Из опыта работы
статья

Доклад

     «Ирон œвзаг œмœ литерœтурœйы уроктœм цымыдисдзинад œвзœрын кœнын ног ахуырадон стандарттœм гœсгœ.»

Ахуыргœнджыты зонындзинœдтœ уœлдœргœнœн институт.

                            ( хи  фœлтœрддзинад парахат кœнын.)

              Сечеры муниципалон скъолайы ирон œвзаг œмœ литературœйы ахуыргœнœг

                               Дреты Т.С..31.03.2017 аз.

          Ирон æвзаг æмæ литературæйы урок нырыккон скъолайы … Куыд æй аразын? Куыд æвзæрын кæнын цымыдисдзинад ирон æвзаджы уроктæм ?

            Куыд зонæм, афтæмæй фæстаг азты ахуырадон системæйы фылдæрæй фылдæр кæны алыхуызон информаци. Ахæм уавæрты ахуыргæнæгмæ æрмæст фаг зонындзинæдтæ хъуамæ ма уа, фæлæ ма уыдонæй раст пайда кæнынмæ арæхстдзинæдтæ дæр.

          Ǽхсœнады  бœрзонд темптœй цы наукон-техникон ивддзинœдтœ цœуы, уыдон домынц  нырыккон ахуыргœнœгœй:

 -уавœртœм тагъд адаптаци  кœнгœйœ  œмдзу  кœнын рœстœгимœ;

-пайда кœнын урочы нырыккон  технологитœй.

-æргом аздахын ног стандарттæм.

     Кæдæй мæ урокты  ног стандарттай , нырыккон технологитæй пайда кæнын, кæй зæгъын æй хъæуы, бынтон хорз сам нама арахсам, , уæдæй мæ ахуырдзаутæм  фиппайын фылдæр цымыдисдзинад мæ предметмæ,урочы сты активондæр,сæ хъуыдытæ дзурынц æнæкъуылымпыйæ.

       Ахæм уроктæй скъоладзаутæ райсынц фылдæр зонындзинæдтæ ахуыры хъуыддаджы дæр , царды бирæвæрсыг фарстаты дæр.

        Ахуыры технологитæ,мæнмæ гæсгæ,арæзт сты сывæллæтты интеллект æмæ ныхасы рæзтмæ,сæ удварны хъомыладмæ,сфæлдыстадон æмæ  критикон хъуыдыкæнынады рæзтмæ.        Технологитæй пайдагæнгæйæ хыгъд цæуы скъоладзауты кар,сæ индивидуалон –психологон хицæндзинæдтæ.

        Ме скъоладзаутæ ахуыры процессы вæййынц сæйраг архайджытæ ,бар сын вæййы  ахуырадон нысан сæвæрынмæ,ахуыры процесс бацæттæ кæнынмæ æмæ сæ куысты фæстиуджытæн анализ скæнынмæ.

         Мœ куысты сœйрагдœр хœсыл нымайын ирон литерæтурæйы урокты:

- литературон уацмысты бындурыл сывæллæтты фæзминаг æмæ фауинаг æгъдæуттæ иртасыныл фæцалх кæнын.

-рæзгæ фæлтæры хъомыл кæнын гуманизм æмæ граждайнаг идеалтыл.

   -гуырын кœнын цымыдисдзинад цы предмет дœттын,уымœ;

   -раттын бындурон зонындзинœдтœ предметœй;

   -сахуыр кœнын сывœллœтты  аив  дзурын сœ мадœлон œвзагыл, кœддœриддœр сœ бон куыд уа уœгъдибарœй зœгъын сœ хъуыдытœ, уœндонœй равдисын сœ цœстœнгас.

    Архайын, цœмœй сывœллœттœ хатдзœгтœ кœной сœхœдœг, аразой раиртœстытœ, кœй зœгъын œй хъœуы мœ фарстатœм гœсгœ

     Фǽстаг азты ме  ргом  нырыккон технологитǽм кǽй раздǽхтон ,уымǽ гǽсгǽ уроктǽ сты цымыдисагдǽр.Саразǽм презентацитǽ уроктǽм, уæлдай цымыдисагдæр сæм кæсынц къордты кусыны формæтæ,хъазты формæтæ, активон диалоджы метод(дискусси).

