиев, Ф.Шәфигул-лин, В.Радлов, Г.Остер әсәрләре. | Белемнәрне системага салу дәресе | Белгәннәрне кирәкле ситуациядә кулланып, тестка җавап бирә алу. Бүлектә укылган әсәрләрне истә калдыру. Әхлак тәрбиясе бирү. | Язучыларның портретлары белән эш, викторина сорауларына төркемләп, парлап җавап эзләү, мөстәкыйль эш. | ||||||||
Һәр фасылың гүзәл, табигать! | ||||||||||||||
9 | Җәйге иртә. | 1 | Р.Әхмәтҗа-новның «Иртә әле...» шигыре, «пейзаж» төшенчәсе. | Әдәби теоретик күнекмәләр булдыру | Рәсем сәнгатендә пейзаж белән әдәбияттагы «пейзаж» төшенчәсен бәйләнештә күзаллау. Р.Әхмәтҗанов турында мәгълүмат, «Иртә әле...» шигырен укып аңлау, «пейзаж» төшенчәсен белү. Табигатьнең матурлыгын күрергә өйрәтү, экологик тәрбия бирү. | Шагыйрьнең тормыш юлы белән танышып, хронологик таблица тутыру, шигырьне тыңлау, ярымтавыш белән уку, чылбыр буенча уку, сайлап уку, яңа сүзләрне өйрәнү, парлап сөйләшү. | ||||||||
10 | Дөнья матур булсын өчен, әни кирәк. | 1 | Г.Рәхимнең «Апрель» хикәясе, «портрет» төшенчәсе. | Әдәби теоретик күнекмәләр булдыру | Рәсем сәнгатендә портрет белән әдәбияттагы «портрет» төшенчәсен чагыштыру. Г.Рәхим турында белү, хикәяне укып аңлау, «портрет» төшенчәсен белү, сәнгатьле уку күнекмәләрен үстерү. Әниләргә ихтирам хисләре тәрбияләү. | Дәреслек, дәфтәр белән эш, парлап сөйләшү, яңа сүзләрне төрле фигыль формаларына кую, җөмләләр төзү, план төзү, укыганны гади җөмләләр белән кыскача сөйли белү. | ||||||||
11,12,13 | Көтеп алган Сабантуй. | 3 | Г.Бәширов-ның «Язгы сабан туйлары» әсәре. | Сөйләм телен үстерү | Төрле бәйрәмнәр-нең (бу очракта Сабантуй мисалында) тарихы белән кызыксыну. Г.Бәширов турында белү, «Язгы сабан туйлары» өзеген укып аңлау, сөйләм телен үстерү. Халыкның гореф-гадәтләре, йолаларына ихтирам тәрбияләү. | Яңа сүзләрне язу, эчтәлек буенча төркемнәрдә фикер алышу, әсәргә җиңелчә әдәби анализ ясау, сораулар һәм биремнәр, әсәрне өлешләргә бүлү, план төзү, план буенча гади җөмләләр белән сөйләү. | ||||||||
14 | Сабан- | 1 | Л.Фәттахов-ның «Сабантуй» картинасы. | Сөйләм телен үстерү | Рәсем сәнгате белән әдәбиятның бәйләнеше. Рәссам Л.Фәттахов, аның картинасы турында белү, сөйләм телен үстерү. Халыкның гореф-гадәтләре, йолаларына ихтирам тәрбияләү. | Рәссам турында уку, презентация карау, картинаны карау, фикер алышу, сораулар төзү, сорауларга җавап бирү, картинаны сурәтләп сөйләү, парлап сөйләшү. | ||||||||
15 | «Сабантуй» дигән журнал бар. | 1 | «Сабантуй» журналы. | Бәйләнешле сөйләм телен үстерү | Командада эшләргә, проект эше башкарырга өйрәнү. «Сабантуй» журналы белән таныштыру, сөйләм телен үстерү. Татар телен өйрәнүгә карата кызыксыну тудыру, татарча журналдан мәгълүмат сайлый белү. | Журнал тарихына, аның Интернеттагы сайтына күзәтү ясау, журнал саннары белән танышу, төркемнәрдә фикер алышу, бер сан белән таныштыру өчен, төркемнәрдә эшне бүлешү, әзерләнү. | ||||||||
