разработка урока.Н.Челебиджихан " Къарылгъачлар дуасы" икяеси.6с.
план-конспект урока (6 класс)

ФИО учителя

Ислямова В.М.

Предмет

Крымскотатарский язык.

Дата проведения урока

№ урока в соответствии с КТП

Класс\Сыныф

6

Тема урока \ Мевзу

Н.Челебиджихан  «Къарылгъачлар  дуасы» икяеси.

Целеполагание

Дерснинъ макъсадлары

Цели урока:

образовательная:муэллиф акъкъында малюмат берюв;эсернинъ мевзусы ве гъаесини бельгилев; ифадели окъув джерьянында тасвирлерни тапув ве оларны талиль этювге огретюв.  

развивающая: нутукъ сербестлиги ве мустакъиль фикир юрютювини инкишаф эттирюв; лугъат байлыгъыны артрув.

воспитательная: Ватан табиатына, тувгъан тилине севги ашлав; оджагъа урмет,бильги алувгъа меракъ ашлав.

Тип  урока

Дерс чешити:

Янъы бильги алув

Планируемые результаты

Бекленильген нетиджелер:

Личностные: бильги къазанув фаалиетини инкишаф эттирюв;тасвирлернинъ маналарына, къараманларнынъ арекетлерине ахлякъий къыймет кесмек, берильген малюматларгъа меракъ догъурмакъ.

Метапредметные :окъугъан эсерни талиль этюв,къысымларгъа серлева уйдурып, икяе этмек ичюн план тиздирюв;окъугъан метинде икяе этильген вакъиаларнынъ арасында вакъыт, манна ве акъибет багъыны анълатув.

Предметные: эсерни къараманларны тасвирлемеге бильмек,тиль тасвирий васталарыны тапмагъа билюв, икяенинъ тасвирлери астында сакълы тербиевий къыйметлерни тапув, эсернинъ эстетик эмиетини анълав.

Оборудование\ Донатмалар

Н. Челебиджиханнынъ сурети; ибарелер; ресимлер.

Ход урока\Дерс кетишаты

1. Тешкилий къысым

Селямлашув.

2. Эв вазифесини сорав.

Бераберлик, бирлик акъкъында аталар сёзлерини айтынъыз: (талебелер арды-сыра айталар)

«Бирлик эв- берекетли эв», «Кучь билекте дегиль- бирликте»,»Бирлешкен бинъни йыкъар», «Къудретимиз- бирликте» киби.

-Машалла, балалар! Дерсимиз файдалы , меракълы олмасы ичюн не япмакъ керекмиз?

-Берабер чалышмакъ керек экенмиз.

      «Бильгиге алып баргъан екяне ёл-арекеттир»

3. Янъы мевзунынъ макъсады ве вазифелерини илян этюв.

(Къырымтатар халкънынъ гимни къоюла)

   - Балалар,бугунь биз даа да бир истидатлы языджы, ватанпервер,халкъына садыкъ инсан – Номан Челебиджихан акъкъында лаф юрсетеджекмиз ве кене де окъув. Бильги мевзулары акъкъында олгъан «Къарылгъачлар дуасы» икяесинен таныш оладжакъмыз.

4. Янъы мевзуны анълатув.

1. Н.Челебиджехан (1885-1918)-къырымтатар халкънынъ садыкъ ве улу огълу.

1885 сенеси Сонакъ коюнде догъды. Кой мекткбини битирды,Акъчорадаки ве Багъчасарайдаки «Зынджирлы» медресинде окъуды, сонра Истабул университетинде девам эттирди.

1912 сенеси Кърымгъа къайта. 1917 сенеси Н.Челебиджехан биринджи миллий Къурултайны азырлав ве кечирюв боюнджа ишлерге ёлбашчылыкъ япа. Ве ноябрь-декабрь айларында олып кечкен Къурултайда Къырым миллий укюметнинъ башы оларакъ сайлана.1918 сенеси большевиклер  оны якъаладылар ве Акъяр апсханеде атып ольдюрдилер ве джеседини Къара денъизге аттылар.

Н.Челебиджехан ондан да къайыр истидатлы шаир эди.

«Ант эткенмн»-кърымтатар халкънынъ гимни.

Бугунь биз дерсликке кирсетильген «Къаралгъач дуасы» адлы икяесинен таныш оладжакъмыз.

2. Талебелер икяенинъ къысымларыны окъуп, талиль этелер. Эр бир парчагъа серлева къоюла , план тизелер.
3. Энди исе эр бир парчадан анъламагъан сёзлеринъизни къайд этинъиз

  Лугъат иши. Сёзлернинъ изаатыны бермек:

Джампик-бир тарафкъа къыйышкъан,

Зиндан –къараныкъ(темница),

Къушлукъ-куннинъ вакъты,саба ве уйле арасы (11-де),

Сабакъ-дерс,

Палапан-къуш баласы,

Япы-мында ода,

Ышыкъ-нур,

Къафа-баш,

Чехре-бет,

Мунъ-гъам, къасевет.

4. Тахтада язамыз:

Эски мектеп                                                                             Янъы мектеп

Делик, джамсыз пенджрелери;                                 Буюк,чифте къанатлы акъ боялы  къапылары;

                                                                                         кениш, буюк  пенджерелеринден парыл-парыл

                                                                        эшыкълар тёкюле эди;

къаранлыкъ, бир тарафкъа                                       юксек, беяз бир япы                              

къыйышкъан(джампик) бала

зинданы;

мектеп эски, делик кийизлери;                                  къаршыда къара,япалакъ,эки туякълы бир

                                                                                           тахта…,

таякълар астында эзберлер эдик                               оджамыздан къоркъмаз,оны севердик.

5. Пекетюв.

Суаллерге джевап

«Хатаны тап» оюн. Оджа аселет янълыш малюмат бере, талебелер хатаны тапалар:

-Атларны севген къыз акъында икяе этиле.-Ёкъ, огълан!

-Оглан копеклерни бакъа эди.-Ёкъ,атларны.

-О, гузель медреседе окъды.-Ёкъ, эски мектепте.

-Эски мектеп балабан, ярыкъ эди.- Ёкъ, алчакъ, къараныкъ.

_Рушдие мектепни ич севмей эди-Ёкъ, Рушдиени севе эди.

        6. Рефлексия.

-Бугунь нелерни огрендим?

-Неден, насыл огрендим?

-Не ин огрендим?

          7. Эв иши: янъы сёзлерни эзберлемек, икяени къысымларны окъуп, агъзавий икяе этмеге азыр олмакъ.