    Цы дын дœтты ног технологитыл, ног стандарттыл  œнцойгœнгœйœ арœзт уроктǽ, зœгъгœ, мœ куы бафœрсиккой, уœд фидарœй дзуапп раттин:

-сывœллœттœ разœнгарддœрœй цœуынйц ахœм уроктǽм,сты  продуктивондǽр,ǽвзǽры сǽм цымыдисдзинад предметмǽ,ныхасы арæхстдзинæдтæ рæзын кæнынц,фыдыбæстæйæн аккаг хъæбул хъомыл кæнын,зонын хи адæмы истори,культурæ, уыимæ зонын Уæрæсейы адæмты культурæ дæр.

  Ноджы ма цæмæй ахуырдзаутæм  æвзæра цымыдисдзинад ирон æвзаг æмæ литературæйы уроктæм, уымæ гæсгæ архайæм  фæсурокты .Скъоладзаутæ архайынц алыхуызон къордты: аив кæсыны,  иртасæн куыстмæ зæрдæргъæвд чи у, ахæм скъоладзауты сфæлдыстадон къорды.

         Нæ республикæйы æрвылаз скъоладзауты хсæн вæййы олимпиадæтæ хицæн предметтæй, уыдонимæ ирон æвзаг æмæ литерæтурæйæ: фыццаг -скъолаты, стæй районты, уый фæстæ та уæлахиздзаутæ сæ хъарутæ æвзарынц кæронбæттæн республикон предметон олимпиадæты.Ацы олимпиадæйы фæрцы фидар кæнынц скъоладзауты зонындзинæдтæ, уæрæхдæр та-сæ хъуыдыкæнынад.Алы аз дæр ме скъоладзаутæ  свæййынц уæлахиздзаутæ.

       Æнæ зæгъæн нæй, æрмæст ирон сывæллæттæ нæ ахуыр кæнынц ирон æвзаг не скъолайы, фæла ма чи нæ зоны , ахæмтæ. Зæгъæм, цæцæйаг чызг Линда Башхаджиева ссис 1100 ахуырдзауы  хсæн  уæлахиздзау хуыздæр нывæцæн ныффысынма, кæцы арæзт æрцыд майы мæйы  , лæвæрд ын æрцыд Кады гæххæтт æмæ планшетон компьютер. Кæд уырыссагау фыст уыд нывæцæн, уæддар дзы цæцæйнаг чызг равдыста уарзондзинад Ирыстонмæ, йæ адæммæ, ирон æвзагмæ.

       Манæ куыд фыссы Линдæ йæ нывæцæны…хочу написать про учителя осетинского языка, которая научила чеченскую девочку разговаривать на осетинском языке. Когда я первый раз зашла на урок осетинского языка, я себя спросила, что я буду делать на занятиях, ведь не знаю ни единого слова!? Но, когда учительница на интерактивной доске показала портрет великого ученого –лингвиста  Васо   Абаева  и прочитала высказывания об  языке, я поняла: чем больше языков знает человек, тем богаче и образованнее  .Теперь и в классе, с ровесниками, родственниками и соседями общаюсь на их родном языке. Не думала , что так легко  и быстро освою разговорную речь на осетинском. Йæ нывæцæн  фæци  мæнæ  ахæм  рæнхъытæй….об Осетии можно писать и говорить  много, и, конечно же, я хочу , чтобы она становилась все лучше и лучше.Осетию представляю в будущем светлой, солнечной, зеленой, в которой люди будут чувствовать себя защищенными и счастливыми, будет жить здоровая нация.Время пребывания на благословенной земле Алании навсегда останется в моей памяти , как самое светлое. Желаю осетинскому народу процветания и благополучия!