16 | «Сабантуй» журналы бездә кунакта. | 1 | «Сабантуй» журналы. | Сөйләм телен үстерү | Командада эшләргә, проект эше башкарырга өйрәнү. «Сабантуй» журналы белән таныштыру, язма сөйләм телен үстерү. Актив яшәү рәвеше турында аңлату. | Әзерләгән чыгышларны тыңлау — проект яклау, журналга хат язу. | ||||||||
17,18 | Кабатлау, йомгак-лау. | 1 | Соңгы бүлектә үтелгәннәр + ел дәвамында өйрәнелгән әсәрләр. | Белемнәрне гомумиләштереп кабатлау дәресе | Өйрәнгәннәрне гомумиләштерә, нәтиҗә ясый белү. Әдәби әсәрләрне, теоретик төшенчәләрне аңлап истә калдыру. Әдәбият белән кызыксындыру, тормыш белән бәйләнешне аңлау. | Тест, «Тапкырлар, зирәкләр клубы», викториналар, музейларга экскурсияләр, китапханәдән җәйге каникулга китап алу. | ||||||||
По теме: методические разработки, презентации и конспекты
Эш программасы татар әдәбияты 6 нчы сыйныф татар төркеме
Эш программасы «Рус телендә гомуми төп һәм урта белем бирү мәктәпләренең татар сыйныфлары (V‒IX сыйныфлар) өчен татар әдәбиятыннан үрнәк программа» (Ф.X. Җәүһәрова, К.С. Фәтхуллова. Казан, 2013) һәм «...
Эш программасы татар әдәбияты 8 нче сыйныф татар төркеме
8нче сыйныфның татар төркемнәре өчен татар әдәбиятыннан эш программасы түбәндәге норматив документларга нигезләнеп төзелде:- Россия Федерациясе Мәгариф һәм Фән министрлыгының 2...
Эш программасы татар әдәбияты 8 нче сыйныф рус төркеме
8 нче сыйныфның рус төркемнәре өчен татар әдәбиятыннан эш программасы түбәндәге норматив документларга нигезләнеп төзелде:- Россия Федерациясе Мәгариф һәм Фән министрлыгының 2004 нче...
Эш программасы Татар әдәбияты 5нче сыйныф, рус төркеме
Рус телендә урта (тулы) гомуми белем бирү мәктәпләренең рус төркемендәге 5 нче сыйныфы укучылары өчен татар әдәбияты буенча белем бирү программасына аңлатма язуы...
Эш программасы Татар әдәбияты 6нчы сыйныф, рус төркеме
РУС ТЕЛЕНДӘ УРТА (ТУЛЫ) ГОМУМИ БЕЛЕМ БИРҮ МӘКТӘПЛӘРЕНЕҢ РУС ТӨРКЕМЕНДӘГЕ 6 НЧЫ СЫЙНЫФ УКУЧЫЛАРЫ ӨЧЕН ТАТАР ӘДӘБИЯТЫ БУЕНЧА БЕЛЕМ БИРҮ ПРОГРАММАСЫНА АҢЛАТМА ЯЗУЫ ...
Эш программасы Татар әдәбияты 7нче сыйныф, рус төркеме
РУС ТЕЛЕНДӘ УРТА (ТУЛЫ) ГОМУМИ БЕЛЕМ БИРҮ МӘКТӘПЛӘРЕНЕҢРУС ТӨРКЕМЕНДӘГЕ 7 НЧЕ СЫЙНЫФ УКУЧЫЛАРЫ ӨЧЕН ТАТАР ӘДӘБИЯТЫ БУЕНЧАБЕЛЕМ БИРҮ ПРОГРАММАСЫНА АҢЛАТМА ЯЗУЫ...
Эш программасы Татар әдәбияты 8нче сыйныф, рус төркеме
РУС ТЕЛЕНДӘ УРТА (ТУЛЫ) ГОМУМИ БЕЛЕМ БИРҮ МӘКТӘПЛӘРЕНЕҢРУС ТӨРКЕМЕНДӘГЕ 8 НЧЕ СЫЙНЫФЫ ӨЧЕН ТАТАР ӘДӘБИЯТЫ БУЕНЧАБЕЛЕМ БИРҮ ПРОГРАММАСЫНА АҢЛАТМА ЯЗУЫ...